| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿ • Parivārapāḷi |
ਸਮਥਭੇਦੋ
Samathabhedo
੬. ਅਧਿਕਰਣਪਰਿਯਾਯવਾਰੋ
6. Adhikaraṇapariyāyavāro
੨੯੨. વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ – ਕਿਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ? ਕਤਿ ਠਾਨਾਨਿ? ਕਤਿ વਤ੍ਥੂਨਿ? ਕਤਿ ਭੂਮਿਯੋ? ਕਤਿ ਹੇਤੂ? ਕਤਿ ਮੂਲਾਨਿ? ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ વਿવਦਤਿ? વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕਤਿਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ?
292. Vivādādhikaraṇassa – kiṃ pubbaṅgamaṃ? Kati ṭhānāni? Kati vatthūni? Kati bhūmiyo? Kati hetū? Kati mūlāni? Katihākārehi vivadati? Vivādādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati?
ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ – ਕਿਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ? ਕਤਿ ਠਾਨਾਨਿ? ਕਤਿ વਤ੍ਥੂਨਿ? ਕਤਿ ਭੂਮਿਯੋ? ਕਤਿ ਹੇਤੂ? ਕਤਿ ਮੂਲਾਨਿ? ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਅਨੁવਦਤਿ? ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕਤਿਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ?
Anuvādādhikaraṇassa – kiṃ pubbaṅgamaṃ? Kati ṭhānāni? Kati vatthūni? Kati bhūmiyo? Kati hetū? Kati mūlāni? Katihākārehi anuvadati? Anuvādādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati?
ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ – ਕਿਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ? ਕਤਿ ਠਾਨਾਨਿ? ਕਤਿ વਤ੍ਥੂਨਿ? ਕਤਿ ਭੂਮਿਯੋ? ਕਤਿ ਹੇਤੂ? ਕਤਿ ਮੂਲਾਨਿ? ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ? ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਕਤਿਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ?
Āpattādhikaraṇassa – kiṃ pubbaṅgamaṃ? Kati ṭhānāni? Kati vatthūni? Kati bhūmiyo? Kati hetū? Kati mūlāni? Katihākārehi āpattiṃ āpajjati? Āpattādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati?
ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ – ਕਿਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਂ? ਕਤਿ ਠਾਨਾਨਿ? ਕਤਿ વਤ੍ਥੂਨਿ? ਕਤਿ ਭੂਮਿਯੋ? ਕਤਿ ਹੇਤੂ? ਕਤਿ ਮੂਲਾਨਿ? ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਜਾਯਤਿ? ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਕਤਿਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ?
Kiccādhikaraṇassa – kiṃ pubbaṅgamaṃ? Kati ṭhānāni? Kati vatthūni? Kati bhūmiyo? Kati hetū? Kati mūlāni? Katihākārehi kiccaṃ jāyati? Kiccādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammati?
੨੯੩. વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਕਿਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਨ੍ਤਿ? ਲੋਭੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਦੋਸੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਮੋਹੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਲੋਭੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਦੋਸੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਮੋਹੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ। ਕਤਿ ਠਾਨਾਨੀਤਿ? ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਭੇਦਕਰવਤ੍ਥੂਨਿ ਠਾਨਾਨਿ। ਕਤਿ વਤ੍ਥੂਨੀਤਿ? ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਭੇਦਕਰવਤ੍ਥੂਨਿ। ਕਤਿ ਭੂਮਿਯੋਤਿ? ਅਟ੍ਠਾਰਸ ਭੇਦਕਰવਤ੍ਥੂਨਿ ਭੂਮਿਯੋ। ਕਤਿ ਹੇਤੂਤਿ? ਨવ ਹੇਤੂ – ਤਯੋ ਕੁਸਲਹੇਤੂ , ਤਯੋ ਅਕੁਸਲਹੇਤੂ, ਤਯੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤਹੇਤੂ। ਕਤਿ ਮੂਲਾਨੀਤਿ? ਦ੍વਾਦਸ ਮੂਲਾਨਿ। ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ વਿવਦਤੀਤਿ? ਦ੍વੀਹਾਕਾਰੇਹਿ વਿવਦਤਿ – ਧਮ੍ਮਦਿਟ੍ਠਿ વਾ ਅਧਮ੍ਮਦਿਟ੍ਠਿ વਾ। 1 વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕਤਿਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤੀਤਿ? વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਦ੍વੀਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ – ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾਯ ਚ।
293. Vivādādhikaraṇassa kiṃ pubbaṅgamanti? Lobho pubbaṅgamo, doso pubbaṅgamo, moho pubbaṅgamo, alobho pubbaṅgamo, adoso pubbaṅgamo, amoho pubbaṅgamo. Kati ṭhānānīti? Aṭṭhārasa bhedakaravatthūni ṭhānāni. Kati vatthūnīti? Aṭṭhārasa bhedakaravatthūni. Kati bhūmiyoti? Aṭṭhārasa bhedakaravatthūni bhūmiyo. Kati hetūti? Nava hetū – tayo kusalahetū , tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū. Kati mūlānīti? Dvādasa mūlāni. Katihākārehi vivadatīti? Dvīhākārehi vivadati – dhammadiṭṭhi vā adhammadiṭṭhi vā. 2 Vivādādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammatīti? Vivādādhikaraṇaṃ dvīhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca yebhuyyasikāya ca.
੨੯੪. ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਕਿਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਨ੍ਤਿ? ਲੋਭੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਦੋਸੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਮੋਹੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਲੋਭੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਦੋਸੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਮੋਹੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ। ਕਤਿ ਠਾਨਾਨੀਤਿ? ਚਤਸ੍ਸੋ વਿਪਤ੍ਤਿਯੋ ਠਾਨਾਨਿ। ਕਤਿ વਤ੍ਥੂਨੀਤਿ? ਚਤਸ੍ਸੋ વਿਪਤ੍ਤਿਯੋ વਤ੍ਥੂਨਿ। ਕਤਿ ਭੂਮਿਯੋਤਿ? ਚਤਸ੍ਸੋ વਿਪਤ੍ਤਿਯੋ ਭੂਮਿਯੋ। ਕਤਿ ਹੇਤੂਤਿ? ਨવ ਹੇਤੂ – ਤਯੋ ਕੁਸਲਹੇਤੂ, ਤਯੋ ਅਕੁਸਲਹੇਤੂ, ਤਯੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤਹੇਤੂ। ਕਤਿ ਮੂਲਾਨੀਤਿ? ਚੁਦ੍ਦਸ ਮੂਲਾਨਿ। ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਅਨੁવਦਤੀਤਿ? ਦ੍વੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਅਨੁવਦਤਿ – વਤ੍ਥੁਤੋ વਾ ਆਪਤ੍ਤਿਤੋ વਾ। 3 ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਕਤਿਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤੀਤਿ? ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਚਤੂਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ – ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਸਤਿવਿਨਯੇਨ ਚ ਅਮੂਲ਼੍ਹવਿਨਯੇਨ ਚ ਤਸ੍ਸਪਾਪਿਯਸਿਕਾਯ ਚ।
294. Anuvādādhikaraṇassa kiṃ pubbaṅgamanti? Lobho pubbaṅgamo, doso pubbaṅgamo, moho pubbaṅgamo, alobho pubbaṅgamo, adoso pubbaṅgamo, amoho pubbaṅgamo. Kati ṭhānānīti? Catasso vipattiyo ṭhānāni. Kati vatthūnīti? Catasso vipattiyo vatthūni. Kati bhūmiyoti? Catasso vipattiyo bhūmiyo. Kati hetūti? Nava hetū – tayo kusalahetū, tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū. Kati mūlānīti? Cuddasa mūlāni. Katihākārehi anuvadatīti? Dvīhākārehi anuvadati – vatthuto vā āpattito vā. 4 Anuvādādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammatīti? Anuvādādhikaraṇaṃ catūhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca sativinayena ca amūḷhavinayena ca tassapāpiyasikāya ca.
੨੯੫. ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਕਿਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਨ੍ਤਿ? ਲੋਭੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਦੋਸੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਮੋਹੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਲੋਭੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਦੋਸੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਮੋਹੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ। ਕਤਿ ਠਾਨਾਨੀਤਿ? ਸਤ੍ਤ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਠਾਨਾਨਿ। ਕਤਿ વਤ੍ਥੂਨੀਤਿ? ਸਤ੍ਤ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ વਤ੍ਥੂਨਿ। ਕਤਿ ਭੂਮਿਯੋਤਿ? ਸਤ੍ਤ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਭੂਮਿਯੋ। ਕਤਿ ਹੇਤੂਤਿ? ਛ ਹੇਤੂ 5 – ਤਯੋ ਅਕੁਸਲਹੇਤੂ, ਤਯੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤਹੇਤੂ। ਕਤਿ ਮੂਲਾਨੀਤਿ? ਛ ਆਪਤ੍ਤਿਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਮੂਲਾਨਿ । ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤੀਤਿ? ਛਹਾਕਾਰੇਹਿ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ – ਅਲਜ੍ਜਿਤਾ, ਅਞ੍ਞਾਣਤਾ, ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਕਤਤਾ, ਅਕਪ੍ਪਿਯੇ ਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾ, ਕਪ੍ਪਿਯੇ ਅਕਪ੍ਪਿਯਸਞ੍ਞਿਤਾ, ਸਤਿਸਮ੍ਮੋਸਾ। 6 ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਕਤਿਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤੀਤਿ? ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਤੀਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ – ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਕਰਣੇਨ ਚ, ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕੇਨ ਚ।
295. Āpattādhikaraṇassa kiṃ pubbaṅgamanti? Lobho pubbaṅgamo, doso pubbaṅgamo, moho pubbaṅgamo, alobho pubbaṅgamo, adoso pubbaṅgamo, amoho pubbaṅgamo. Kati ṭhānānīti? Satta āpattikkhandhā ṭhānāni. Kati vatthūnīti? Satta āpattikkhandhā vatthūni. Kati bhūmiyoti? Satta āpattikkhandhā bhūmiyo. Kati hetūti? Cha hetū 7 – tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū. Kati mūlānīti? Cha āpattisamuṭṭhānāni mūlāni . Katihākārehi āpattiṃ āpajjatīti? Chahākārehi āpattiṃ āpajjati – alajjitā, aññāṇatā, kukkuccapakatatā, akappiye kappiyasaññitā, kappiye akappiyasaññitā, satisammosā. 8 Āpattādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammatīti? Āpattādhikaraṇaṃ tīhi samathehi sammati – sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca, sammukhāvinayena ca tiṇavatthārakena ca.
੨੯੬. ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਕਿਂ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮਨ੍ਤਿ? ਲੋਭੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਦੋਸੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਮੋਹੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਲੋਭੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਦੋਸੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ, ਅਮੋਹੋ ਪੁਬ੍ਬਙ੍ਗਮੋ। ਕਤਿ ਠਾਨਾਨੀਤਿ? ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਠਾਨਾਨਿ। ਕਤਿ વਤ੍ਥੂਨੀਤਿ? ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ વਤ੍ਥੂਨਿ। ਕਤਿ ਭੂਮਿਯੋਤਿ? ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਭੂਮਿਯੋ। ਕਤਿ ਹੇਤੂਤਿ? ਨવ ਹੇਤੂ – ਤਯੋ ਕੁਸਲਹੇਤੂ, ਤਯੋ ਅਕੁਸਲਹੇਤੂ, ਤਯੋ ਅਬ੍ਯਾਕਤਹੇਤੂ। ਕਤਿ ਮੂਲਾਨੀਤਿ? ਏਕਂ ਮੂਲਂ – ਸਙ੍ਘੋ। ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਜਾਯਤੀਤਿ ? ਦ੍વੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਕਿਚ੍ਚਂ ਜਾਯਤਿ – ਞਤ੍ਤਿਤੋ વਾ ਅਪਲੋਕਨਤੋ વਾ। 9 ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਕਤਿਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤੀਤਿ? ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਏਕੇਨ ਸਮਥੇਨ ਸਮ੍ਮਤਿ – ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ।
296. Kiccādhikaraṇassa kiṃ pubbaṅgamanti? Lobho pubbaṅgamo, doso pubbaṅgamo, moho pubbaṅgamo, alobho pubbaṅgamo, adoso pubbaṅgamo, amoho pubbaṅgamo. Kati ṭhānānīti? Cattāri kammāni ṭhānāni. Kati vatthūnīti? Cattāri kammāni vatthūni. Kati bhūmiyoti? Cattāri kammāni bhūmiyo. Kati hetūti? Nava hetū – tayo kusalahetū, tayo akusalahetū, tayo abyākatahetū. Kati mūlānīti? Ekaṃ mūlaṃ – saṅgho. Katihākārehi kiccaṃ jāyatīti ? Dvīhākārehi kiccaṃ jāyati – ñattito vā apalokanato vā. 10 Kiccādhikaraṇaṃ katihi samathehi sammatīti? Kiccādhikaraṇaṃ ekena samathena sammati – sammukhāvinayena.
ਕਤਿ ਸਮਥਾ? ਸਤ੍ਤ ਸਮਥਾ। ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੋ, ਸਤਿવਿਨਯੋ, ਅਮੂਲ਼੍ਹવਿਨਯੋ, ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਕਰਣਂ, ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾ, ਤਸ੍ਸਪਾਪਿਯਸਿਕਾ, ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕੋ – ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਸਮਥਾ।
Kati samathā? Satta samathā. Sammukhāvinayo, sativinayo, amūḷhavinayo, paṭiññātakaraṇaṃ, yebhuyyasikā, tassapāpiyasikā, tiṇavatthārako – ime satta samathā.
ਸਿਯਾ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਸਮਥਾ ਦਸ ਸਮਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਦਸ ਸਮਥਾ ਸਤ੍ਤ ਸਮਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥੁવਸੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਸਿਯਾਤਿ।
Siyā ime satta samathā dasa samathā honti, dasa samathā satta samathā honti vatthuvasena pariyāyena siyāti.
ਕਥਞ੍ਚ ਸਿਯਾ? વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਦ੍વੇ ਸਮਥਾ , ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਸਮਥਾ, ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਤਯੋ ਸਮਥਾ, ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਏਕੋ ਸਮਥੋ। ਏવਂ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਸਮਥਾ ਦਸ ਸਮਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਦਸ ਸਮਥਾ ਸਤ੍ਤ ਸਮਥਾ ਹੋਨ੍ਤਿ વਤ੍ਥੁવਸੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ।
Kathañca siyā? Vivādādhikaraṇassa dve samathā , anuvādādhikaraṇassa cattāro samathā, āpattādhikaraṇassa tayo samathā, kiccādhikaraṇassa eko samatho. Evaṃ ime satta samathā dasa samathā honti, dasa samathā satta samathā honti vatthuvasena pariyāyena.
ਪਰਿਯਾਯવਾਰੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ ਛਟ੍ਠੋ।
Pariyāyavāro niṭṭhito chaṭṭho.
Footnotes:
Related texts:
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣਪਰਿਯਾਯવਾਰਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇapariyāyavārakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣਪਰਿਯਾਯવਾਰਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇapariyāyavārādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣਪਰਿਯਾਯવਾਰવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇapariyāyavāravaṇṇanā
