Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ചൂളവഗ്ഗപാളി • Cūḷavaggapāḷi |
൮. അധികരണം
8. Adhikaraṇaṃ
൨൧൫. തേന ഖോ പന സമയേന (ഭിക്ഖൂപി ഭിക്ഖൂഹി വിവദന്തി,) 1 ഭിക്ഖൂപി ഭിക്ഖുനീഹി വിവദന്തി, ഭിക്ഖുനിയോപി ഭിക്ഖൂഹി വിവദന്തി, ഛന്നോപി ഭിക്ഖു ഭിക്ഖുനീനം അനുപഖജ്ജ ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം വിവദതി, ഭിക്ഖുനീനം പക്ഖം ഗാഹേതി. യേ തേ ഭിക്ഖൂ അപ്പിച്ഛാ…പേ॰… തേ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഛന്നോ ഭിക്ഖു ഭിക്ഖുനീനം അനുപഖജ്ജ ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം വിവദിസ്സതി, ഭിക്ഖുനീനം പക്ഖം ഗാഹേസ്സതീതി! അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ॰… സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… സച്ചം ഭഗവാ’’തി…പേ॰… വിഗരഹിത്വാ…പേ॰… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി –
215. Tena kho pana samayena (bhikkhūpi bhikkhūhi vivadanti,) 2 bhikkhūpi bhikkhunīhi vivadanti, bhikkhuniyopi bhikkhūhi vivadanti, channopi bhikkhu bhikkhunīnaṃ anupakhajja bhikkhūhi saddhiṃ vivadati, bhikkhunīnaṃ pakkhaṃ gāheti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma channo bhikkhu bhikkhunīnaṃ anupakhajja bhikkhūhi saddhiṃ vivadissati, bhikkhunīnaṃ pakkhaṃ gāhessatīti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave…pe… saccaṃ bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
‘‘തത്ഥ കതമം വിവാദാധികരണം 7? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ 8 വിവദന്തി – ധമ്മോതി വാ അധമ്മോതി വാ, വിനയോതി വാ അവിനയോതി വാ, ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേനാതി വാ അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേനാതി വാ, ആചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി വാ അനാചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി വാ, പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി വാ അപ്പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി വാ, ആപത്തീതി വാ അനാപത്തീതി വാ , ലഹുകാ ആപത്തീതി വാ ഗരുകാ ആപത്തീതി വാ, സാവസേസാ ആപത്തീതി വാ അനവസേസാ ആപത്തീതി വാ, ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ? യം തത്ഥ ഭണ്ഡനം കലഹോ വിഗ്ഗഹോ വിവാദോ നാനാവാദോ അഞ്ഞഥാവാദോ വിപച്ചതായ വോഹാരോ മേധഗം – ഇദം വുച്ചതി വിവാദാധികരണം.
‘‘Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ 9? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū 10 vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā, vinayoti vā avinayoti vā, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti vā abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti vā, āciṇṇaṃ tathāgatenāti vā anāciṇṇaṃ tathāgatenāti vā, paññattaṃ tathāgatenāti vā appaññattaṃ tathāgatenāti vā, āpattīti vā anāpattīti vā , lahukā āpattīti vā garukā āpattīti vā, sāvasesā āpattīti vā anavasesā āpattīti vā, duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā? Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം അനുവാദാധികരണം? 11 ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖും അനുവദന്തി സീലവിപത്തിയാ വാ ആചാരവിപത്തിയാ വാ ദിട്ഠിവിപത്തിയാ വാ ആജീവവിപത്തിയാ വാ. യോ തത്ഥ അനുവാദോ അനുവദനാ അനുല്ലപനാ അനുഭണനാ അനുസമ്പവങ്കതാ അബ്ഭുസ്സഹനതാ അനുബലപ്പദാനം – ഇദം വുച്ചതി അനുവാദാധികരണം.
‘‘Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ? 12 Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ anuvadanti sīlavipattiyā vā ācāravipattiyā vā diṭṭhivipattiyā vā ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം ആപത്താധികരണം? പഞ്ചപി ആപത്തിക്ഖന്ധാ ആപത്താധികരണം, സത്തപി ആപത്തിക്ഖന്ധാ ആപത്താധികരണം – ഇദം വുച്ചതി ആപത്താധികരണം .
‘‘Tattha katamaṃ āpattādhikaraṇaṃ? Pañcapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ, sattapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ – idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ .
‘‘തത്ഥ കതമം കിച്ചാധികരണം? 13 യാ സങ്ഘസ്സ കിച്ചയതാ, കരണീയതാ, അപലോകനകമ്മം, ഞത്തികമ്മം, ഞത്തിദുതിയകമ്മം, ഞത്തിചതുത്ഥകമ്മം – ഇദം വുച്ചതി കിച്ചാധികരണം.
‘‘Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ? 14 Yā saṅghassa kiccayatā, karaṇīyatā, apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ.
൨൧൬. ‘‘വിവാദാധികരണസ്സ കിം മൂലം? ഛ വിവാദമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം. തീണിപി അകുസലമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം, തീണിപി കുസലമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം. 15 കതമാനി ഛ വിവാദമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു കോധനോ ഹോതി ഉപനാഹീ. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു കോധനോ ഹോതി ഉപനാഹീ, സോ സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ , സങ്ഘേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ ഹോതി. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി…പേ॰… സങ്ഘേപി…പേ॰… സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ, സോ സങ്ഘേ വിവാദം ജനേതി. യോ ഹോതി വിവാദോ ബഹുജനാഹിതായ ബഹുജനാസുഖായ ബഹുനോ ജനസ്സ അനത്ഥായ അഹിതായ ദുക്ഖായ ദേവമനുസ്സാനം. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, വിവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ പഹാനായ വായമേയ്യാഥ. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, വിവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ ന സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ ആയതിം അനവസ്സവായ പടിപജ്ജേയ്യാഥ. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ പഹാനം ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ ആയതിം അനവസ്സവോ ഹോതി.
216. ‘‘Vivādādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Cha vivādamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ. Tīṇipi akusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ, tīṇipi kusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ. 16 Katamāni cha vivādamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso , saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe vivādaṃ janeti. Yo hoti vivādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti.
17 ‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മക്ഖീ ഹോതി പളാസീ…പേ॰… ഇസ്സുകീ ഹോതി മച്ഛരീ , സഠോ ഹോതി മായാവീ, പാപിച്ഛോ ഹോതി മിച്ഛാദിട്ഠീ, സന്ദിട്ഠിപരാമാസീ ഹോതി ആധാനഗ്ഗാഹീ ദുപ്പടിനിസ്സഗ്ഗീ. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സന്ദിട്ഠിപരാമാസീ ഹോതി ആധാനഗ്ഗാഹീ ദുപ്പടിനിസ്സഗ്ഗീ, സോ സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, സങ്ഘേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ ഹോതി. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി…പേ॰… സങ്ഘേപി…പേ॰… സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ, സോ സങ്ഘേ വിവാദം ജനേതി. യോ ഹോതി വിവാദോ ബഹുജനാഹിതായ ബഹുജനാസുഖായ ബഹുനോ ജനസ്സ അനത്ഥായ അഹിതായ ദുക്ഖായ ദേവമനുസ്സാനം. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, വിവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ പഹാനായ വായമേയ്യാഥ. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, വിവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ ന സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ ആയതിം അനവസ്സവായ പടിപജ്ജേയ്യാഥ. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ പഹാനം ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ വിവാദമൂലസ്സ ആയതിം അനവസ്സവോ ഹോതി. ഇമാനി ഛ വിവാദമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം.
18 ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu makkhī hoti paḷāsī…pe… issukī hoti maccharī , saṭho hoti māyāvī, pāpiccho hoti micchādiṭṭhī, sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe vivādaṃ janeti. Yo hoti vivādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, vivādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa vivādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti. Imāni cha vivādamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘കതമാനി തീണി അകുസലമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ലുദ്ധചിത്താ വിവദന്തി, ദുട്ഠചിത്താ വിവദന്തി, മൂള്ഹചിത്താ വിവദന്തി – ധമ്മോതി വാ അധമ്മോതി വാ, വിനയോതി വാ അവിനയോതി വാ, ഭാസിതം ലപിതം തഥാഗതേനാതി വാ അഭാസിതം അലപിതം തഥാഗതേനാതി വാ, ആചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി വാ അനാചിണ്ണം തഥാഗതേനാതി വാ, പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി വാ അപ്പഞ്ഞത്തം തഥാഗതേനാതി വാ, ആപത്തീതി വാ അനാപത്തീതി വാ, ലഹുകാ ആപത്തീതി വാ ഗരുകാ ആപത്തീതി വാ, സാവസേസാ ആപത്തീതി വാ അനവസേസാ ആപത്തീതി വാ, ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ. ഇമാനി തീണി അകുസലമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം.
‘‘Katamāni tīṇi akusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū luddhacittā vivadanti, duṭṭhacittā vivadanti, mūḷhacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā, vinayoti vā avinayoti vā, bhāsitaṃ lapitaṃ tathāgatenāti vā abhāsitaṃ alapitaṃ tathāgatenāti vā, āciṇṇaṃ tathāgatenāti vā anāciṇṇaṃ tathāgatenāti vā, paññattaṃ tathāgatenāti vā appaññattaṃ tathāgatenāti vā, āpattīti vā anāpattīti vā, lahukā āpattīti vā garukā āpattīti vā, sāvasesā āpattīti vā anavasesā āpattīti vā, duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Imāni tīṇi akusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘കതമാനി തീണി കുസലമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ അലുദ്ധചിത്താ വിവദന്തി, അദുട്ഠചിത്താ വിവദന്തി, അമൂള്ഹചിത്താ വിവദന്തി – ധമ്മോതി വാ അധമ്മോതി വാ…പേ॰… ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ. ഇമാനി തീണി കുസലമൂലാനി വിവാദാധികരണസ്സ മൂലം.
‘‘Katamāni tīṇi kusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū aluddhacittā vivadanti, aduṭṭhacittā vivadanti, amūḷhacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Imāni tīṇi kusalamūlāni vivādādhikaraṇassa mūlaṃ.
൨൧൭. 19 ‘‘അനുവാദാധികരണസ്സ കിം മൂലം? ഛ അനുവാദമൂലാനി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം. തീണിപി അകുസലമൂലാനി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം, തീണിപി കുസലമൂലാനി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം, കായോപി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം, വാചാപി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം. ‘‘കതമാനി ഛ അനുവാദമൂലാനി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു കോധനോ ഹോതി ഉപനാഹീ. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു കോധനോ ഹോതി ഉപനാഹീ, സോ സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, സങ്ഘേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ ഹോതി. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി…പേ॰… സങ്ഘേപി…പേ॰… സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ, സോ സങ്ഘേ അനുവാദം ജനേതി. യോ ഹോതി അനുവാദോ ബഹുജനാഹിതായ ബഹുജനാസുഖായ ബഹുനോ ജനസ്സ അനത്ഥായ അഹിതായ ദുക്ഖായ ദേവമനുസ്സാനം. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, അനുവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ അനുവാദമൂലസ്സ പഹാനായ വായമേയ്യാഥ. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, അനുവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ ന സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ അനുവാദമൂലസ്സ ആയതിം അനവസ്സവായ പടിപജ്ജേയ്യാഥ. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ അനുവാദമൂലസ്സ പഹാനം ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ അനുവാദമൂലസ്സ ആയതിം അനവസ്സവോ ഹോതി.
217.20 ‘‘Anuvādādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Cha anuvādamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ. Tīṇipi akusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ, tīṇipi kusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ, kāyopi anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ, vācāpi anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ. ‘‘Katamāni cha anuvādamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu kodhano hoti upanāhī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe anuvādaṃ janeti. Yo hoti anuvādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു മക്ഖീ ഹോതി പളാസീ…പേ॰… ഇസ്സുകീ ഹോതി മച്ഛരീ, സഠോ ഹോതി മായാവീ, പാപിച്ഛോ ഹോതി മിച്ഛാദിട്ഠീ, സന്ദിട്ഠിപരാമാസീ ഹോതി ആധാനഗ്ഗാഹീ ദുപ്പടിനിസ്സഗ്ഗീ. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സന്ദിട്ഠിപരാമാസീ ഹോതി ആധാനഗ്ഗാഹീ ദുപ്പടിനിസ്സഗ്ഗീ, സോ സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, ധമ്മേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, സങ്ഘേപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ, സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ ഹോതി. യോ സോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സത്ഥരിപി അഗാരവോ വിഹരതി അപ്പതിസ്സോ , ധമ്മേപി…പേ॰… സങ്ഘേപി…പേ॰… സിക്ഖായപി ന പരിപൂരകാരീ, സോ സങ്ഘേ അനുവാദം ജനേതി. യോ ഹോതി അനുവാദോ ബഹുജനാഹിതായ ബഹുജനാസുഖായ ബഹുനോ ജനസ്സ അനത്ഥായ അഹിതായ ദുക്ഖായ ദേവമനുസ്സാനം. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, അനുവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ അനുവാദമൂലസ്സ പഹാനായ വായമേയ്യാഥ. ഏവരൂപഞ്ചേ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, അനുവാദമൂലം അജ്ഝത്തം വാ ബഹിദ്ധാ വാ ന സമനുപസ്സേയ്യാഥ, തത്ര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, തസ്സേവ പാപകസ്സ അനുവാദമൂലസ്സ ആയത്തിം അനവസ്സവായ പടിപജ്ജേയ്യാഥ. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ അനുവാദമൂലസ്സ പഹാനം ഹോതി. ഏവമേതസ്സ പാപകസ്സ അനുവാദമൂലസ്സ ആയതിം അനവസ്സവോ ഹോതി. ഇമാനി ഛ അനുവാദമൂലാനി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu makkhī hoti paḷāsī…pe… issukī hoti maccharī, saṭho hoti māyāvī, pāpiccho hoti micchādiṭṭhī, sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sandiṭṭhiparāmāsī hoti ādhānaggāhī duppaṭinissaggī, so sattharipi agāravo viharati appatisso, dhammepi agāravo viharati appatisso, saṅghepi agāravo viharati appatisso, sikkhāyapi na paripūrakārī hoti. Yo so, bhikkhave, bhikkhu sattharipi agāravo viharati appatisso , dhammepi…pe… saṅghepi…pe… sikkhāyapi na paripūrakārī, so saṅghe anuvādaṃ janeti. Yo hoti anuvādo bahujanāhitāya bahujanāsukhāya bahuno janassa anatthāya ahitāya dukkhāya devamanussānaṃ. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa pahānāya vāyameyyātha. Evarūpañce tumhe, bhikkhave, anuvādamūlaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā na samanupasseyyātha, tatra tumhe, bhikkhave, tasseva pāpakassa anuvādamūlassa āyattiṃ anavassavāya paṭipajjeyyātha. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa pahānaṃ hoti. Evametassa pāpakassa anuvādamūlassa āyatiṃ anavassavo hoti. Imāni cha anuvādamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘കതമാനി തീണി അകുസലമൂലാനി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖും ലുദ്ധചിത്താ അനുവദന്തി, ദുട്ഠചിത്താ അനുവദന്തി, മൂള്ഹചിത്താ അനുവദന്തി – സീലവിപത്തിയാ വാ, ആചാരവിപത്തിയാ വാ, ദിട്ഠിവിപത്തിയാ വാ, ആജീവവിപത്തിയാ വാ. ഇമാനി തീണി അകുസലമൂലാനി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം.
‘‘Katamāni tīṇi akusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ luddhacittā anuvadanti, duṭṭhacittā anuvadanti, mūḷhacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Imāni tīṇi akusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘കതമാനി തീണി കുസലമൂലാനി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖും അലുദ്ധചിത്താ അനുവദന്തി, അദുട്ഠചിത്താ അനുവദന്തി, അമൂള്ഹചിത്താ അനുവദന്തി – സീലവിപത്തിയാ വാ, ആചരവിപത്തിയാ വാ, ദിട്ഠിവിപത്തിയാ വാ, ആജീവവിപത്തിയാ വാ. ഇമാനി തീണി കുസലമൂലാനി അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം.
‘‘Katamāni tīṇi kusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ aluddhacittā anuvadanti, aduṭṭhacittā anuvadanti, amūḷhacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācaravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Imāni tīṇi kusalamūlāni anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘കതമോ കായോ 21 അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം? ഇധേകച്ചോ ദുബ്ബണ്ണോ ഹോതി, ദുദ്ദസ്സികോ, ഓകോടിമകോ, ബഹ്വാബാധോ, കാണോ വാ, കുണീ വാ, ഖഞ്ജോ വാ, പക്ഖഹതോ വാ, യേന നം അനുവദന്തി. അയം കായോ അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം.
‘‘Katamo kāyo 22 anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idhekacco dubbaṇṇo hoti, duddassiko, okoṭimako, bahvābādho, kāṇo vā, kuṇī vā, khañjo vā, pakkhahato vā, yena naṃ anuvadanti. Ayaṃ kāyo anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.
‘‘കതമാ വാചാ അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം? ഇധേകച്ചോ ദുബ്ബചോ ഹോതി, മമ്മനോ, ഏളഗലവാചോ, യായ നം അനുവദന്തി. അയം വാചാ അനുവാദാധികരണസ്സ മൂലം.
‘‘Katamā vācā anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ? Idhekacco dubbaco hoti, mammano, eḷagalavāco, yāya naṃ anuvadanti. Ayaṃ vācā anuvādādhikaraṇassa mūlaṃ.
൨൧൮. ‘‘ആപത്താധികരണസ്സ കിം മൂലം? ഛ ആപത്തിസമുട്ഠാനാ ആപത്താധികരണസ്സ മൂലം. അത്ഥാപത്തി കായതോ സമുട്ഠാതി, ന വാചതോ, ന ചിത്തതോ. അത്ഥാപത്തി വാചതോ സമുട്ഠാതി, ന കായതോ, ന ചിത്തതോ. അത്ഥാപത്തി കായതോ ച വാചതോ ച സമുട്ഠാതി, ന ചിത്തതോ. അത്ഥാപത്തി കായതോ ച ചിത്തതോ ച സമുട്ഠാതി, ന വാചതോ. അത്ഥാപത്തി വാചതോ ച ചിത്തതോ ച സമുട്ഠാതി, ന കായതോ. അത്ഥാപത്തി കായതോ ച വാചതോ ച ചിത്തതോ ച സമുട്ഠാതി. ഇമേ ഛ ആപത്തിസമുട്ഠാനാ ആപത്താധികരണസ്സ മൂലം.
218. ‘‘Āpattādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Cha āpattisamuṭṭhānā āpattādhikaraṇassa mūlaṃ. Atthāpatti kāyato samuṭṭhāti, na vācato, na cittato. Atthāpatti vācato samuṭṭhāti, na kāyato, na cittato. Atthāpatti kāyato ca vācato ca samuṭṭhāti, na cittato. Atthāpatti kāyato ca cittato ca samuṭṭhāti, na vācato. Atthāpatti vācato ca cittato ca samuṭṭhāti, na kāyato. Atthāpatti kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhāti. Ime cha āpattisamuṭṭhānā āpattādhikaraṇassa mūlaṃ.
൨൧൯. ‘‘കിച്ചാധികരണസ്സ കിം മൂലം? കിച്ചാധികരണസ്സ ഏകം മൂലം – സങ്ഘോ.
219. ‘‘Kiccādhikaraṇassa kiṃ mūlaṃ? Kiccādhikaraṇassa ekaṃ mūlaṃ – saṅgho.
൨൨൦. ‘‘വിവാദാധികരണം കുസലം, അകുസലം, അബ്യാകതം. വിവാദാധികരണം സിയാ കുസലം, സിയാ അകുസലം, സിയാ അബ്യാകതം. തത്ഥ കതമം വിവാദാധികരണം കുസലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ കുസലചിത്താ വിവദന്തി – ധമ്മോതി വാ അധമ്മോതി വാ…പേ॰… ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ. യം തത്ഥ ഭണ്ഡനം കലഹോ വിഗ്ഗഹോ വിവാദോ നാനാവാദോ അഞ്ഞഥാവാദോ വിപച്ചതായ വോഹാരോ മേധഗം – ഇദം വുച്ചതി വിവാദാധികരണം കുസലം.
220. ‘‘Vivādādhikaraṇaṃ kusalaṃ, akusalaṃ, abyākataṃ. Vivādādhikaraṇaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ. Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ kusalaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū kusalacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ kusalaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം വിവാദാധികരണം അകുസലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ അകുസലചിത്താ വിവദന്തി – ധമ്മോതി വാ അധമ്മോതി വാ…പേ॰… ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ. യം തത്ഥ ഭണ്ഡനം കലഹോ വിഗ്ഗഹോ വിവാദോ നാനാവാദോ അഞ്ഞഥാവാദോ വിപച്ചതായ വോഹാരോ മേധഗം – ഇദം വുച്ചതി വിവാദാധികരണം അകുസലം.
‘‘Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū akusalacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ akusalaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം വിവാദാധികരണം അബ്യാകതം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ അബ്യാകതചിത്താ വിവദന്തി – ധമ്മോതി വാ അധമ്മോതി വാ…പേ॰… ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ. യം തത്ഥ ഭണ്ഡനം കലഹോ വിഗ്ഗഹോ വിവാദോ നാനാവാദോ അഞ്ഞഥാവാദോ വിപച്ചതായ വോഹാരോ മേധഗം – ഇദം വുച്ചതി വിവാദാധികരണം അബ്യാകതം.
‘‘Tattha katamaṃ vivādādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū abyākatacittā vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – idaṃ vuccati vivādādhikaraṇaṃ abyākataṃ.
൨൨൧. ‘‘അനുവാദാധികരണം കുസലം, അകുസലം, അബ്യാകതം. അനുവാദാധികരണം സിയാ കുസലം, സിയാ അകുസലം, സിയാ അബ്യാകതം. തത്ഥ കതമം അനുവാദാധികരണം കുസലം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖും കുസലചിത്താ അനുവദന്തി – സീലവിപത്തിയാ വാ, ആചാരവിപത്തിയാ വാ, ദിട്ഠിവിപത്തിയാ വാ, ആജീവവിപത്തിയാ വാ. യോ തത്ഥ അനുവാദോ അനുവദനാ അനുല്ലപനാ അനുഭണനാ അനുസമ്പവങ്കതാ അബ്ഭുസ്സഹനതാ അനുബലപ്പദാനം – ഇദം വുച്ചതി അനുവാദാധികരണം കുസലം.
221. ‘‘Anuvādādhikaraṇaṃ kusalaṃ, akusalaṃ, abyākataṃ. Anuvādādhikaraṇaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ. Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ kusalaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ kusalacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ kusalaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം അനുവാദാധികരണം അകുസലം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖും അകുസലചിത്താ അനുവദന്തി – സീലവിപത്തിയാ വാ, ആചാരവിപത്തിയാ വാ, ദിട്ഠിവിപത്തിയാ വാ, ആജീവവിപത്തിയാ വാ. യോ തത്ഥ അനുവാദോ അനുവദനാ അനുല്ലപനാ അനുഭണനാ അനുസമ്പവങ്കതാ അബ്ഭുസ്സഹനതാ അനുബലപ്പദാനം – ഇദം വുച്ചതി അനുവാദാധികരണം അകുസലം.
‘‘Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ akusalacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ akusalaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം അനുവാദാധികരണം അബ്യാകതം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖും അബ്യാകതചിത്താ അനുവദന്തി – സീലവിപത്തിയാ വാ, ആചാരവിപത്തിയാ വാ, ദിട്ഠിവിപത്തിയാ വാ, ആജീവവിപത്തിയാ വാ. യോ തത്ഥ അനുവാദോ അനുവദനാ അനുല്ലപനാ അനുഭണനാ അനുസമ്പവങ്കതാ അബ്ഭുസ്സഹനതാ അനുബലപ്പദാനം – ഇദം വുച്ചതി അനുവാദാധികരണം അബ്യാകതം.
‘‘Tattha katamaṃ anuvādādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ abyākatacittā anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā, diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – idaṃ vuccati anuvādādhikaraṇaṃ abyākataṃ.
൨൨൨. ‘‘ആപത്താധികരണം കുസലം 23, അകുസലം, അബ്യാകതം? ആപത്താധികരണം സിയാ അകുസലം, സിയാ അബ്യാകതം; നത്ഥി ആപത്താധികരണം കുസലം. തത്ഥ കതമം ആപത്താധികരണം അകുസലം? യം ജാനന്തോ സഞ്ജാനന്തോ ചേച്ച അഭിവിതരിത്വാ വീതിക്കമോ – ഇദം വുച്ചതി ആപത്താധികരണം അകുസലം.
222. ‘‘Āpattādhikaraṇaṃ kusalaṃ 24, akusalaṃ, abyākataṃ? Āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ; natthi āpattādhikaraṇaṃ kusalaṃ. Tattha katamaṃ āpattādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Yaṃ jānanto sañjānanto cecca abhivitaritvā vītikkamo – idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ akusalaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം ആപത്താധികരണം അബ്യാകതം? യം അജാനന്തോ അസഞ്ജാനന്തോ അചേച്ച അനഭിവിതരിത്വാ വീതിക്കമോ – ഇദം വുച്ചതി ആപത്താധികരണം അബ്യാകതം.
‘‘Tattha katamaṃ āpattādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Yaṃ ajānanto asañjānanto acecca anabhivitaritvā vītikkamo – idaṃ vuccati āpattādhikaraṇaṃ abyākataṃ.
൨൨൩. ‘‘കിച്ചാധികരണം കുസലം, അകുസലം, അബ്യാകതം? കിച്ചാധികരണം സിയാ കുസലം, സിയാ അകുസലം, സിയാ അബ്യാകതം. തത്ഥ കതമം കിച്ചാധികരണം കുസലം? യം സങ്ഘോ കുസലചിത്തോ കമ്മം കരോതി – അപലോകനകമ്മം, ഞത്തികമ്മം, ഞത്തിദുതിയകമ്മം, ഞത്തിചതുത്ഥകമ്മം – ഇദം വുച്ചതി കിച്ചാധികരണം കുസലം.
223. ‘‘Kiccādhikaraṇaṃ kusalaṃ, akusalaṃ, abyākataṃ? Kiccādhikaraṇaṃ siyā kusalaṃ, siyā akusalaṃ, siyā abyākataṃ. Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ kusalaṃ? Yaṃ saṅgho kusalacitto kammaṃ karoti – apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ kusalaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം കിച്ചാധികരണം അകുസലം? യം സങ്ഘോ അകുസലചിത്തോ കമ്മം കരോതി – അപലോകനകമ്മം, ഞത്തികമ്മം, ഞത്തിദുതിയകമ്മം, ഞത്തിചതുത്ഥകമ്മം – ഇദം വുച്ചതി കിച്ചാധികരണം അകുസലം.
‘‘Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ akusalaṃ? Yaṃ saṅgho akusalacitto kammaṃ karoti – apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ akusalaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം കിച്ചാധികരണം അബ്യാകതം? യം സങ്ഘോ അബ്യാകതചിത്തോ കമ്മം കരോതി – അപലോകനകമ്മം, ഞത്തികമ്മം, ഞത്തിദുതിയകമ്മം, ഞത്തിചതുത്ഥകമ്മം – ഇദം വുച്ചതി കിച്ചാധികരണം അബ്യാകതം.
‘‘Tattha katamaṃ kiccādhikaraṇaṃ abyākataṃ? Yaṃ saṅgho abyākatacitto kammaṃ karoti – apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ vuccati kiccādhikaraṇaṃ abyākataṃ.
൨൨൪. 25 ‘‘വിവാദോ വിവാദാധികരണം, വിവാദോ നോ അധികരണം, അധികരണം നോ വിവാദോ, അധികരണഞ്ചേവ വിവാദോ ച. സിയാ വിവാദോ വിവാദാധികരണം, സിയാ വിവാദോ നോ അധികരണം, സിയാ അധികരണം നോ വിവാദോ, സിയാ അധികരണഞ്ചേവ വിവാദോ ച.
224.26 ‘‘Vivādo vivādādhikaraṇaṃ, vivādo no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no vivādo, adhikaraṇañceva vivādo ca. Siyā vivādo vivādādhikaraṇaṃ, siyā vivādo no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no vivādo, siyā adhikaraṇañceva vivādo ca.
‘‘തത്ഥ കതമോ വിവാദോ വിവാദാധികരണം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ വിവദന്തി – ധമ്മോതി വാ അധമ്മോതി വാ…പേ॰… ദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ അദുട്ഠുല്ലാ ആപത്തീതി വാ. യം തത്ഥ ഭണ്ഡനം കലഹോ വിഗ്ഗഹോ വിവാദോ നാനാവാദോ അഞ്ഞഥാവാദോ വിപച്ചതായ വോഹാരോ മേധഗം – അയം വിവാദോ വിവാദാധികരണം.
‘‘Tattha katamo vivādo vivādādhikaraṇaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū vivadanti – dhammoti vā adhammoti vā…pe… duṭṭhullā āpattīti vā aduṭṭhullā āpattīti vā. Yaṃ tattha bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo nānāvādo aññathāvādo vipaccatāya vohāro medhagaṃ – ayaṃ vivādo vivādādhikaraṇaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമോ വിവാദോ നോ അധികരണം? മാതാപി പുത്തേന വിവദതി, പുത്തോപി മാതരാ വിവദതി, പിതാപി പുത്തേന വിവദതി, പുത്തോപി പിതരാ വിവദതി, ഭാതാപി ഭാതരാ വിവദതി, ഭാതാപി ഭഗിനിയാ വിവദതി, ഭഗിനീപി ഭാതരാ വിവദതി, സഹായോപി സഹായേന വിവദതി – അയം വിവാദോ നോ അധികരണം.
‘‘Tattha katamo vivādo no adhikaraṇaṃ? Mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhātarā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati – ayaṃ vivādo no adhikaraṇaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം അധികരണം നോ വിവാദോ? അനുവാദാധികരണം, ആപത്താധികരണം, കിച്ചാധികരണം – ഇദം അധികരണം നോ വിവാദോ.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no vivādo? Anuvādādhikaraṇaṃ, āpattādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no vivādo.
‘‘തത്ഥ കതമം അധികരണഞ്ചേവ വിവാദോ ച? വിവാദാധികരണം അധികരണഞ്ചേവ വിവാദോ ച.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva vivādo ca? Vivādādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva vivādo ca.
൨൨൫. 27 ‘‘അനുവാദോ അനുവാദാധികരണം, അനുവാദോ നോ അധികരണം, അധികരണം നോ അനുവാദോ, അധികരണഞ്ചേവ അനുവാദോ ച. സിയാ അനുവാദോ അനുവാദാധികരണം, സിയാ അനുവാദോ നോ അധികരണം, സിയാ അധികരണം നോ അനുവാദോ, സിയാ അധികരണഞ്ചേവ അനുവാദോ ച.
225.28 ‘‘Anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ, anuvādo no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no anuvādo, adhikaraṇañceva anuvādo ca. Siyā anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ, siyā anuvādo no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no anuvādo, siyā adhikaraṇañceva anuvādo ca.
‘‘തത്ഥ കതമോ അനുവാദോ അനുവാദാധികരണം? ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ഭിക്ഖും അനുവദന്തി – സീലവിപത്തിയാ വാ, ആചാരവിപത്തിയാ വാ , ദിട്ഠിവിപത്തിയാ വാ, ആജീവവിപത്തിയാ വാ. യോ തത്ഥ അനുവാദോ അനുവദനാ അനുല്ലപനാ അനുഭണനാ അനുസമ്പവങ്കതാ അബ്ഭുസ്സഹനതാ അനുബലപ്പദാനം – അയം അനുവാദോ അനുവാദാധികരണം.
‘‘Tattha katamo anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ? Idha pana, bhikkhave, bhikkhū bhikkhuṃ anuvadanti – sīlavipattiyā vā, ācāravipattiyā vā , diṭṭhivipattiyā vā, ājīvavipattiyā vā. Yo tattha anuvādo anuvadanā anullapanā anubhaṇanā anusampavaṅkatā abbhussahanatā anubalappadānaṃ – ayaṃ anuvādo anuvādādhikaraṇaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമോ അനുവാദോ നോ അധികരണം? മാതാപി പുത്തം അനുവദതി, പുത്തോപി മാതരം അനുവദതി, പിതാപി പുത്തം അനുവദതി, പുത്തോപി പിതരം അനുവദതി, ഭാതാപി ഭാതരം അനുവദതി, ഭാതാപി ഭഗിനിം അനുവദതി, ഭഗിനീപി ഭാതരം അനുവദതി, സഹായോപി സഹായം അനുവദതി – അയം അനുവാദോ നോ അധികരണം.
‘‘Tattha katamo anuvādo no adhikaraṇaṃ? Mātāpi puttaṃ anuvadati, puttopi mātaraṃ anuvadati, pitāpi puttaṃ anuvadati, puttopi pitaraṃ anuvadati, bhātāpi bhātaraṃ anuvadati, bhātāpi bhaginiṃ anuvadati, bhaginīpi bhātaraṃ anuvadati, sahāyopi sahāyaṃ anuvadati – ayaṃ anuvādo no adhikaraṇaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം അധികരണം നോ അനുവാദോ? ആപത്താധികരണം, കിച്ചാധികരണം, വിവാദാധികരണം – ഇദം അധികരണം നോ അനുവാദോ.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no anuvādo? Āpattādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇaṃ, vivādādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no anuvādo.
‘‘തത്ഥ കതമം അധികരണഞ്ചേവ അനുവാദോ ച? അനുവാദാധികരണം അധികരണഞ്ചേവ അനുവാദോ ച.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva anuvādo ca? Anuvādādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva anuvādo ca.
൨൨൬. 29 ‘‘ആപത്തി ആപത്താധികരണം, ആപത്തി നോ അധികരണം, അധികരണം നോ ആപത്തി, അധികരണഞ്ചേവ ആപത്തി ച. സിയാ ആപത്തി ആപത്താധികരണം, സിയാ ആപത്തി നോ അധികരണം, സിയാ അധികരണം നോ ആപത്തി, സിയാ അധികരണഞ്ചേവ ആപത്തി ച. ‘‘തത്ഥ കതമം ആപത്തി ആപത്താധികരണം? പഞ്ചപി ആപത്തിക്ഖന്ധാ ആപത്താധികരണം, സത്തപി ആപത്തിക്ഖന്ധാ ആപത്താധികരണം – അയം ആപത്തി ആപത്താധികരണം.
226.30 ‘‘Āpatti āpattādhikaraṇaṃ, āpatti no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no āpatti, adhikaraṇañceva āpatti ca. Siyā āpatti āpattādhikaraṇaṃ, siyā āpatti no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no āpatti, siyā adhikaraṇañceva āpatti ca. ‘‘Tattha katamaṃ āpatti āpattādhikaraṇaṃ? Pañcapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ, sattapi āpattikkhandhā āpattādhikaraṇaṃ – ayaṃ āpatti āpattādhikaraṇaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം ആപത്തി നോ അധികരണം? സോതാപത്തി സമാപത്തി – അയം ആപത്തി നോ അധികരണം .
‘‘Tattha katamaṃ āpatti no adhikaraṇaṃ? Sotāpatti samāpatti – ayaṃ āpatti no adhikaraṇaṃ .
‘‘തത്ഥ കതമം അധികരണം നോ ആപത്തി? കിച്ചാധികരണം, വിവാദാധികരണം, അനുവാദാധികരണം – ഇദം അധികരണം നോ ആപത്തി.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no āpatti? Kiccādhikaraṇaṃ, vivādādhikaraṇaṃ, anuvādādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no āpatti.
‘‘തത്ഥ കതമം അധികരണഞ്ചേവ ആപത്തി ച? ആപത്താധികരണം അധികരണഞ്ചേവ ആപത്തി ച.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva āpatti ca? Āpattādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva āpatti ca.
൨൨൭. 31 ‘‘കിച്ചം കിച്ചാധികരണം, കിച്ചം നോ അധികരണം, അധികരണം നോ കിച്ചം, അധികരണഞ്ചേവ കിച്ചഞ്ച. സിയാ കിച്ചം കിച്ചാധികരണം, സിയാ കിച്ചം നോ അധികരണം, സിയാ അധികരണം നോ കിച്ചം, സിയാ അധികരണഞ്ചേവ കിച്ചഞ്ച.
227.32 ‘‘Kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ, kiccaṃ no adhikaraṇaṃ, adhikaraṇaṃ no kiccaṃ, adhikaraṇañceva kiccañca. Siyā kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ, siyā kiccaṃ no adhikaraṇaṃ, siyā adhikaraṇaṃ no kiccaṃ, siyā adhikaraṇañceva kiccañca.
‘‘തത്ഥ കതമം കിച്ചം കിച്ചാധികരണം? യാ സങ്ഘസ്സ കിച്ചയതാ, കരണീയതാ, അപലോകനകമ്മം, ഞത്തികമ്മം, ഞത്തിദുതിയകമ്മം, ഞത്തിചതുത്ഥകമ്മം – ഇദം കിച്ചം കിച്ചാധികരണം.
‘‘Tattha katamaṃ kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ? Yā saṅghassa kiccayatā, karaṇīyatā, apalokanakammaṃ, ñattikammaṃ, ñattidutiyakammaṃ, ñatticatutthakammaṃ – idaṃ kiccaṃ kiccādhikaraṇaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം കിച്ചം നോ അധികരണം? ആചരിയകിച്ചം, ഉപജ്ഝായകിച്ചം, സമാനുപജ്ഝായകിച്ചം, സമാനാചരിയകിച്ചം – ഇദം കിച്ചം നോ അധികരണം.
‘‘Tattha katamaṃ kiccaṃ no adhikaraṇaṃ? Ācariyakiccaṃ, upajjhāyakiccaṃ, samānupajjhāyakiccaṃ, samānācariyakiccaṃ – idaṃ kiccaṃ no adhikaraṇaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം അധികരണം നോ കിച്ചം? വിവാദാധികരണം, അനുവാദാധികരണം, ആപത്താധികരണം – ഇദം അധികരണം നോ കിച്ചം.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇaṃ no kiccaṃ? Vivādādhikaraṇaṃ, anuvādādhikaraṇaṃ, āpattādhikaraṇaṃ – idaṃ adhikaraṇaṃ no kiccaṃ.
‘‘തത്ഥ കതമം അധികരണഞ്ചേവ കിച്ചഞ്ച? കിച്ചാധികരണം അധികരണഞ്ചേവ കിച്ചഞ്ച.
‘‘Tattha katamaṃ adhikaraṇañceva kiccañca? Kiccādhikaraṇaṃ adhikaraṇañceva kiccañca.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ചൂളവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / അധികരണകഥാ • Adhikaraṇakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / അധികരണകഥാവണ്ണനാ • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / അധികരണകഥാവണ്ണനാ • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / അധികരണകഥാവണ്ണനാ • Adhikaraṇakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൮. അധികരണകഥാ • 8. Adhikaraṇakathā