Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ಅಧಿಕರಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
೨೨೦. ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದೋ ವಿವಾದೋ। ವಿವಾದಸದ್ದೋಪಿ ಕಾರಣೂಪಚಾರೇನ ಕುಸಲಾದಿಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತಿ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ‘‘ಸಮಥೇಹಿ ಚ ಅಧಿಕರಣೀಯತಾಯ ಅಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಅಥ ವಾ ವಿವಾದಹೇತುಭೂತಸ್ಸ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಸ್ಸ ವೂಪಸಮೇನ ಸಮ್ಭವಸ್ಸ ಸದ್ದಸ್ಸಪಿ ವೂಪಸಮೋ ಹೋತೀತಿ ಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದಸ್ಸಪಿ ಸಮಥೇಹಿ ಅಧಿಕರಣೀಯತಾ ಪರಿಯಾಯೋ ಸಮ್ಭವತಿ। ‘‘ಕುಸಲಚಿತ್ತಾ ವಿವದನ್ತೀ’’ತಿ ವುತ್ತವಿವಾದೇಪಿ ‘‘ವಿಪಚ್ಚತಾಯ ವೋಹಾರೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ನ ವುತ್ತವಚನಹೇತುವಸೇನಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ।
220.Cittuppādovivādo. Vivādasaddopi kāraṇūpacārena kusalādisaṅkhyaṃ gacchati. Taṃ sandhāya ‘‘samathehi ca adhikaraṇīyatāya adhikaraṇa’’nti vuttaṃ. Atha vā vivādahetubhūtassa cittuppādassa vūpasamena sambhavassa saddassapi vūpasamo hotīti cittuppādassapi samathehi adhikaraṇīyatā pariyāyo sambhavati. ‘‘Kusalacittā vivadantī’’ti vuttavivādepi ‘‘vipaccatāya vohāro’’ti vuttaṃ, na vuttavacanahetuvasenāti veditabbaṃ.
೨೨೨. ‘‘ಆಪತ್ತಿಞ್ಹಿ ಆಪಜ್ಜನ್ತೋ ಕುಸಲಚಿತ್ತೋ ವಾ’’ತಿ ವಚನತೋ ಕುಸಲಮ್ಪಿ ಸಿಯಾತಿ ಚೇ? ನ ತಂ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ಯೋ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಸೋ ತೀಸು ಚಿತ್ತೇಸು ಅಞ್ಞತರಚಿತ್ತಸಮಙ್ಗೀ ಹುತ್ವಾ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ‘‘ಯಂ ಕುಸಲಚಿತ್ತೋ ಆಪಜ್ಜತೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಯೋ ‘‘ಪಞ್ಞತ್ತಿಮತ್ತಂ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ವದೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಅಕುಸಲಾದಿಭಾವೋಪಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಸ್ಸ ನ ಯುಜ್ಜತೇವ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಾದೀನಂ ವಿಯಾತಿ ಚೇ? ನ, ‘‘ನತ್ಥಾಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ ಇಮಿನಾ ವಿರೋಧಸಮ್ಭವತೋ। ಅನುಗಣ್ಠಿಪದೇ ಪನ ‘‘ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ನಾಮ ತಥಾಪವತ್ತಮಾನಅಕಉಸಲಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದರೂಪಕ್ಖನ್ಧಾನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಅವಸಿಟ್ಠೇಸು ಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಪಞ್ಞತ್ತೀಸು ‘ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಸಿಯಾ ಅಕುಸಲಂ ಸಿಯಾ ಅಬ್ಯಾಕತ’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಪಞ್ಞತ್ತಿತಾವ ಪಟಿಸಿದ್ಧಾ ಕುಸಲತ್ತಿಕೇ ಅಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ। ಕುಸಲಪಟಿಸೇಧೇನೇವ ತೇನ ಸಮಾನಗತಿಕತ್ತಾ ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತಾನಮ್ಪಿ ಪಟಿಸೇಧೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತಾನಂ ವಿಯ ಅನುಗಮನತೋ ವಿಪಾಕಾಬ್ಯಾಕತಾನಮ್ಪಿ ಪಟಿಸೇಧೋ ಕತೋವ ಹೋತಿ, ತಥಾಪಿ ಅಬ್ಯಾಕತಸಾಮಞ್ಞತೋ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೇನ ಸದ್ಧಿಂ ವಿಪಾಕಕಿರಿಯಾಬ್ಯಾಕತಾನಮ್ಪಿ ಅಧಿವಚನನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ‘‘ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಅಙ್ಗಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ವಿನಯೇ ಅಪಕತಞ್ಞುನೋ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ಅಪ್ಪಹರಿತಕರಣಾದಿಕೇ ಸತಿ। ತಸ್ಮಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ‘‘ನತ್ಥಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ ವತ್ತುಂ ನ ಸಕ್ಕಾ, ತಸ್ಮಾ ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಅಙ್ಗಂ ನ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯದಿ ಏವಂ ಕಸ್ಮಾ ‘‘ತಿಚಿತ್ತಂ ತಿವೇದನ’’ನ್ತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ಚೇ? ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ನಯಿದ’’ನ್ತಿಆದಿ ಆರದ್ಧನ್ತಿ ಏಕೇ। ಆಪತ್ತಿಸಮುಟ್ಠಾಪಕಚಿತ್ತಂ ಅಙ್ಗಪ್ಪಹೋನಕಚಿತ್ತಂ ನಾಮ। ‘‘ಏಕನ್ತತೋತಿ ಯೇಭುಯ್ಯೇನಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಇತರಥಾ ವಿರುಜ್ಝತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ‘ಯಸ್ಸಾ ಸಚಿತ್ತಕಪಕ್ಖೇ ಚಿತ್ತಂ ಅಕುಸಲಮೇವ ಹೋತೀ’ತಿ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ) ವುತ್ತತ್ತಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ತೇನ ಕಿಂ? ವಿಪಾಕೋ ನತ್ಥಿ, ಕಸ್ಮಾ? ಏಕನ್ತಾಕುಸಲತ್ತಾ, ತಸ್ಮಾ ಕಥಾವ ತತ್ಥ ನತ್ಥಿ। ಯತ್ಥ ಪನ ಅತ್ಥಿ, ತಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಯಂ ಪನ ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜ’’ನ್ತಿಆದಿಮಾಹ। ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ಪನ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಜಾನನ್ತಸ್ಸ…ಪೇ॰… ಅಬ್ಯಾಕತಂ ಹೋತೀತಿ ಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಿ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಗತಚಿತ್ತೇನ ನಿಪನ್ನೇ, ನಿದ್ದಾಯನ್ತೇ ವಾ ಮಾತುಗಾಮೋ ಚೇ ಸೇಯ್ಯಂ ಕಪ್ಪೇತಿ, ತಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಿಜ್ಜಮಾನಮ್ಪಿ ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಆಪತ್ತಿಯಾ ಅಙ್ಗಂ ನ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಸ್ಮಿಂ ಖಣೇ ಸೇಯ್ಯಾಕಾರೇನ ವತ್ತಮಾನರೂಪಮೇವ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ನಾಮ। ಭವಙ್ಗಚಿತ್ತೇ ವಿಜ್ಜಮಾನೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ತಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಖಣೇ ಉಟ್ಠಾತಬ್ಬೇ ಜಾತೇ ಅನುಟ್ಠಾನತೋ ರೂಪಕ್ಖನ್ಧೋವ ಆಪತ್ತಿ ನಾಮ, ನ ವಿಪಾಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ। ಸಚೇ ಪನ ವದೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸ ಏವಂವಾದಿನೋ ಅಚಿತ್ತಕಾನಂ ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯ। ಕಿಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ? ಏಳಕಲೋಮಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಮನಸಿಕಾರೇನ ತಿಯೋಜನಂ ಅತಿಕ್ಕಮನ್ತಸ್ಸ, ಪಣ್ಣತ್ತಿಂ ಅಜಾನಿತ್ವಾ ಪದಸೋ ಧಮ್ಮಂ ವಾಚೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾಪತ್ತಿಯಾ ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಆಪಜ್ಜೇಯ್ಯಾತಿ। ಆಪಜ್ಜತಿಯೇವಾತಿ ಚೇ? ನಾಪಜ್ಜತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ‘‘ನತ್ಥಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ।
222. ‘‘Āpattiñhi āpajjanto kusalacitto vā’’ti vacanato kusalampi siyāti ce? Na taṃ āpattādhikaraṇaṃ sandhāya vuttaṃ, yo āpattiṃ āpajjati, so tīsu cittesu aññataracittasamaṅgī hutvā āpajjatīti dassanatthaṃ ‘‘yaṃ kusalacitto āpajjatī’’tiādi vuttaṃ. Yo ‘‘paññattimattaṃ āpattādhikaraṇa’’nti vadeyya, tassa akusalādibhāvopi āpattādhikaraṇassa na yujjateva vivādādhikaraṇādīnaṃ viyāti ce? Na, ‘‘natthāpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti iminā virodhasambhavato. Anugaṇṭhipade pana ‘‘āpattādhikaraṇaṃ nāma tathāpavattamānaakausalacittuppādarūpakkhandhānametaṃ adhivacanaṃ. Avasiṭṭhesu kusalābyākatapaññattīsu ‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ siyā abyākata’nti vacanato paññattitāva paṭisiddhā kusalattike apariyāpannattā. Kusalapaṭisedheneva tena samānagatikattā kiriyābyākatānampi paṭisedho veditabbo, kiriyābyākatānaṃ viya anugamanato vipākābyākatānampi paṭisedho katova hoti, tathāpi abyākatasāmaññato rūpakkhandhena saddhiṃ vipākakiriyābyākatānampi adhivacananti veditabba’’nti vuttaṃ. Tattha ‘‘kusalacittaṃ aṅgaṃ hotī’’ti vinaye apakataññuno sandhāya vuttaṃ appaharitakaraṇādike sati. Tasmāti yasmā ‘‘natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti vattuṃ na sakkā, tasmā kusalacittaṃ aṅgaṃ na hotīti attho. Yadi evaṃ kasmā ‘‘ticittaṃ tivedana’’nti vuccatīti ce? Taṃ dassetuṃ ‘‘nayida’’ntiādi āraddhanti eke. Āpattisamuṭṭhāpakacittaṃ aṅgappahonakacittaṃ nāma. ‘‘Ekantatoti yebhuyyenāti attho, itarathā virujjhati. Kasmā? ‘Yassā sacittakapakkhe cittaṃ akusalameva hotī’ti (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapārājikavaṇṇanā) vuttattā’’ti vadanti. Tena kiṃ? Vipāko natthi, kasmā? Ekantākusalattā, tasmā kathāva tattha natthi. Yattha pana atthi, taṃ dassento ‘‘yaṃ pana paṇṇattivajja’’ntiādimāha. Asañcicca pana kiñci ajānantassa…pe… abyākataṃ hotīti bhikkhumhi kammaṭṭhānagatacittena nipanne, niddāyante vā mātugāmo ce seyyaṃ kappeti, tassa bhikkhuno vijjamānampi kusalacittaṃ āpattiyā aṅgaṃ na hoti, tasmā tasmiṃ khaṇe seyyākārena vattamānarūpameva āpattādhikaraṇaṃ nāma. Bhavaṅgacitte vijjamānepi eseva nayo. Tasmiñhi khaṇe uṭṭhātabbe jāte anuṭṭhānato rūpakkhandhova āpatti nāma, na vipākena saddhiṃ. Sace pana vadeyya, tassa evaṃvādino acittakānaṃ kusalacittaṃ āpajjeyya. Kiṃ vuttaṃ hoti? Eḷakalomaṃ gahetvā kammaṭṭhānamanasikārena tiyojanaṃ atikkamantassa, paṇṇattiṃ ajānitvā padaso dhammaṃ vācentassa ca āpajjitabbāpattiyā kusalacittaṃ āpajjeyyāti. Āpajjatiyevāti ce? Nāpajjati. Kasmā? ‘‘Natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti vacanato.
ಚಲಿತೋ ಕಾಯೋ, ಪವತ್ತಾ ವಾಚಾ, ಅಞ್ಞತರಮೇವ ಅಙ್ಗನ್ತಿ ಅಞ್ಞತರಮೇವ ಆಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕೇವಲಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿಯಾ ಅಕುಸಲಾದಿಭಾವಾಸಮ್ಭವತೋ ಆಪತ್ತಿತಾ ನ ಯುಜ್ಜತಿ। ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತೋ ತೀಸು ಅಞ್ಞತರಸಮಙ್ಗೀ ಹುತ್ವಾ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ‘‘ಯಂ ಕುಸಲಚಿತ್ತೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಪಥವೀಖಣನಾದೀಸು ಕುಸಲಚಿತ್ತಕ್ಖಣೇ ವೀತಿಕ್ಕಮವಸೇನ ಪವತ್ತರೂಪಸಮ್ಭವತೋ ಕುಸಲಚಿತ್ತೋ ವಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ತಥಾ ಅಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತೋ ವಾ ಅಬ್ಯಾಕತರೂಪಸಙ್ಖಾತಂ ಅಬ್ಯಾಕತಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದೀಸು ಅಕುಸಲಚಿತ್ತೋ ವಾ ಅಕುಸಲಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ, ರೂಪಂ ಪನೇತ್ಥ ಅಬ್ಬೋಹಾರಿಕಂ। ಸುಪಿನಪಸ್ಸನಕಾಲಾದೀಸು ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಿಂ ಕರೋನ್ತೋ ಸಹಸೇಯ್ಯಾದಿವಸೇನ ಆಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತೋ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತೋ ಅಬ್ಯಾಕತಾಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಅಕುಸಲನ್ತಿ ಅಕುಸಲಚಿತ್ತುಪ್ಪಾದೋ। ಪೋರಾಣಗಣ್ಠಿಪದೇಸು ಪನ ‘‘ಪುಥುಜ್ಜನೋ ಕಲ್ಯಾಣಪುಥುಜ್ಜನೋ ಸೇಕ್ಖೋ ಅರಹಾತಿ ಚತ್ತಾರೋ ಪುಗ್ಗಲೇ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ತೇಸು ಅರಹತೋ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಅಬ್ಯಾಕತಮೇವ, ತಥಾ ಸೇಕ್ಖಾನಂ, ತಥಾ ಕಲ್ಯಾಣಪುಥುಜ್ಜನಸ್ಸ ಅಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ವೀತಿಕ್ಕಮಕಾಲೇ ಅಬ್ಯಾಕತಮೇವ। ಇತರಸ್ಸ ಅಕುಸಲಮ್ಪಿ ಹೋತಿ ಅಬ್ಯಾಕತಮ್ಪಿ। ಯಸ್ಮಾ ಚಸ್ಸ ಸಞ್ಚಿಚ್ಚ ವೀತಿಕ್ಕಮಕಾಲೇ ಅಕುಸಲಮೇವ ಹೋತಿ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ ‘ನತ್ಥಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಕುಸಲ’ನ್ತಿ। ಸಬ್ಬತ್ಥ ಅಬ್ಯಾಕತಂ ನಾಮ ತಸ್ಸ ವಿಪಾಕಾಭಾವಮತ್ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ಏವಂನಾಮಕಂ ಜಾತ’’ನ್ತಿ ಲಿಖಿತಂ, ವಿಚಾರೇತ್ವಾ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।
Calito kāyo, pavattā vācā, aññatarameva aṅganti aññatarameva āpattīti attho. Kevalaṃ paññattiyā akusalādibhāvāsambhavato āpattitā na yujjati. Āpattiṃ āpajjanto tīsu aññatarasamaṅgī hutvā āpajjatīti dassanatthaṃ ‘‘yaṃ kusalacitto’’tiādi vuttaṃ. Tassattho – pathavīkhaṇanādīsu kusalacittakkhaṇe vītikkamavasena pavattarūpasambhavato kusalacitto vā abyākatāpattiṃ āpajjati. Tathā abyākatacitto vā abyākatarūpasaṅkhātaṃ abyākatāpattiṃ āpajjati, pāṇātipātādīsu akusalacitto vā akusalāpattiṃ āpajjati, rūpaṃ panettha abbohārikaṃ. Supinapassanakālādīsu pāṇātipātādiṃ karonto sahaseyyādivasena āpajjitabbāpattiṃ āpajjanto akusalacitto abyākatāpattiṃ āpajjatīti veditabbo. Idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ akusalanti akusalacittuppādo. Porāṇagaṇṭhipadesu pana ‘‘puthujjano kalyāṇaputhujjano sekkho arahāti cattāro puggale dassetvā tesu arahato āpattādhikaraṇaṃ abyākatameva, tathā sekkhānaṃ, tathā kalyāṇaputhujjanassa asañcicca vītikkamakāle abyākatameva. Itarassa akusalampi hoti abyākatampi. Yasmā cassa sañcicca vītikkamakāle akusalameva hoti, tasmā vuttaṃ ‘natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’nti. Sabbattha abyākataṃ nāma tassa vipākābhāvamattaṃ sandhāya evaṃnāmakaṃ jāta’’nti likhitaṃ, vicāretvā gahetabbaṃ.
೨೨೪. ವಿವಾದೋ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣನ್ತಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ವಿವಾದೋ, ಸೋ ಸಬ್ಬೋ ಕಿಂ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಏಕಪುಚ್ಛಾ। ‘‘ವಿವಾದೋ ಅಧಿಕರಣನ್ತಿ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಮೇವ ವಿವಾದೋ ಚ ಅಧಿಕರಣಞ್ಚಾತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ತದುಭಯಂ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಮೇವಾತಿ ಪುಚ್ಛತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತೀ’’ತಿ ಪೋರಾಣಗಣ್ಠಿಪದೇ ವುತ್ತಂ। ಕೇಸುಚಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ಅಯಂ ಪುಚ್ಛಾ ನತ್ಥಿ। ಯದಿ ಏವಂ ಇಮಾಯ ನ ಭವಿತಬ್ಬಂ ವಿವಾದೋ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ, ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ ವಿವಾದೋ, ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಂ ವಿವಾದೋ ಚೇವ ಅಧಿಕರಣಞ್ಚಾತಿ ಪಞ್ಚಪಞ್ಹಾಹಿ ಭವಿತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾ। ಕೇಸುಚಿ ಪೋತ್ಥಕೇಸು ತಿಸ್ಸೋ, ಕೇಸುಚಿ ಚತಸ್ಸೋ, ಪಞ್ಚ ನತ್ಥಿ। ತತ್ಥ ದ್ವೇ ವಿಭತ್ತಾ। ಇತರಾಸು ಅಧಿಕರಣಂ ವಿವಾದೋತಿ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅಧಿಕರಣಂ, ವಿವಾದಸಙ್ಖ್ಯಮೇವ ಗಚ್ಛತಿ, ವಿವಾದೋ ಅಧಿಕರಣನ್ತಿ ಯೋ ಕೋಚಿ ವಿವಾದೋ, ಸೋ ಸಬ್ಬೋ ಅಧಿಕರಣಸಙ್ಖ್ಯಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ಏಸ ನಯೋ ಸಬ್ಬತ್ಥ।
224.Vivādo vivādādhikaraṇanti yo koci vivādo, so sabbo kiṃ vivādādhikaraṇaṃ nāma hotīti ekapucchā. ‘‘Vivādo adhikaraṇanti vivādādhikaraṇameva vivādo ca adhikaraṇañcāti pucchati. Tadubhayaṃ vivādādhikaraṇamevāti pucchatīti vuttaṃ hotī’’ti porāṇagaṇṭhipade vuttaṃ. Kesuci potthakesu ayaṃ pucchā natthi. Yadi evaṃ imāya na bhavitabbaṃ vivādo vivādādhikaraṇaṃ, vivādādhikaraṇaṃ vivādo, vivādādhikaraṇaṃ vivādo ceva adhikaraṇañcāti pañcapañhāhi bhavitabbaṃ siyā. Kesuci potthakesu tisso, kesuci catasso, pañca natthi. Tattha dve vibhattā. Itarāsu adhikaraṇaṃ vivādoti yaṃ kiñci adhikaraṇaṃ, vivādasaṅkhyameva gacchati, vivādo adhikaraṇanti yo koci vivādo, so sabbo adhikaraṇasaṅkhyaṃ gacchatīti pucchati. Esa nayo sabbattha.
೨೨೮. ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಸ್ಮಿನ್ತಿ ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯಭಾವೇ।
228.Sammukhāvinayasminti sammukhāvinayabhāve.
೨೩೦. ‘‘ಅನ್ತರೇನಾತಿ ಕಾರಣೇನಾ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ।
230.‘‘Antarenāti kāraṇenā’’ti likhitaṃ.
೨೩೩. ಉಬ್ಬಾಹಿಕಾಯ ಖಿಯ್ಯನಕೇ ಪಾಚಿತ್ತಿ ನ ವುತ್ತಾ ತತ್ಥ ಛನ್ದದಾನಸ್ಸ ನತ್ಥಿತಾಯ।
233. Ubbāhikāya khiyyanake pācitti na vuttā tattha chandadānassa natthitāya.
೨೩೬. ತಸ್ಸ ಖೋ ಏತನ್ತಿ ಏಸೋತಿ ಅತ್ಥೋ ‘‘ಏತದಗ್ಗ’’ನ್ತಿ ಏತ್ಥ ವಿಯ।
236.Tassa kho etanti esoti attho ‘‘etadagga’’nti ettha viya.
೨೩೮. ‘‘ಕಾ ಚ ತಸ್ಸ ಪಾಪಿಯಸಿಕಾ’’ತಿ ಕಿರ ಪಾಠೋ।
238. ‘‘Kā ca tassa pāpiyasikā’’ti kira pāṭho.
೨೪೨. ‘‘ಕಿಚ್ಚಮೇವ ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಾದೀನಮೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ, ತಂ ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಾದೀನಿ ವಿಯ ಸಮಥೇಹಿ ಸಮೇತಬ್ಬಂ ನ ಹೋತಿ, ಕಿನ್ತು ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೇನ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
242. ‘‘Kiccameva kiccādhikaraṇa’’nti vacanato apalokanakammādīnametaṃ adhivacanaṃ, taṃ vivādādhikaraṇādīni viya samathehi sametabbaṃ na hoti, kintu sammukhāvinayena sampajjatīti attho.
ಸಮಥಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Samathakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi
೮. ಅಧಿಕರಣಂ • 8. Adhikaraṇaṃ
ಸಮ್ಮುಖಾವಿನಯೋ • Sammukhāvinayo
ಉಬ್ಬಾಹಿಕಾಯವೂಪಸಮನಂ • Ubbāhikāyavūpasamanaṃ
ಸತಿವಿನಯೋ • Sativinayo
ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾವಿನಯೋ • Tassapāpiyasikāvinayo
ತಿಣವತ್ಥಾರಕಂ • Tiṇavatthārakaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā
ಅಧಿಕರಣಕಥಾ • Adhikaraṇakathā
ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮನಸಮಥಕಥಾ • Adhikaraṇavūpasamanasamathakathā
ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾವಿನಯಕಥಾ • Tassapāpiyasikāvinayakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ಅಧಿಕರಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮನಸಮಥಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Adhikaraṇavūpasamanasamathakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā
ಅಧಿಕರಣಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮನಸಮಥಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Adhikaraṇavūpasamanasamathakathādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi
೮. ಅಧಿಕರಣಕಥಾ • 8. Adhikaraṇakathā
೯. ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮನಸಮಥಕಥಾ • 9. Adhikaraṇavūpasamanasamathakathā
ತಸ್ಸಪಾಪಿಯಸಿಕಾವಿನಯಕಥಾ • Tassapāpiyasikāvinayakathā