| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ஸமத²பே⁴த³ங்
Samathabhedaṃ
அதி⁴கரணபரியாயவாரகதா²வண்ணனா
Adhikaraṇapariyāyavārakathāvaṇṇanā
293. லோபோ⁴ புப்³ப³ங்க³மோதிஆதீ³ஸு பன லோப⁴ஹேது விவத³னதோ ‘‘லோபோ⁴ புப்³ப³ங்க³மோ’’தி வுத்தங். ஏவங் ஸேஸேஸுபி. டா²னானீதி காரணானி. திட்ட²ந்தி எத்தா²தி டா²னங். கே திட்ட²ந்தி? விவாதா³தி⁴கரணாத³யோ. வஸந்தி எத்தா²தி வத்து². ப⁴வந்தி எத்தா²தி பூ⁴மி. குஸலாகுஸலாப்³யாகதசித்தஸமங்கி³னோ விவத³னதோ ‘‘நவ ஹேதூ’’தி வுத்தங். த்³வாத³ஸ மூலானீதி ‘‘கோத⁴னோ ஹோதி உபனாஹீ’’திஆதீ³னி த்³வாத³ஸ மூலானி.
293.Lobhopubbaṅgamotiādīsu pana lobhahetu vivadanato ‘‘lobho pubbaṅgamo’’ti vuttaṃ. Evaṃ sesesupi. Ṭhānānīti kāraṇāni. Tiṭṭhanti etthāti ṭhānaṃ. Ke tiṭṭhanti? Vivādādhikaraṇādayo. Vasanti etthāti vatthu. Bhavanti etthāti bhūmi. Kusalākusalābyākatacittasamaṅgino vivadanato ‘‘nava hetū’’ti vuttaṃ. Dvādasa mūlānīti ‘‘kodhano hoti upanāhī’’tiādīni dvādasa mūlāni.
294-295. இமானேவ த்³வாத³ஸ காயவாசாஹி ஸத்³தி⁴ங் ‘‘சுத்³த³ஸ மூலானீ’’தி வுத்தானி. ஸத்த ஆபத்திக்க²ந்தா⁴ டா²னானீதி எத்த² ஆபத்திங் ஆபஜ்ஜித்வா படிச்சா²தெ³ந்தஸ்ஸ யா ஆபத்தி, தஸ்ஸா புப்³பே³ ஆபன்னா ஆபத்தியோ டா²னானீதி வேதி³தப்³ப³ங். ‘‘நத்தி² ஆபத்தாதி⁴கரணங் குஸல’’ந்தி வசனதோ ஆபத்தாதி⁴கரணே அகுஸலாப்³யாகதவஸேன ச² ஹேதூ வுத்தா. குஸலசித்தங் பன அங்க³ங் ஹோதி, ந ஹேது.
294-295. Imāneva dvādasa kāyavācāhi saddhiṃ ‘‘cuddasa mūlānī’’ti vuttāni. Satta āpattikkhandhā ṭhānānīti ettha āpattiṃ āpajjitvā paṭicchādentassa yā āpatti, tassā pubbe āpannā āpattiyo ṭhānānīti veditabbaṃ. ‘‘Natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti vacanato āpattādhikaraṇe akusalābyākatavasena cha hetū vuttā. Kusalacittaṃ pana aṅgaṃ hoti, na hetu.
296. சத்தாரி கம்மானி டா²னானீதி எத்த² ‘‘ஏவங் கத்தப்³ப³’’ந்தி இதிகத்தப்³ப³தாத³ஸ்ஸனவஸேன பவத்தபாளி கம்மங் நாம, யதா²டி²தபாளிவஸேன கரொந்தானங் கிரியா கிச்சாதி⁴கரணங் நாம. ஞத்திஞத்திது³தியஞத்திசதுத்த²கம்மானி ஞத்திதோ ஜாயந்தி, அபலோகனகம்மங் அபலோகனதோவாதி ஆஹ ‘‘ஞத்திதோ வா அபலோகனதோ வா’’தி. கிச்சாதி⁴கரணங் ஏகேன ஸமதே²ன ஸம்மதி, ஸம்பஜ்ஜதீதி அத்தோ². தேஹி ஸமேதப்³ப³த்தா ‘‘விவாதா³தி⁴கரணஸ்ஸ ஸாதா⁴ரணா’’தி வுத்தங்.
296.Cattāri kammāni ṭhānānīti ettha ‘‘evaṃ kattabba’’nti itikattabbatādassanavasena pavattapāḷi kammaṃ nāma, yathāṭhitapāḷivasena karontānaṃ kiriyā kiccādhikaraṇaṃ nāma. Ñattiñattidutiyañatticatutthakammāni ñattito jāyanti, apalokanakammaṃ apalokanatovāti āha ‘‘ñattito vā apalokanato vā’’ti. Kiccādhikaraṇaṃ ekena samathena sammati, sampajjatīti attho. Tehi sametabbattā ‘‘vivādādhikaraṇassa sādhāraṇā’’ti vuttaṃ.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / பரிவாரபாளி • Parivārapāḷi / 6. அதி⁴கரணபரியாயவாரோ • 6. Adhikaraṇapariyāyavāro
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / அதி⁴கரணபரியாயவாராதி³வண்ணனா • Adhikaraṇapariyāyavārādivaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā / அதி⁴கரணபரியாயவாரவண்ணனா • Adhikaraṇapariyāyavāravaṇṇanā
