Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / కఙ్ఖావితరణీ-అభినవ-టీకా • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā

    అధికరణసమథవణ్ణనా

    Adhikaraṇasamathavaṇṇanā

    గణనపరిచ్ఛేదోతి సఙ్ఖ్యాపరిచ్ఛేదో. అధికరీయన్తి ఏత్థాతి అధికరణాని. కే అధికరీయన్తి? సమథా. కథం అధికరీయన్తి? సమనవసేన. తస్మా తే తేసం సమనవసేన పవత్తన్తీతి ఆహ ‘‘అధికరణాని సమేన్తీ’’తిఆది. ఉప్పన్నానం ఉప్పన్నానన్తి ఉట్ఠితానం ఉట్ఠితానం. కిఞ్చాపి అధికరణట్ఠేన ఏకవిధం, తథాపి వత్థువసేన నానా హోతీతి ‘‘అధికరణాన’’న్తి బహువచనం కతం. ఇదాని తస్స నానాత్తం దస్సేత్వా వివరితుం ‘‘వివాదాధికరణ’’న్తిఆదిమాహ. వివాదోయేవ అధికరణం వివాదాధికరణం. ఏస నయో సేసేసుపి. సమథత్థన్తి సమనత్థం.

    Gaṇanaparicchedoti saṅkhyāparicchedo. Adhikarīyanti etthāti adhikaraṇāni. Ke adhikarīyanti? Samathā. Kathaṃ adhikarīyanti? Samanavasena. Tasmā te tesaṃ samanavasena pavattantīti āha ‘‘adhikaraṇāni samentī’’tiādi. Uppannānaṃ uppannānanti uṭṭhitānaṃ uṭṭhitānaṃ. Kiñcāpi adhikaraṇaṭṭhena ekavidhaṃ, tathāpi vatthuvasena nānā hotīti ‘‘adhikaraṇāna’’nti bahuvacanaṃ kataṃ. Idāni tassa nānāttaṃ dassetvā vivarituṃ ‘‘vivādādhikaraṇa’’ntiādimāha. Vivādoyeva adhikaraṇaṃ vivādādhikaraṇaṃ. Esa nayo sesesupi. Samathatthanti samanatthaṃ.

    అధికరణస్స సమ్ముఖా వినయనతో సమ్ముఖావినయో. దబ్బమల్లపుత్తత్థేరసదిసస్స సతివేపుల్లప్పత్తస్స ఖీణాసవస్సేవ దాతబ్బో వినయో సతివినయో. సమ్మూళ్హస్స గగ్గభిక్ఖుసదిసస్స ఉమ్మత్తకస్స దాతబ్బో వినయో అమూళ్హవినయో. పటిఞ్ఞాతేన కరణభూతేన కరణం పటిఞ్ఞాతకరణం. అథ వా పటిఞ్ఞాతే ఆపన్నభావాదికే కరణం కిరియా, ‘‘ఆయతిం సంవరేయ్యాసీ’’తి పరివాసదానాదివసేన చ పవత్తం వచీకమ్మం పటిఞ్ఞాతకరణం. యస్సా కిరియాయ ధమ్మవాదినో బహుతరా, ఏసా యేభుయ్యసికా నామ. యో పాపుస్సన్నతాయ పాపియో, పుగ్గలో, తస్స ఉపవాళభిక్ఖుసదిసస్స కత్తబ్బతో తస్సపాపియసికా, అలుత్తసమాసోయం. తిణవత్థారకసదిసత్తా తిణవత్థారకో. యథా (చూళవ॰ అట్ఠ॰ ౨౧౨) హి గూథం వా ముత్తం వా ఘట్టియమానం దుగ్గన్ధతాయ బాధతి, తిణేహి అవత్థరిత్వా సుప్పటిచ్ఛాదితస్స పనస్స గన్ధో న బాధతి, ఏవమేవ యం అధికరణం మూలానుమూలం గన్త్వా వూపసమియమానం కక్ఖళత్తాయ వాళత్తాయ భేదాయ సంవత్తతి, తం ఇమినా కమ్మేన వూపసన్తం గూథం వియ తిణవత్థారకేన పటిచ్ఛన్నం సువూపసన్తం హోతి. తేన వుత్తం ‘‘తిణవత్థారకసదిసత్తా తిణవత్థారకో’’తి.

    Adhikaraṇassa sammukhā vinayanato sammukhāvinayo. Dabbamallaputtattherasadisassa sativepullappattassa khīṇāsavasseva dātabbo vinayo sativinayo. Sammūḷhassa gaggabhikkhusadisassa ummattakassa dātabbo vinayo amūḷhavinayo. Paṭiññātena karaṇabhūtena karaṇaṃ paṭiññātakaraṇaṃ. Atha vā paṭiññāte āpannabhāvādike karaṇaṃ kiriyā, ‘‘āyatiṃ saṃvareyyāsī’’ti parivāsadānādivasena ca pavattaṃ vacīkammaṃ paṭiññātakaraṇaṃ. Yassā kiriyāya dhammavādino bahutarā, esā yebhuyyasikā nāma. Yo pāpussannatāya pāpiyo, puggalo, tassa upavāḷabhikkhusadisassa kattabbato tassapāpiyasikā, aluttasamāsoyaṃ. Tiṇavatthārakasadisattā tiṇavatthārako. Yathā (cūḷava. aṭṭha. 212) hi gūthaṃ vā muttaṃ vā ghaṭṭiyamānaṃ duggandhatāya bādhati, tiṇehi avattharitvā suppaṭicchāditassa panassa gandho na bādhati, evameva yaṃ adhikaraṇaṃ mūlānumūlaṃ gantvā vūpasamiyamānaṃ kakkhaḷattāya vāḷattāya bhedāya saṃvattati, taṃ iminā kammena vūpasantaṃ gūthaṃ viya tiṇavatthārakena paṭicchannaṃ suvūpasantaṃ hoti. Tena vuttaṃ ‘‘tiṇavatthārakasadisattā tiṇavatthārako’’ti.

    తత్రాతి తేసు సత్తసు అధికరణసమథేసు. ‘‘అట్ఠారసహి వత్థూహీ’’తి లక్ఖణవచనమేతం ‘‘యది మే బ్యాధికా భవేయ్యుం, దాతబ్బమిదమోసధ’’న్తిఆదినా (సం॰ ని॰ టీ॰ ౨.౩.౩౯-౪౨) వియ. తస్మా తేసు అఞ్ఞతరేన వివదన్తా అట్ఠారసహి వత్థూహి వివదన్తీతి వుచ్చతి. వివాదోతి విపచ్చనీకవాదో. ఉపవదనాతి అక్కోసో. చోదనాతి అనుయోగో. ద్వేతి థుల్లచ్చయదుబ్భాసితాపత్తియో ద్వే. చతున్నం కమ్మానం కరణన్తి చతున్నం కమ్మానం అన్తరే యస్స కస్సచి కమ్మస్స కరణం.

    Tatrāti tesu sattasu adhikaraṇasamathesu. ‘‘Aṭṭhārasahi vatthūhī’’ti lakkhaṇavacanametaṃ ‘‘yadi me byādhikā bhaveyyuṃ, dātabbamidamosadha’’ntiādinā (saṃ. ni. ṭī. 2.3.39-42) viya. Tasmā tesu aññatarena vivadantā aṭṭhārasahi vatthūhi vivadantīti vuccati. Vivādoti vipaccanīkavādo. Upavadanāti akkoso. Codanāti anuyogo. Dveti thullaccayadubbhāsitāpattiyo dve. Catunnaṃ kammānaṃ karaṇanti catunnaṃ kammānaṃ antare yassa kassaci kammassa karaṇaṃ.

    ఏవం అధికరణాని దస్సేత్వా ఇదాని తేసు ఇదం అధికరణం ఏత్తకేహి సమథేహి సమ్మతీతి దస్సేతుం ‘‘తత్థా’’తిఆది వుత్తం. యస్మిం విహారే ఉప్పన్నం , తస్మింయేవ వా సమ్మతీతి సమ్బన్ధో. ఏవం సేసేసుపి. తత్థ యస్మిం విహారే ఉప్పన్నన్తి ‘‘యస్మిం విహారే మయ్హం ఇమినా పత్తో గహితో, చీవరం గహిత’’న్తిఆదినా (పరి॰ అట్ఠ॰ ౩౪౧) నయేన పత్తచీవరాదీనం అత్థాయ వివాదాధికరణం ఉప్పన్నం హోతి. తస్మింయేవ వా సమ్మతీతి తస్మిం విహారేయేవ ఆవాసికేహి సన్నిపతిత్వా ‘‘అలం, ఆవుసో’’తి అత్థపచ్చత్థికే సఞ్ఞాపేత్వా పాళిముత్తకవినిచ్ఛయేనేవ వూపసమేన్తేహి సమ్మతి. సచే పన తం అధికరణం నేవాసికా వూపసమేతుం న సక్కోన్తి, అథఞ్ఞో వినయధరో ఆగన్త్వా ‘‘కిం, ఆవుసో, ఇమస్మిం విహారే ఉపోసథో వా పవారణా వా ఠితా’’తి పుచ్ఛతి, తేహి చ తస్మిం కారణే కథితే తం అధికరణం ఖన్ధకతో చ పరివారతో చ సుత్తేన వినిచ్ఛినిత్వా వూపసమేతి. ఏవమ్పి ఏతస్మింయేవ సమ్మతీతి దట్ఠబ్బం.

    Evaṃ adhikaraṇāni dassetvā idāni tesu idaṃ adhikaraṇaṃ ettakehi samathehi sammatīti dassetuṃ ‘‘tatthā’’tiādi vuttaṃ. Yasmiṃ vihāre uppannaṃ , tasmiṃyeva vā sammatīti sambandho. Evaṃ sesesupi. Tattha yasmiṃ vihāre uppannanti ‘‘yasmiṃ vihāre mayhaṃ iminā patto gahito, cīvaraṃ gahita’’ntiādinā (pari. aṭṭha. 341) nayena pattacīvarādīnaṃ atthāya vivādādhikaraṇaṃ uppannaṃ hoti. Tasmiṃyeva vā sammatīti tasmiṃ vihāreyeva āvāsikehi sannipatitvā ‘‘alaṃ, āvuso’’ti atthapaccatthike saññāpetvā pāḷimuttakavinicchayeneva vūpasamentehi sammati. Sace pana taṃ adhikaraṇaṃ nevāsikā vūpasametuṃ na sakkonti, athañño vinayadharo āgantvā ‘‘kiṃ, āvuso, imasmiṃ vihāre uposatho vā pavāraṇā vā ṭhitā’’ti pucchati, tehi ca tasmiṃ kāraṇe kathite taṃ adhikaraṇaṃ khandhakato ca parivārato ca suttena vinicchinitvā vūpasameti. Evampi etasmiṃyeva sammatīti daṭṭhabbaṃ.

    అఞ్ఞత్థ వూపసమేతుం గచ్ఛన్తానం అన్తరామగ్గే వా సమ్మతీతి ‘‘న మయం ఏతస్స వినిచ్ఛయే తిట్ఠామ, నాయం వినయే కుసలో, అముకస్మిం నామ గామే వినయధరా థేరా వసన్తి, తత్థ గన్త్వా వినిచ్ఛినిస్సామా’’తి గచ్ఛన్తానం అన్తరామగ్గే వా కారణం సల్లక్ఖేత్వా అఞ్ఞమఞ్ఞం సఞ్ఞాపేన్తేహి, అఞ్ఞేహి వా తే భిక్ఖూ నిజ్ఝాపేన్తేహి సమ్మతి. న హేవ ఖో పన అఞ్ఞమఞ్ఞసఞ్ఞత్తియా వా సభాగభిక్ఖునిజ్ఝాపనేన వా వూపసన్తం హోతి, అపిచ ఖో పటిపథం ఆగచ్ఛన్తో ఏకో వినయధరో దిస్వా ‘‘కత్థావుసో, గచ్ఛథా’’తి పుచ్ఛిత్వా ‘‘అముకం నామ గామం ఇమినా నామ కరణేనా’’తి వుత్తే ‘‘అలం, ఆవుసో, కిం తత్థ గతేనా’’తి తత్థేవ ధమ్మేన వినయేన తం అధికరణం వూపసమేతి. ఏవమ్పి అన్తరామగ్గే వూపసమ్మతి నామ.

    Aññattha vūpasametuṃ gacchantānaṃ antarāmagge vā sammatīti ‘‘na mayaṃ etassa vinicchaye tiṭṭhāma, nāyaṃ vinaye kusalo, amukasmiṃ nāma gāme vinayadharā therā vasanti, tattha gantvā vinicchinissāmā’’ti gacchantānaṃ antarāmagge vā kāraṇaṃ sallakkhetvā aññamaññaṃ saññāpentehi, aññehi vā te bhikkhū nijjhāpentehi sammati. Na heva kho pana aññamaññasaññattiyā vā sabhāgabhikkhunijjhāpanena vā vūpasantaṃ hoti, apica kho paṭipathaṃ āgacchanto eko vinayadharo disvā ‘‘katthāvuso, gacchathā’’ti pucchitvā ‘‘amukaṃ nāma gāmaṃ iminā nāma karaṇenā’’ti vutte ‘‘alaṃ, āvuso, kiṃ tattha gatenā’’ti tattheva dhammena vinayena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasameti. Evampi antarāmagge vūpasammati nāma.

    యత్థ గన్త్వా సఙ్ఘస్స నియ్యాతితం, తత్థ సఙ్ఘేన వాతి సచే పన ‘‘అలం, ఆవుసో, కిం తత్థ గతేనా’’తి వుచ్చమానాపి ‘‘మయం తత్థేవ గన్త్వా వినిచ్ఛయం పాపేస్సామా’’తి (పరి॰ అట్ఠ॰ ౩౪౧) వినయధరస్స వచనం అనాదియిత్వా యత్థ గన్త్వా సభాగభిక్ఖుసఙ్ఘస్స అధికరణం నియ్యాతితం, తత్థ సఙ్ఘేన ‘‘అలం, ఆవుసో, సఙ్ఘసన్నిపాతం నామ గరుక’’న్తి తత్థేవ నిసీదిత్వా వినిచ్ఛితం సమ్మతి. న హేవ ఖో పన సభాగభిక్ఖూనం సఞ్ఞత్తియా వూపసన్తం హోతి, అపిచ ఖో సఙ్ఘం సన్నిపాతేత్వా ఆరోచితం సఙ్ఘమజ్ఝే వినయధరా వూపసమేన్తి. ఏవమ్పి తత్థ సఙ్ఘేన వినిచ్ఛితం సమ్మతి నామ.

    Yattha gantvā saṅghassa niyyātitaṃ, tattha saṅghena vāti sace pana ‘‘alaṃ, āvuso, kiṃ tattha gatenā’’ti vuccamānāpi ‘‘mayaṃ tattheva gantvā vinicchayaṃ pāpessāmā’’ti (pari. aṭṭha. 341) vinayadharassa vacanaṃ anādiyitvā yattha gantvā sabhāgabhikkhusaṅghassa adhikaraṇaṃ niyyātitaṃ, tattha saṅghena ‘‘alaṃ, āvuso, saṅghasannipātaṃ nāma garuka’’nti tattheva nisīditvā vinicchitaṃ sammati. Na heva kho pana sabhāgabhikkhūnaṃ saññattiyā vūpasantaṃ hoti, apica kho saṅghaṃ sannipātetvā ārocitaṃ saṅghamajjhe vinayadharā vūpasamenti. Evampi tattha saṅghena vinicchitaṃ sammati nāma.

    ఉబ్బాహికాయ సమ్మతపుగ్గలేహి వా వినిచ్ఛితన్తి అపలోకేత్వా వా ఖన్ధకే వుత్తాయ వా ఞత్తిదుతియకమ్మవాచాయ సమ్మతేహి పుగ్గలేహి విసుం వా నిసీదిత్వా, తస్సాయేవ వా పరిసాయ ‘‘అఞ్ఞేన న కిఞ్చి కథేతబ్బ’’న్తి (చూళవ॰ అట్ఠ॰ ౨౩౧) సావేత్వా వినిచ్ఛితం. అయన్తి అయం యథావుత్తా చతుబ్బిధా సమ్ముఖతా.

    Ubbāhikāyasammatapuggalehi vā vinicchitanti apaloketvā vā khandhake vuttāya vā ñattidutiyakammavācāya sammatehi puggalehi visuṃ vā nisīditvā, tassāyeva vā parisāya ‘‘aññena na kiñci kathetabba’’nti (cūḷava. aṭṭha. 231) sāvetvā vinicchitaṃ. Ayanti ayaṃ yathāvuttā catubbidhā sammukhatā.

    కారకసఙ్ఘస్సాతి వూపసమేతుం సన్నిపతితస్స కారకసఙ్ఘస్స. సఙ్ఘసామగ్గివసేన సమ్ముఖీభావోతి ‘‘యావతికా భిక్ఖూ కమ్మప్పత్తా, తే ఆగతా హోన్తి, ఛన్దారహానం ఛన్దో ఆహటో హోతి, సమ్ముఖీభూతా న పటిక్కోసన్తీ’’తి (చూళవ॰ ౨౨౮) ఏవం వుత్తసఙ్ఘసామగ్గివసేన సమ్ముఖీభావో, ఏతేన యథా తథా పధానకారకపుగ్గలానం సమ్ముఖతామత్తం సఙ్ఘసమ్ముఖతా నామ న హోతీతి దస్సేతి. భూతతాతి తచ్ఛతా. సచ్చపరియాయో హి ఇధ ధమ్మసద్దో ‘‘ధమ్మవాదీ’’తిఆదీసు (దీ॰ ని॰ ౧.౯, ౧౯౪) వియ. వినేతి ఏతేనాతి వినయో, తస్స తస్స అధికరణస్స వూపసమనాయ భగవతా వుత్తవిధి, తస్స వినయస్స సమ్ముఖతా వినయసమ్ముఖతా. తేనాహ ‘‘యథా తం…పే॰… వినయసమ్ముఖతా’’తి. యేనాతి యేన పుగ్గలేన. అత్థపచ్చత్థికానన్తి (సారత్థ॰ టీ॰ చూళవగ్గ ౩.౨౨౮) వివాదవత్థుసఙ్ఖాతే అత్థే పచ్చత్థికానం. సఙ్ఘసమ్ముఖతా పరిహాయతి సమ్మతపుగ్గలేహేవ వూపసమనతో.

    Kārakasaṅghassāti vūpasametuṃ sannipatitassa kārakasaṅghassa. Saṅghasāmaggivasena sammukhībhāvoti ‘‘yāvatikā bhikkhū kammappattā, te āgatā honti, chandārahānaṃ chando āhaṭo hoti, sammukhībhūtā na paṭikkosantī’’ti (cūḷava. 228) evaṃ vuttasaṅghasāmaggivasena sammukhībhāvo, etena yathā tathā padhānakārakapuggalānaṃ sammukhatāmattaṃ saṅghasammukhatā nāma na hotīti dasseti. Bhūtatāti tacchatā. Saccapariyāyo hi idha dhammasaddo ‘‘dhammavādī’’tiādīsu (dī. ni. 1.9, 194) viya. Vineti etenāti vinayo, tassa tassa adhikaraṇassa vūpasamanāya bhagavatā vuttavidhi, tassa vinayassa sammukhatā vinayasammukhatā. Tenāha ‘‘yathā taṃ…pe… vinayasammukhatā’’ti. Yenāti yena puggalena. Atthapaccatthikānanti (sārattha. ṭī. cūḷavagga 3.228) vivādavatthusaṅkhāte atthe paccatthikānaṃ. Saṅghasammukhatā parihāyati sammatapuggaleheva vūpasamanato.

    న్తి వివాదాధికరణం. పఞ్చఙ్గసమన్నాగతన్తి (చూళవ॰ ౨౩౪) ‘‘న ఛన్దాగతిం గచ్ఛతి, న దోసాగతిం గచ్ఛతి, న మోహాగతిం గచ్ఛతి, న భయాగతిం గచ్ఛతి, గహితాగహితం జానాతీ’’తి వుత్తేహి పఞ్చహఙ్గేహి సమన్నాగతం. గూళ్హకవివటకసకణ్ణజప్పకేసు తీసు సలాకగ్గాహేసూతి ‘‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, తేసం భిక్ఖూనం సఞ్ఞత్తియా తయో సలాకగ్గాహకే గూళ్హకం, వివటకం, సకణ్ణజప్పక’’న్తి (చూళవ॰ ౨౩౫) సమథక్ఖన్ధకే వుత్తేసు తీసు సలాకగ్గాహేసు. సలాకం గాహేత్వాతి ధమ్మవాదీనఞ్చ అధమ్మవాదీనఞ్చ సలాకాయో నిమిత్తసఞ్ఞం ఆరోపేత్వా చీవరభోగే కత్వా సమథక్ఖన్ధకే వుత్తనయేన గాహాపేత్వా. ఏవఞ్హి తత్థ వుత్తం

    Nanti vivādādhikaraṇaṃ. Pañcaṅgasamannāgatanti (cūḷava. 234) ‘‘na chandāgatiṃ gacchati, na dosāgatiṃ gacchati, na mohāgatiṃ gacchati, na bhayāgatiṃ gacchati, gahitāgahitaṃ jānātī’’ti vuttehi pañcahaṅgehi samannāgataṃ. Gūḷhakavivaṭakasakaṇṇajappakesu tīsu salākaggāhesūti ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tesaṃ bhikkhūnaṃ saññattiyā tayo salākaggāhake gūḷhakaṃ, vivaṭakaṃ, sakaṇṇajappaka’’nti (cūḷava. 235) samathakkhandhake vuttesu tīsu salākaggāhesu. Salākaṃ gāhetvāti dhammavādīnañca adhammavādīnañca salākāyo nimittasaññaṃ āropetvā cīvarabhoge katvā samathakkhandhake vuttanayena gāhāpetvā. Evañhi tattha vuttaṃ

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, గూళ్హకో సలాకగ్గాహో హోతి? తేన సలాకగ్గాహాపకేన భిక్ఖునా సలాకాయో వణ్ణావణ్ణాయో కత్వా ఏకమేకో భిక్ఖు ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవమస్స వచనీయో ‘అయం ఏవంవాదిస్స సలాకా, అయం ఏవంవాదిస్స సలాకా, యం ఇచ్ఛసి, తం గణ్హాహీ’తి. గహితే వత్తబ్బో ‘మా చ కస్సచి దస్సేహీ’తి. సచే జానాతి ‘అధమ్మవాదీ బహుతరా’తి, ‘దుగ్గహో’తి పచ్చుక్కడ్ఢితబ్బం. సచే జానాతి ‘ధమ్మవాదీ బహుతరా’తి , ‘సుగ్గహో’తి సావేతబ్బం. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, గూళ్హకో సలాకగ్గాహో హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, gūḷhako salākaggāho hoti? Tena salākaggāhāpakena bhikkhunā salākāyo vaṇṇāvaṇṇāyo katvā ekameko bhikkhu upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo ‘ayaṃ evaṃvādissa salākā, ayaṃ evaṃvādissa salākā, yaṃ icchasi, taṃ gaṇhāhī’ti. Gahite vattabbo ‘mā ca kassaci dassehī’ti. Sace jānāti ‘adhammavādī bahutarā’ti, ‘duggaho’ti paccukkaḍḍhitabbaṃ. Sace jānāti ‘dhammavādī bahutarā’ti , ‘suggaho’ti sāvetabbaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, gūḷhako salākaggāho hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, వివటకో సలాకగ్గాహో హోతి? సచే జానాతి ‘ధమ్మవాదీ బహుతరా’తి, విస్సట్ఠేనేవ వివటేన గాహేతబ్బో. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, వివటకో సలాకగ్గాహో హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, vivaṭako salākaggāho hoti? Sace jānāti ‘dhammavādī bahutarā’ti, vissaṭṭheneva vivaṭena gāhetabbo. Evaṃ kho, bhikkhave, vivaṭako salākaggāho hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, సకణ్ణజప్పకో సలాకగ్గాహో హోతి? తేన సలాకగ్గాహాపకేన భిక్ఖునా ఏకమేకస్స భిక్ఖునో ఉపకణ్ణకే ఆరోచేతబ్బం ‘అయం ఏవంవాదిస్స సలాకా, అయం ఏవవాదిస్స సలాకా, యం ఇచ్ఛసి, తం గణ్హాహీ’తి. గహితే వత్తబ్బో ‘మా చ కస్సచి ఆరోచేహీ’తి. సచే జానాతి ‘అధమ్మవాదీ బహుతరా’తి, ‘దుగ్గహో’తి పచ్చుక్కడ్ఢితబ్బం. సచే జానాతి ‘ధమ్మవాదీ బహుతరా’తి, ‘సుగ్గహో’తి సావేతబ్బం. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, సకణ్ణజప్పకో సలాకగ్గాహో హోతీ’’తి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, sakaṇṇajappako salākaggāho hoti? Tena salākaggāhāpakena bhikkhunā ekamekassa bhikkhuno upakaṇṇake ārocetabbaṃ ‘ayaṃ evaṃvādissa salākā, ayaṃ evavādissa salākā, yaṃ icchasi, taṃ gaṇhāhī’ti. Gahite vattabbo ‘mā ca kassaci ārocehī’ti. Sace jānāti ‘adhammavādī bahutarā’ti, ‘duggaho’ti paccukkaḍḍhitabbaṃ. Sace jānāti ‘dhammavādī bahutarā’ti, ‘suggaho’ti sāvetabbaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, sakaṇṇajappako salākaggāho hotī’’ti.

    ఏత్థ చ అలజ్జుస్సన్నాయ (చూళవ॰ అట్ఠ॰ ౨౩౫) పరిసాయ గూళ్హకో సలాకగ్గాహో కాతబ్బో, లజ్జుస్సన్నాయ వివటకో, బాలుస్సన్నాయ సకణ్ణజప్పకోతి వేదితబ్బో. ధమ్మవాదీనం యేభుయ్యతాయాతి ధమ్మవాదీనం ఏకేనపి అధికతాయ, కో పన వాదో ద్వీహి తీహి.

    Ettha ca alajjussannāya (cūḷava. aṭṭha. 235) parisāya gūḷhako salākaggāho kātabbo, lajjussannāya vivaṭako, bālussannāya sakaṇṇajappakoti veditabbo. Dhammavādīnaṃ yebhuyyatāyāti dhammavādīnaṃ ekenapi adhikatāya, ko pana vādo dvīhi tīhi.

    ‘‘చతూహి సమథేహి సమ్మతీ’’తి ఇదం సబ్బసఙ్గాహకవసేన వుత్తం, తత్థ పన ద్వీహి ఏవ వూపసమనం దట్ఠబ్బం. ఏవం వినిచ్ఛితన్తి సచే ఆపత్తి నత్థి, ఉభో ఖమాపేత్వా, అథ అత్థి, ఆపత్తిం దస్సేత్వా రోపనవసేన వినిచ్ఛితం. పటికమ్మం పన ఆపత్తాధికరణసమథే పరతో ఆగమిస్సతీతి. న సమణసారుప్పం అస్సామణకం, సమణేహి అకత్తబ్బం, తస్మిం. అజ్ఝాచారే వీతిక్కమే సతి.

    ‘‘Catūhi samathehi sammatī’’ti idaṃ sabbasaṅgāhakavasena vuttaṃ, tattha pana dvīhi eva vūpasamanaṃ daṭṭhabbaṃ. Evaṃ vinicchitanti sace āpatti natthi, ubho khamāpetvā, atha atthi, āpattiṃ dassetvā ropanavasena vinicchitaṃ. Paṭikammaṃ pana āpattādhikaraṇasamathe parato āgamissatīti. Na samaṇasāruppaṃ assāmaṇakaṃ, samaṇehi akattabbaṃ, tasmiṃ. Ajjhācāre vītikkame sati.

    పారాజికసామన్తేన వాతి దుక్కటేన వా థుల్లచ్చయేన వా. మేథునధమ్మే హి పారాజికసామన్తా నామ దుక్కటం హోతి, అదిన్నాదానాదీసు థుల్లచ్చయం. పటిచరతోతి పటిచ్ఛాదేన్తస్స. అచ్ఛిన్నమూలో భవిస్సతీతి పారాజికం అనాపన్నో భవిస్సతి, సీలవా భవిస్సతీతి వుత్తం హోతి. సమ్మా వత్తిత్వాతి వత్తం పూరేత్వా. ఓసారణం లభిస్సతీతి కమ్మప్పటిప్పస్సద్ధిం లభిస్సతి.

    Pārājikasāmantenati dukkaṭena vā thullaccayena vā. Methunadhamme hi pārājikasāmantā nāma dukkaṭaṃ hoti, adinnādānādīsu thullaccayaṃ. Paṭicaratoti paṭicchādentassa. Acchinnamūlo bhavissatīti pārājikaṃ anāpanno bhavissati, sīlavā bhavissatīti vuttaṃ hoti. Sammā vattitvāti vattaṃ pūretvā. Osāraṇaṃ labhissatīti kammappaṭippassaddhiṃ labhissati.

    తస్సాతి ఆపత్తాధికరణస్స. సమ్ముఖావినయేనేవ వూపసమో నత్థి పటిఞ్ఞాయ, తథారూపాయ ఖన్తియా వా వినా అవూపసమనతో. యా పన పటిఞ్ఞాతి సమ్బన్ధో.

    Tassāti āpattādhikaraṇassa. Sammukhāvinayeneva vūpasamo natthi paṭiññāya, tathārūpāya khantiyā vā vinā avūpasamanato. Yā pana paṭiññāti sambandho.

    ఏత్థాతి ఆపత్తిదేసనాయం. సియాతి అవస్సం. కక్ఖళత్తాయ వాళత్తాయాతి కక్ఖళభావాయ చేవ వాళభావాయ చ. థుల్లవజ్జన్తి పారాజికఞ్చేవ సఙ్ఘాదిసేసఞ్చ. గిహిప్పటిసంయుత్తన్తి గిహీనం హీనేన ఖుంసనవమ్భనధమ్మికప్పటిస్సవేసు ఆపన్నం ఆపత్తిం.

    Etthāti āpattidesanāyaṃ. Siyāti avassaṃ. Kakkhaḷattāya vāḷattāyāti kakkhaḷabhāvāya ceva vāḷabhāvāya ca. Thullavajjanti pārājikañceva saṅghādisesañca. Gihippaṭisaṃyuttanti gihīnaṃ hīnena khuṃsanavambhanadhammikappaṭissavesu āpannaṃ āpattiṃ.

    యథానురూపన్తి ‘‘ద్వీహి సమథేహి, తీహి, చతూహి, ఏకేనా’’తి ఏవం వుత్తనయేనేవ యథానురూపం. ఏత్థాతి ఇమస్మిం సమథాధికారే. వినిచ్ఛయనయోతి వినిచ్ఛయనయమత్తం. తేనాహ ‘‘విత్థారో పనా’’తిఆది. అస్సాతి విత్థారస్స. సమన్తపాసాదికాయం వుత్తోతి సమన్తపాసాదికాయ నామ వినయట్ఠకథాయం వుత్తో. తస్మా తత్థ వుత్తనయేనేవ వేదితబ్బోతి అధిప్పాయో.

    Yathānurūpanti ‘‘dvīhi samathehi, tīhi, catūhi, ekenā’’ti evaṃ vuttanayeneva yathānurūpaṃ. Etthāti imasmiṃ samathādhikāre. Vinicchayanayoti vinicchayanayamattaṃ. Tenāha ‘‘vitthāro panā’’tiādi. Assāti vitthārassa. Samantapāsādikāyaṃ vuttoti samantapāsādikāya nāma vinayaṭṭhakathāyaṃ vutto. Tasmā tattha vuttanayeneva veditabboti adhippāyo.

    ఏత్తకన్తి ఏతంపరమం, న ఇతో భియ్యో.

    Ettakanti etaṃparamaṃ, na ito bhiyyo.

    అధికరణసమథవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Adhikaraṇasamathavaṇṇanā niṭṭhitā.

    ఇతి కఙ్ఖావితరణియా పాతిమోక్ఖవణ్ణనాయ

    Iti kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya

    వినయత్థమఞ్జూసాయం లీనత్థప్పకాసనియం

    Vinayatthamañjūsāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ

    భిక్ఖుపాతిమోక్ఖవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Bhikkhupātimokkhavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact