Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Cūḷavaggapāḷi

    ੮. ਅਧਿਕਰਣਂ

    8. Adhikaraṇaṃ

    ੨੧੫. ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ (ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વਿવਦਨ੍ਤਿ,) 1 ਭਿਕ੍ਖੂਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਹਿ વਿવਦਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ વਿવਦਨ੍ਤਿ, ਛਨ੍ਨੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਅਨੁਪਖਜ੍ਜ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ વਿવਦਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਪਕ੍ਖਂ ਗਾਹੇਤਿ। ਯੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ…ਪੇ॰… ਤੇ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਛਨ੍ਨੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਅਨੁਪਖਜ੍ਜ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ વਿવਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਨਂ ਪਕ੍ਖਂ ਗਾਹੇਸ੍ਸਤੀਤਿ! ਅਥ ਖੋ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਏਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ, ਭਿਕ੍ਖવੇ…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਚਂ ਭਗવਾ’’ਤਿ…ਪੇ॰… વਿਗਰਹਿਤ੍વਾ…ਪੇ॰… ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ –

    215. Tena kho pana samayena (bhikkhūpi bhikkhūhi vivadanti,) 2 bhikkhūpi bhikkhunīhi vivadanti, bhikkhuniyopi bhikkhūhi vivadanti, channopi bhikkhu bhikkhunīnaṃ anupakhajja bhikkhūhi saddhiṃ vivadati, bhikkhunīnaṃ pakkhaṃ gāheti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma channo bhikkhu bhikkhunīnaṃ anupakhajja bhikkhūhi saddhiṃ vivadissati, bhikkhunīnaṃ pakkhaṃ gāhessatīti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave…pe… saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –

    3 ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਧਿਕਰਣਾਨਿ – વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ, ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ, ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ, ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ 4

    5 ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, adhikaraṇāni – vivādādhikaraṇaṃ, anuvādādhikaraṇaṃ, āpattādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇaṃ 6.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ 7? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ 8 વਿવਦਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ ਅਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ, વਿਨਯੋਤਿ વਾ ਅવਿਨਯੋਤਿ વਾ, ਭਾਸਿਤਂ ਲਪਿਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ ਅਭਾਸਿਤਂ ਅਲਪਿਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ, ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ ਅਨਾਚਿਣ੍ਣਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ, ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ , ਲਹੁਕਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਗਰੁਕਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ, ਸਾવਸੇਸਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਨવਸੇਸਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ, ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ? ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਲਹੋ વਿਗ੍ਗਹੋ વਿવਾਦੋ ਨਾਨਾવਾਦੋ ਅਞ੍ਞਥਾવਾਦੋ વਿਪਚ੍ਚਤਾਯ વੋਹਾਰੋ ਮੇਧਗਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ 9? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū 10 vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā, vinayoti vā avinayoti vā, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti vā abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti vā, āciṇṇaṃ tathāgatenāti vā anāciṇṇaṃ tathāgatenāti vā, paññattaṃ tathāgatenāti vā appaññattaṃ tathāgatenāti vā, āpattīti vā anāpattīti vā , lahukā āpattīti vā garukā āpattīti vā, sāvasesā āpattīti vā anavasesā āpattīti vā, duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā? Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ? 11 ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ ਆਚਾਰવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ ਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ ਆਜੀવવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ। ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁવਾਦੋ ਅਨੁવਦਨਾ ਅਨੁਲ੍ਲਪਨਾ ਅਨੁਭਣਨਾ ਅਨੁਸਮ੍ਪવਙ੍ਕਤਾ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਹਨਤਾ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਨਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ? 12 Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ anuvadanti sīlavipattiyā vā ācāravipattiyā vā diṭṭhivipattiyā vā ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ? ਪਞ੍ਚਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ, ਸਤ੍ਤਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ।

    ‘‘Tattha katamaṃ āpattādhikaraṇaṃ? Pañcapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ, sattapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ – idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ .

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ? 13 ਯਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਯਤਾ, ਕਰਣੀਯਤਾ, ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ? 14 Yā saṅghassa kiccayatā, karaṇīyatā, apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ.

    ੨੧੬. ‘‘વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਕਿਂ ਮੂਲਂ? ਛ વਿવਾਦਮੂਲਾਨਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ। ਤੀਣਿਪਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ, ਤੀਣਿਪਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ। 15 ਕਤਮਾਨਿ ਛ વਿવਾਦਮੂਲਾਨਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੋਧਨੋ ਹੋਤਿ ਉਪਨਾਹੀ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੋਧਨੋ ਹੋਤਿ ਉਪਨਾਹੀ, ਸੋ ਸਤ੍ਥਰਿਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਧਮ੍ਮੇਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ , ਸਙ੍ਘੇਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਸਿਕ੍ਖਾਯਪਿ ਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਹੋਤਿ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥਰਿਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਧਮ੍ਮੇਪਿ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਘੇਪਿ…ਪੇ॰… ਸਿਕ੍ਖਾਯਪਿ ਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ, ਸੋ ਸਙ੍ਘੇ વਿવਾਦਂ ਜਨੇਤਿ। ਯੋ ਹੋਤਿ વਿવਾਦੋ ਬਹੁਜਨਾਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਾਸੁਖਾਯ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਾਯ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਏવਰੂਪਞ੍ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿવਾਦਮੂਲਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਤ੍ਰ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਸ੍ਸੇવ ਪਾਪਕਸ੍ਸ વਿવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ વਾਯਮੇਯ੍ਯਾਥ। ਏવਰੂਪਞ੍ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿવਾਦਮੂਲਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਤ੍ਰ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਸ੍ਸੇવ ਪਾਪਕਸ੍ਸ વਿવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਅਨવਸ੍ਸવਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ। ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਪਾਪਕਸ੍ਸ વਿવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ। ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਪਾਪਕਸ੍ਸ વਿવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਅਨવਸ੍ਸવੋ ਹੋਤਿ।

    216. ‘‘Vivādādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Cha vivādamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ. Tīṇipi akusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ, tīṇipi kusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ. 16 Katamāni cha vivādamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso , saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe vivādaṃ janeti. Yo hoti vivādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti.

    17 ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਕ੍ਖੀ ਹੋਤਿ ਪਲ਼ਾਸੀ…ਪੇ॰… ਇਸ੍ਸੁਕੀ ਹੋਤਿ ਮਚ੍ਛਰੀ , ਸਠੋ ਹੋਤਿ ਮਾਯਾવੀ, ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੀ ਹੋਤਿ ਆਧਾਨਗ੍ਗਾਹੀ ਦੁਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੀ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੀ ਹੋਤਿ ਆਧਾਨਗ੍ਗਾਹੀ ਦੁਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੀ, ਸੋ ਸਤ੍ਥਰਿਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਧਮ੍ਮੇਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਸਙ੍ਘੇਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਸਿਕ੍ਖਾਯਪਿ ਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਹੋਤਿ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥਰਿਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਧਮ੍ਮੇਪਿ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਘੇਪਿ…ਪੇ॰… ਸਿਕ੍ਖਾਯਪਿ ਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ, ਸੋ ਸਙ੍ਘੇ વਿવਾਦਂ ਜਨੇਤਿ। ਯੋ ਹੋਤਿ વਿવਾਦੋ ਬਹੁਜਨਾਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਾਸੁਖਾਯ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਾਯ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਏવਰੂਪਞ੍ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿવਾਦਮੂਲਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਤ੍ਰ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਸ੍ਸੇવ ਪਾਪਕਸ੍ਸ વਿવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ વਾਯਮੇਯ੍ਯਾਥ। ਏવਰੂਪਞ੍ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿવਾਦਮੂਲਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਤ੍ਰ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਸ੍ਸੇવ ਪਾਪਕਸ੍ਸ વਿવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਅਨવਸ੍ਸવਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ। ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਪਾਪਕਸ੍ਸ વਿવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ। ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਪਾਪਕਸ੍ਸ વਿવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਅਨવਸ੍ਸવੋ ਹੋਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਛ વਿવਾਦਮੂਲਾਨਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ।

    18 ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu makkhī hoti paḷāsī…pe… issukī hoti maccharī , saṭho hoti māyāvī, pāpiccho hoti micchādiṭṭhī, sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe vivādaṃ janeti. Yo hoti vivādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti. Imāni cha vivādamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ.

    ‘‘ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਲੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ વਿવਦਨ੍ਤਿ, ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ વਿવਦਨ੍ਤਿ, ਮੂਲ਼੍ਹਚਿਤ੍ਤਾ વਿવਦਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ ਅਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ, વਿਨਯੋਤਿ વਾ ਅવਿਨਯੋਤਿ વਾ, ਭਾਸਿਤਂ ਲਪਿਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ ਅਭਾਸਿਤਂ ਅਲਪਿਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ, ਆਚਿਣ੍ਣਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ ਅਨਾਚਿਣ੍ਣਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ, ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਤਥਾਗਤੇਨਾਤਿ વਾ, ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ, ਲਹੁਕਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਗਰੁਕਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ, ਸਾવਸੇਸਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਨવਸੇਸਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ, ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ। ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ।

    ‘‘Katamāni tīṇi akusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū luddhacittā vivadanti, duṭṭhacittā vivadanti, mūḷhacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā, vinayoti vā avinayoti vā, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti vā abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti vā, āciṇṇaṃ tathāgatenāti vā anāciṇṇaṃ tathāgatenāti vā, paññattaṃ tathāgatenāti vā appaññattaṃ tathāgatenāti vā, āpattīti vā anāpattīti vā, lahukā āpattīti vā garukā āpattīti vā, sāvasesā āpattīti vā anavasesā āpattīti vā, duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Imāni tīṇi akusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ.

    ‘‘ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਲੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ વਿવਦਨ੍ਤਿ, ਅਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ વਿવਦਨ੍ਤਿ, ਅਮੂਲ਼੍ਹਚਿਤ੍ਤਾ વਿવਦਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ ਅਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ…ਪੇ॰… ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ। ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ।

    ‘‘Katamāni tīṇi kusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū aluddhacittā vivadanti, aduṭṭhacittā vivadanti, amūḷhacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Imāni tīṇi kusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ.

    ੨੧੭. 19 ‘‘ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਕਿਂ ਮੂਲਂ? ਛ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ। ਤੀਣਿਪਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ, ਤੀਣਿਪਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ, ਕਾਯੋਪਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ, વਾਚਾਪਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ। ‘‘ਕਤਮਾਨਿ ਛ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੋਧਨੋ ਹੋਤਿ ਉਪਨਾਹੀ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਕੋਧਨੋ ਹੋਤਿ ਉਪਨਾਹੀ, ਸੋ ਸਤ੍ਥਰਿਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਧਮ੍ਮੇਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਸਙ੍ਘੇਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਸਿਕ੍ਖਾਯਪਿ ਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਹੋਤਿ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥਰਿਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਧਮ੍ਮੇਪਿ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਘੇਪਿ…ਪੇ॰… ਸਿਕ੍ਖਾਯਪਿ ਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ, ਸੋ ਸਙ੍ਘੇ ਅਨੁવਾਦਂ ਜਨੇਤਿ। ਯੋ ਹੋਤਿ ਅਨੁવਾਦੋ ਬਹੁਜਨਾਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਾਸੁਖਾਯ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਾਯ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਏવਰੂਪਞ੍ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁવਾਦਮੂਲਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਤ੍ਰ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਸ੍ਸੇવ ਪਾਪਕਸ੍ਸ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ વਾਯਮੇਯ੍ਯਾਥ। ਏવਰੂਪਞ੍ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁવਾਦਮੂਲਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਤ੍ਰ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਸ੍ਸੇવ ਪਾਪਕਸ੍ਸ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਅਨવਸ੍ਸવਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ। ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਪਾਪਕਸ੍ਸ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ। ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਪਾਪਕਸ੍ਸ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਅਨવਸ੍ਸવੋ ਹੋਤਿ।

    217.20 ‘‘Anuvādādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Cha anuvādamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ. Tīṇipi akusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ, tīṇipi kusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ, kāyopi anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ, vācāpi anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ. ‘‘Katamāni cha anuvādamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe anuvādaṃ janeti. Yo hoti anuvādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti.

    ‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਮਕ੍ਖੀ ਹੋਤਿ ਪਲ਼ਾਸੀ…ਪੇ॰… ਇਸ੍ਸੁਕੀ ਹੋਤਿ ਮਚ੍ਛਰੀ, ਸਠੋ ਹੋਤਿ ਮਾਯਾવੀ, ਪਾਪਿਚ੍ਛੋ ਹੋਤਿ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀ, ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੀ ਹੋਤਿ ਆਧਾਨਗ੍ਗਾਹੀ ਦੁਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੀ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਪਰਾਮਾਸੀ ਹੋਤਿ ਆਧਾਨਗ੍ਗਾਹੀ ਦੁਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੀ, ਸੋ ਸਤ੍ਥਰਿਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਧਮ੍ਮੇਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਸਙ੍ਘੇਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ, ਸਿਕ੍ਖਾਯਪਿ ਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ ਹੋਤਿ। ਯੋ ਸੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਤ੍ਥਰਿਪਿ ਅਗਾਰવੋ વਿਹਰਤਿ ਅਪ੍ਪਤਿਸ੍ਸੋ , ਧਮ੍ਮੇਪਿ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਘੇਪਿ…ਪੇ॰… ਸਿਕ੍ਖਾਯਪਿ ਨ ਪਰਿਪੂਰਕਾਰੀ, ਸੋ ਸਙ੍ਘੇ ਅਨੁવਾਦਂ ਜਨੇਤਿ। ਯੋ ਹੋਤਿ ਅਨੁવਾਦੋ ਬਹੁਜਨਾਹਿਤਾਯ ਬਹੁਜਨਾਸੁਖਾਯ ਬਹੁਨੋ ਜਨਸ੍ਸ ਅਨਤ੍ਥਾਯ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ। ਏવਰੂਪਞ੍ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁવਾਦਮੂਲਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਤ੍ਰ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਸ੍ਸੇવ ਪਾਪਕਸ੍ਸ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਪਹਾਨਾਯ વਾਯਮੇਯ੍ਯਾਥ। ਏવਰੂਪਞ੍ਚੇ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਨੁવਾਦਮੂਲਂ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વਾ ਬਹਿਦ੍ਧਾ વਾ ਨ ਸਮਨੁਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਤ੍ਰ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਸ੍ਸੇવ ਪਾਪਕਸ੍ਸ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਆਯਤ੍ਤਿਂ ਅਨવਸ੍ਸવਾਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਥ। ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਪਾਪਕਸ੍ਸ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਪਹਾਨਂ ਹੋਤਿ। ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਪਾਪਕਸ੍ਸ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਸ੍ਸ ਆਯਤਿਂ ਅਨવਸ੍ਸવੋ ਹੋਤਿ। ਇਮਾਨਿ ਛ ਅਨੁવਾਦਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ।

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu makkhī hoti paḷāsī…pe… issukī hoti maccharī, saṭho hoti māyāvī, pāpiccho hoti micchādiṭṭhī, sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso , dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe anuvādaṃ janeti. Yo hoti anuvādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa āyattiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti. Imāni cha anuvādamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.

    ‘‘ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਲੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ, ਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ, ਮੂਲ਼੍ਹਚਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ – ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਚਾਰવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਜੀવવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ। ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਅਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ।

    ‘‘Katamāni tīṇi akusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ luddhacittā anuvadanti, duṭṭhacittā anuvadanti, mūḷhacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Imāni tīṇi akusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.

    ‘‘ਕਤਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਲੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ, ਅਦੁਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ, ਅਮੂਲ਼੍ਹਚਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ – ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਚਰવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਜੀવવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ। ਇਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਕੁਸਲਮੂਲਾਨਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ।

    ‘‘Katamāni tīṇi kusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ aluddhacittā anuvadanti, aduṭṭhacittā anuvadanti, amūḷhacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācaravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Imāni tīṇi kusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.

    ‘‘ਕਤਮੋ ਕਾਯੋ 21 ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋ ਹੋਤਿ, ਦੁਦ੍ਦਸ੍ਸਿਕੋ, ਓਕੋਟਿਮਕੋ, ਬਹ੍વਾਬਾਧੋ, ਕਾਣੋ વਾ, ਕੁਣੀ વਾ, ਖਞ੍ਜੋ વਾ, ਪਕ੍ਖਹਤੋ વਾ, ਯੇਨ ਨਂ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ।

    ‘‘Katamo kāyo 22 anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idhekacco dubbaṇṇo hoti, duddassiko, okoṭimako, bahvābādho, kāṇo vā, kuṇī vā, khañjo vā, pakkhahato vā, yena naṃ anuvadanti. Ayaṃ kāyo anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.

    ‘‘ਕਤਮਾ વਾਚਾ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ? ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਦੁਬ੍ਬਚੋ ਹੋਤਿ, ਮਮ੍ਮਨੋ, ਏਲ਼ਗਲવਾਚੋ, ਯਾਯ ਨਂ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ વਾਚਾ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ।

    ‘‘Katamā vācā anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idhekacco dubbaco hoti, mammano, eḷagalavāco, yāya naṃ anuvadanti. Ayaṃ vācā anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.

    ੨੧੮. ‘‘ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਕਿਂ ਮੂਲਂ? ਛ ਆਪਤ੍ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ। ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿ ਕਾਯਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਨ વਾਚਤੋ, ਨ ਚਿਤ੍ਤਤੋ। ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿ વਾਚਤੋ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਨ ਕਾਯਤੋ, ਨ ਚਿਤ੍ਤਤੋ। ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿ ਕਾਯਤੋ ਚ વਾਚਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਨ ਚਿਤ੍ਤਤੋ। ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿ ਕਾਯਤੋ ਚ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਨ વਾਚਤੋ। ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿ વਾਚਤੋ ਚ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਨ ਕਾਯਤੋ। ਅਤ੍ਥਾਪਤ੍ਤਿ ਕਾਯਤੋ ਚ વਾਚਤੋ ਚ ਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ। ਇਮੇ ਛ ਆਪਤ੍ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਮੂਲਂ।

    218. ‘‘Āpattādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Cha āpattisamuṭṭhānā āpattādhikaraṇassa mūlaṃ. Atthāpatti kāyato samuṭṭhāti, na vācato, na cittato. Atthāpatti vācato samuṭṭhāti, na kāyato, na cittato. Atthāpatti kāyato ca vācato ca samuṭṭhāti, na cittato. Atthāpatti kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. Atthāpatti vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato. Atthāpatti kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti. Ime cha āpattisamuṭṭhānā āpattādhikaraṇassa mūlaṃ.

    ੨੧੯. ‘‘ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਕਿਂ ਮੂਲਂ? ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਏਕਂ ਮੂਲਂ – ਸਙ੍ਘੋ।

    219. ‘‘Kiccādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Kiccādhikaraṇassa ekaṃ mūlaṃ – saṅgho.

    ੨੨੦. ‘‘વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ, ਅਕੁਸਲਂ, ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ। વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਸਿਯਾ ਕੁਸਲਂ, ਸਿਯਾ ਅਕੁਸਲਂ, ਸਿਯਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਾ વਿવਦਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ ਅਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ…ਪੇ॰… ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ। ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਲਹੋ વਿਗ੍ਗਹੋ વਿવਾਦੋ ਨਾਨਾવਾਦੋ ਅਞ੍ਞਥਾવਾਦੋ વਿਪਚ੍ਚਤਾਯ વੋਹਾਰੋ ਮੇਧਗਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ।

    220. ‘‘Vivādādhikaraṇaṃ kusalaṃ, akusalaṃ, abyākataṃ. Vivādādhikaraṇaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ. Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ kusalaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū kusalacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ kusalaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਅਕੁਸਲਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਾ વਿવਦਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ ਅਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ…ਪੇ॰… ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ। ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਲਹੋ વਿਗ੍ਗਹੋ વਿવਾਦੋ ਨਾਨਾવਾਦੋ ਅਞ੍ਞਥਾવਾਦੋ વਿਪਚ੍ਚਤਾਯ વੋਹਾਰੋ ਮੇਧਗਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਅਕੁਸਲਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū akusalacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ akusalaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਚਿਤ੍ਤਾ વਿવਦਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ ਅਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ…ਪੇ॰… ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ। ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਲਹੋ વਿਗ੍ਗਹੋ વਿવਾਦੋ ਨਾਨਾવਾਦੋ ਅਞ੍ਞਥਾવਾਦੋ વਿਪਚ੍ਚਤਾਯ વੋਹਾਰੋ ਮੇਧਗਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū abyākatacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ abyākataṃ.

    ੨੨੧. ‘‘ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ, ਅਕੁਸਲਂ, ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ। ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਸਿਯਾ ਕੁਸਲਂ, ਸਿਯਾ ਅਕੁਸਲਂ, ਸਿਯਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ – ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਚਾਰવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਜੀવવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ। ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁવਾਦੋ ਅਨੁવਦਨਾ ਅਨੁਲ੍ਲਪਨਾ ਅਨੁਭਣਨਾ ਅਨੁਸਮ੍ਪવਙ੍ਕਤਾ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਹਨਤਾ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਨਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ।

    221. ‘‘Anuvādādhikaraṇaṃ kusalaṃ, akusalaṃ, abyākataṃ. Anuvādādhikaraṇaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ. Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ kusalaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ kusalacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ kusalaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਅਕੁਸਲਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ – ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਚਾਰવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਜੀવવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ। ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁવਾਦੋ ਅਨੁવਦਨਾ ਅਨੁਲ੍ਲਪਨਾ ਅਨੁਭਣਨਾ ਅਨੁਸਮ੍ਪવਙ੍ਕਤਾ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਹਨਤਾ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਨਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਅਕੁਸਲਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ akusalacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ akusalaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਚਿਤ੍ਤਾ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ – ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਚਾਰવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਜੀવવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ। ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁવਾਦੋ ਅਨੁવਦਨਾ ਅਨੁਲ੍ਲਪਨਾ ਅਨੁਭਣਨਾ ਅਨੁਸਮ੍ਪવਙ੍ਕਤਾ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਹਨਤਾ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਨਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ abyākatacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ abyākataṃ.

    ੨੨੨. ‘‘ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ 23, ਅਕੁਸਲਂ, ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ? ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਸਿਯਾ ਅਕੁਸਲਂ, ਸਿਯਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ; ਨਤ੍ਥਿ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਅਕੁਸਲਂ? ਯਂ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਚੇਚ੍ਚ ਅਭਿવਿਤਰਿਤ੍વਾ વੀਤਿਕ੍ਕਮੋ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਅਕੁਸਲਂ।

    222. ‘‘Āpattādhikaraṇaṃ kusalaṃ 24, akusalaṃ, abyākataṃ? Āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ; natthi āpattādhikaraṇaṃ kusalaṃ. Tattha katamaṃ āpattādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Yaṃ jānanto sañjānanto cecca abhivitaritvā vītikkamo – idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ akusalaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ? ਯਂ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਸਞ੍ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਚੇਚ੍ਚ ਅਨਭਿવਿਤਰਿਤ੍વਾ વੀਤਿਕ੍ਕਮੋ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ āpattādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Yaṃ ajānanto asañjānanto acecca anabhivitaritvā vītikkamo – idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ abyākataṃ.

    ੨੨੩. ‘‘ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ, ਅਕੁਸਲਂ, ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ? ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਸਿਯਾ ਕੁਸਲਂ, ਸਿਯਾ ਅਕੁਸਲਂ, ਸਿਯਾ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ? ਯਂ ਸਙ੍ਘੋ ਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ – ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਕੁਸਲਂ।

    223. ‘‘Kiccādhikaraṇaṃ kusalaṃ, akusalaṃ, abyākataṃ? Kiccādhikaraṇaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ. Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ kusalaṃ? Yaṃ saṅgho kusalacitto kammaṃ karoti – apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ kusalaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਅਕੁਸਲਂ? ਯਂ ਸਙ੍ਘੋ ਅਕੁਸਲਚਿਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ – ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਅਕੁਸਲਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Yaṃ saṅgho akusalacitto kammaṃ karoti – apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ akusalaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ? ਯਂ ਸਙ੍ਘੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤਚਿਤ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ – ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ – ਇਦਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਅਬ੍ਯਾਕਤਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Yaṃ saṅgho abyākatacitto kammaṃ karoti – apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ abyākataṃ.

    ੨੨੪. 25 ‘‘વਿવਾਦੋ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ, વਿવਾਦੋ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ વਿવਾਦੋ, ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ વਿવਾਦੋ ਚ। ਸਿਯਾ વਿવਾਦੋ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ, ਸਿਯਾ વਿવਾਦੋ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਸਿਯਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ વਿવਾਦੋ, ਸਿਯਾ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ વਿવਾਦੋ ਚ।

    224.26 ‘‘Vivādo vivādādhikaraṇaṃ, vivādo no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no vivādo, adhikaraṇañceva vivādo ca. Siyā vivādo vivādādhikaraṇaṃ, siyā vivādo no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no vivādo, siyā adhikaraṇañceva vivādo ca.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ વਿવਾਦੋ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ વਿવਦਨ੍ਤਿ – ਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ ਅਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ…ਪੇ॰… ਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ ਅਦੁਟ੍ਠੁਲ੍ਲਾ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ વਾ। ਯਂ ਤਤ੍ਥ ਭਣ੍ਡਨਂ ਕਲਹੋ વਿਗ੍ਗਹੋ વਿવਾਦੋ ਨਾਨਾવਾਦੋ ਅਞ੍ਞਥਾવਾਦੋ વਿਪਚ੍ਚਤਾਯ વੋਹਾਰੋ ਮੇਧਗਂ – ਅਯਂ વਿવਾਦੋ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ।

    ‘‘Tattha katamo vivādo vivādādhikaraṇaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – ayaṃ vivādo vivādādhikaraṇaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ વਿવਾਦੋ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ? ਮਾਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ વਿવਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਮਾਤਰਾ વਿવਦਤਿ, ਪਿਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤੇਨ વਿવਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਪਿਤਰਾ વਿવਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਾਤਰਾ વਿવਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਗਿਨਿਯਾ વਿવਦਤਿ, ਭਗਿਨੀਪਿ ਭਾਤਰਾ વਿવਦਤਿ, ਸਹਾਯੋਪਿ ਸਹਾਯੇਨ વਿવਦਤਿ – ਅਯਂ વਿવਾਦੋ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ।

    ‘‘Tattha katamo vivādo no adhikaraṇaṃ? Mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhātarā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati – ayaṃ vivādo no adhikaraṇaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ વਿવਾਦੋ? ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ, ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ, ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ – ਇਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ વਿવਾਦੋ।

    ‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no vivādo? Anuvādādhikaraṇaṃ, āpattādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no vivādo.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ વਿવਾਦੋ ਚ? વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ વਿવਾਦੋ ਚ।

    ‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva vivādo ca? Vivādādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva vivādo ca.

    ੨੨੫. 27 ‘‘ਅਨੁવਾਦੋ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ, ਅਨੁવਾਦੋ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਅਨੁવਾਦੋ, ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਅਨੁવਾਦੋ ਚ। ਸਿਯਾ ਅਨੁવਾਦੋ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ, ਸਿਯਾ ਅਨੁવਾਦੋ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਸਿਯਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਅਨੁવਾਦੋ, ਸਿਯਾ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਅਨੁવਾਦੋ ਚ।

    225.28 ‘‘Anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ, anuvādo no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no anuvādo, adhikaraṇañceva anuvādo ca. Siyā anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ, siyā anuvādo no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no anuvādo, siyā adhikaraṇañceva anuvādo ca.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਅਨੁવਾਦੋ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ? ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਿ – ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਚਾਰવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ , ਦਿਟ੍ਠਿવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ, ਆਜੀવવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ। ਯੋ ਤਤ੍ਥ ਅਨੁવਾਦੋ ਅਨੁવਦਨਾ ਅਨੁਲ੍ਲਪਨਾ ਅਨੁਭਣਨਾ ਅਨੁਸਮ੍ਪવਙ੍ਕਤਾ ਅਬ੍ਭੁਸ੍ਸਹਨਤਾ ਅਨੁਬਲਪ੍ਪਦਾਨਂ – ਅਯਂ ਅਨੁવਾਦੋ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ।

    ‘‘Tattha katamo anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā , diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – ayaṃ anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਅਨੁવਾਦੋ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ? ਮਾਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁવਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਮਾਤਰਂ ਅਨੁવਦਤਿ, ਪਿਤਾਪਿ ਪੁਤ੍ਤਂ ਅਨੁવਦਤਿ, ਪੁਤ੍ਤੋਪਿ ਪਿਤਰਂ ਅਨੁવਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਾਤਰਂ ਅਨੁવਦਤਿ, ਭਾਤਾਪਿ ਭਗਿਨਿਂ ਅਨੁવਦਤਿ, ਭਗਿਨੀਪਿ ਭਾਤਰਂ ਅਨੁવਦਤਿ, ਸਹਾਯੋਪਿ ਸਹਾਯਂ ਅਨੁવਦਤਿ – ਅਯਂ ਅਨੁવਾਦੋ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ।

    ‘‘Tattha katamo anuvādo no adhikaraṇaṃ? Mātāpi puttaṃ anuvadati, puttopi mātaraṃ anuvadati, pitāpi puttaṃ anuvadati, puttopi pitaraṃ anuvadati, bhātāpi bhātaraṃ anuvadati, bhātāpi bhaginiṃ anuvadati, bhaginīpi bhātaraṃ anuvadati, sahāyopi sahāyaṃ anuvadati – ayaṃ anuvādo no adhikaraṇaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਅਨੁવਾਦੋ? ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ, ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ, વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ – ਇਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਅਨੁવਾਦੋ।

    ‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no anuvādo? Āpattādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇaṃ, vivādādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no anuvādo.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਅਨੁવਾਦੋ ਚ? ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਅਨੁવਾਦੋ ਚ।

    ‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva anuvādo ca? Anuvādādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva anuvādo ca.

    ੨੨੬. 29 ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਆਪਤ੍ਤਿ ਚ। ਸਿਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ, ਸਿਯਾ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਸਿਯਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਆਪਤ੍ਤਿ, ਸਿਯਾ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਆਪਤ੍ਤਿ ਚ। ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਆਪਤ੍ਤਿ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ? ਪਞ੍ਚਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ, ਸਤ੍ਤਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ – ਅਯਂ ਆਪਤ੍ਤਿ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ।

    226.30 ‘‘Āpatti āpattādhikaraṇaṃ, āpatti no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no āpatti, adhikaraṇañceva āpatti ca. Siyā āpatti āpattādhikaraṇaṃ, siyā āpatti no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no āpatti, siyā adhikaraṇañceva āpatti ca. ‘‘Tattha katamaṃ āpatti āpattādhikaraṇaṃ? Pañcapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ, sattapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ – ayaṃ āpatti āpattādhikaraṇaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ? ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ – ਅਯਂ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ ।

    ‘‘Tattha katamaṃ āpatti no adhikaraṇaṃ? Sotāpatti samāpatti – ayaṃ āpatti no adhikaraṇaṃ .

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਆਪਤ੍ਤਿ? ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ, વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ, ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ – ਇਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਆਪਤ੍ਤਿ।

    ‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no āpatti? Kiccādhikaraṇaṃ, vivādādhikaraṇaṃ, anuvādādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no āpatti.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਆਪਤ੍ਤਿ ਚ? ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਆਪਤ੍ਤਿ ਚ।

    ‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva āpatti ca? Āpattādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva āpatti ca.

    ੨੨੭. 31 ‘‘ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ, ਕਿਚ੍ਚਂ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਕਿਚ੍ਚਞ੍ਚ। ਸਿਯਾ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ, ਸਿਯਾ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ, ਸਿਯਾ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਕਿਚ੍ਚਂ, ਸਿਯਾ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਕਿਚ੍ਚਞ੍ਚ।

    227.32 ‘‘Kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ, kiccaṃ no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no kiccaṃ, adhikaraṇañceva kiccañca. Siyā kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ, siyā kiccaṃ no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no kiccaṃ, siyā adhikaraṇañceva kiccañca.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ? ਯਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਯਤਾ, ਕਰਣੀਯਤਾ, ਅਪਲੋਕਨਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਕਮ੍ਮਂ, ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ – ਇਦਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ? Yā saṅghassa kiccayatā, karaṇīyatā, apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ? ਆਚਰਿਯਕਿਚ੍ਚਂ, ਉਪਜ੍ਝਾਯਕਿਚ੍ਚਂ, ਸਮਾਨੁਪਜ੍ਝਾਯਕਿਚ੍ਚਂ, ਸਮਾਨਾਚਰਿਯਕਿਚ੍ਚਂ – ਇਦਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨੋ ਅਧਿਕਰਣਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ kiccaṃ no adhikaraṇaṃ? Ācariyakiccaṃ, upajjhāyakiccaṃ, samānupajjhāyakiccaṃ, samānācariyakiccaṃ – idaṃ kiccaṃ no adhikaraṇaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਕਿਚ੍ਚਂ? વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ, ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ, ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ – ਇਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੋ ਕਿਚ੍ਚਂ।

    ‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no kiccaṃ? Vivādādhikaraṇaṃ, anuvādādhikaraṇaṃ, āpattādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no kiccaṃ.

    ‘‘ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਕਿਚ੍ਚਞ੍ਚ? ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਅਧਿਕਰਣਞ੍ਚੇવ ਕਿਚ੍ਚਞ੍ਚ।

    ‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva kiccañca? Kiccādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva kiccañca.







    Footnotes:
    1. ( ) ਨਤ੍ਥਿ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    2. ( ) natthi (sī. syā. kaṃ.)
    3. ਪਰਿ॰ ੨੭੫
    4. ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਞ੍ਚ (ਕ॰)
    5. pari. 275
    6. kiccādhikaraṇañca (ka.)
    7. ਪਰਿ॰ ੩੧੪
    8. ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ (ਕ॰)
    9. pari. 314
    10. bhikkhū bhikkhuṃ (ka.)
    11. ਪਰਿ॰ ੩੧੫
    12. pari. 315
    13. ਪਰਿ॰ ੩੧੭
    14. pari. 317
    15. ਪਰਿ॰ ੨੭੨; ਅ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੫-੩੬; ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੪੪
    16. pari. 272; a. ni. 2.35-36; ma. ni. 3.44
    17. ਪਰਿ॰੨੭੨
    18. pari.272
    19. ਪਰਿ॰ ੨੭੨
    20. pari. 272
    21. ਕਤਮੋ ਚ ਕਾਯੋ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    22. katamo ca kāyo (syā. kaṃ.)
    23. ਇਦਂ ਪਦਂ ਕੇਸੁਚਿ ਨਤ੍ਥਿ
    24. idaṃ padaṃ kesuci natthi
    25. ਪਰਿ॰ ੩੫੫
    26. pari. 355
    27. ਪਰਿ॰ ੩੫੬
    28. pari. 356
    29. ਪਰਿ॰ ੩੫੭
    30. pari. 357
    31. ਪਰਿ॰ ੩੫੮
    32. pari. 358



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ਅਧਿਕਰਣਕਥਾ • Adhikaraṇakathā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੮. ਅਧਿਕਰਣਕਥਾ • 8. Adhikaraṇakathā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact