Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā

    අධිකරණකථාවණ්‌ණනා

    Adhikaraṇakathāvaṇṇanā

    215. විරූපතො විපරිණාමට්‌ඨෙන චිත්‌තං දුක්‌ඛං විපච්‌චතීති ආහ ‘‘චිත්‌තදුක්‌ඛත්‌ථං වොහාරො’’තිආදි. උපවදනාති චොදනා. තත්‌ථෙවාති අනුවදනෙ.

    215. Virūpato vipariṇāmaṭṭhena cittaṃ dukkhaṃ vipaccatīti āha ‘‘cittadukkhatthaṃ vohāro’’tiādi. Upavadanāti codanā. Tatthevāti anuvadane.

    ආදිතො පට්‌ඨාය ච තස්‌ස තස්‌ස කම්‌මස්‌ස විඤ්‌ඤාතත්‌තාති විත්‌ථාරතො ආගතකම්‌මවග්‌ගස්‌ස ආදිතො පට්‌ඨාය වණ්‌ණනාමුඛෙන විඤ්‌ඤාතත්‌තා විනිච්‌ඡයො භවිස්‌සතීති යොජනා.

    Ādito paṭṭhāya ca tassa tassa kammassa viññātattāti vitthārato āgatakammavaggassa ādito paṭṭhāya vaṇṇanāmukhena viññātattā vinicchayo bhavissatīti yojanā.

    216. පාළියං අජ්‌ඣත්‌තං වාති අත්‌තනි වා අත්‌තනො පරිසාය වා. බහිද්‌ධා වාති පරස්‌මිං වා පරස්‌ස පරිසාය වා. අනවස්‌සවායාති අනුප්‌පාදාය.

    216. Pāḷiyaṃ ajjhattaṃ vāti attani vā attano parisāya vā. Bahiddhā vāti parasmiṃ vā parassa parisāya vā. Anavassavāyāti anuppādāya.

    220. ‘‘විවාදාධිකරණං කුසලං අකුසලං අබ්‍යාකත’’න්‌ති ඉදං පුච්‌ඡාවචනං. විවාදාධිකරණං සියා කුසලන්‌තිආදි විසජ්‌ජනං. එස නයො සෙසෙසුපි.

    220.‘‘Vivādādhikaraṇaṃ kusalaṃ akusalaṃ abyākata’’nti idaṃ pucchāvacanaṃ. Vivādādhikaraṇaṃ siyā kusalantiādi visajjanaṃ. Esa nayo sesesupi.

    222. සම්‌මුතිසභාවායපි ආපත්‌තියා කාරණූපචාරෙන අකුසලාබ්‍යාකතභාවෙන වුච්‌චමානෙ කුසලස්‌සාපි ආපත්‌තිකාරණත්‌තා තදුපචාරෙන ‘‘ආපත්‌තාධිකරණං සියා කුසල’’න්‌ති වත්‌තබ්‌බං භවෙය්‍ය , තථා අවත්‌වා ‘‘නත්‌ථි ආපත්‌තාධිකරණං කුසල’’න්‌ති එවංවචනස්‌ස කාරණං දස්‌සෙතුං ‘‘එත්‌ථ සන්‌ධායභාසිතවසෙන අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො’’ති වුත්‌තං. එත්‌ථ චායමධිප්‌පායො – යදි හි ආපත්‌ති නාම පරමත්‌ථධම්‌මසභාවා භවෙය්‍ය, තදා ‘‘ආපත්‌තාධිකරණං සියා අකුසල’’න්‌තිආදිවචනං යුජ්‌ජෙය්‍ය. යස්‌මා දුට්‌ඨදොසසික්‌ඛාපදට්‌ඨකථාදීසු දස්‌සිතදොසප්‌පසඞ්‌ගතො පරමත්‌ථසභආවතා න යුත්‌තා, එකන්‌තසම්‌මුතිසභාවා එව සා හොති, තස්‌මා ‘‘සියා අකුසලං සියා අබ්‍යාකත’’න්‌තිපි නිප්‌පරියායතො න වත්‌තබ්‌බා. යදි පන අකුසලඅබ්‍යාකතධම්‌මසමුට්‌ඨිතත්‌තමෙව උපාදාය පරියායතො ‘‘සියා අකුසලං සියා අබ්‍යාකත’’න්‌ති වුත්‌තං. තදා කුසලධම්‌මසමඋට්‌ඨිතත්‌තම්‌පි උපාදාය පරියායතො ‘‘ආපත්‌තාධිකරණං සියා කුසල’’න්‌තිපි වත්‌තබ්‌බං භවෙය්‍ය. යතො චෙතං වචනං ආපත්‌තියා අකුසලාබ්‍යාකතූපචාරාරහත්‌තස්‌ස කුසලූපචාරානාරහත්‌තස්‌ස විසුං කාරණසබ්‌භාවං සන්‌ධාය භාසිතං, තස්‌මා යං තං කාරණවිසෙසං සන්‌ධාය ඉදං භාසිතං, තස්‌ස වසෙනෙවෙත්‌ථ අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො.

    222. Sammutisabhāvāyapi āpattiyā kāraṇūpacārena akusalābyākatabhāvena vuccamāne kusalassāpi āpattikāraṇattā tadupacārena ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā kusala’’nti vattabbaṃ bhaveyya , tathā avatvā ‘‘natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti evaṃvacanassa kāraṇaṃ dassetuṃ ‘‘ettha sandhāyabhāsitavasena attho veditabbo’’ti vuttaṃ. Ettha cāyamadhippāyo – yadi hi āpatti nāma paramatthadhammasabhāvā bhaveyya, tadā ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusala’’ntiādivacanaṃ yujjeyya. Yasmā duṭṭhadosasikkhāpadaṭṭhakathādīsu dassitadosappasaṅgato paramatthasabhaāvatā na yuttā, ekantasammutisabhāvā eva sā hoti, tasmā ‘‘siyā akusalaṃ siyā abyākata’’ntipi nippariyāyato na vattabbā. Yadi pana akusalaabyākatadhammasamuṭṭhitattameva upādāya pariyāyato ‘‘siyā akusalaṃ siyā abyākata’’nti vuttaṃ. Tadā kusaladhammasamauṭṭhitattampi upādāya pariyāyato ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā kusala’’ntipi vattabbaṃ bhaveyya. Yato cetaṃ vacanaṃ āpattiyā akusalābyākatūpacārārahattassa kusalūpacārānārahattassa visuṃ kāraṇasabbhāvaṃ sandhāya bhāsitaṃ, tasmā yaṃ taṃ kāraṇavisesaṃ sandhāya idaṃ bhāsitaṃ, tassa vasenevettha attho veditabbo.

    ඉදානි පන යො අඞ්‌ගප්‌පහොනකචිත්‌තමෙව සන්‌ධාය ආපත්‌තියා අකුසලාදිභාවො වුත්‌තො, නාඤ්‌ඤං විසෙසකාරණං සන්‌ධායාති ගණ්‌හෙය්‍ය, තස්‌ස ගාහෙ දොසං දස්‌සෙන්‌තො ‘‘යස්‌මිං හී’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ පථවීඛණනාදිකෙති පථවීඛණනාදිනිමිත්‌තෙ පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජෙ. ආපත්‌තාධිකරණෙ කුසලචිත්‌තං අඞ්‌ගන්‌ති පණ්‌ණත්‌තිං අජානිත්‌වා කුසලචිත්‌තෙන චෙතියඞ්‌ගණාදීසු භූමිසොධනාදිවසෙන පථවීභූතගාමවිකොපනාදිකාලෙ කුසලචිත්‌තං කාරණං හොති. තස්‌මිං සතීති තස්‌මිං ආපත්‌තාධිකරණෙ විජ්‌ජමානෙ කුසලචිත්‌තසමුට්‌ඨිතත්‌තෙන කුසලවොහාරාරහාය ආපත්‌තියා විජ්‌ජමානායාති අධිප්‌පායො. සාරත්‌ථදීපනියං (සාරත්‌ථ. ටී. චූළවග්‌ග 3.222) පන ‘‘තස්‌මිං සතී’’ති ඉමස්‌ස ‘‘තස්‌මිං කුසලචිත්‌තෙ ආපත්‌තිභාවෙන ගහිතෙ’’ති අත්‌ථො වුත්‌තො, තං න යුජ්‌ජති ‘‘යස්‌මි’’න්‌ති ය-සද්‌දෙන පරාමට්‌ඨස්‌සෙව ආපත්‌තාධිකරණස්‌ස ‘‘තස්‌මි’’න්‌ති පරාමසිතබ්‌බතො.

    Idāni pana yo aṅgappahonakacittameva sandhāya āpattiyā akusalādibhāvo vutto, nāññaṃ visesakāraṇaṃ sandhāyāti gaṇheyya, tassa gāhe dosaṃ dassento ‘‘yasmiṃ hī’’tiādimāha. Tattha pathavīkhaṇanādiketi pathavīkhaṇanādinimitte paṇṇattivajje. Āpattādhikaraṇe kusalacittaṃ aṅganti paṇṇattiṃ ajānitvā kusalacittena cetiyaṅgaṇādīsu bhūmisodhanādivasena pathavībhūtagāmavikopanādikāle kusalacittaṃ kāraṇaṃ hoti. Tasmiṃ satīti tasmiṃ āpattādhikaraṇe vijjamāne kusalacittasamuṭṭhitattena kusalavohārārahāya āpattiyā vijjamānāyāti adhippāyo. Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. cūḷavagga 3.222) pana ‘‘tasmiṃ satī’’ti imassa ‘‘tasmiṃ kusalacitte āpattibhāvena gahite’’ti attho vutto, taṃ na yujjati ‘‘yasmi’’nti ya-saddena parāmaṭṭhasseva āpattādhikaraṇassa ‘‘tasmi’’nti parāmasitabbato.

    න සක්‌කා වත්‌තුන්‌ති යදි සම්‌මුතිසභාවායපි ආපත්‌තියා අකුසලාදිසමුට්‌ඨිතත්‌තෙන අකුසලාදිවොහාරො කරීයති, තදා කුසලවොහාරොපි කත්‌තබ්‌බොති ‘‘නත්‌ථි ආපත්‌තාධිකරණං කුසල’’න්‌ති න සක්‌කා වත්‌තුං, අඤ්‌ඤථා අකුසලාදිභාවොපිස්‌ස පටික්‌ඛිපිතබ්‌බොති අධිප්‌පායො. තස්‌මාති යස්‌මා කුසලාදීනං තිණ්‌ණං සමානෙපි ආපත්‌තියා අඞ්‌ගප්‌පහොනකත්‌තෙ කුසලවොහාරොව ආපත්‌තියා පටික්‌ඛිත්‌තො, න අකුසලාදිවොහාරො, තස්‌මා නයිදං අඞ්‌ගප්‌පහොනකං චිත්‌තං සන්‌ධාය වුත්‌තන්‌ති ‘‘ආපත්‌තාධිකරණං සියා අකුසලං සියා අබ්‍යාකතං, නත්‌ථි ආපත්‌තාධිකරණං කුසල’’න්‌ති ඉදං ආපත්‌තියා සමුට්‌ඨාපකත්‌තෙන අඞ්‌ගප්‌පහොනකං කාරණභූතං චිත්‌තමත්‌තං සන්‌ධාය න වුත්‌තං , අඤ්‌ඤථා ‘‘ආපත්‌තාධිකරණං සියා කුසල’’න්‌තිපි වත්‌තබ්‌බතොති අධිප්‌පායො. එතෙන ආපත්‌තියා අකුසලාදිභාවොපි කෙනචි නිමිත්‌තෙන පරියායතොව වුත්‌තො, න පරමත්‌ථතොති දස්‌සෙති. යථාහ ‘‘යං කුසලචිත්‌තෙන ආපජ්‌ජති, තං කුසලං, ඉතරෙහි ඉතර’’න්‌ති.

    Na sakkā vattunti yadi sammutisabhāvāyapi āpattiyā akusalādisamuṭṭhitattena akusalādivohāro karīyati, tadā kusalavohāropi kattabboti ‘‘natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti na sakkā vattuṃ, aññathā akusalādibhāvopissa paṭikkhipitabboti adhippāyo. Tasmāti yasmā kusalādīnaṃ tiṇṇaṃ samānepi āpattiyā aṅgappahonakatte kusalavohārova āpattiyā paṭikkhitto, na akusalādivohāro, tasmā nayidaṃ aṅgappahonakaṃ cittaṃ sandhāya vuttanti ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ siyā abyākataṃ, natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti idaṃ āpattiyā samuṭṭhāpakattena aṅgappahonakaṃ kāraṇabhūtaṃ cittamattaṃ sandhāya na vuttaṃ , aññathā ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā kusala’’ntipi vattabbatoti adhippāyo. Etena āpattiyā akusalādibhāvopi kenaci nimittena pariyāyatova vutto, na paramatthatoti dasseti. Yathāha ‘‘yaṃ kusalacittena āpajjati, taṃ kusalaṃ, itarehi itara’’nti.

    ඉදං පනාතිආදීසු අයං අධිප්‌පායො – ‘‘ආපත්‌තාධිකරණං සියා අකුසලං සියා අබ්‍යාකත’’න්‌ති ඉදඤ්‌හි යං කිඤ්‌චි කදාචි කත්‌ථචි කාරණං භවන්‌තං අනියතකාරණං සන්‌ධාය වුත්‌තං න හොති. යං පන සබ්‌බසික්‌ඛාපදෙසු ආපත්‌තියා කාරණං භවිතුමරහති, ඉදමෙව කාරණං සන්‌ධාය වුත්‌තං. අකුසලඤ්‌හි පණ්‌ණත්‌තිං ඤත්‌වා වීතික්‌කමන්‌තස්‌ස සබ්‌බාපත්‌තියා කාරණං හොති, ලොකවජ්‌ජාපත්‌තියා පන පණ්‌ණත්‌තිං අජානන්‌තස්‌සපි කාරණං හොති. කෙවලං පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජාපත්‌තීසු කුසලාබ්‍යාකතචිත්‌තපවත්‌තික්‌ඛණෙ එව අකුසලං න වත්‌තති, තදඤ්‌ඤත්‌ථ සයමෙව පවත්‌තති. අබ්‍යාකතං පන කායවචීභූතං කුසලාකුසලාදීනං පවත්‌තික්‌ඛණෙ නිරොධසමාපන්‌නස්‌ස සහසෙය්‍යාපත්‌තියන්‌ති සබ්‌බාපත්‌තියා අඞ්‌ගමෙව හොති ඡන්‌නං ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානානං කායවාචඞ්‌ගවිරහිතත්‌තාභාවා. තස්‌මා ඉමෙසං අකුසලාබ්‍යාකතානං සබ්‌බාපත්‌තිමූලකත්‌තමෙව සන්‌ධාය ඉදං ආපත්‌තියා අකුසලත්‌තං, අබ්‍යාකතත්‌තඤ්‌ච වුත්‌තං. යත්‌ථ පන පථවීඛණනාදීසු කුසලම්‌පි ආපත්‌තියා කාරණං හොති, තත්‌ථාපි ආපත්‌තියා තදුපචාරෙන කුසලත්‌තවොහාරො අයුත්‌තො සාවජ්‌ජානවජ්‌ජානං එකත්‌තවොහාරස්‌ස විරුද්‌ධත්‌තා. යදග්‌ගෙන අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං විරුද්‌ධා, තදග්‌ගෙන කාරණකාරියවොහාරොපි නෙසං අයුත්‌තො. තස්‌මා තත්‌ථ විජ්‌ජමානම්‌පි කුසලං අබ්‌බොහාරිකං, කායවචීද්‌වාරමෙව ආවෙණිකං කාරණන්‌ති.

    Idaṃ panātiādīsu ayaṃ adhippāyo – ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ siyā abyākata’’nti idañhi yaṃ kiñci kadāci katthaci kāraṇaṃ bhavantaṃ aniyatakāraṇaṃ sandhāya vuttaṃ na hoti. Yaṃ pana sabbasikkhāpadesu āpattiyā kāraṇaṃ bhavitumarahati, idameva kāraṇaṃ sandhāya vuttaṃ. Akusalañhi paṇṇattiṃ ñatvā vītikkamantassa sabbāpattiyā kāraṇaṃ hoti, lokavajjāpattiyā pana paṇṇattiṃ ajānantassapi kāraṇaṃ hoti. Kevalaṃ paṇṇattivajjāpattīsu kusalābyākatacittapavattikkhaṇe eva akusalaṃ na vattati, tadaññattha sayameva pavattati. Abyākataṃ pana kāyavacībhūtaṃ kusalākusalādīnaṃ pavattikkhaṇe nirodhasamāpannassa sahaseyyāpattiyanti sabbāpattiyā aṅgameva hoti channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ kāyavācaṅgavirahitattābhāvā. Tasmā imesaṃ akusalābyākatānaṃ sabbāpattimūlakattameva sandhāya idaṃ āpattiyā akusalattaṃ, abyākatattañca vuttaṃ. Yattha pana pathavīkhaṇanādīsu kusalampi āpattiyā kāraṇaṃ hoti, tatthāpi āpattiyā tadupacārena kusalattavohāro ayutto sāvajjānavajjānaṃ ekattavohārassa viruddhattā. Yadaggena aññamaññaṃ viruddhā, tadaggena kāraṇakāriyavohāropi nesaṃ ayutto. Tasmā tattha vijjamānampi kusalaṃ abbohārikaṃ, kāyavacīdvārameva āveṇikaṃ kāraṇanti.

    තත්‌ථ එකන්‌තතො අකුසලමෙවාති අකුසලචිත්‌තෙන සමුට්‌ඨහනතො කාරණූපචාරතො එවං වුත්‌තං. තත්‌ථාති ලොකවජ්‌ජෙ. විකප්‌පො නත්‌ථීති සියා-සද්‌දස්‌ස විකප්‌පනත්‌ථතං දස්‌සෙති. අකුසලං හොතීති අකුසලසමුට්‌ඨිතාය කාරණූපචාරෙන අකුසලං හොති. සහසෙය්‍යාදිවසෙන ආපජ්‌ජනතො අබ්‍යාකතං හොතීති ඉත්‌ථියාදීහි සහ පිට්‌ඨිපසාරණවසප්‌පවත්‌තකායද්‌වාරසඞ්‌ඛාතරූපාබ්‍යාකතවසෙනෙව ආපජ්‌ජිතබ්‌බතො කාරණූපචාරෙනෙව ආපත්‌ති අබ්‍යාකතං හොති. තත්‌ථාති තස්‌මිං පණ්‌ණත්‌තිවජ්‌ජාපත්‌තාධිකරණෙ. සඤ්‌චිච්‌චාසඤ්‌චිච්‌චවසෙනාති පණ්‌ණත්‌තිං ඤත්‌වා, අඤ්‌ඤත්‌වා ච ආපජ්‌ජනවසෙන ඉමං විකප්‌පභාවං සන්‌ධාය අකුසලත්‌තඅබ්‍යාකතත්‌තසඞ්‌ඛාතං යථාවුත්‌තං ඉමං විකප්‌පසභාවං සන්‌ධාය ඉදං වචනං වුත්‌තං.

    Tattha ekantato akusalamevāti akusalacittena samuṭṭhahanato kāraṇūpacārato evaṃ vuttaṃ. Tatthāti lokavajje. Vikappo natthīti siyā-saddassa vikappanatthataṃ dasseti. Akusalaṃ hotīti akusalasamuṭṭhitāya kāraṇūpacārena akusalaṃ hoti. Sahaseyyādivasena āpajjanatoabyākataṃ hotīti itthiyādīhi saha piṭṭhipasāraṇavasappavattakāyadvārasaṅkhātarūpābyākatavaseneva āpajjitabbato kāraṇūpacāreneva āpatti abyākataṃ hoti. Tatthāti tasmiṃ paṇṇattivajjāpattādhikaraṇe. Sañciccāsañciccavasenāti paṇṇattiṃ ñatvā, aññatvā ca āpajjanavasena imaṃ vikappabhāvaṃ sandhāya akusalattaabyākatattasaṅkhātaṃ yathāvuttaṃ imaṃ vikappasabhāvaṃ sandhāya idaṃ vacanaṃ vuttaṃ.

    යදි එවං අසඤ්‌චිච්‌චාපජ්‌ජනපක්‌ඛෙ කුසලෙනාපි ආපජ්‌ජනතො තම්‌පි විකප්‌පං සන්‌ධාය ‘‘ආපත්‌තාධිකරණං සියා කුසල’’න්‌තිපි කස්‌මා න වුත්‌තන්‌ති ආහ ‘‘සචෙ පනා’’තිආදි. ‘‘අචිත්‌තකාන’’න්‌ති වුත්‌තමෙවත්‌ථං සමුට්‌ඨානවසෙන විභාවෙතුං ‘‘එළකලොමපදසොධම්‌මාදිසමුට්‌ඨානානම්‌පී’’ති වුත්‌තං. අචිත්‌තකසමුට්‌ඨානානං ‘‘කුසලචිත්‌තං ආපජ්‌ජෙය්‍යා’’ති එතෙන සාවජ්‌ජභූතාය ආපත්‌තියා කාරණූපචාරෙනාපි අනවජ්‌ජභූතකුසලවොහාරො අයුත්‌තොති දස්‌සෙති. ‘‘න ච තත්‌ථා’’තිආදිනා කුසලස්‌ස ආපත්‌තියා කාරණත්‌තං විජ්‌ජමානම්‌පි තථා වොහරිතුං අයුත්‌තන්‌ති පටික්‌ඛිපිත්‌වා කායවාචාසඞ්‌ඛාතං අබ්‍යාකතස්‌සෙව කාරණත්‌තං දස්‌සෙති. තත්‌ථ චලිතප්‌පවත්‌තානන්‌ති චලිතානං, පවත්‌තානඤ්‌ච. චලිතො හි කායො, පවත්‌තා වාචා. එත්‌ථ ච කායවාචානමඤ්‌ඤතරමෙව අඞ්‌ගං. තඤ්‌ච…පෙ.… අබ්‍යාකතන්‌ති එවං අබ්‍යාකතස්‌ස ආපත්‌තිකාරණභාවෙනෙව වුත්‌තත්‌තා. ‘‘ආපත්‌තාධිකරණං සියා අකුසලං සියා අබ්‍යාකත’’න්‌ති ඉදං කාරණූපචාරෙන පරියායතො වුත්‌තං, න නිප්‌පරියායතොති සිජ්‌ඣති.

    Yadi evaṃ asañciccāpajjanapakkhe kusalenāpi āpajjanato tampi vikappaṃ sandhāya ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā kusala’’ntipi kasmā na vuttanti āha ‘‘sace panā’’tiādi. ‘‘Acittakāna’’nti vuttamevatthaṃ samuṭṭhānavasena vibhāvetuṃ ‘‘eḷakalomapadasodhammādisamuṭṭhānānampī’’ti vuttaṃ. Acittakasamuṭṭhānānaṃ ‘‘kusalacittaṃ āpajjeyyā’’ti etena sāvajjabhūtāya āpattiyā kāraṇūpacārenāpi anavajjabhūtakusalavohāro ayuttoti dasseti. ‘‘Na ca tatthā’’tiādinā kusalassa āpattiyā kāraṇattaṃ vijjamānampi tathā voharituṃ ayuttanti paṭikkhipitvā kāyavācāsaṅkhātaṃ abyākatasseva kāraṇattaṃ dasseti. Tattha calitappavattānanti calitānaṃ, pavattānañca. Calito hi kāyo, pavattā vācā. Ettha ca kāyavācānamaññatarameva aṅgaṃ. Tañca…pe… abyākatanti evaṃ abyākatassa āpattikāraṇabhāveneva vuttattā. ‘‘Āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ siyā abyākata’’nti idaṃ kāraṇūpacārena pariyāyato vuttaṃ, na nippariyāyatoti sijjhati.

    යං පන සාරත්‌ථදීපනියං (සාරත්‌ථ. ටී. චූළව. 3.222) ආපත්‌තියා නිප්‌පරියායතොව අකුසලාදිසභාවතං සමත්‌ථෙතුං බහුං පපඤ්‌චිතං, තං න සාරතො පච්‌චෙතබ්‌බං දුට්‌ඨදොසසික්‌ඛාපදට්‌ඨකථායමෙව පටික්‌ඛිත්‌තත්‌තා. තෙනෙවෙත්‌ථාපි ‘‘යං චිත්‌තං ආපත්‌තියා අඞ්‌ගං හොතී’’තිආදිනා අකුසලචිත්‌තස්‌සාපි ආපත්‌තියා කාරණත්‌තෙන භින්‌නතාව දස්‌සිතා. යං පනෙත්‌ථ වත්‌තබ්‌බං, තං හෙට්‌ඨා දස්‌සිතමෙවාති ඉධ න විත්‌ථාරයිම්‌හ. එවං වීතික්‌කමතො යො වීතික්‌කමොති එත්‌ථ අකුසලචිත්‌තෙන ඤත්‌වා වීතික්‌කමන්‌තස්‌ස කායවචීවීතික්‌කමසමුට්‌ඨිතා ආපත්‌තිවීතික්‌කමොති වුත්‌තො. එස නයො අබ්‍යාකතවාරෙපි.

    Yaṃ pana sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. cūḷava. 3.222) āpattiyā nippariyāyatova akusalādisabhāvataṃ samatthetuṃ bahuṃ papañcitaṃ, taṃ na sārato paccetabbaṃ duṭṭhadosasikkhāpadaṭṭhakathāyameva paṭikkhittattā. Tenevetthāpi ‘‘yaṃ cittaṃ āpattiyā aṅgaṃ hotī’’tiādinā akusalacittassāpi āpattiyā kāraṇattena bhinnatāva dassitā. Yaṃ panettha vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā dassitamevāti idha na vitthārayimha. Evaṃ vītikkamato yo vītikkamoti ettha akusalacittena ñatvā vītikkamantassa kāyavacīvītikkamasamuṭṭhitā āpattivītikkamoti vutto. Esa nayo abyākatavārepi.

    අධිකරණකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Adhikaraṇakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi / 8. අධිකරණං • 8. Adhikaraṇaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / අධිකරණකථා • Adhikaraṇakathā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / අධිකරණකථාවණ්‌ණනා • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / අධිකරණකථාවණ්‌ණනා • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 8. අධිකරණකථා • 8. Adhikaraṇakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact