| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
អធិករណកថា
Adhikaraṇakathā
២១៥. ភិក្ខុនីនំ អនុបខជ្ជាតិ ភិក្ខុនីនំ អន្តោ បវិសិត្វា។ វិវាទាធិករណាទីនំ វចនត្ថោ ទុដ្ឋទោសវណ្ណនាយំ វុត្តោយេវ។ វិបច្ចតាយ វោហារោតិ ចិត្តទុក្ខត្ថំ វោហារោ; ផរុសវចនន្តិ អត្ថោ។ យោ តត្ថ អនុវាទោតិ យោ តេសុ អនុវទន្តេសុ ឧបវាទោ។ អនុវទនាតិ អាការនិទស្សនមេតំ; ឧបវទនាតិ អត្ថោ។ អនុល្លបនា អនុភណនាតិ ឧភយំ អនុវទនវេវចនមត្តមេវ។ អនុសម្បវង្កតាតិ បុនប្បុនំ កាយចិត្តវាចាហិ តត្ថេវ សម្បវង្កតា; អនុវទនភាវោតិ អត្ថោ។ អព្ភុស្សហនតាតិ ‘‘កស្មា ឯវំ ន ឧបវទិស្សាមិ, ឧបវទិស្សាមិយេវា’’តិ ឧស្សាហំ កត្វា អនុវទនា។ អនុពលប្បទានន្តិ បុរិមវចនស្ស ការណំ ទស្សេត្វា បច្ឆិមវចនេន ពលប្បទានំ។
215.Bhikkhunīnaṃ anupakhajjāti bhikkhunīnaṃ anto pavisitvā. Vivādādhikaraṇādīnaṃ vacanattho duṭṭhadosavaṇṇanāyaṃ vuttoyeva. Vipaccatāya vohāroti cittadukkhatthaṃ vohāro; pharusavacananti attho. Yo tattha anuvādoti yo tesu anuvadantesu upavādo. Anuvadanāti ākāranidassanametaṃ; upavadanāti attho. Anullapanā anubhaṇanāti ubhayaṃ anuvadanavevacanamattameva. Anusampavaṅkatāti punappunaṃ kāyacittavācāhi tattheva sampavaṅkatā; anuvadanabhāvoti attho. Abbhussahanatāti ‘‘kasmā evaṃ na upavadissāmi, upavadissāmiyevā’’ti ussāhaṃ katvā anuvadanā. Anubalappadānanti purimavacanassa kāraṇaṃ dassetvā pacchimavacanena balappadānaṃ.
កិច្ចយតា ករណីយតាតិ ឯត្ថ កិច្ចមេវ កិច្ចយំ, កិច្ចយស្ស ភាវោ កិច្ចយតា, ករណីយស្ស ភាវោ ករណីយតា; ឧភយម្បេតំ សង្ឃកម្មស្សេវ អធិវចនំ។ អបលោកនកម្មន្តិអាទិ បន តស្សេវ បភេទវចនំ។ តត្ថ អបលោកនកម្មំ នាម សីមដ្ឋកសង្ឃំ សោធេត្វា ឆន្ទារហានំ ឆន្ទំ អាហរិត្វា សមគ្គស្ស សង្ឃស្ស អនុមតិយា តិក្ខត្តុំ សាវេត្វា កត្តព្ពកម្មំ។ ញត្តិកម្មំ នាម វុត្តនយេនេវ សមគ្គស្ស សង្ឃស្ស អនុមតិយា ឯកាយ ញត្តិយា កត្តព្ពកម្មំ។ ញត្តិទុតិយកម្មំ នាម វុត្តនយេនេវ សមគ្គស្ស សង្ឃស្ស អនុមតិយា ឯកាយ ញត្តិយា ឯកាយ ច អនុស្សាវនាយាតិ ឯវំ ញត្តិទុតិយាយ អនុស្សាវនាយ កត្តព្ពកម្មំ។ ញត្តិចតុត្ថកម្មំ នាម វុត្តនយេនេវ សមគ្គស្ស សង្ឃស្ស អនុមតិយា ឯកាយ ញត្តិយា តីហិ ច អនុស្សាវនាហីតិ ឯវំ ញត្តិចតុត្ថាហិ តីហិ អនុស្សាវនាហិ កត្តព្ពកម្មំ។
Kiccayatākaraṇīyatāti ettha kiccameva kiccayaṃ, kiccayassa bhāvo kiccayatā, karaṇīyassa bhāvo karaṇīyatā; ubhayampetaṃ saṅghakammasseva adhivacanaṃ. Apalokanakammantiādi pana tasseva pabhedavacanaṃ. Tattha apalokanakammaṃ nāma sīmaṭṭhakasaṅghaṃ sodhetvā chandārahānaṃ chandaṃ āharitvā samaggassa saṅghassa anumatiyā tikkhattuṃ sāvetvā kattabbakammaṃ. Ñattikammaṃ nāma vuttanayeneva samaggassa saṅghassa anumatiyā ekāya ñattiyā kattabbakammaṃ. Ñattidutiyakammaṃ nāma vuttanayeneva samaggassa saṅghassa anumatiyā ekāya ñattiyā ekāya ca anussāvanāyāti evaṃ ñattidutiyāya anussāvanāya kattabbakammaṃ. Ñatticatutthakammaṃ nāma vuttanayeneva samaggassa saṅghassa anumatiyā ekāya ñattiyā tīhi ca anussāvanāhīti evaṃ ñatticatutthāhi tīhi anussāvanāhi kattabbakammaṃ.
តត្ថ អបលោកនកម្មំ អបលោកេត្វាវ កាតព្ពំ, ញត្តិកម្មាទិវសេន ន កាតព្ពំ។ ញត្តិកម្មម្បិ ឯកំ ញត្តិំ ឋបេត្វាវ កាតព្ពំ, អបលោកនកម្មាទិវសេន ន កាតព្ពំ។ ញត្តិទុតិយកម្មំ បន អបលោកេត្វា កត្តព្ពម្បិ អត្ថិ, អកត្តព្ពម្បិ អត្ថិ។ តត្ថ សីមាសម្មុតិ សីមាសមូហននំ កថិនទានំ កថិនុព្ភារោ កុដិវត្ថុទេសនា វិហារវត្ថុទេសនាតិ ឥមានិ ឆ កម្មានិ គរុកានិ, អបលោកេត្វា កាតុំ ន វដ្ដន្តិ។ ញត្តិទុតិយកម្មវាចំ សាវេត្វាវ កាតព្ពានិ។ អវសេសា តេរស សម្មុតិយោ សេនាសនគ្គាហកមតកចីវរទានាទិសម្មុតិយោ ចាតិ ឯវរូបានិ លហុកកម្មានិ អបលោកេត្វាបិ កាតុំ វដ្ដន្តិ។ ញត្តិកម្មញត្តិចតុត្ថកម្មវសេន បន ន កាតព្ពមេវ។ ញត្តិចតុត្ថកម្មំ ញត្តិញ្ច តិស្សោ ច កម្មវាចាយោ សាវេត្វាវ កាតព្ពំ, អបលោកនកម្មាទិវសេន ន កាតព្ពន្តិ អយមេត្ថ សង្ខេបោ។
Tattha apalokanakammaṃ apaloketvāva kātabbaṃ, ñattikammādivasena na kātabbaṃ. Ñattikammampi ekaṃ ñattiṃ ṭhapetvāva kātabbaṃ, apalokanakammādivasena na kātabbaṃ. Ñattidutiyakammaṃ pana apaloketvā kattabbampi atthi, akattabbampi atthi. Tattha sīmāsammuti sīmāsamūhananaṃ kathinadānaṃ kathinubbhāro kuṭivatthudesanā vihāravatthudesanāti imāni cha kammāni garukāni, apaloketvā kātuṃ na vaṭṭanti. Ñattidutiyakammavācaṃ sāvetvāva kātabbāni. Avasesā terasa sammutiyo senāsanaggāhakamatakacīvaradānādisammutiyo cāti evarūpāni lahukakammāni apaloketvāpi kātuṃ vaṭṭanti. Ñattikammañatticatutthakammavasena pana na kātabbameva. Ñatticatutthakammaṃ ñattiñca tisso ca kammavācāyo sāvetvāva kātabbaṃ, apalokanakammādivasena na kātabbanti ayamettha saṅkhepo.
វិត្ថារតោ បន ឥមានិ ចត្តារិ កម្មានិ ‘‘កតិហាការេហិ វិបជ្ជន្តី’’តិអាទិនា នយេន បរិវារាវសានេ កម្មវគ្គេ ឯតេសំ វិនិច្ឆយោ អាគតោយេវ។ យំ បន តត្ថ អនុត្តានំ, តំ កម្មវគ្គេយេវ វណ្ណយិស្សាម។ ឯវញ្ហិ សតិ ន អដ្ឋានេ វណ្ណនា ភវិស្សតិ, អាទិតោ បដ្ឋាយ ច តស្ស តស្ស កម្មស្ស វិញ្ញាតត្តា សុវិញ្ញេយ្យោ ភវិស្សតិ។
Vitthārato pana imāni cattāri kammāni ‘‘katihākārehi vipajjantī’’tiādinā nayena parivārāvasāne kammavagge etesaṃ vinicchayo āgatoyeva. Yaṃ pana tattha anuttānaṃ, taṃ kammavaggeyeva vaṇṇayissāma. Evañhi sati na aṭṭhāne vaṇṇanā bhavissati, ādito paṭṭhāya ca tassa tassa kammassa viññātattā suviññeyyo bhavissati.
២១៦. វិវាទាធិករណស្ស កិំ មូលន្តិអាទីនិ បាឡិវសេនេវ វេទិតព្ពានិ។
216.Vivādādhikaraṇassa kiṃ mūlantiādīni pāḷivaseneva veditabbāni.
២២០. ‘‘វិវាទាធិករណំ សិយា កុសល’’ន្តិអាទីសុ យេន វិវទន្តិ, សោ ចិត្តុប្បាទោ វិវាទោ, សមថេហិ ច អធិករណីយតាយ អធិករណន្តិ ឯវមាទិនា នយេន អត្ថោ ទដ្ឋព្ពោ។
220.‘‘Vivādādhikaraṇaṃsiyā kusala’’ntiādīsu yena vivadanti, so cittuppādo vivādo, samathehi ca adhikaraṇīyatāya adhikaraṇanti evamādinā nayena attho daṭṭhabbo.
២២២. អាបត្តាធិករណំ សិយា អកុសលំ សិយា អព្យាកតំ, នត្ថិ អាបត្តាធិករណំ កុសលន្តិ ឯត្ថ សន្ធាយ ភាសិតវសេន អត្ថោ វេទិតព្ពោ។ យស្មិញ្ហិ បថវិខណនាទិកេ អាបត្តាធិករណេ កុសលចិត្តំ អង្គំ ហោតិ, តស្មិំ សតិ ន សក្កា វត្តុំ ‘‘នត្ថិ អាបត្តាធិករណំ កុសល’’ន្តិ, តស្មា នយិទំ អង្គប្បហោនកចិត្តំ សន្ធាយ វុត្តំ។ ឥទំ បន សន្ធាយ វុត្តំ។ យំ តាវ អាបត្តាធិករណំ លោកវជ្ជំ, តំ ឯកន្តតោ អកុសលមេវ, តត្ថ ‘‘សិយា អកុសល’’ន្តិ វិកប្បោ នត្ថិ។ យំ បន បណ្ណត្តិវជ្ជំ, តំ យស្មា សញ្ចិច្ច ‘‘ឥមំ អាបត្តិំ វីតិក្កមាមី’’តិ វីតិក្កមន្តស្សេវ អកុសលំ ហោតិ, អសញ្ចិច្ច បន កិញ្ចិ អជានន្តស្ស សហសេយ្យាទិវសេន អាបជ្ជតោ អព្យាកតំ ហោតិ, តស្មា តត្ថ សញ្ចិច្ចាសញ្ចិច្ចវសេន ឥមំ វិកប្បភាវំ សន្ធាយ ឥទំ វុត្តំ – ‘‘អាបត្តាធិករណំ សិយា អកុសលំ, សិយា អព្យាកតំ, នត្ថិ អាបត្តាធិករណំ កុសល’’ន្តិ។
222.Āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ siyā abyākataṃ, natthi āpattādhikaraṇaṃ kusalanti ettha sandhāya bhāsitavasena attho veditabbo. Yasmiñhi pathavikhaṇanādike āpattādhikaraṇe kusalacittaṃ aṅgaṃ hoti, tasmiṃ sati na sakkā vattuṃ ‘‘natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti, tasmā nayidaṃ aṅgappahonakacittaṃ sandhāya vuttaṃ. Idaṃ pana sandhāya vuttaṃ. Yaṃ tāva āpattādhikaraṇaṃ lokavajjaṃ, taṃ ekantato akusalameva, tattha ‘‘siyā akusala’’nti vikappo natthi. Yaṃ pana paṇṇattivajjaṃ, taṃ yasmā sañcicca ‘‘imaṃ āpattiṃ vītikkamāmī’’ti vītikkamantasseva akusalaṃ hoti, asañcicca pana kiñci ajānantassa sahaseyyādivasena āpajjato abyākataṃ hoti, tasmā tattha sañciccāsañciccavasena imaṃ vikappabhāvaṃ sandhāya idaṃ vuttaṃ – ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ, natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti.
សចេ បន ‘‘យំ កុសលចិត្តោ អាបជ្ជតិ, ឥទំ វុច្ចតិ អាបត្តាធិករណំ កុសល’’ន្តិ វទេយ្យ, អចិត្តកានំ បន ឯឡកលោមបទសោធម្មាទិសមុដ្ឋានានម្បិ កុសលចិត្តំ អាបជ្ជេយ្យ, ន ច តត្ថ វិជ្ជមានម្បិ កុសលចិត្តំ អាបត្តិយា អង្គំ។ កាយវចីវិញ្ញត្តិវសេន បន ចលិតប្បវត្តានំ កាយវាចានំ អញ្ញតរមេវ អង្គំ, តញ្ច រូបក្ខន្ធបរិយាបន្នត្តា អព្យាកតន្តិ។
Sace pana ‘‘yaṃ kusalacitto āpajjati, idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti vadeyya, acittakānaṃ pana eḷakalomapadasodhammādisamuṭṭhānānampi kusalacittaṃ āpajjeyya, na ca tattha vijjamānampi kusalacittaṃ āpattiyā aṅgaṃ. Kāyavacīviññattivasena pana calitappavattānaṃ kāyavācānaṃ aññatarameva aṅgaṃ, tañca rūpakkhandhapariyāpannattā abyākatanti.
យំ ជានន្តោតិអាទិម្ហិ បន អយមត្ថោ – យំ ចិត្តំ អាបត្តិយា អង្គំ ហោតិ, តេន វត្ថុំ ជានន្តោ ‘‘ឥទំ វីតិក្កមាមី’’តិ ច វីតិក្កមាការេន សទ្ធិំ ជានន្តោ សញ្ជានន្តោ វីតិក្កមចេតនាវសេន ចេតេត្វា បកប្បេត្វា ឧបក្កមវសេន មទ្ទន្តោ អភិវិតរិត្វា និរាសង្កចិត្តំ បេសេត្វា យំ អាបត្តាធិករណំ វីតិក្កមំ អាបជ្ជតិ, តស្ស ឯវំ វីតិក្កមតោ យោ វីតិក្កមោ, ឥទំ វុច្ចតិ ‘‘អាបត្តាធិករណំ អកុសល’’ន្តិ។
Yaṃ jānantotiādimhi pana ayamattho – yaṃ cittaṃ āpattiyā aṅgaṃ hoti, tena vatthuṃ jānanto ‘‘idaṃ vītikkamāmī’’ti ca vītikkamākārena saddhiṃ jānanto sañjānanto vītikkamacetanāvasena cetetvā pakappetvā upakkamavasena maddanto abhivitaritvā nirāsaṅkacittaṃ pesetvā yaṃ āpattādhikaraṇaṃ vītikkamaṃ āpajjati, tassa evaṃ vītikkamato yo vītikkamo, idaṃ vuccati ‘‘āpattādhikaraṇaṃ akusala’’nti.
អព្យាកតវារេបិ យំ ចិត្តំ អាបត្តិយា អង្គំ ហោតិ, តស្ស អភាវេន អជានន្តោ វីតិក្កមាការេន ច សទ្ធិំ អជានន្តោ អសញ្ជានន្តោ អាបត្តិអង្គភូតាយ វីតិក្កមចេតនាយ អភាវេន អចេតេត្វា សញ្ចិច្ច មទ្ទនស្ស អភាវេន អនភិវិតរិត្វា និរាសង្កចិត្តំ អបេសេត្វា យំ អាបត្តាធិករណំ វីតិក្កមំ អាបជ្ជតិ, តស្ស ឯវំ វីតិក្កមតោ យោ វីតិក្កមោ, ឥទំ វុច្ចតិ ‘‘អាបត្តាធិករណំ អព្យាកត’’ន្តិ។
Abyākatavārepi yaṃ cittaṃ āpattiyā aṅgaṃ hoti, tassa abhāvena ajānanto vītikkamākārena ca saddhiṃ ajānanto asañjānanto āpattiaṅgabhūtāya vītikkamacetanāya abhāvena acetetvā sañcicca maddanassa abhāvena anabhivitaritvā nirāsaṅkacittaṃ apesetvā yaṃ āpattādhikaraṇaṃ vītikkamaṃ āpajjati, tassa evaṃ vītikkamato yo vītikkamo, idaṃ vuccati ‘‘āpattādhikaraṇaṃ abyākata’’nti.
២២៤. អយំ វិវាទោ នោ អធិករណន្តិអាទីសុ សមថេហិ អធិករណីយតាយ អភាវតោ នោអធិករណន្តិ ឯវមត្ថោ វេទិតព្ពោ។
224.Ayaṃ vivādo no adhikaraṇantiādīsu samathehi adhikaraṇīyatāya abhāvato noadhikaraṇanti evamattho veditabbo.
អធិករណកថា និដ្ឋិតា។
Adhikaraṇakathā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi / ៨. អធិករណំ • 8. Adhikaraṇaṃ
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / អធិករណកថាវណ្ណនា • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / អធិករណកថាវណ្ណនា • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / អធិករណកថាវណ្ណនា • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / ៨. អធិករណកថា • 8. Adhikaraṇakathā
