| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਰਿવਾਰ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Parivāra-aṭṭhakathā |
ਅਧਿਕਰਣਨਿਦਾਨਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
Adhikaraṇanidānādivaṇṇanā
੩੪੨. વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕਿਂਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਕਿਂ ਨਿਦਾਨਮਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂਨਿਦਾਨਂ। ਕੋ ਸਮੁਦਯੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂਸਮੁਦਯਂ। ਕਾ ਜਾਤਿ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂਜਾਤਿਕਂ। ਕੋ ਪਭવੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂਪਭવਂ। ਕੋ ਸਮ੍ਭਾਰੋ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂਸਮ੍ਭਾਰਂ। ਕਿਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਂਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ। ਸਬ੍ਬਾਨੇਤਾਨਿ ਕਾਰਣવੇવਚਨਾਨਿਯੇવ।
342.Vivādādhikaraṇaṃ kiṃnidānantiādīsu kiṃ nidānamassāti kiṃnidānaṃ. Ko samudayo assāti kiṃsamudayaṃ. Kā jāti assāti kiṃjātikaṃ. Ko pabhavo assāti kiṃpabhavaṃ. Ko sambhāro assāti kiṃsambhāraṃ. Kiṃ samuṭṭhānaṃ assāti kiṃsamuṭṭhānaṃ. Sabbānetāni kāraṇavevacanāniyeva.
વਿવਾਦਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਅਟ੍ਠਾਰਸਭੇਦਕਰવਤ੍ਥੁਸਙ੍ਖਾਤੋ વਿવਾਦੋ ਨਿਦਾਨਮੇਤਸ੍ਸਾਤਿ વਿવਾਦਨਿਦਾਨਂ। વਿવਾਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕવਿવਾਦવਸੇਨੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਨੁવਾਦੋ ਨਿਦਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਅਨੁવਾਦਨਿਦਾਨਂ । ਇਦਮ੍ਪਿ ਅਨੁવਾਦਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਅਨੁવਾਦવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਿਦਾਨਂ ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਨਿਦਾਨਂ। ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਪਚ੍ਚਯਾ ਚਤਸ੍ਸੋ ਆਪਤ੍ਤਿਯੋ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ ਏવਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਆਪਤ੍ਤਿવਸੇਨੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਿਚ੍ਚਯਂ ਨਿਦਾਨਮਸ੍ਸਾਤਿ ਕਿਚ੍ਚਯਨਿਦਾਨਂ; ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਂ ਸਙ੍ਘਕਮ੍ਮਂ ਕਾਰਣਮਸ੍ਸਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾਨੁવਤ੍ਤਿਕਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਯਾવਤਤਿਯਂ ਸਮਨੁਭਾਸਨਾਦੀਨਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਕਿਚ੍ਚਾਨਂ વਸੇਨੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਯਂ ਚਤੁਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਧਿਕਰਣਾਨਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਪਕ੍ਖੇ ਏਕਪਦਯੋਜਨਾ। ਏਤੇਨਾਨੁਸਾਰੇਨ ਸਬ੍ਬਪਦਾਨਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਾਨਿ।
Vivādanidānantiādīsupi aṭṭhārasabhedakaravatthusaṅkhāto vivādo nidānametassāti vivādanidānaṃ. Vivādaṃ nissāya uppajjanakavivādavasenetaṃ vuttaṃ. Anuvādo nidānaṃ assāti anuvādanidānaṃ. Idampi anuvādaṃ nissāya uppajjanakaanuvādavasena vuttaṃ. Āpatti nidānaṃ assāti āpattinidānaṃ. Āpattādhikaraṇapaccayā catasso āpattiyo āpajjatīti evaṃ āpattiṃ nissāya uppajjanakaāpattivasenetaṃ vuttaṃ. Kiccayaṃ nidānamassāti kiccayanidānaṃ; catubbidhaṃ saṅghakammaṃ kāraṇamassāti attho. Ukkhittānuvattikāya bhikkhuniyā yāvatatiyaṃ samanubhāsanādīnaṃ kiccaṃ nissāya uppajjanakakiccānaṃ vasenetaṃ vuttaṃ. Ayaṃ catunnampi adhikaraṇānaṃ vissajjanapakkhe ekapadayojanā. Etenānusārena sabbapadāni yojetabbāni.
ਦੁਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯ ਹੇਤੁਨਿਦਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿਮ੍ਹਿ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਨવਨ੍ਨਂ ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਾਬ੍ਯਾਕਤਹੇਤੂਨਂ વਸੇਨ ਹੇਤੁਨਿਦਾਨਾਦਿਤਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਤਤਿਯਪੁਚ੍ਛਾਯ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਬ੍ਯਞ੍ਜਨਮਤ੍ਤਂ ਨਾਨਂ। ਹੇਤੁਯੇવ ਹਿ ਏਤ੍ਥ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ વੁਤ੍ਤੋ।
Dutiyapucchāya hetunidānantiādimhi vissajjane navannaṃ kusalākusalābyākatahetūnaṃ vasena hetunidānāditā veditabbā. Tatiyapucchāya vissajjane byañjanamattaṃ nānaṃ. Hetuyeva hi ettha paccayoti vutto.
੩੪੩. ਮੂਲਪੁਚ੍ਛਾਯ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਦ੍વਾਦਸ ਮੂਲਾਨੀਤਿ ਕੋਧਉਪਨਾਹਯੁਗਲ਼ਕਾਦੀਨਿ ਛ વਿવਾਦਾਮੂਲਾਨਿ, ਲੋਭਦੋਸਮੋਹਾ ਤਯੋ, ਅਲੋਭਾਦੋਸਾਮੋਹਾ ਤਯੋਤਿ ਇਮਾਨਿ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਸਨ੍ਤਾਨਪ੍ਪવਤ੍ਤਾਨਿ ਦ੍વਾਦਸ ਮੂਲਾਨਿ। ਚੁਦ੍ਦਸ ਮੂਲਾਨੀਤਿ ਤਾਨੇવ ਦ੍વਾਦਸ ਕਾਯવਾਚਾਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚੁਦ੍ਦਸ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਛ ਮੂਲਾਨੀਤਿ ਕਾਯਾਦੀਨਿ ਛ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਿ।
343. Mūlapucchāya vissajjane dvādasa mūlānīti kodhaupanāhayugaḷakādīni cha vivādāmūlāni, lobhadosamohā tayo, alobhādosāmohā tayoti imāni ajjhattasantānappavattāni dvādasa mūlāni. Cuddasa mūlānīti tāneva dvādasa kāyavācāhi saddhiṃ cuddasa honti. Cha mūlānīti kāyādīni cha samuṭṭhānāni.
ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਪੁਚ੍ਛਾਯ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਭੇਦਕਰવਤ੍ਥੂਨਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਿ, ਤਞ੍ਹਿ ਏਤੇਸੁ ਅਟ੍ਠਾਰਸਸੁ ਭੇਦਕਰવਤ੍ਥੂਸੁ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਏਤੇਹਿ વਾ ਕਾਰਣਭੂਤੇਹਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ। ਤੇਨਸ੍ਸੇਤਾਨਿ ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ।
Samuṭṭhānapucchāya vissajjane aṭṭhārasa bhedakaravatthūni samuṭṭhānāni, tañhi etesu aṭṭhārasasu bhedakaravatthūsu samuṭṭhāti, etehi vā kāraṇabhūtehi samuṭṭhāti. Tenassetāni samuṭṭhānāni vuccanti. Esa nayo sabbattha.
੩੪੪. વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿਆਦਿਭੇਦੇ ਏਕੇਨ ਅਧਿਕਰਣੇਨ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣੇਨਾਤਿ ਇਦਂ ਯੇਨ ਅਧਿਕਰਣੇਨ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨੇਤਾਨਿ ਏਕਂਸਤੋ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣੇਨੇવ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ। ਨ ਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਦੇਸੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਥਿ।
344.Vivādādhikaraṇaṃ āpattītiādibhede ekena adhikaraṇena kiccādhikaraṇenāti idaṃ yena adhikaraṇena sammanti, taṃ dassetuṃ vuttaṃ, na panetāni ekaṃsato kiccādhikaraṇeneva sammanti. Na hi puggalassa santike desentassa kiccādhikaraṇaṃ nāma atthi.
ਨ ਕਤਮੇਨ ਸਮਥੇਨਾਤਿ ਸਾવਸੇਸਾਪਤ੍ਤਿ વਿਯ ਨ ਸਮ੍ਮਤਿ। ਨ ਹਿ ਸਕ੍ਕਾ ਸਾ ਦੇਸੇਤੁਂ, ਨ ਤਤੋ વੁਟ੍ਠਾਯ ਸੁਦ੍ਧਨ੍ਤੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੁਂ।
Na katamena samathenāti sāvasesāpatti viya na sammati. Na hi sakkā sā desetuṃ, na tato vuṭṭhāya suddhante patiṭṭhātuṃ.
੩੪੮. વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਹੋਤਿ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਨ੍ਤਿਆਦਿ ਨਯੋ ਉਤ੍ਤਾਨੋਯੇવ।
348.Vivādādhikaraṇaṃ hoti anuvādādhikaraṇantiādi nayo uttānoyeva.
੩੪੯. ਤਤੋ ਪਰਂ ਯਤ੍ਥ ਸਤਿવਿਨਯੋਤਿਆਦਿਕਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯਂ ਅਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਛ ਯਮਕਪੁਚ੍ਛਾ વੁਤ੍ਤਾ, ਤਾਸਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇਨੇવ ਅਤ੍ਥੋ ਪਕਾਸਿਤੋ।
349. Tato paraṃ yattha sativinayotiādikā sammukhāvinayaṃ amuñcitvā cha yamakapucchā vuttā, tāsaṃ vissajjaneneva attho pakāsito.
੩੫੧. ਸਂਸਟ੍ਠਾਦਿਪੁਚ੍ਛਾਨਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨੇ ਸਂਸਟ੍ਠਾਤਿ ਸਤਿવਿਨਯਕਮ੍ਮવਾਚਾਕ੍ਖਣਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਦ੍વਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਮਥਾਨਂ ਸਿਦ੍ਧਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੋਤਿ વਾ ਸਤਿવਿਨਯੋਤਿ વਾ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂਸਟ੍ਠਾ, ਨੋ વਿਸਂਸਟ੍ਠਾ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਕਦਲਿਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਤ੍ਤવਟ੍ਟੀਨਂ વਿਯ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਤੇਸਂ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨ ਚ ਲਬ੍ਭਾ ਇਮੇਸਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ વਿਨਿਬ੍ਭੁਜਿਤ੍વਾ ਨਾਨਾਕਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ਏਸ ਨਯੋ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ।
351. Saṃsaṭṭhādipucchānaṃ vissajjane saṃsaṭṭhāti sativinayakammavācākkhaṇasmiṃyeva dvinnampi samathānaṃ siddhattā sammukhāvinayoti vā sativinayoti vā ime dhammā saṃsaṭṭhā, no visaṃsaṭṭhā. Yasmā pana kadalikkhandhe pattavaṭṭīnaṃ viya na sakkā tesaṃ vinibbhujitvā nānākaraṇaṃ dassetuṃ, tena vuttaṃ ‘‘na ca labbhā imesaṃ dhammānaṃ vinibbhujitvā vinibbhujitvā nānākaraṇaṃ paññāpetu’’nti. Esa nayo sabbattha.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿ • Parivārapāḷi
੨. ਅਧਿਕਰਣਨਿਦਾਨਾਦਿ • 2. Adhikaraṇanidānādi
੩. ਅਧਿਕਰਣਮੂਲਾਦਿ • 3. Adhikaraṇamūlādi
੪. ਅਧਿਕਰਣਪਚ੍ਚਯਾਪਤ੍ਤਿ • 4. Adhikaraṇapaccayāpatti
੫. ਅਧਿਕਰਣਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ • 5. Adhikaraṇādhippāyo
੬. ਪੁਚ੍ਛਾવਾਰੋ • 6. Pucchāvāro
੮. ਸਂਸਟ੍ਠવਾਰੋ • 8. Saṃsaṭṭhavāro
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣਭੇਦવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇabhedavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣਨਿਦਾਨਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇanidānādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣਨਿਦਾਨਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇanidānādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ਅਧਿਕਰਣਨਿਦਾਨਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇanidānādivaṇṇanā
