Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi

    समथभेदो

    Samathabhedo

    ६. अधिकरणपरियायवारो

    6. Adhikaraṇapariyāyavāro

    २९२. विवादाधिकरणस्स – किं पुब्बङ्गमं? कति ठानानि? कति वत्थूनि? कति भूमियो? कति हेतू? कति मूलानि? कतिहाकारेहि विवदति? विवादाधिकरणं कतिहि समथेहि सम्मति?

    292. Vivādādhikaraṇassa – kiṃ pubbaṅgamaṃ? Kati ṭhānāni? Kati vatthūni? Kati bhūmiyo? Kati hetū? Kati mūlāni? Katihākārehi vivadati? Vivādādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati?

    अनुवादाधिकरणस्स – किं पुब्बङ्गमं? कति ठानानि? कति वत्थूनि? कति भूमियो? कति हेतू? कति मूलानि? कतिहाकारेहि अनुवदति? अनुवादाधिकरणं कतिहि समथेहि सम्मति?

    Anuvādādhikaraṇassa – kiṃ pubbaṅgamaṃ? Kati ṭhānāni? Kati vatthūni? Kati bhūmiyo? Kati hetū? Kati mūlāni? Katihākārehi anuvadati? Anuvādādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati?

    आपत्ताधिकरणस्स – किं पुब्बङ्गमं? कति ठानानि? कति वत्थूनि? कति भूमियो? कति हेतू? कति मूलानि? कतिहाकारेहि आपत्तिं आपज्‍जति? आपत्ताधिकरणं कतिहि समथेहि सम्मति?

    Āpattādhikaraṇassa – kiṃ pubbaṅgamaṃ? Kati ṭhānāni? Kati vatthūni? Kati bhūmiyo? Kati hetū? Kati mūlāni? Katihākārehi āpattiṃ āpajjati? Āpattādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati?

    किच्‍चाधिकरणस्स – किं पुब्बङ्गमं? कति ठानानि? कति वत्थूनि? कति भूमियो? कति हेतू? कति मूलानि? कतिहाकारेहि किच्‍चं जायति? किच्‍चाधिकरणं कतिहि समथेहि सम्मति?

    Kiccādhikaraṇassa – kiṃ pubbaṅgamaṃ? Kati ṭhānāni? Kati vatthūni? Kati bhūmiyo? Kati hetū? Kati mūlāni? Katihākārehi kiccaṃ jāyati? Kiccādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati?

    २९३. विवादाधिकरणस्स किं पुब्बङ्गमन्ति? लोभो पुब्बङ्गमो, दोसो पुब्बङ्गमो, मोहो पुब्बङ्गमो, अलोभो पुब्बङ्गमो, अदोसो पुब्बङ्गमो, अमोहो पुब्बङ्गमो। कति ठानानीति? अट्ठारस भेदकरवत्थूनि ठानानि। कति वत्थूनीति? अट्ठारस भेदकरवत्थूनि। कति भूमियोति? अट्ठारस भेदकरवत्थूनि भूमियो। कति हेतूति? नव हेतू – तयो कुसलहेतू , तयो अकुसलहेतू, तयो अब्याकतहेतू। कति मूलानीति? द्वादस मूलानि। कतिहाकारेहि विवदतीति? द्वीहाकारेहि विवदति – धम्मदिट्ठि वा अधम्मदिट्ठि वा। 1 विवादाधिकरणं कतिहि समथेहि सम्मतीति? विवादाधिकरणं द्वीहि समथेहि सम्मति – सम्मुखाविनयेन च येभुय्यसिकाय च।

    293. Vivādādhikaraṇassa kiṃ pubbaṅgamanti? Lobho pubbaṅgamo, doso pubbaṅgamo, moho pubbaṅgamo, alobho pubbaṅgamo, adoso pubbaṅgamo, amoho pubbaṅgamo. Kati ṭhānānīti? Aṭṭhārasa bhedakaravatthūni ṭhānāni. Kati vatthūnīti? Aṭṭhārasa bhedakaravatthūni. Kati bhūmiyoti? Aṭṭhārasa bhedakaravatthūni bhūmiyo. Kati hetūti? Nava hetū – tayo kusalahetū , tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū. Kati mūlānīti? Dvādasa mūlāni. Katihākārehi vivadatīti? Dvīhākārehi vivadati – dhammadiṭṭhi vā adhammadiṭṭhi vā. 2 Vivādādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammatīti? Vivādādhikaraṇaṃ dvīhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca yebhuyyasikāya ca.

    २९४. अनुवादाधिकरणस्स किं पुब्बङ्गमन्ति? लोभो पुब्बङ्गमो, दोसो पुब्बङ्गमो, मोहो पुब्बङ्गमो, अलोभो पुब्बङ्गमो, अदोसो पुब्बङ्गमो, अमोहो पुब्बङ्गमो। कति ठानानीति? चतस्सो विपत्तियो ठानानि। कति वत्थूनीति? चतस्सो विपत्तियो वत्थूनि। कति भूमियोति? चतस्सो विपत्तियो भूमियो। कति हेतूति? नव हेतू – तयो कुसलहेतू, तयो अकुसलहेतू, तयो अब्याकतहेतू। कति मूलानीति? चुद्दस मूलानि। कतिहाकारेहि अनुवदतीति? द्वीहाकारेहि अनुवदति – वत्थुतो वा आपत्तितो वा। 3 अनुवादाधिकरणं कतिहि समथेहि सम्मतीति? अनुवादाधिकरणं चतूहि समथेहि सम्मति – सम्मुखाविनयेन च सतिविनयेन च अमूळ्हविनयेन च तस्सपापियसिकाय च।

    294. Anuvādādhikaraṇassa kiṃ pubbaṅgamanti? Lobho pubbaṅgamo, doso pubbaṅgamo, moho pubbaṅgamo, alobho pubbaṅgamo, adoso pubbaṅgamo, amoho pubbaṅgamo. Kati ṭhānānīti? Catasso vipattiyo ṭhānāni. Kati vatthūnīti? Catasso vipattiyo vatthūni. Kati bhūmiyoti? Catasso vipattiyo bhūmiyo. Kati hetūti? Nava hetū – tayo kusalahetū, tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū. Kati mūlānīti? Cuddasa mūlāni. Katihākārehi anuvadatīti? Dvīhākārehi anuvadati – vatthuto vā āpattito vā. 4 Anuvādādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammatīti? Anuvādādhikaraṇaṃ catūhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca sativinayena ca amūḷhavinayena ca tassapāpiyasikāya ca.

    २९५. आपत्ताधिकरणस्स किं पुब्बङ्गमन्ति? लोभो पुब्बङ्गमो, दोसो पुब्बङ्गमो, मोहो पुब्बङ्गमो, अलोभो पुब्बङ्गमो, अदोसो पुब्बङ्गमो, अमोहो पुब्बङ्गमो। कति ठानानीति? सत्त आपत्तिक्खन्धा ठानानि। कति वत्थूनीति? सत्त आपत्तिक्खन्धा वत्थूनि। कति भूमियोति? सत्त आपत्तिक्खन्धा भूमियो। कति हेतूति? छ हेतू 5 – तयो अकुसलहेतू, तयो अब्याकतहेतू। कति मूलानीति? छ आपत्तिसमुट्ठानानि मूलानि । कतिहाकारेहि आपत्तिं आपज्‍जतीति? छहाकारेहि आपत्तिं आपज्‍जति – अलज्‍जिता, अञ्‍ञाणता, कुक्‍कुच्‍चपकतता, अकप्पिये कप्पियसञ्‍ञिता, कप्पिये अकप्पियसञ्‍ञिता, सतिसम्मोसा। 6 आपत्ताधिकरणं कतिहि समथेहि सम्मतीति? आपत्ताधिकरणं तीहि समथेहि सम्मति – सम्मुखाविनयेन च पटिञ्‍ञातकरणेन च, सम्मुखाविनयेन च तिणवत्थारकेन च।

    295. Āpattādhikaraṇassa kiṃ pubbaṅgamanti? Lobho pubbaṅgamo, doso pubbaṅgamo, moho pubbaṅgamo, alobho pubbaṅgamo, adoso pubbaṅgamo, amoho pubbaṅgamo. Kati ṭhānānīti? Satta āpattikkhandhā ṭhānāni. Kati vatthūnīti? Satta āpattikkhandhā vatthūni. Kati bhūmiyoti? Satta āpattikkhandhā bhūmiyo. Kati hetūti? Cha hetū 7 – tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū. Kati mūlānīti? Cha āpattisamuṭṭhānāni mūlāni . Katihākārehi āpattiṃ āpajjatīti? Chahākārehi āpattiṃ āpajjati – alajjitā, aññāṇatā, kukkuccapakatatā, akappiye kappiyasaññitā, kappiye akappiyasaññitā, satisammosā. 8 Āpattādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammatīti? Āpattādhikaraṇaṃ tīhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca, sammukhāvinayena ca tiṇavatthārakena ca.

    २९६. किच्‍चाधिकरणस्स किं पुब्बङ्गमन्ति? लोभो पुब्बङ्गमो, दोसो पुब्बङ्गमो, मोहो पुब्बङ्गमो, अलोभो पुब्बङ्गमो, अदोसो पुब्बङ्गमो, अमोहो पुब्बङ्गमो। कति ठानानीति? चत्तारि कम्मानि ठानानि। कति वत्थूनीति? चत्तारि कम्मानि वत्थूनि। कति भूमियोति? चत्तारि कम्मानि भूमियो। कति हेतूति? नव हेतू – तयो कुसलहेतू, तयो अकुसलहेतू, तयो अब्याकतहेतू। कति मूलानीति? एकं मूलं – सङ्घो। कतिहाकारेहि किच्‍चं जायतीति ? द्वीहाकारेहि किच्‍चं जायति – ञत्तितो वा अपलोकनतो वा। 9 किच्‍चाधिकरणं कतिहि समथेहि सम्मतीति? किच्‍चाधिकरणं एकेन समथेन सम्मति – सम्मुखाविनयेन।

    296. Kiccādhikaraṇassa kiṃ pubbaṅgamanti? Lobho pubbaṅgamo, doso pubbaṅgamo, moho pubbaṅgamo, alobho pubbaṅgamo, adoso pubbaṅgamo, amoho pubbaṅgamo. Kati ṭhānānīti? Cattāri kammāni ṭhānāni. Kati vatthūnīti? Cattāri kammāni vatthūni. Kati bhūmiyoti? Cattāri kammāni bhūmiyo. Kati hetūti? Nava hetū – tayo kusalahetū, tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū. Kati mūlānīti? Ekaṃ mūlaṃ – saṅgho. Katihākārehi kiccaṃ jāyatīti ? Dvīhākārehi kiccaṃ jāyati – ñattito vā apalokanato vā. 10 Kiccādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammatīti? Kiccādhikaraṇaṃ ekena samathena sammati – sammukhāvinayena.

    कति समथा? सत्त समथा। सम्मुखाविनयो, सतिविनयो, अमूळ्हविनयो, पटिञ्‍ञातकरणं, येभुय्यसिका, तस्सपापियसिका, तिणवत्थारको – इमे सत्त समथा।

    Kati samathā? Satta samathā. Sammukhāvinayo, sativinayo, amūḷhavinayo, paṭiññātakaraṇaṃ, yebhuyyasikā, tassapāpiyasikā, tiṇavatthārako – ime satta samathā.

    सिया इमे सत्त समथा दस समथा होन्ति, दस समथा सत्त समथा होन्ति वत्थुवसेन परियायेन सियाति।

    Siyā ime satta samathā dasa samathā honti, dasa samathā satta samathā honti vatthuvasena pariyāyena siyāti.

    कथञ्‍च सिया? विवादाधिकरणस्स द्वे समथा , अनुवादाधिकरणस्स चत्तारो समथा, आपत्ताधिकरणस्स तयो समथा, किच्‍चाधिकरणस्स एको समथो। एवं इमे सत्त समथा दस समथा होन्ति, दस समथा सत्त समथा होन्ति वत्थुवसेन परियायेन।

    Kathañca siyā? Vivādādhikaraṇassa dve samathā , anuvādādhikaraṇassa cattāro samathā, āpattādhikaraṇassa tayo samathā, kiccādhikaraṇassa eko samatho. Evaṃ ime satta samathā dasa samathā honti, dasa samathā satta samathā honti vatthuvasena pariyāyena.

    परियायवारो निट्ठितो छट्ठो।

    Pariyāyavāro niṭṭhito chaṭṭho.




    Next: ७. साधारणवारो • 7. Sādhāraṇavāro




    Footnotes:
    1. चूळव॰ २२८
    2. cūḷava. 228
    3. चूळव॰ २३६
    4. cūḷava. 236
    5. कति हेतूति नव हेतू, तयो कुसलहेतू (सी॰ स्या॰)
    6. चूळव॰ २३९
    7. kati hetūti nava hetū, tayo kusalahetū (sī. syā.)
    8. cūḷava. 239
    9. चूळव॰ २४२
    10. cūḷava. 242



    Related texts:



    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / अधिकरणपरियायवारकथावण्णना • Adhikaraṇapariyāyavārakathāvaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / अधिकरणपरियायवारादिवण्णना • Adhikaraṇapariyāyavārādivaṇṇanā

    टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / अधिकरणपरियायवारवण्णना • Adhikaraṇapariyāyavāravaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact