| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய (டீகா) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
10. அதி⁴கரணஸமத²ஸுத்தவண்ணனா
10. Adhikaraṇasamathasuttavaṇṇanā
84. த³ஸமே அதி⁴கரீயந்தி எத்தா²தி அதி⁴கரணானி. கே அதி⁴கரீயந்தி? ஸமதா². கத²ங் அதி⁴கரீயந்தி? ஸமனவஸேன. தஸ்மா தே தேஸங் ஸமனவஸேன பவத்தந்தீதி ஆஹ ‘‘அதி⁴கரணானி ஸமெந்தீ’’திஆதி³. உப்பன்னானங் உப்பனானந்தி உட்டி²தானங் உட்டி²தானங். ஸமத²த்த²ந்தி ஸமனத்த²ங். தீ³க⁴னிகாயே ஸங்கீ³திஸுத்தவண்ணனாயம்பி (தீ³॰ நி॰ அட்ட²॰ 3.331) வித்தா²ரதோயேவாதி எத்தா²யங் வித்தா²ரனயோ – அதி⁴கரணேஸு தாவ த⁴ம்மோதி வா அத⁴ம்மோதி வா அட்டா²ரஸஹி வத்தூ²ஹி விவத³ந்தானங் பி⁴க்கூ²னங் யோ விவாதோ³, இத³ங் விவாதா³தி⁴கரணங் நாம. ஸீலவிபத்தியா வா ஆசாரதி³ட்டி²ஆஜீவவிபத்தியா வா அனுவத³ந்தானங் யோ அனுவாதோ³ உபவத³னா சேவ சோத³னா ச, இத³ங் அனுவாதா³தி⁴கரணங் நாம. மாதிகாயங் ஆக³தா பஞ்ச, விப⁴ங்கே³ த்³வேதி ஸத்தபி ஆபத்திக்க²ந்தா⁴, இத³ங் ஆபத்தாதி⁴கரணங் நாம. யங் ஸங்க⁴ஸ்ஸ அபலோகனாதீ³னங் சதுன்னங் கம்மானங் கரணங், இத³ங் கிச்சாதி⁴கரணங் நாம.
84. Dasame adhikarīyanti etthāti adhikaraṇāni. Ke adhikarīyanti? Samathā. Kathaṃ adhikarīyanti? Samanavasena. Tasmā te tesaṃ samanavasena pavattantīti āha ‘‘adhikaraṇāni samentī’’tiādi. Uppannānaṃ uppanānanti uṭṭhitānaṃ uṭṭhitānaṃ. Samathatthanti samanatthaṃ. Dīghanikāye saṅgītisuttavaṇṇanāyampi (dī. ni. aṭṭha. 3.331) vitthāratoyevāti etthāyaṃ vitthāranayo – adhikaraṇesu tāva dhammoti vā adhammoti vā aṭṭhārasahi vatthūhi vivadantānaṃ bhikkhūnaṃ yo vivādo, idaṃ vivādādhikaraṇaṃ nāma. Sīlavipattiyā vā ācāradiṭṭhiājīvavipattiyā vā anuvadantānaṃ yo anuvādo upavadanā ceva codanā ca, idaṃ anuvādādhikaraṇaṃ nāma. Mātikāyaṃ āgatā pañca, vibhaṅge dveti sattapi āpattikkhandhā, idaṃ āpattādhikaraṇaṃ nāma. Yaṃ saṅghassa apalokanādīnaṃ catunnaṃ kammānaṃ karaṇaṃ, idaṃ kiccādhikaraṇaṃ nāma.
தத்த² விவாதா³தி⁴கரணங் த்³வீஹி ஸமதே²ஹி ஸம்மதி ஸம்முகா²வினயேன ச யேபு⁴ய்யஸிகாய ச. ஸம்முகா²வினயேனேவ ஸம்மமானங் யஸ்மிங் விஹாரே உப்பன்னங் தஸ்மிங்யேவ வா, அஞ்ஞத்ர வூபஸமேதுங் க³ச்ச²ந்தானங் அந்தராமக்³கே³ வா, யத்த² க³ந்த்வா ஸங்க⁴ஸ்ஸ நிய்யாதிதங், தத்த² ஸங்கே⁴ன வா, ஸங்கே⁴ வூபஸமேதுங் அஸக்கொந்தே தத்தே²வ உப்³பா³ஹிகாய ஸம்மதபுக்³க³லேஹி வா வினிச்சி²தங் ஸம்மதி. ஏவங் ஸம்மமானே ச பனேதஸ்மிங் யா ஸங்க⁴ஸம்முக²தோ த⁴ம்மஸம்முக²தோ வினயஸம்முக²தா புக்³க³லஸம்முக²தா, அயங் ஸம்முகா²வினயோ நாம. தத்த² ச காரகஸங்க⁴ஸ்ஸ ஸங்க⁴ஸாமக்³கி³வஸேன ஸம்முகி²பா⁴வோ ஸங்க⁴ஸம்முக²தா. ஸமேதப்³ப³ஸ்ஸ வத்து²னோ பூ⁴தத்தா த⁴ம்மஸம்முக²தா. யதா² தங் ஸமேதப்³ப³ங், ததே²வஸ்ஸ ஸமனங் வினயஸம்முக²தா. யோ ச விவத³தி, யேன ச விவத³தி, தேஸங் உபி⁴ன்னங் அத்த²பச்சத்தி²கானங் ஸம்முகீ²பா⁴வோ புக்³க³லஸம்முக²தா. உப்³பா³ஹிகாய வூபஸமே பனெத்த² ஸங்க⁴ஸம்முக²தா பரிஹாயதி. ஏவங் தாவ ஸம்முகா²வினயேனேவ ஸம்மதி.
Tattha vivādādhikaraṇaṃ dvīhi samathehi sammati sammukhāvinayena ca yebhuyyasikāya ca. Sammukhāvinayeneva sammamānaṃ yasmiṃ vihāre uppannaṃ tasmiṃyeva vā, aññatra vūpasametuṃ gacchantānaṃ antarāmagge vā, yattha gantvā saṅghassa niyyātitaṃ, tattha saṅghena vā, saṅghe vūpasametuṃ asakkonte tattheva ubbāhikāya sammatapuggalehi vā vinicchitaṃ sammati. Evaṃ sammamāne ca panetasmiṃ yā saṅghasammukhato dhammasammukhato vinayasammukhatā puggalasammukhatā, ayaṃ sammukhāvinayo nāma. Tattha ca kārakasaṅghassa saṅghasāmaggivasena sammukhibhāvo saṅghasammukhatā. Sametabbassa vatthuno bhūtattā dhammasammukhatā. Yathā taṃ sametabbaṃ, tathevassa samanaṃ vinayasammukhatā. Yo ca vivadati, yena ca vivadati, tesaṃ ubhinnaṃ atthapaccatthikānaṃ sammukhībhāvo puggalasammukhatā. Ubbāhikāya vūpasame panettha saṅghasammukhatā parihāyati. Evaṃ tāva sammukhāvinayeneva sammati.
ஸசே பனேவம்பி ந ஸம்மதி, அத² நங் உப்³பா³ஹிகாய ஸம்மதா பி⁴க்கூ² ‘‘ந மயங் ஸக்கோம வூபஸமேது’’ந்தி ஸங்க⁴ஸ்ஸேவ நிய்யாதெந்தி. ததோ ஸங்கோ⁴ பஞ்சங்க³ஸமன்னாக³தங் பி⁴க்கு²ங் ஸலாகக்³கா³ஹாபகங் ஸம்மன்னதி, தேன கு³ள்ஹகவிவடகஸகண்ணஜப்பகேஸு தீஸு ஸலாகக்³கா³ஹகேஸு அஞ்ஞதரவஸேன ஸலாகங் கா³ஹாபெத்வா ஸன்னிபதிதாய பரிஸாய த⁴ம்மவாதீ³னங் யேபு⁴ய்யதாய யதா² தே த⁴ம்மவாதி³னோ வத³ந்தி, ஏவங் வூபஸந்தங் அதி⁴கரணங் ஸம்முகா²வினயேன ச யேபு⁴ய்யஸிகாய ச வூபஸந்தங் ஹோதி. தத்த² ஸம்முகா²வினயோ வுத்தனயோ ஏவ. யங் பன யேபு⁴ய்யஸிகாகம்மஸ்ஸ கரணங், அயங் யேபு⁴ய்யஸிகா நாம. ஏவங் விவாதா³தி⁴கரணங் த்³வீஹி ஸமதே²ஹி ஸம்மதி.
Sace panevampi na sammati, atha naṃ ubbāhikāya sammatā bhikkhū ‘‘na mayaṃ sakkoma vūpasametu’’nti saṅghasseva niyyātenti. Tato saṅgho pañcaṅgasamannāgataṃ bhikkhuṃ salākaggāhāpakaṃ sammannati, tena guḷhakavivaṭakasakaṇṇajappakesu tīsu salākaggāhakesu aññataravasena salākaṃ gāhāpetvā sannipatitāya parisāya dhammavādīnaṃ yebhuyyatāya yathā te dhammavādino vadanti, evaṃ vūpasantaṃ adhikaraṇaṃ sammukhāvinayena ca yebhuyyasikāya ca vūpasantaṃ hoti. Tattha sammukhāvinayo vuttanayo eva. Yaṃ pana yebhuyyasikākammassa karaṇaṃ, ayaṃ yebhuyyasikā nāma. Evaṃ vivādādhikaraṇaṃ dvīhi samathehi sammati.
அனுவாதா³தி⁴கரணங் சதூஹி ஸமதே²ஹி ஸம்மதி ஸம்முகா²வினயேன ச ஸதிவினயேன ச அமூள்ஹவினயேன ச தஸ்ஸபாபியஸிகாய ச. ஸம்முகா²வினயேனேவ ஸம்மமானங் யோ ச அனுவத³தி, யஞ்ச அனுவத³தி, தேஸங் வசனங் ஸுத்வா ஸசே காசி ஆபத்தி நத்தி², உபோ⁴ க²மாபெத்வா, ஸசே அத்தி² அயங் நாமெத்த² ஆபத்தீதி ஏவங் வினிச்சி²தங் வூபஸம்மதி. தத்த² ஸம்முகா²வினயலக்க²ணங் வுத்தனயமேவ.
Anuvādādhikaraṇaṃ catūhi samathehi sammati sammukhāvinayena ca sativinayena ca amūḷhavinayena ca tassapāpiyasikāya ca. Sammukhāvinayeneva sammamānaṃ yo ca anuvadati, yañca anuvadati, tesaṃ vacanaṃ sutvā sace kāci āpatti natthi, ubho khamāpetvā, sace atthi ayaṃ nāmettha āpattīti evaṃ vinicchitaṃ vūpasammati. Tattha sammukhāvinayalakkhaṇaṃ vuttanayameva.
யதா³ பன கீ²ணாஸவஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ அமூலிகாய ஸீலவிபத்தியா அனுத்³த⁴ங்ஸிதஸ்ஸ ஸதிவினயங் யாசமானஸ்ஸ ஸங்கோ⁴ ஞத்திசதுத்தே²ன கம்மேன ஸதிவினயங் தே³தி, ததா³ ஸம்முகா²வினயேன ச ஸதிவினயேன ச வூபஸந்தங் ஹோதி. தி³ன்னே பன ஸதிவினயே புன தஸ்மிங் புக்³க³லே கஸ்ஸசி அனுவாதோ³ ந ருஹதி. யதா³ உம்மத்தகோ பி⁴க்கு² உம்மாத³வஸேன கதே அஸ்ஸாமணகே அஜ்ஜா²சாரே ‘‘ஸரதாயஸ்மா ஏவரூபிங் ஆபத்தி’’ந்தி பி⁴க்கூ²ஹி சோதி³யமானோ ‘‘உம்மத்தகேன மே, ஆவுஸோ, ஏதங் கதங், நாஹங் தங் ஸராமீ’’தி ப⁴ணந்தோபி பி⁴க்கூ²ஹி சோதி³யமானோவ புன அசோத³னத்தா²ய அமூள்ஹவினயங் யாசதி, ஸங்கோ⁴ சஸ்ஸ ஞத்திசதுத்தே²ன கம்மேன அமூள்ஹவினயங் தே³தி. ததா³ ஸம்முகா²வினயேன ச அமூள்ஹவினயேன ச வூபஸந்தங் ஹோதி. தி³ன்னே பன அமூள்ஹவினயே புன தஸ்மிங் புக்³க³லே கஸ்ஸசி தப்பச்சயா அனுவாதோ³ ந ருஹதி. யதா³ பன பாராஜிகேன வா பாராஜிகஸாமந்தேன வா சோதி³யமானஸ்ஸ அஞ்ஞேனஞ்ஞங் படிசரதோ பாபுஸ்ஸன்னதாய பாபியஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ ‘‘ஸசாயங் அச்சி²ன்னமூலோ ப⁴விஸ்ஸதி, ஸம்மா வத்தித்வா ஓஸாரணங் லபி⁴ஸ்ஸதி. ஸசே சி²ன்னமூலோ, அயமேவஸ்ஸ நாஸனா ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி மஞ்ஞமானோ ஸங்கோ⁴ ஞத்திசதுத்தே²ன கம்மேன தஸ்ஸபாபியஸிகங் கரோதி, ததா³ ஸம்முகா²வினயேன ச தஸ்ஸபாபியஸிகாய ச வூபஸந்தங் ஹோதீதி. ஏவங் அனுவாதா³தி⁴கரணங் சதூஹி ஸமதே²ஹி ஸம்மதி.
Yadā pana khīṇāsavassa bhikkhuno amūlikāya sīlavipattiyā anuddhaṃsitassa sativinayaṃ yācamānassa saṅgho ñatticatutthena kammena sativinayaṃ deti, tadā sammukhāvinayena ca sativinayena ca vūpasantaṃ hoti. Dinne pana sativinaye puna tasmiṃ puggale kassaci anuvādo na ruhati. Yadā ummattako bhikkhu ummādavasena kate assāmaṇake ajjhācāre ‘‘saratāyasmā evarūpiṃ āpatti’’nti bhikkhūhi codiyamāno ‘‘ummattakena me, āvuso, etaṃ kataṃ, nāhaṃ taṃ sarāmī’’ti bhaṇantopi bhikkhūhi codiyamānova puna acodanatthāya amūḷhavinayaṃ yācati, saṅgho cassa ñatticatutthena kammena amūḷhavinayaṃ deti. Tadā sammukhāvinayena ca amūḷhavinayena ca vūpasantaṃ hoti. Dinne pana amūḷhavinaye puna tasmiṃ puggale kassaci tappaccayā anuvādo na ruhati. Yadā pana pārājikena vā pārājikasāmantena vā codiyamānassa aññenaññaṃ paṭicarato pāpussannatāya pāpiyassa puggalassa ‘‘sacāyaṃ acchinnamūlo bhavissati, sammā vattitvā osāraṇaṃ labhissati. Sace chinnamūlo, ayamevassa nāsanā bhavissatī’’ti maññamāno saṅgho ñatticatutthena kammena tassapāpiyasikaṃ karoti, tadā sammukhāvinayena ca tassapāpiyasikāya ca vūpasantaṃ hotīti. Evaṃ anuvādādhikaraṇaṃ catūhi samathehi sammati.
ஆபத்தாதி⁴கரணங் தீஹி ஸமதே²ஹி ஸம்மதி ஸம்முகா²வினயேன ச படிஞ்ஞாதகரணேன ச திணவத்தா²ரகேன ச. தஸ்ஸ ஸம்முகா²வினயேனேவ வூபஸமோ நத்தி². யதா³ பன ஏகஸ்ஸ வா பி⁴க்கு²னோ ஸந்திகே ஸங்க⁴க³ணமஜ்ஜே²ஸு வா பி⁴க்கு² லஹுகங் ஆபத்திங் தே³ஸேதி, ததா³ ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஸம்முகா²வினயேன ச படிஞ்ஞாதகரணேன ச வூபஸம்மதி. தத்த² ஸம்முகா²வினயே தாவ யோ ச தே³ஸேதி, யஸ்ஸ ச தே³ஸேதி, தேஸங் ஸம்முகீ²பா⁴வோ புக்³க³லஸம்முக²தோ. ஸேஸங் வுத்தனயமேவ.
Āpattādhikaraṇaṃ tīhi samathehi sammati sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca tiṇavatthārakena ca. Tassa sammukhāvinayeneva vūpasamo natthi. Yadā pana ekassa vā bhikkhuno santike saṅghagaṇamajjhesu vā bhikkhu lahukaṃ āpattiṃ deseti, tadā āpattādhikaraṇaṃ sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca vūpasammati. Tattha sammukhāvinaye tāva yo ca deseti, yassa ca deseti, tesaṃ sammukhībhāvo puggalasammukhato. Sesaṃ vuttanayameva.
புக்³க³லஸ்ஸ ச க³ணஸ்ஸ ச தே³ஸனாகாலே ஸங்க⁴ஸம்முக²தோ பரிஹாயதி. யங் பனெத்த² ‘‘அஹங், ப⁴ந்தே, இத்த²ன்னாமங் ஆபத்திங் ஆபன்னோ’’தி ச ‘‘பஸ்ஸஸீ’’தி ச ‘‘ஆம, பஸ்ஸாமீ’’தி ச படிஞ்ஞாதாய ‘‘ஆயதிங் ஸங்வரெய்யாஸீ’’தி கரணங், தங் படிஞ்ஞாதகரணங் நாம. ஸங்கா⁴தி³ஸேஸே பரிவாஸாதி³யாசனா படிஞ்ஞா, பரிவாஸாதீ³னங் தா³னங் படிஞ்ஞாதகரணங் நாம.
Puggalassa ca gaṇassa ca desanākāle saṅghasammukhato parihāyati. Yaṃ panettha ‘‘ahaṃ, bhante, itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno’’ti ca ‘‘passasī’’ti ca ‘‘āma, passāmī’’ti ca paṭiññātāya ‘‘āyatiṃ saṃvareyyāsī’’ti karaṇaṃ, taṃ paṭiññātakaraṇaṃ nāma. Saṅghādisese parivāsādiyācanā paṭiññā, parivāsādīnaṃ dānaṃ paṭiññātakaraṇaṃ nāma.
த்³வேபக்க²ஜாதா பன ப⁴ண்ட³னகாரகா பி⁴க்கூ² ப³ஹுங் அஸ்ஸாமணகங் அஜ்ஜா²சாரங் சரித்வா புன லஜ்ஜித⁴ம்மே உப்பன்னே ‘‘ஸசே மயங் இமாஹி ஆபத்தீஹி அஞ்ஞமஞ்ஞங் காரெஸ்ஸாம, ஸியாபி தங் அதி⁴கரணங் கக்க²ளத்தாய வாளத்தாய ஸங்வத்தெய்யா’’தி அஞ்ஞமஞ்ஞங் ஆபத்தியா காராபனே தோ³ஸங் தி³ஸ்வா யதா³ பி⁴க்கூ² திணவத்தா²ரககம்மங் கரொந்தி, ததா³ ஆபத்தாதி⁴கரணங் ஸம்முகா²வினயேன ச திணவத்தா²ரகேன ச ஸம்மதி. தத்ர ஹி யத்தகா ஹத்த²பாஸூபக³தா ‘‘ந மேதங் க²மதீ’’தி ஏவங் தி³ட்டா²விகம்மங் அகத்வா ‘‘து³க்கடங் கம்மங் புன காதப்³ப³ங் கம்ம’’ந்தி ந உக்கோடெந்தி, நித்³த³ம்பி ஓக்கந்தா ஹொந்தி, ஸப்³பே³ஸங் ட²பெத்வா து²ல்லவஜ்ஜஞ்ச கி³ஹிபடிஸங்யுத்தஞ்ச ஸப்³பா³பத்தியோ வுட்ட²ஹந்தி. ஏவங் ஆபத்தாதி⁴கரணங் தீஹி ஸமதே²ஹி ஸம்மதி.
Dvepakkhajātā pana bhaṇḍanakārakā bhikkhū bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhācāraṃ caritvā puna lajjidhamme uppanne ‘‘sace mayaṃ imāhi āpattīhi aññamaññaṃ kāressāma, siyāpi taṃ adhikaraṇaṃ kakkhaḷattāya vāḷattāya saṃvatteyyā’’ti aññamaññaṃ āpattiyā kārāpane dosaṃ disvā yadā bhikkhū tiṇavatthārakakammaṃ karonti, tadā āpattādhikaraṇaṃ sammukhāvinayena ca tiṇavatthārakena ca sammati. Tatra hi yattakā hatthapāsūpagatā ‘‘na metaṃ khamatī’’ti evaṃ diṭṭhāvikammaṃ akatvā ‘‘dukkaṭaṃ kammaṃ puna kātabbaṃ kamma’’nti na ukkoṭenti, niddampi okkantā honti, sabbesaṃ ṭhapetvā thullavajjañca gihipaṭisaṃyuttañca sabbāpattiyo vuṭṭhahanti. Evaṃ āpattādhikaraṇaṃ tīhi samathehi sammati.
கிச்சாதி⁴கரணங் ஏகேன ஸமதே²ன ஸம்மதி ஸம்முகா²வினயேனேவ. இதி இமானி சத்தாரி அதி⁴கரணானி யதா²னுரூபங் இமேஹி ஸத்தஹி ஸமதே²ஹி ஸம்மந்தி. தேன வுத்தங் – ‘‘உப்பன்னுப்பன்னானங் அதி⁴கரணானங் ஸமதா²ய வூபஸமாய ஸம்முகா²வினயோ தா³தப்³போ³…பே॰… திணவத்தா²ரகோ’’தி. ஸேஸங் ஸப்³ப³த்த² உத்தானமேவ.
Kiccādhikaraṇaṃ ekena samathena sammati sammukhāvinayeneva. Iti imāni cattāri adhikaraṇāni yathānurūpaṃ imehi sattahi samathehi sammanti. Tena vuttaṃ – ‘‘uppannuppannānaṃ adhikaraṇānaṃ samathāya vūpasamāya sammukhāvinayo dātabbo…pe… tiṇavatthārako’’ti. Sesaṃ sabbattha uttānameva.
அதி⁴கரணஸமத²ஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Adhikaraṇasamathasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
வினயவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Vinayavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
இதி மனோரத²பூரணியா அங்கு³த்தரனிகாய-அட்ட²கதா²ய
Iti manorathapūraṇiyā aṅguttaranikāya-aṭṭhakathāya
ஸத்தகனிபாதவண்ணனாய அனுத்தானத்த²தீ³பனா ஸமத்தா.
Sattakanipātavaṇṇanāya anuttānatthadīpanā samattā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய • Aṅguttaranikāya / 10. அதி⁴கரணஸமத²ஸுத்தங் • 10. Adhikaraṇasamathasuttaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / அங்கு³த்தரனிகாய (அட்ட²கதா²) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 10. அதி⁴கரணஸமத²ஸுத்தவண்ணனா • 10. Adhikaraṇasamathasuttavaṇṇanā
