| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಸಮಥಭೇದಂ
Samathabhedaṃ
ಅಧಿಕರಣಪರಿಯಾಯವಾರಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Adhikaraṇapariyāyavārakathāvaṇṇanā
೨೯೩. ಲೋಭೋ ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೋತಿಆದೀಸು ಪನ ಲೋಭಹೇತು ವಿವದನತೋ ‘‘ಲೋಭೋ ಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಏವಂ ಸೇಸೇಸುಪಿ। ಠಾನಾನೀತಿ ಕಾರಣಾನಿ। ತಿಟ್ಠನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಠಾನಂ। ಕೇ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ? ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಾದಯೋ। ವಸನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ವತ್ಥು। ಭವನ್ತಿ ಏತ್ಥಾತಿ ಭೂಮಿ। ಕುಸಲಾಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತಚಿತ್ತಸಮಙ್ಗಿನೋ ವಿವದನತೋ ‘‘ನವ ಹೇತೂ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ದ್ವಾದಸ ಮೂಲಾನೀತಿ ‘‘ಕೋಧನೋ ಹೋತಿ ಉಪನಾಹೀ’’ತಿಆದೀನಿ ದ್ವಾದಸ ಮೂಲಾನಿ।
293.Lobhopubbaṅgamotiādīsu pana lobhahetu vivadanato ‘‘lobho pubbaṅgamo’’ti vuttaṃ. Evaṃ sesesupi. Ṭhānānīti kāraṇāni. Tiṭṭhanti etthāti ṭhānaṃ. Ke tiṭṭhanti? Vivādādhikaraṇādayo. Vasanti etthāti vatthu. Bhavanti etthāti bhūmi. Kusalākusalābyākatacittasamaṅgino vivadanato ‘‘nava hetū’’ti vuttaṃ. Dvādasa mūlānīti ‘‘kodhano hoti upanāhī’’tiādīni dvādasa mūlāni.
೨೯೪-೨೯೫. ಇಮಾನೇವ ದ್ವಾದಸ ಕಾಯವಾಚಾಹಿ ಸದ್ಧಿಂ ‘‘ಚುದ್ದಸ ಮೂಲಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತಾನಿ। ಸತ್ತ ಆಪತ್ತಿಕ್ಖನ್ಧಾ ಠಾನಾನೀತಿ ಏತ್ಥ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ಪಟಿಚ್ಛಾದೇನ್ತಸ್ಸ ಯಾ ಆಪತ್ತಿ, ತಸ್ಸಾ ಪುಬ್ಬೇ ಆಪನ್ನಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ಠಾನಾನೀತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ‘‘ನತ್ಥಿ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣಂ ಕುಸಲ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಆಪತ್ತಾಧಿಕರಣೇ ಅಕುಸಲಾಬ್ಯಾಕತವಸೇನ ಛ ಹೇತೂ ವುತ್ತಾ। ಕುಸಲಚಿತ್ತಂ ಪನ ಅಙ್ಗಂ ಹೋತಿ, ನ ಹೇತು।
294-295. Imāneva dvādasa kāyavācāhi saddhiṃ ‘‘cuddasa mūlānī’’ti vuttāni. Satta āpattikkhandhā ṭhānānīti ettha āpattiṃ āpajjitvā paṭicchādentassa yā āpatti, tassā pubbe āpannā āpattiyo ṭhānānīti veditabbaṃ. ‘‘Natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti vacanato āpattādhikaraṇe akusalābyākatavasena cha hetū vuttā. Kusalacittaṃ pana aṅgaṃ hoti, na hetu.
೨೯೬. ಚತ್ತಾರಿ ಕಮ್ಮಾನಿ ಠಾನಾನೀತಿ ಏತ್ಥ ‘‘ಏವಂ ಕತ್ತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ ಇತಿಕತ್ತಬ್ಬತಾದಸ್ಸನವಸೇನ ಪವತ್ತಪಾಳಿ ಕಮ್ಮಂ ನಾಮ, ಯಥಾಠಿತಪಾಳಿವಸೇನ ಕರೋನ್ತಾನಂ ಕಿರಿಯಾ ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಂ ನಾಮ। ಞತ್ತಿಞತ್ತಿದುತಿಯಞತ್ತಿಚತುತ್ಥಕಮ್ಮಾನಿ ಞತ್ತಿತೋ ಜಾಯನ್ತಿ, ಅಪಲೋಕನಕಮ್ಮಂ ಅಪಲೋಕನತೋವಾತಿ ಆಹ ‘‘ಞತ್ತಿತೋ ವಾ ಅಪಲೋಕನತೋ ವಾ’’ತಿ। ಕಿಚ್ಚಾಧಿಕರಣಂ ಏಕೇನ ಸಮಥೇನ ಸಮ್ಮತಿ, ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇಹಿ ಸಮೇತಬ್ಬತ್ತಾ ‘‘ವಿವಾದಾಧಿಕರಣಸ್ಸ ಸಾಧಾರಣಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
296.Cattāri kammāni ṭhānānīti ettha ‘‘evaṃ kattabba’’nti itikattabbatādassanavasena pavattapāḷi kammaṃ nāma, yathāṭhitapāḷivasena karontānaṃ kiriyā kiccādhikaraṇaṃ nāma. Ñattiñattidutiyañatticatutthakammāni ñattito jāyanti, apalokanakammaṃ apalokanatovāti āha ‘‘ñattito vā apalokanato vā’’ti. Kiccādhikaraṇaṃ ekena samathena sammati, sampajjatīti attho. Tehi sametabbattā ‘‘vivādādhikaraṇassa sādhāraṇā’’ti vuttaṃ.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ೬. ಅಧಿಕರಣಪರಿಯಾಯವಾರೋ • 6. Adhikaraṇapariyāyavāro
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಅಧಿಕರಣಪರಿಯಾಯವಾರಾದಿವಣ್ಣನಾ • Adhikaraṇapariyāyavārādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಅಧಿಕರಣಪರಿಯಾಯವಾರವಣ್ಣನಾ • Adhikaraṇapariyāyavāravaṇṇanā
