| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੧੦. ਅਧਿਕਰਣਸਮਥਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
10. Adhikaraṇasamathasuttavaṇṇanā
੮੪. ਦਸਮੇ ਅਧਿਕਰੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਧਿਕਰਣਾਨਿ। ਕੇ ਅਧਿਕਰੀਯਨ੍ਤਿ? ਸਮਥਾ। ਕਥਂ ਅਧਿਕਰੀਯਨ੍ਤਿ? ਸਮਨવਸੇਨ। ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਤੇਸਂ ਸਮਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਧਿਕਰਣਾਨਿ ਸਮੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨਾਨਨ੍ਤਿ ਉਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਉਟ੍ਠਿਤਾਨਂ। ਸਮਥਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਮਨਤ੍ਥਂ। ਦੀਘਨਿਕਾਯੇ ਸਙ੍ਗੀਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾਯਮ੍ਪਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩.੩੩੧) વਿਤ੍ਥਾਰਤੋਯੇવਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਯਂ વਿਤ੍ਥਾਰਨਯੋ – ਅਧਿਕਰਣੇਸੁ ਤਾવ ਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ ਅਧਮ੍ਮੋਤਿ વਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ વਤ੍ਥੂਹਿ વਿવਦਨ੍ਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਯੋ વਿવਾਦੋ, ਇਦਂ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਨਾਮ। ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ ਆਚਾਰਦਿਟ੍ਠਿਆਜੀવવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ વਾ ਅਨੁવਦਨ੍ਤਾਨਂ ਯੋ ਅਨੁવਾਦੋ ਉਪવਦਨਾ ਚੇવ ਚੋਦਨਾ ਚ, ਇਦਂ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਨਾਮ। ਮਾਤਿਕਾਯਂ ਆਗਤਾ ਪਞ੍ਚ, વਿਭਙ੍ਗੇ ਦ੍વੇਤਿ ਸਤ੍ਤਪਿ ਆਪਤ੍ਤਿਕ੍ਖਨ੍ਧਾ, ਇਦਂ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਨਾਮ। ਯਂ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਪਲੋਕਨਾਦੀਨਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਕਰਣਂ, ਇਦਂ ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਨਾਮ।
84. Dasame adhikarīyanti etthāti adhikaraṇāni. Ke adhikarīyanti? Samathā. Kathaṃ adhikarīyanti? Samanavasena. Tasmā te tesaṃ samanavasena pavattantīti āha ‘‘adhikaraṇāni samentī’’tiādi. Uppannānaṃ uppanānanti uṭṭhitānaṃ uṭṭhitānaṃ. Samathatthanti samanatthaṃ. Dīghanikāye saṅgītisuttavaṇṇanāyampi (dī. ni. aṭṭha. 3.331) vitthāratoyevāti etthāyaṃ vitthāranayo – adhikaraṇesu tāva dhammoti vā adhammoti vā aṭṭhārasahi vatthūhi vivadantānaṃ bhikkhūnaṃ yo vivādo, idaṃ vivādādhikaraṇaṃ nāma. Sīlavipattiyā vā ācāradiṭṭhiājīvavipattiyā vā anuvadantānaṃ yo anuvādo upavadanā ceva codanā ca, idaṃ anuvādādhikaraṇaṃ nāma. Mātikāyaṃ āgatā pañca, vibhaṅge dveti sattapi āpattikkhandhā, idaṃ āpattādhikaraṇaṃ nāma. Yaṃ saṅghassa apalokanādīnaṃ catunnaṃ kammānaṃ karaṇaṃ, idaṃ kiccādhikaraṇaṃ nāma.
ਤਤ੍ਥ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਦ੍વੀਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾਯ ਚ। ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨੇવ ਸਮ੍ਮਮਾਨਂ ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ વਾ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ વੂਪਸਮੇਤੁਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ વਾ, ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘੇਨ વਾ, ਸਙ੍ਘੇ વੂਪਸਮੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੇ ਤਤ੍ਥੇવ ਉਬ੍ਬਾਹਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਤਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ વਾ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਸਮ੍ਮਤਿ। ਏવਂ ਸਮ੍ਮਮਾਨੇ ਚ ਪਨੇਤਸ੍ਮਿਂ ਯਾ ਸਙ੍ਘਸਮ੍ਮੁਖਤੋ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮੁਖਤੋ વਿਨਯਸਮ੍ਮੁਖਤਾ ਪੁਗ੍ਗਲਸਮ੍ਮੁਖਤਾ, ਅਯਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੋ ਨਾਮ। ਤਤ੍ਥ ਚ ਕਾਰਕਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਸਾਮਗ੍ਗਿવਸੇਨ ਸਮ੍ਮੁਖਿਭਾવੋ ਸਙ੍ਘਸਮ੍ਮੁਖਤਾ। ਸਮੇਤਬ੍ਬਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਨੋ ਭੂਤਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮੁਖਤਾ। ਯਥਾ ਤਂ ਸਮੇਤਬ੍ਬਂ, ਤਥੇવਸ੍ਸ ਸਮਨਂ વਿਨਯਸਮ੍ਮੁਖਤਾ। ਯੋ ਚ વਿવਦਤਿ, ਯੇਨ ਚ વਿવਦਤਿ, ਤੇਸਂ ਉਭਿਨ੍ਨਂ ਅਤ੍ਥਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾવੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸਮ੍ਮੁਖਤਾ। ਉਬ੍ਬਾਹਿਕਾਯ વੂਪਸਮੇ ਪਨੇਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘਸਮ੍ਮੁਖਤਾ ਪਰਿਹਾਯਤਿ। ਏવਂ ਤਾવ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨੇવ ਸਮ੍ਮਤਿ।
Tattha vivādādhikaraṇaṃ dvīhi samathehi sammati sammukhāvinayena ca yebhuyyasikāya ca. Sammukhāvinayeneva sammamānaṃ yasmiṃ vihāre uppannaṃ tasmiṃyeva vā, aññatra vūpasametuṃ gacchantānaṃ antarāmagge vā, yattha gantvā saṅghassa niyyātitaṃ, tattha saṅghena vā, saṅghe vūpasametuṃ asakkonte tattheva ubbāhikāya sammatapuggalehi vā vinicchitaṃ sammati. Evaṃ sammamāne ca panetasmiṃ yā saṅghasammukhato dhammasammukhato vinayasammukhatā puggalasammukhatā, ayaṃ sammukhāvinayo nāma. Tattha ca kārakasaṅghassa saṅghasāmaggivasena sammukhibhāvo saṅghasammukhatā. Sametabbassa vatthuno bhūtattā dhammasammukhatā. Yathā taṃ sametabbaṃ, tathevassa samanaṃ vinayasammukhatā. Yo ca vivadati, yena ca vivadati, tesaṃ ubhinnaṃ atthapaccatthikānaṃ sammukhībhāvo puggalasammukhatā. Ubbāhikāya vūpasame panettha saṅghasammukhatā parihāyati. Evaṃ tāva sammukhāvinayeneva sammati.
ਸਚੇ ਪਨੇવਮ੍ਪਿ ਨ ਸਮ੍ਮਤਿ, ਅਥ ਨਂ ਉਬ੍ਬਾਹਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਸਕ੍ਕੋਮ વੂਪਸਮੇਤੁ’’ਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸੇવ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਨ੍ਤਿ। ਤਤੋ ਸਙ੍ਘੋ ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਾਪਕਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨਤਿ, ਤੇਨ ਗੁਲ਼੍ਹਕવਿવਟਕਸਕਣ੍ਣਜਪ੍ਪਕੇਸੁ ਤੀਸੁ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਕੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰવਸੇਨ ਸਲਾਕਂ ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਾਯ ਪਰਿਸਾਯ ਧਮ੍ਮવਾਦੀਨਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਤਾਯ ਯਥਾ ਤੇ ਧਮ੍ਮવਾਦਿਨੋ વਦਨ੍ਤਿ, ਏવਂ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾਯ ਚ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੋ વੁਤ੍ਤਨਯੋ ਏવ। ਯਂ ਪਨ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਰਣਂ, ਅਯਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾ ਨਾਮ। ਏવਂ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਦ੍વੀਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ।
Sace panevampi na sammati, atha naṃ ubbāhikāya sammatā bhikkhū ‘‘na mayaṃ sakkoma vūpasametu’’nti saṅghasseva niyyātenti. Tato saṅgho pañcaṅgasamannāgataṃ bhikkhuṃ salākaggāhāpakaṃ sammannati, tena guḷhakavivaṭakasakaṇṇajappakesu tīsu salākaggāhakesu aññataravasena salākaṃ gāhāpetvā sannipatitāya parisāya dhammavādīnaṃ yebhuyyatāya yathā te dhammavādino vadanti, evaṃ vūpasantaṃ adhikaraṇaṃ sammukhāvinayena ca yebhuyyasikāya ca vūpasantaṃ hoti. Tattha sammukhāvinayo vuttanayo eva. Yaṃ pana yebhuyyasikākammassa karaṇaṃ, ayaṃ yebhuyyasikā nāma. Evaṃ vivādādhikaraṇaṃ dvīhi samathehi sammati.
ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਚਤੂਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਸਤਿવਿਨਯੇਨ ਚ ਅਮੂਲ਼੍ਹવਿਨਯੇਨ ਚ ਤਸ੍ਸਪਾਪਿਯਸਿਕਾਯ ਚ। ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨੇવ ਸਮ੍ਮਮਾਨਂ ਯੋ ਚ ਅਨੁવਦਤਿ, ਯਞ੍ਚ ਅਨੁવਦਤਿ, ਤੇਸਂ વਚਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਚੇ ਕਾਚਿ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਭੋ ਖਮਾਪੇਤ੍વਾ, ਸਚੇ ਅਤ੍ਥਿ ਅਯਂ ਨਾਮੇਤ੍ਥ ਆਪਤ੍ਤੀਤਿ ਏવਂ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯਲਕ੍ਖਣਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।
Anuvādādhikaraṇaṃ catūhi samathehi sammati sammukhāvinayena ca sativinayena ca amūḷhavinayena ca tassapāpiyasikāya ca. Sammukhāvinayeneva sammamānaṃ yo ca anuvadati, yañca anuvadati, tesaṃ vacanaṃ sutvā sace kāci āpatti natthi, ubho khamāpetvā, sace atthi ayaṃ nāmettha āpattīti evaṃ vinicchitaṃ vūpasammati. Tattha sammukhāvinayalakkhaṇaṃ vuttanayameva.
ਯਦਾ ਪਨ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਅਮੂਲਿਕਾਯ ਸੀਲવਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਦ੍ਧਂਸਿਤਸ੍ਸ ਸਤਿવਿਨਯਂ ਯਾਚਮਾਨਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘੋ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਸਤਿવਿਨਯਂ ਦੇਤਿ, ਤਦਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਸਤਿવਿਨਯੇਨ ਚ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਦਿਨ੍ਨੇ ਪਨ ਸਤਿવਿਨਯੇ ਪੁਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਨੁવਾਦੋ ਨ ਰੁਹਤਿ। ਯਦਾ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਮ੍ਮਾਦવਸੇਨ ਕਤੇ ਅਸ੍ਸਾਮਣਕੇ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇ ‘‘ਸਰਤਾਯਸ੍ਮਾ ਏવਰੂਪਿਂ ਆਪਤ੍ਤਿ’’ਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋ ‘‘ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕੇਨ ਮੇ, ਆવੁਸੋ, ਏਤਂ ਕਤਂ, ਨਾਹਂ ਤਂ ਸਰਾਮੀ’’ਤਿ ਭਣਨ੍ਤੋਪਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਚੋਦਿਯਮਾਨੋવ ਪੁਨ ਅਚੋਦਨਤ੍ਥਾਯ ਅਮੂਲ਼੍ਹવਿਨਯਂ ਯਾਚਤਿ, ਸਙ੍ਘੋ ਚਸ੍ਸ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਅਮੂਲ਼੍ਹવਿਨਯਂ ਦੇਤਿ। ਤਦਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਅਮੂਲ਼੍ਹવਿਨਯੇਨ ਚ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਦਿਨ੍ਨੇ ਪਨ ਅਮੂਲ਼੍ਹવਿਨਯੇ ਪੁਨ ਤਸ੍ਮਿਂ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਕਸ੍ਸਚਿ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਅਨੁવਾਦੋ ਨ ਰੁਹਤਿ। ਯਦਾ ਪਨ ਪਾਰਾਜਿਕੇਨ વਾ ਪਾਰਾਜਿਕਸਾਮਨ੍ਤੇਨ વਾ ਚੋਦਿਯਮਾਨਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞੇਨਞ੍ਞਂ ਪਟਿਚਰਤੋ ਪਾਪੁਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯ ਪਾਪਿਯਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ‘‘ਸਚਾਯਂ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਓਸਾਰਣਂ ਲਭਿਸ੍ਸਤਿ। ਸਚੇ ਛਿਨ੍ਨਮੂਲੋ, ਅਯਮੇવਸ੍ਸ ਨਾਸਨਾ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਸਙ੍ਘੋ ਞਤ੍ਤਿਚਤੁਤ੍ਥੇਨ ਕਮ੍ਮੇਨ ਤਸ੍ਸਪਾਪਿਯਸਿਕਂ ਕਰੋਤਿ, ਤਦਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਤਸ੍ਸਪਾਪਿਯਸਿਕਾਯ ਚ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ। ਏવਂ ਅਨੁવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਚਤੂਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ।
Yadā pana khīṇāsavassa bhikkhuno amūlikāya sīlavipattiyā anuddhaṃsitassa sativinayaṃ yācamānassa saṅgho ñatticatutthena kammena sativinayaṃ deti, tadā sammukhāvinayena ca sativinayena ca vūpasantaṃ hoti. Dinne pana sativinaye puna tasmiṃ puggale kassaci anuvādo na ruhati. Yadā ummattako bhikkhu ummādavasena kate assāmaṇake ajjhācāre ‘‘saratāyasmā evarūpiṃ āpatti’’nti bhikkhūhi codiyamāno ‘‘ummattakena me, āvuso, etaṃ kataṃ, nāhaṃ taṃ sarāmī’’ti bhaṇantopi bhikkhūhi codiyamānova puna acodanatthāya amūḷhavinayaṃ yācati, saṅgho cassa ñatticatutthena kammena amūḷhavinayaṃ deti. Tadā sammukhāvinayena ca amūḷhavinayena ca vūpasantaṃ hoti. Dinne pana amūḷhavinaye puna tasmiṃ puggale kassaci tappaccayā anuvādo na ruhati. Yadā pana pārājikena vā pārājikasāmantena vā codiyamānassa aññenaññaṃ paṭicarato pāpussannatāya pāpiyassa puggalassa ‘‘sacāyaṃ acchinnamūlo bhavissati, sammā vattitvā osāraṇaṃ labhissati. Sace chinnamūlo, ayamevassa nāsanā bhavissatī’’ti maññamāno saṅgho ñatticatutthena kammena tassapāpiyasikaṃ karoti, tadā sammukhāvinayena ca tassapāpiyasikāya ca vūpasantaṃ hotīti. Evaṃ anuvādādhikaraṇaṃ catūhi samathehi sammati.
ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਤੀਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਕਰਣੇਨ ਚ ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕੇਨ ਚ। ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨੇવ વੂਪਸਮੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਯਦਾ ਪਨ ਏਕਸ੍ਸ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਸਙ੍ਘਗਣਮਜ੍ਝੇਸੁ વਾ ਭਿਕ੍ਖੁ ਲਹੁਕਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਦੇਸੇਤਿ, ਤਦਾ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਕਰਣੇਨ ਚ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇ ਤਾવ ਯੋ ਚ ਦੇਸੇਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਚ ਦੇਸੇਤਿ, ਤੇਸਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾવੋ ਪੁਗ੍ਗਲਸਮ੍ਮੁਖਤੋ। ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।
Āpattādhikaraṇaṃ tīhi samathehi sammati sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca tiṇavatthārakena ca. Tassa sammukhāvinayeneva vūpasamo natthi. Yadā pana ekassa vā bhikkhuno santike saṅghagaṇamajjhesu vā bhikkhu lahukaṃ āpattiṃ deseti, tadā āpattādhikaraṇaṃ sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena ca vūpasammati. Tattha sammukhāvinaye tāva yo ca deseti, yassa ca deseti, tesaṃ sammukhībhāvo puggalasammukhato. Sesaṃ vuttanayameva.
ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਚ ਗਣਸ੍ਸ ਚ ਦੇਸਨਾਕਾਲੇ ਸਙ੍ਘਸਮ੍ਮੁਖਤੋ ਪਰਿਹਾਯਤਿ। ਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ‘‘ਅਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਆਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਪਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਆਮ, ਪਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਾਯ ‘‘ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ ਕਰਣਂ, ਤਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਕਰਣਂ ਨਾਮ। ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸੇ ਪਰਿવਾਸਾਦਿਯਾਚਨਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾ, ਪਰਿવਾਸਾਦੀਨਂ ਦਾਨਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਕਰਣਂ ਨਾਮ।
Puggalassa ca gaṇassa ca desanākāle saṅghasammukhato parihāyati. Yaṃ panettha ‘‘ahaṃ, bhante, itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno’’ti ca ‘‘passasī’’ti ca ‘‘āma, passāmī’’ti ca paṭiññātāya ‘‘āyatiṃ saṃvareyyāsī’’ti karaṇaṃ, taṃ paṭiññātakaraṇaṃ nāma. Saṅghādisese parivāsādiyācanā paṭiññā, parivāsādīnaṃ dānaṃ paṭiññātakaraṇaṃ nāma.
ਦ੍વੇਪਕ੍ਖਜਾਤਾ ਪਨ ਭਣ੍ਡਨਕਾਰਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਬਹੁਂ ਅਸ੍ਸਾਮਣਕਂ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਲਜ੍ਜਿਧਮ੍ਮੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ‘‘ਸਚੇ ਮਯਂ ਇਮਾਹਿ ਆਪਤ੍ਤੀਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਕਾਰੇਸ੍ਸਾਮ, ਸਿਯਾਪਿ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਾਯ વਾਲ਼ਤ੍ਤਾਯ ਸਂવਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਾਪਨੇ ਦੋਸਂ ਦਿਸ੍વਾ ਯਦਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤਦਾ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨ ਚ ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕੇਨ ਚ ਸਮ੍ਮਤਿ। ਤਤ੍ਰ ਹਿ ਯਤ੍ਤਕਾ ਹਤ੍ਥਪਾਸੂਪਗਤਾ ‘‘ਨ ਮੇਤਂ ਖਮਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਦਿਟ੍ਠਾવਿਕਮ੍ਮਂ ਅਕਤ੍વਾ ‘‘ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਕਮ੍ਮਂ ਪੁਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਕਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਨ ਉਕ੍ਕੋਟੇਨ੍ਤਿ, ਨਿਦ੍ਦਮ੍ਪਿ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਸਬ੍ਬੇਸਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਥੁਲ੍ਲવਜ੍ਜਞ੍ਚ ਗਿਹਿਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਬ੍ਬਾਪਤ੍ਤਿਯੋ વੁਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ। ਏવਂ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਂ ਤੀਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ।
Dvepakkhajātā pana bhaṇḍanakārakā bhikkhū bahuṃ assāmaṇakaṃ ajjhācāraṃ caritvā puna lajjidhamme uppanne ‘‘sace mayaṃ imāhi āpattīhi aññamaññaṃ kāressāma, siyāpi taṃ adhikaraṇaṃ kakkhaḷattāya vāḷattāya saṃvatteyyā’’ti aññamaññaṃ āpattiyā kārāpane dosaṃ disvā yadā bhikkhū tiṇavatthārakakammaṃ karonti, tadā āpattādhikaraṇaṃ sammukhāvinayena ca tiṇavatthārakena ca sammati. Tatra hi yattakā hatthapāsūpagatā ‘‘na metaṃ khamatī’’ti evaṃ diṭṭhāvikammaṃ akatvā ‘‘dukkaṭaṃ kammaṃ puna kātabbaṃ kamma’’nti na ukkoṭenti, niddampi okkantā honti, sabbesaṃ ṭhapetvā thullavajjañca gihipaṭisaṃyuttañca sabbāpattiyo vuṭṭhahanti. Evaṃ āpattādhikaraṇaṃ tīhi samathehi sammati.
ਕਿਚ੍ਚਾਧਿਕਰਣਂ ਏਕੇਨ ਸਮਥੇਨ ਸਮ੍ਮਤਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨੇવ। ਇਤਿ ਇਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਧਿਕਰਣਾਨਿ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ ਇਮੇਹਿ ਸਤ੍ਤਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਅਧਿਕਰਣਾਨਂ ਸਮਥਾਯ વੂਪਸਮਾਯ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੋ ਦਾਤਬ੍ਬੋ…ਪੇ॰… ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕੋ’’ਤਿ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ।
Kiccādhikaraṇaṃ ekena samathena sammati sammukhāvinayeneva. Iti imāni cattāri adhikaraṇāni yathānurūpaṃ imehi sattahi samathehi sammanti. Tena vuttaṃ – ‘‘uppannuppannānaṃ adhikaraṇānaṃ samathāya vūpasamāya sammukhāvinayo dātabbo…pe… tiṇavatthārako’’ti. Sesaṃ sabbattha uttānameva.
ਅਧਿਕਰਣਸਮਥਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Adhikaraṇasamathasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
વਿਨਯવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Vinayavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਇਤਿ ਮਨੋਰਥਪੂਰਣਿਯਾ ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ
Iti manorathapūraṇiyā aṅguttaranikāya-aṭṭhakathāya
ਸਤ੍ਤਕਨਿਪਾਤવਣ੍ਣਨਾਯ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਤ੍ਥਦੀਪਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।
Sattakanipātavaṇṇanāya anuttānatthadīpanā samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੧੦. ਅਧਿਕਰਣਸਮਥਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Adhikaraṇasamathasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਅਧਿਕਰਣਸਮਥਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Adhikaraṇasamathasuttavaṇṇanā
