| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පරිවාරපාළි • Parivārapāḷi |
5. අධිකරණපච්‌චයවාරො
5. Adhikaraṇapaccayavāro
288. විවාදාධිකරණපච්‌චයා කති ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති? විවාදාධිකරණපච්‌චයා ද්‌වෙ ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති – උපසම්‌පන්‌නං ඔමසති, ආපත්‌ති පාචිත්‌තියස්‌ස; අනුපසම්‌පන්‌නං ඔමසති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස – විවාදාධිකරණපච්‌චයා ඉමා ද්‌වෙ ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති.
288. Vivādādhikaraṇapaccayā kati āpattiyo āpajjati? Vivādādhikaraṇapaccayā dve āpattiyo āpajjati – upasampannaṃ omasati, āpatti pācittiyassa; anupasampannaṃ omasati, āpatti dukkaṭassa – vivādādhikaraṇapaccayā imā dve āpattiyo āpajjati.
තා ආපත්‌තියො චතුන්‌නං විපත්‌තීනං කති විපත්‌තියො භජන්‌ති…පෙ.… සත්‌තන්‌නං සමථානං කතිහි සමථෙහි සම්‌මන්‌ති? තා ආපත්‌තියො චතුන්‌නං විපත්‌තීනං එකං විපත්‌තිං භජන්‌ති – ආචාරවිපත්‌තිං. සත්‌තන්‌නං ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධානං ද්‌වීහි ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙහි සඞ්‌ගහිතා – සියා පාචිත්‌තියාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන, සියා දුක්‌කටාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන. ඡන්‌නං ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානානං තීහි සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨන්‌ති – සියා කායතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨන්‌ති, න වාචතො; සියා වාචතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨන්‌ති, න කායතො; සියා කායතො ච වාචතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨන්‌ති. චතුන්‌නං අධිකරණානං, ආපත්‌තාධිකරණං. සත්‌තන්‌නං සමථානං තීහි සමථෙහි සම්‌මන්‌ති – සියා සම්‌මුඛාවිනයෙන ච පටිඤ්‌ඤාතකරණෙන ච, සියා සම්‌මුඛාවිනයෙන ච තිණවත්‌ථාරකෙන ච.
Tā āpattiyo catunnaṃ vipattīnaṃ kati vipattiyo bhajanti…pe… sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammanti? Tā āpattiyo catunnaṃ vipattīnaṃ ekaṃ vipattiṃ bhajanti – ācāravipattiṃ. Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ dvīhi āpattikkhandhehi saṅgahitā – siyā pācittiyāpattikkhandhena, siyā dukkaṭāpattikkhandhena. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhanti – siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhanti, na vācato; siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhanti, na kāyato; siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhanti. Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ, āpattādhikaraṇaṃ. Sattannaṃ samathānaṃ tīhi samathehi sammanti – siyā sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca, siyā sammukhāvinayena ca tiṇavatthārakena ca.
289. අනුවාදාධිකරණපච්‌චයා කති ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති? අනුවාදාධිකරණපච්‌චයා තිස්‌සො ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති. භික්‌ඛුං අමූලකෙන පාරාජිකෙන ධම්‌මෙන අනුද්‌ධංසෙති, ආපත්‌ති සඞ්‌ඝාදිසෙසස්‌ස; අමූලකෙන සඞ්‌ඝාදිසෙසෙන අනුද්‌ධංසෙති, ආපත්‌ති පාචිත්‌තියස්‌ස; අමූලිකාය ආචාරවිපත්‌තියා අනුද්‌ධංසෙති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස – අනුවාදාධිකරණපච්‌චයා ඉමා තිස්‌සො ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති.
289. Anuvādādhikaraṇapaccayā kati āpattiyo āpajjati? Anuvādādhikaraṇapaccayā tisso āpattiyo āpajjati. Bhikkhuṃ amūlakena pārājikena dhammena anuddhaṃseti, āpatti saṅghādisesassa; amūlakena saṅghādisesena anuddhaṃseti, āpatti pācittiyassa; amūlikāya ācāravipattiyā anuddhaṃseti, āpatti dukkaṭassa – anuvādādhikaraṇapaccayā imā tisso āpattiyo āpajjati.
තා ආපත්‌තියො චතුන්‌නං විපත්‌තීනං කති විපත්‌තියො භජන්‌ති…පෙ.… සත්‌තන්‌නං සමථානං කතිහි සමථෙහි සම්‌මන්‌ති? තා ආපත්‌තියො චතුන්‌නං විපත්‌තීනං ද්‌වෙ විපත්‌තියො භජන්‌ති – සියා සීලවිපත්‌තිං, සියා ආචාරවිපත්‌තිං. සත්‌තන්‌නං ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධානං තීහි ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙහි සඞ්‌ගහිතා – සියා සඞ්‌ඝාදිසෙසාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන, සියා පාචිත්‌තියාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන, සියා දුක්‌කටාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන . ඡන්‌නං ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානානං තීහි සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨන්‌ති – සියා කායතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨන්‌ති, න වාචතො; සියා වාචතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨන්‌ති, න කායතො; සියා කායතො ච වාචතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨන්‌ති. චතුන්‌නං අධිකරණානං, ආපත්‌තාධිකරණං. සත්‌තන්‌නං සමථානං තීහි සමථෙහි සම්‌මන්‌ති – සියා සම්‌මුඛාවිනයෙන ච පටිඤ්‌ඤාතකරණෙන ච, සියා සම්‌මුඛාවිනයෙන ච තිණවත්‌ථාරකෙන ච.
Tā āpattiyo catunnaṃ vipattīnaṃ kati vipattiyo bhajanti…pe… sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammanti? Tā āpattiyo catunnaṃ vipattīnaṃ dve vipattiyo bhajanti – siyā sīlavipattiṃ, siyā ācāravipattiṃ. Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ tīhi āpattikkhandhehi saṅgahitā – siyā saṅghādisesāpattikkhandhena, siyā pācittiyāpattikkhandhena, siyā dukkaṭāpattikkhandhena . Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhanti – siyā kāyato ca cittato ca samuṭṭhanti, na vācato; siyā vācato ca cittato ca samuṭṭhanti, na kāyato; siyā kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhanti. Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ, āpattādhikaraṇaṃ. Sattannaṃ samathānaṃ tīhi samathehi sammanti – siyā sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca, siyā sammukhāvinayena ca tiṇavatthārakena ca.
290. ආපත්‌තාධිකරණපච්‌චයා කති ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති? ආපත්‌තාධිකරණපච්‌චයා චතස්‌සො ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති. භික්‌ඛුනී ජානං පාරාජිකං ධම්‌මං පටිච්‌ඡාදෙති, ආපත්‌ති පාරාජිකස්‌ස; වෙමතිකා පටිච්‌ඡාදෙති, ආපත්‌ති ථුල්‌ලච්‌චයස්‌ස; භික්‌ඛු සඞ්‌ඝාදිසෙසං පටිච්‌ඡාදෙති; ආපත්‌ති පාචිත්‌තියස්‌ස; ආචාරවිපත්‌තිං පටිච්‌ඡාදෙති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස – ආපත්‌තාධිකරණපච්‌චයා ඉමා චතස්‌සො ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති.
290. Āpattādhikaraṇapaccayā kati āpattiyo āpajjati? Āpattādhikaraṇapaccayā catasso āpattiyo āpajjati. Bhikkhunī jānaṃ pārājikaṃ dhammaṃ paṭicchādeti, āpatti pārājikassa; vematikā paṭicchādeti, āpatti thullaccayassa; bhikkhu saṅghādisesaṃ paṭicchādeti; āpatti pācittiyassa; ācāravipattiṃ paṭicchādeti, āpatti dukkaṭassa – āpattādhikaraṇapaccayā imā catasso āpattiyo āpajjati.
තා ආපත්‌තියො චතුන්‌නං විපත්‌තීනං කති විපත්‌තියො භජන්‌ති…පෙ.… සත්‌තන්‌නං සමථානං කතිහි සමථෙහි සම්‌මන්‌ති? තා ආපත්‌තියො චතුන්‌නං විපත්‌තීනං ද්‌වෙ විපත්‌තියො භජන්‌ති – සියා සීලවිපත්‌තිං, සියා ආචාරවිපත්‌තිං. සත්‌තන්‌නං ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධානං චතූහි ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙහි සඞ්‌ගහිතා – සියා පාරාජිකාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන, සියා ථුල්‌ලච්‌චයාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන, සියා පාචිත්‌තියාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන, සියා දුක්‌කටාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන. ඡන්‌නං ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානානං එකෙන සමුට්‌ඨානෙන සමුට්‌ඨන්‌ති – කායතො ච වාචතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨන්‌ති. චතුන්‌නං අධිකරණානං, ආපත්‌තාධිකරණං. සත්‌තන්‌නං සමථානං තීහි සමථෙහි සම්‌මන්‌ති – සියා සම්‌මුඛාවිනයෙන ච පටිඤ්‌ඤාතකරණෙන ච, සියා සම්‌මුඛාවිනයෙන ච තිණවත්‌ථාරකෙන ච.
Tā āpattiyo catunnaṃ vipattīnaṃ kati vipattiyo bhajanti…pe… sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammanti? Tā āpattiyo catunnaṃ vipattīnaṃ dve vipattiyo bhajanti – siyā sīlavipattiṃ, siyā ācāravipattiṃ. Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ catūhi āpattikkhandhehi saṅgahitā – siyā pārājikāpattikkhandhena, siyā thullaccayāpattikkhandhena, siyā pācittiyāpattikkhandhena, siyā dukkaṭāpattikkhandhena. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhanti – kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhanti. Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ, āpattādhikaraṇaṃ. Sattannaṃ samathānaṃ tīhi samathehi sammanti – siyā sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca, siyā sammukhāvinayena ca tiṇavatthārakena ca.
291. කිච්‌චාධිකරණපච්‌චයා කති ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති? කිච්‌චාධිකරණපච්‌චයා පඤ්‌ච ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති. උක්‌ඛිත්‌තානුවත්‌තිකා භික්‌ඛුනී යාවතතියං සමනුභාසනාය න පටිනිස්‌සජ්‌ජති, ඤත්‌තියා දුක්‌කටං; ද්‌වීහි කම්‌මවාචාහි ථුල්‌ලච්‌චයා; කම්‌මවාචාපරියොසානෙ ආපත්‌ති පාරාජිකස්‌ස. භෙදකානුවත්‌තකා භික්‌ඛූ යාවතතියං සමනුභාසනාය න පටිනිස්‌සජ්‌ජන්‌ති, ආපත්‌ති සඞ්‌ඝාදිසෙසස්‌ස; පාපිකාය දිට්‌ඨියා යාවතතියං සමනුභාසනාය න පටිනිස්‌සජ්‌ජති, ආපත්‌ති පාචිත්‌තියස්‌ස – කිච්‌චාධිකරණපච්‌චයා ඉමා පඤ්‌ච ආපත්‌තියො ආපජ්‌ජති.
291. Kiccādhikaraṇapaccayā kati āpattiyo āpajjati? Kiccādhikaraṇapaccayā pañca āpattiyo āpajjati. Ukkhittānuvattikā bhikkhunī yāvatatiyaṃ samanubhāsanāya na paṭinissajjati, ñattiyā dukkaṭaṃ; dvīhi kammavācāhi thullaccayā; kammavācāpariyosāne āpatti pārājikassa. Bhedakānuvattakā bhikkhū yāvatatiyaṃ samanubhāsanāya na paṭinissajjanti, āpatti saṅghādisesassa; pāpikāya diṭṭhiyā yāvatatiyaṃ samanubhāsanāya na paṭinissajjati, āpatti pācittiyassa – kiccādhikaraṇapaccayā imā pañca āpattiyo āpajjati.
තා ආපත්‌තියො චතුන්‌නං විපත්‌තීනං කති විපත්‌තියො භජන්‌ති…පෙ.… සත්‌තන්‌නං සමථානං කතිහි සමථෙහි සම්‌මන්‌ති? තා ආපත්‌තියො චතුන්‌නං විපත්‌තීනං ද්‌වෙ විපත්‌තියො භජන්‌ති – සියා සීලවිපත්‌තිං, සියා ආචාරවිපත්‌තිං. සත්‌තන්‌නං ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධානං පඤ්‌චහි ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙහි සඞ්‌ගහිතා – සියා පාරාජිකාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන, සියා සඞ්‌ඝාදිසෙසාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන, සියා ථුල්‌ලච්‌චයාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන, සියා පාචිත්‌තියාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන, සියා දුක්‌කටාපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන. ඡන්‌නං ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානානං එකෙන සමුට්‌ඨානෙන සමුට්‌ඨන්‌ති – කායතො ච වාචතො ච චිත්‌තතො ච සමුට්‌ඨන්‌ති . චතුන්‌නං අධිකරණානං, ආපත්‌තාධිකරණං. සත්‌තන්‌නං සමථානං තීහි සමථෙහි සම්‌මන්‌ති – සියා සම්‌මුඛාවිනයෙන ච පටිඤ්‌ඤාතකරණෙන ච, සියා සම්‌මුඛාවිනයෙන ච තිණවත්‌ථාරකෙන ච.
Tā āpattiyo catunnaṃ vipattīnaṃ kati vipattiyo bhajanti…pe… sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammanti? Tā āpattiyo catunnaṃ vipattīnaṃ dve vipattiyo bhajanti – siyā sīlavipattiṃ, siyā ācāravipattiṃ. Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ pañcahi āpattikkhandhehi saṅgahitā – siyā pārājikāpattikkhandhena, siyā saṅghādisesāpattikkhandhena, siyā thullaccayāpattikkhandhena, siyā pācittiyāpattikkhandhena, siyā dukkaṭāpattikkhandhena. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ ekena samuṭṭhānena samuṭṭhanti – kāyato ca vācato ca cittato ca samuṭṭhanti . Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ, āpattādhikaraṇaṃ. Sattannaṃ samathānaṃ tīhi samathehi sammanti – siyā sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca, siyā sammukhāvinayena ca tiṇavatthārakena ca.
ඨපෙත්‌වා සත්‌ත ආපත්‌තියො සත්‌ත ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙ, අවසෙසා ආපත්‌තියො චතුන්‌නං විපත්‌තීනං කති විපත්‌තියො භජන්‌ති? සත්‌තන්‌නං ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධානං කතිහි ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙහි සඞ්‌ගහිතා? ඡන්‌නං ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානානං කතිහි සමුට්‌ඨානෙහි සමුට්‌ඨන්‌ති? චතුන්‌නං අධිකරණානං කතමං අධිකරණං? සත්‌තන්‌නං සමථානං කතිහි සමථෙහි සම්‌මන්‌ති? ඨපෙත්‌වා සත්‌ත ආපත්‌තියො සත්‌ත ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙ අවසෙසා ආපත්‌තියො චතුන්‌නං විපත්‌තීනං න කතමං විපත්‌තිං භජන්‌ති? සත්‌තන්‌නං ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධානං න කතමෙන ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙන සඞ්‌ගහිතා. ඡන්‌නං ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානානං න කතමෙන ආපත්‌තිසමුට්‌ඨානෙන සමුට්‌ඨන්‌ති. චතුන්‌නං අධිකරණානං න කතමං අධිකරණං. සත්‌තන්‌නං සමථානං න කතමෙන සමථෙන සම්‌මන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? ඨපෙත්‌වා සත්‌ත ආපත්‌තියො සත්‌ත ආපත්‌තික්‌ඛන්‌ධෙ, නත්‌ථඤ්‌ඤා ආපත්‌තියොති.
Ṭhapetvā satta āpattiyo satta āpattikkhandhe, avasesā āpattiyo catunnaṃ vipattīnaṃ kati vipattiyo bhajanti? Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ katihi āpattikkhandhehi saṅgahitā? Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ katihi samuṭṭhānehi samuṭṭhanti? Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ katamaṃ adhikaraṇaṃ? Sattannaṃ samathānaṃ katihi samathehi sammanti? Ṭhapetvā satta āpattiyo satta āpattikkhandhe avasesā āpattiyo catunnaṃ vipattīnaṃ na katamaṃ vipattiṃ bhajanti? Sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ na katamena āpattikkhandhena saṅgahitā. Channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ na katamena āpattisamuṭṭhānena samuṭṭhanti. Catunnaṃ adhikaraṇānaṃ na katamaṃ adhikaraṇaṃ. Sattannaṃ samathānaṃ na katamena samathena sammanti. Taṃ kissa hetu? Ṭhapetvā satta āpattiyo satta āpattikkhandhe, natthaññā āpattiyoti.
අධිකරණපච්‌චයවාරො නිට්‌ඨිතො පඤ්‌චමො.
Adhikaraṇapaccayavāro niṭṭhito pañcamo.
තස්‌සුද්‌දානං –
Tassuddānaṃ –
කතිපුච්‌ඡා සමුට්‌ඨානා, කතාපත්‌ති තථෙව ච;
Katipucchā samuṭṭhānā, katāpatti tatheva ca;
සමුට්‌ඨානා විපත්‌ති ච, තථාධිකරණෙන චාති.
Samuṭṭhānā vipatti ca, tathādhikaraṇena cāti.
Footnotes:
Related texts:
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / ඡආපත්‌තිසමුට්‌ඨානවාරාදිවණ්‌ණනා • Chaāpattisamuṭṭhānavārādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / අධිකරණපච්‌චයවාරවණ්‌ණනා • Adhikaraṇapaccayavāravaṇṇanā
