| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
ਅਧਿਕਰਣਸਮਥવਣ੍ਣਨਾ
Adhikaraṇasamathavaṇṇanā
ਗਣਨਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋਤਿ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ। ਅਧਿਕਰੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਅਧਿਕਰਣਾਨਿ। ਕੇ ਅਧਿਕਰੀਯਨ੍ਤਿ? ਸਮਥਾ। ਕਥਂ ਅਧਿਕਰੀਯਨ੍ਤਿ? ਸਮਨવਸੇਨ। ਤਸ੍ਮਾ ਤੇ ਤੇਸਂ ਸਮਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਨ੍ਤੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਧਿਕਰਣਾਨਿ ਸਮੇਨ੍ਤੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਨ੍ਤਿ ਉਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਉਟ੍ਠਿਤਾਨਂ। ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਅਧਿਕਰਣਟ੍ਠੇਨ ਏਕવਿਧਂ, ਤਥਾਪਿ વਤ੍ਥੁવਸੇਨ ਨਾਨਾ ਹੋਤੀਤਿ ‘‘ਅਧਿਕਰਣਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਬਹੁવਚਨਂ ਕਤਂ। ਇਦਾਨਿ ਤਸ੍ਸ ਨਾਨਾਤ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ વਿવਰਿਤੁਂ ‘‘વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਮਾਹ। વਿવਾਦੋਯੇવ ਅਧਿਕਰਣਂ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ। ਏਸ ਨਯੋ ਸੇਸੇਸੁਪਿ। ਸਮਥਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਮਨਤ੍ਥਂ।
Gaṇanaparicchedoti saṅkhyāparicchedo. Adhikarīyanti etthāti adhikaraṇāni. Ke adhikarīyanti? Samathā. Kathaṃ adhikarīyanti? Samanavasena. Tasmā te tesaṃ samanavasena pavattantīti āha ‘‘adhikaraṇāni samentī’’tiādi. Uppannānaṃ uppannānanti uṭṭhitānaṃ uṭṭhitānaṃ. Kiñcāpi adhikaraṇaṭṭhena ekavidhaṃ, tathāpi vatthuvasena nānā hotīti ‘‘adhikaraṇāna’’nti bahuvacanaṃ kataṃ. Idāni tassa nānāttaṃ dassetvā vivarituṃ ‘‘vivādādhikaraṇa’’ntiādimāha. Vivādoyeva adhikaraṇaṃ vivādādhikaraṇaṃ. Esa nayo sesesupi. Samathatthanti samanatthaṃ.
ਅਧਿਕਰਣਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਾ વਿਨਯਨਤੋ ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੋ। ਦਬ੍ਬਮਲ੍ਲਪੁਤ੍ਤਤ੍ਥੇਰਸਦਿਸਸ੍ਸ ਸਤਿવੇਪੁਲ੍ਲਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਖੀਣਾਸવਸ੍ਸੇવ ਦਾਤਬ੍ਬੋ વਿਨਯੋ ਸਤਿવਿਨਯੋ। ਸਮ੍ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ ਗਗ੍ਗਭਿਕ੍ਖੁਸਦਿਸਸ੍ਸ ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਕਸ੍ਸ ਦਾਤਬ੍ਬੋ વਿਨਯੋ ਅਮੂਲ਼੍ਹવਿਨਯੋ। ਪਟਿਞ੍ਞਾਤੇਨ ਕਰਣਭੂਤੇਨ ਕਰਣਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਕਰਣਂ। ਅਥ વਾ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤੇ ਆਪਨ੍ਨਭਾવਾਦਿਕੇ ਕਰਣਂ ਕਿਰਿਯਾ, ‘‘ਆਯਤਿਂ ਸਂવਰੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ ਪਰਿવਾਸਦਾਨਾਦਿવਸੇਨ ਚ ਪવਤ੍ਤਂ વਚੀਕਮ੍ਮਂ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਕਰਣਂ। ਯਸ੍ਸਾ ਕਿਰਿਯਾਯ ਧਮ੍ਮવਾਦਿਨੋ ਬਹੁਤਰਾ, ਏਸਾ ਯੇਭੁਯ੍ਯਸਿਕਾ ਨਾਮ। ਯੋ ਪਾਪੁਸ੍ਸਨ੍ਨਤਾਯ ਪਾਪਿਯੋ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ, ਤਸ੍ਸ ਉਪવਾਲ਼ਭਿਕ੍ਖੁਸਦਿਸਸ੍ਸ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਤੋ ਤਸ੍ਸਪਾਪਿਯਸਿਕਾ, ਅਲੁਤ੍ਤਸਮਾਸੋਯਂ। ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕੋ। ਯਥਾ (ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੧੨) ਹਿ ਗੂਥਂ વਾ ਮੁਤ੍ਤਂ વਾ ਘਟ੍ਟਿਯਮਾਨਂ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਤਾਯ ਬਾਧਤਿ, ਤਿਣੇਹਿ ਅવਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਿਤਸ੍ਸ ਪਨਸ੍ਸ ਗਨ੍ਧੋ ਨ ਬਾਧਤਿ, ਏવਮੇવ ਯਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਮੂਲਾਨੁਮੂਲਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વੂਪਸਮਿਯਮਾਨਂ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਾਯ વਾਲ਼ਤ੍ਤਾਯ ਭੇਦਾਯ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ, ਤਂ ਇਮਿਨਾ ਕਮ੍ਮੇਨ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਗੂਥਂ વਿਯ ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕੇਨ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਸੁવੂਪਸਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕਸਦਿਸਤ੍ਤਾ ਤਿਣવਤ੍ਥਾਰਕੋ’’ਤਿ।
Adhikaraṇassa sammukhā vinayanato sammukhāvinayo. Dabbamallaputtattherasadisassa sativepullappattassa khīṇāsavasseva dātabbo vinayo sativinayo. Sammūḷhassa gaggabhikkhusadisassa ummattakassa dātabbo vinayo amūḷhavinayo. Paṭiññātena karaṇabhūtena karaṇaṃ paṭiññātakaraṇaṃ. Atha vā paṭiññāte āpannabhāvādike karaṇaṃ kiriyā, ‘‘āyatiṃ saṃvareyyāsī’’ti parivāsadānādivasena ca pavattaṃ vacīkammaṃ paṭiññātakaraṇaṃ. Yassā kiriyāya dhammavādino bahutarā, esā yebhuyyasikā nāma. Yo pāpussannatāya pāpiyo, puggalo, tassa upavāḷabhikkhusadisassa kattabbato tassapāpiyasikā, aluttasamāsoyaṃ. Tiṇavatthārakasadisattā tiṇavatthārako. Yathā (cūḷava. aṭṭha. 212) hi gūthaṃ vā muttaṃ vā ghaṭṭiyamānaṃ duggandhatāya bādhati, tiṇehi avattharitvā suppaṭicchāditassa panassa gandho na bādhati, evameva yaṃ adhikaraṇaṃ mūlānumūlaṃ gantvā vūpasamiyamānaṃ kakkhaḷattāya vāḷattāya bhedāya saṃvattati, taṃ iminā kammena vūpasantaṃ gūthaṃ viya tiṇavatthārakena paṭicchannaṃ suvūpasantaṃ hoti. Tena vuttaṃ ‘‘tiṇavatthārakasadisattā tiṇavatthārako’’ti.
ਤਤ੍ਰਾਤਿ ਤੇਸੁ ਸਤ੍ਤਸੁ ਅਧਿਕਰਣਸਮਥੇਸੁ। ‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ વਤ੍ਥੂਹੀ’’ਤਿ ਲਕ੍ਖਣવਚਨਮੇਤਂ ‘‘ਯਦਿ ਮੇ ਬ੍ਯਾਧਿਕਾ ਭવੇਯ੍ਯੁਂ, ਦਾਤਬ੍ਬਮਿਦਮੋਸਧ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ਟੀ॰ ੨.੩.੩੯-੪੨) વਿਯ। ਤਸ੍ਮਾ ਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰੇਨ વਿવਦਨ੍ਤਾ ਅਟ੍ਠਾਰਸਹਿ વਤ੍ਥੂਹਿ વਿવਦਨ੍ਤੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। વਿવਾਦੋਤਿ વਿਪਚ੍ਚਨੀਕવਾਦੋ। ਉਪવਦਨਾਤਿ ਅਕ੍ਕੋਸੋ। ਚੋਦਨਾਤਿ ਅਨੁਯੋਗੋ। ਦ੍વੇਤਿ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਦ੍વੇ। ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਕਰਣਨ੍ਤਿ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਕਮ੍ਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਕਰਣਂ।
Tatrāti tesu sattasu adhikaraṇasamathesu. ‘‘Aṭṭhārasahi vatthūhī’’ti lakkhaṇavacanametaṃ ‘‘yadi me byādhikā bhaveyyuṃ, dātabbamidamosadha’’ntiādinā (saṃ. ni. ṭī. 2.3.39-42) viya. Tasmā tesu aññatarena vivadantā aṭṭhārasahi vatthūhi vivadantīti vuccati. Vivādoti vipaccanīkavādo. Upavadanāti akkoso. Codanāti anuyogo. Dveti thullaccayadubbhāsitāpattiyo dve. Catunnaṃ kammānaṃ karaṇanti catunnaṃ kammānaṃ antare yassa kassaci kammassa karaṇaṃ.
ਏવਂ ਅਧਿਕਰਣਾਨਿ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਇਦਾਨਿ ਤੇਸੁ ਇਦਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਏਤ੍ਤਕੇਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਥਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ , ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ વਾ ਸਮ੍ਮਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਏવਂ ਸੇਸੇਸੁਪਿ। ਤਤ੍ਥ ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਮਯ੍ਹਂ ਇਮਿਨਾ ਪਤ੍ਤੋ ਗਹਿਤੋ, ਚੀવਰਂ ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਰਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੧) ਨਯੇਨ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ વਾ ਸਮ੍ਮਤੀਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇਯੇવ ਆવਾਸਿਕੇਹਿ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ‘‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕੇ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਪਾਲ਼ਿਮੁਤ੍ਤਕવਿਨਿਚ੍ਛਯੇਨੇવ વੂਪਸਮੇਨ੍ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ। ਸਚੇ ਪਨ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨੇવਾਸਿਕਾ વੂਪਸਮੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਿ, ਅਥਞ੍ਞੋ વਿਨਯਧਰੋ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ, ਆવੁਸੋ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਉਪੋਸਥੋ વਾ ਪવਾਰਣਾ વਾ ਠਿਤਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਹਿ ਚ ਤਸ੍ਮਿਂ ਕਾਰਣੇ ਕਥਿਤੇ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ ਖਨ੍ਧਕਤੋ ਚ ਪਰਿવਾਰਤੋ ਚ ਸੁਤ੍ਤੇਨ વਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਤ੍વਾ વੂਪਸਮੇਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਸਮ੍ਮਤੀਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
Evaṃ adhikaraṇāni dassetvā idāni tesu idaṃ adhikaraṇaṃ ettakehi samathehi sammatīti dassetuṃ ‘‘tatthā’’tiādi vuttaṃ. Yasmiṃ vihāre uppannaṃ , tasmiṃyeva vā sammatīti sambandho. Evaṃ sesesupi. Tattha yasmiṃ vihāre uppannanti ‘‘yasmiṃ vihāre mayhaṃ iminā patto gahito, cīvaraṃ gahita’’ntiādinā (pari. aṭṭha. 341) nayena pattacīvarādīnaṃ atthāya vivādādhikaraṇaṃ uppannaṃ hoti. Tasmiṃyeva vā sammatīti tasmiṃ vihāreyeva āvāsikehi sannipatitvā ‘‘alaṃ, āvuso’’ti atthapaccatthike saññāpetvā pāḷimuttakavinicchayeneva vūpasamentehi sammati. Sace pana taṃ adhikaraṇaṃ nevāsikā vūpasametuṃ na sakkonti, athañño vinayadharo āgantvā ‘‘kiṃ, āvuso, imasmiṃ vihāre uposatho vā pavāraṇā vā ṭhitā’’ti pucchati, tehi ca tasmiṃ kāraṇe kathite taṃ adhikaraṇaṃ khandhakato ca parivārato ca suttena vinicchinitvā vūpasameti. Evampi etasmiṃyeva sammatīti daṭṭhabbaṃ.
ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ વੂਪਸਮੇਤੁਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ વਾ ਸਮ੍ਮਤੀਤਿ ‘‘ਨ ਮਯਂ ਏਤਸ੍ਸ વਿਨਿਚ੍ਛਯੇ ਤਿਟ੍ਠਾਮ, ਨਾਯਂ વਿਨਯੇ ਕੁਸਲੋ, ਅਮੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਗਾਮੇ વਿਨਯਧਰਾ ਥੇਰਾ વਸਨ੍ਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વਿਨਿਚ੍ਛਿਨਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ વਾ ਕਾਰਣਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੇਹਿ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ વਾ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਨਿਜ੍ਝਾਪੇਨ੍ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤਿ। ਨ ਹੇવ ਖੋ ਪਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ વਾ ਸਭਾਗਭਿਕ੍ਖੁਨਿਜ੍ਝਾਪਨੇਨ વਾ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਪਟਿਪਥਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਏਕੋ વਿਨਯਧਰੋ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਕਤ੍ਥਾવੁਸੋ, ਗਚ੍ਛਥਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਅਮੁਕਂ ਨਾਮ ਗਾਮਂ ਇਮਿਨਾ ਨਾਮ ਕਰਣੇਨਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ, ਕਿਂ ਤਤ੍ਥ ਗਤੇਨਾ’’ਤਿ ਤਤ੍ਥੇવ ਧਮ੍ਮੇਨ વਿਨਯੇਨ ਤਂ ਅਧਿਕਰਣਂ વੂਪਸਮੇਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ વੂਪਸਮ੍ਮਤਿ ਨਾਮ।
Aññattha vūpasametuṃ gacchantānaṃ antarāmagge vā sammatīti ‘‘na mayaṃ etassa vinicchaye tiṭṭhāma, nāyaṃ vinaye kusalo, amukasmiṃ nāma gāme vinayadharā therā vasanti, tattha gantvā vinicchinissāmā’’ti gacchantānaṃ antarāmagge vā kāraṇaṃ sallakkhetvā aññamaññaṃ saññāpentehi, aññehi vā te bhikkhū nijjhāpentehi sammati. Na heva kho pana aññamaññasaññattiyā vā sabhāgabhikkhunijjhāpanena vā vūpasantaṃ hoti, apica kho paṭipathaṃ āgacchanto eko vinayadharo disvā ‘‘katthāvuso, gacchathā’’ti pucchitvā ‘‘amukaṃ nāma gāmaṃ iminā nāma karaṇenā’’ti vutte ‘‘alaṃ, āvuso, kiṃ tattha gatenā’’ti tattheva dhammena vinayena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasameti. Evampi antarāmagge vūpasammati nāma.
ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘੇਨ વਾਤਿ ਸਚੇ ਪਨ ‘‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ, ਕਿਂ ਤਤ੍ਥ ਗਤੇਨਾ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨਾਪਿ ‘‘ਮਯਂ ਤਤ੍ਥੇવ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વਿਨਿਚ੍ਛਯਂ ਪਾਪੇਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ (ਪਰਿ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੪੧) વਿਨਯਧਰਸ੍ਸ વਚਨਂ ਅਨਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਯਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਸਭਾਗਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਅਧਿਕਰਣਂ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘੇਨ ‘‘ਅਲਂ, ਆવੁਸੋ, ਸਙ੍ਘਸਨ੍ਨਿਪਾਤਂ ਨਾਮ ਗਰੁਕ’’ਨ੍ਤਿ ਤਤ੍ਥੇવ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਸਮ੍ਮਤਿ। ਨ ਹੇવ ਖੋ ਪਨ ਸਭਾਗਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ વੂਪਸਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ, ਅਪਿਚ ਖੋ ਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇਤ੍વਾ ਆਰੋਚਿਤਂ ਸਙ੍ਘਮਜ੍ਝੇ વਿਨਯਧਰਾ વੂਪਸਮੇਨ੍ਤਿ। ਏવਮ੍ਪਿ ਤਤ੍ਥ ਸਙ੍ਘੇਨ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ ਸਮ੍ਮਤਿ ਨਾਮ।
Yattha gantvā saṅghassa niyyātitaṃ, tattha saṅghena vāti sace pana ‘‘alaṃ, āvuso, kiṃ tattha gatenā’’ti vuccamānāpi ‘‘mayaṃ tattheva gantvā vinicchayaṃ pāpessāmā’’ti (pari. aṭṭha. 341) vinayadharassa vacanaṃ anādiyitvā yattha gantvā sabhāgabhikkhusaṅghassa adhikaraṇaṃ niyyātitaṃ, tattha saṅghena ‘‘alaṃ, āvuso, saṅghasannipātaṃ nāma garuka’’nti tattheva nisīditvā vinicchitaṃ sammati. Na heva kho pana sabhāgabhikkhūnaṃ saññattiyā vūpasantaṃ hoti, apica kho saṅghaṃ sannipātetvā ārocitaṃ saṅghamajjhe vinayadharā vūpasamenti. Evampi tattha saṅghena vinicchitaṃ sammati nāma.
ਉਬ੍ਬਾਹਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਤਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ વਾ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ ਅਪਲੋਕੇਤ੍વਾ વਾ ਖਨ੍ਧਕੇ વੁਤ੍ਤਾਯ વਾ ਞਤ੍ਤਿਦੁਤਿਯਕਮ੍ਮવਾਚਾਯ ਸਮ੍ਮਤੇਹਿ ਪੁਗ੍ਗਲੇਹਿ વਿਸੁਂ વਾ ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ, ਤਸ੍ਸਾਯੇવ વਾ ਪਰਿਸਾਯ ‘‘ਅਞ੍ਞੇਨ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਥੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੩੧) ਸਾવੇਤ੍વਾ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ। ਅਯਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਾ ਚਤੁਬ੍ਬਿਧਾ ਸਮ੍ਮੁਖਤਾ।
Ubbāhikāyasammatapuggalehi vā vinicchitanti apaloketvā vā khandhake vuttāya vā ñattidutiyakammavācāya sammatehi puggalehi visuṃ vā nisīditvā, tassāyeva vā parisāya ‘‘aññena na kiñci kathetabba’’nti (cūḷava. aṭṭha. 231) sāvetvā vinicchitaṃ. Ayanti ayaṃ yathāvuttā catubbidhā sammukhatā.
ਕਾਰਕਸਙ੍ਘਸ੍ਸਾਤਿ વੂਪਸਮੇਤੁਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤਸ੍ਸ ਕਾਰਕਸਙ੍ਘਸ੍ਸ। ਸਙ੍ਘਸਾਮਗ੍ਗਿવਸੇਨ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾવੋਤਿ ‘‘ਯਾવਤਿਕਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਤੇ ਆਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਛਨ੍ਦਾਰਹਾਨਂ ਛਨ੍ਦੋ ਆਹਟੋ ਹੋਤਿ, ਸਮ੍ਮੁਖੀਭੂਤਾ ਨ ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੨੮) ਏવਂ વੁਤ੍ਤਸਙ੍ਘਸਾਮਗ੍ਗਿવਸੇਨ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾવੋ, ਏਤੇਨ ਯਥਾ ਤਥਾ ਪਧਾਨਕਾਰਕਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖਤਾਮਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਘਸਮ੍ਮੁਖਤਾ ਨਾਮ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਭੂਤਤਾਤਿ ਤਚ੍ਛਤਾ। ਸਚ੍ਚਪਰਿਯਾਯੋ ਹਿ ਇਧ ਧਮ੍ਮਸਦ੍ਦੋ ‘‘ਧਮ੍ਮવਾਦੀ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੯, ੧੯੪) વਿਯ। વਿਨੇਤਿ ਏਤੇਨਾਤਿ વਿਨਯੋ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਅਧਿਕਰਣਸ੍ਸ વੂਪਸਮਨਾਯ ਭਗવਤਾ વੁਤ੍ਤવਿਧਿ, ਤਸ੍ਸ વਿਨਯਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮੁਖਤਾ વਿਨਯਸਮ੍ਮੁਖਤਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾ ਤਂ…ਪੇ॰… વਿਨਯਸਮ੍ਮੁਖਤਾ’’ਤਿ। ਯੇਨਾਤਿ ਯੇਨ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ। ਅਤ੍ਥਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਨਨ੍ਤਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ਚੂਲ਼વਗ੍ਗ ੩.੨੨੮) વਿવਾਦવਤ੍ਥੁਸਙ੍ਖਾਤੇ ਅਤ੍ਥੇ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਾਨਂ। ਸਙ੍ਘਸਮ੍ਮੁਖਤਾ ਪਰਿਹਾਯਤਿ ਸਮ੍ਮਤਪੁਗ੍ਗਲੇਹੇવ વੂਪਸਮਨਤੋ।
Kārakasaṅghassāti vūpasametuṃ sannipatitassa kārakasaṅghassa. Saṅghasāmaggivasena sammukhībhāvoti ‘‘yāvatikā bhikkhū kammappattā, te āgatā honti, chandārahānaṃ chando āhaṭo hoti, sammukhībhūtā na paṭikkosantī’’ti (cūḷava. 228) evaṃ vuttasaṅghasāmaggivasena sammukhībhāvo, etena yathā tathā padhānakārakapuggalānaṃ sammukhatāmattaṃ saṅghasammukhatā nāma na hotīti dasseti. Bhūtatāti tacchatā. Saccapariyāyo hi idha dhammasaddo ‘‘dhammavādī’’tiādīsu (dī. ni. 1.9, 194) viya. Vineti etenāti vinayo, tassa tassa adhikaraṇassa vūpasamanāya bhagavatā vuttavidhi, tassa vinayassa sammukhatā vinayasammukhatā. Tenāha ‘‘yathā taṃ…pe… vinayasammukhatā’’ti. Yenāti yena puggalena. Atthapaccatthikānanti (sārattha. ṭī. cūḷavagga 3.228) vivādavatthusaṅkhāte atthe paccatthikānaṃ. Saṅghasammukhatā parihāyati sammatapuggaleheva vūpasamanato.
ਨਨ੍ਤਿ વਿવਾਦਾਧਿਕਰਣਂ। ਪਞ੍ਚਙ੍ਗਸਮਨ੍ਨਾਗਤਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੩੪) ‘‘ਨ ਛਨ੍ਦਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਦੋਸਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਮੋਹਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਭਯਾਗਤਿਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਗਹਿਤਾਗਹਿਤਂ ਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ। ਗੂਲ਼੍ਹਕવਿવਟਕਸਕਣ੍ਣਜਪ੍ਪਕੇਸੁ ਤੀਸੁ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੇਸੂਤਿ ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤੇਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਞ੍ਞਤ੍ਤਿਯਾ ਤਯੋ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਕੇ ਗੂਲ਼੍ਹਕਂ, વਿવਟਕਂ, ਸਕਣ੍ਣਜਪ੍ਪਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ੨੩੫) ਸਮਥਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ વੁਤ੍ਤੇਸੁ ਤੀਸੁ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੇਸੁ। ਸਲਾਕਂ ਗਾਹੇਤ੍વਾਤਿ ਧਮ੍ਮવਾਦੀਨਞ੍ਚ ਅਧਮ੍ਮવਾਦੀਨਞ੍ਚ ਸਲਾਕਾਯੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਸਞ੍ਞਂ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਚੀવਰਭੋਗੇ ਕਤ੍વਾ ਸਮਥਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾ। ਏવਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਂ –
Nanti vivādādhikaraṇaṃ. Pañcaṅgasamannāgatanti (cūḷava. 234) ‘‘na chandāgatiṃ gacchati, na dosāgatiṃ gacchati, na mohāgatiṃ gacchati, na bhayāgatiṃ gacchati, gahitāgahitaṃ jānātī’’ti vuttehi pañcahaṅgehi samannāgataṃ. Gūḷhakavivaṭakasakaṇṇajappakesu tīsu salākaggāhesūti ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tesaṃ bhikkhūnaṃ saññattiyā tayo salākaggāhake gūḷhakaṃ, vivaṭakaṃ, sakaṇṇajappaka’’nti (cūḷava. 235) samathakkhandhake vuttesu tīsu salākaggāhesu. Salākaṃ gāhetvāti dhammavādīnañca adhammavādīnañca salākāyo nimittasaññaṃ āropetvā cīvarabhoge katvā samathakkhandhake vuttanayena gāhāpetvā. Evañhi tattha vuttaṃ –
‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗੂਲ਼੍ਹਕੋ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੋ ਹੋਤਿ? ਤੇਨ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਾਪਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਲਾਕਾਯੋ વਣ੍ਣਾવਣ੍ਣਾਯੋ ਕਤ੍વਾ ਏਕਮੇਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਮਸ੍ਸ વਚਨੀਯੋ ‘ਅਯਂ ਏવਂવਾਦਿਸ੍ਸ ਸਲਾਕਾ, ਅਯਂ ਏવਂવਾਦਿਸ੍ਸ ਸਲਾਕਾ, ਯਂ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’ਤਿ। ਗਹਿਤੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ‘ਮਾ ਚ ਕਸ੍ਸਚਿ ਦਸ੍ਸੇਹੀ’ਤਿ। ਸਚੇ ਜਾਨਾਤਿ ‘ਅਧਮ੍ਮવਾਦੀ ਬਹੁਤਰਾ’ਤਿ, ‘ਦੁਗ੍ਗਹੋ’ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਕ੍ਕਡ੍ਢਿਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਜਾਨਾਤਿ ‘ਧਮ੍ਮવਾਦੀ ਬਹੁਤਰਾ’ਤਿ , ‘ਸੁਗ੍ਗਹੋ’ਤਿ ਸਾવੇਤਬ੍ਬਂ। ਏવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗੂਲ਼੍ਹਕੋ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, gūḷhako salākaggāho hoti? Tena salākaggāhāpakena bhikkhunā salākāyo vaṇṇāvaṇṇāyo katvā ekameko bhikkhu upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo ‘ayaṃ evaṃvādissa salākā, ayaṃ evaṃvādissa salākā, yaṃ icchasi, taṃ gaṇhāhī’ti. Gahite vattabbo ‘mā ca kassaci dassehī’ti. Sace jānāti ‘adhammavādī bahutarā’ti, ‘duggaho’ti paccukkaḍḍhitabbaṃ. Sace jānāti ‘dhammavādī bahutarā’ti , ‘suggaho’ti sāvetabbaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, gūḷhako salākaggāho hoti.
‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿવਟਕੋ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੋ ਹੋਤਿ? ਸਚੇ ਜਾਨਾਤਿ ‘ਧਮ੍ਮવਾਦੀ ਬਹੁਤਰਾ’ਤਿ, વਿਸ੍ਸਟ੍ਠੇਨੇવ વਿવਟੇਨ ਗਾਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਏવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, વਿવਟਕੋ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੋ ਹੋਤਿ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, vivaṭako salākaggāho hoti? Sace jānāti ‘dhammavādī bahutarā’ti, vissaṭṭheneva vivaṭena gāhetabbo. Evaṃ kho, bhikkhave, vivaṭako salākaggāho hoti.
‘‘ਕਥਞ੍ਚ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਕਣ੍ਣਜਪ੍ਪਕੋ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੋ ਹੋਤਿ? ਤੇਨ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹਾਪਕੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਏਕਮੇਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਉਪਕਣ੍ਣਕੇ ਆਰੋਚੇਤਬ੍ਬਂ ‘ਅਯਂ ਏવਂવਾਦਿਸ੍ਸ ਸਲਾਕਾ, ਅਯਂ ਏવવਾਦਿਸ੍ਸ ਸਲਾਕਾ, ਯਂ ਇਚ੍ਛਸਿ, ਤਂ ਗਣ੍ਹਾਹੀ’ਤਿ। ਗਹਿਤੇ વਤ੍ਤਬ੍ਬੋ ‘ਮਾ ਚ ਕਸ੍ਸਚਿ ਆਰੋਚੇਹੀ’ਤਿ। ਸਚੇ ਜਾਨਾਤਿ ‘ਅਧਮ੍ਮવਾਦੀ ਬਹੁਤਰਾ’ਤਿ, ‘ਦੁਗ੍ਗਹੋ’ਤਿ ਪਚ੍ਚੁਕ੍ਕਡ੍ਢਿਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਜਾਨਾਤਿ ‘ਧਮ੍ਮવਾਦੀ ਬਹੁਤਰਾ’ਤਿ, ‘ਸੁਗ੍ਗਹੋ’ਤਿ ਸਾવੇਤਬ੍ਬਂ। ਏવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਕਣ੍ਣਜਪ੍ਪਕੋ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
‘‘Kathañca, bhikkhave, sakaṇṇajappako salākaggāho hoti? Tena salākaggāhāpakena bhikkhunā ekamekassa bhikkhuno upakaṇṇake ārocetabbaṃ ‘ayaṃ evaṃvādissa salākā, ayaṃ evavādissa salākā, yaṃ icchasi, taṃ gaṇhāhī’ti. Gahite vattabbo ‘mā ca kassaci ārocehī’ti. Sace jānāti ‘adhammavādī bahutarā’ti, ‘duggaho’ti paccukkaḍḍhitabbaṃ. Sace jānāti ‘dhammavādī bahutarā’ti, ‘suggaho’ti sāvetabbaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, sakaṇṇajappako salākaggāho hotī’’ti.
ਏਤ੍ਥ ਚ ਅਲਜ੍ਜੁਸ੍ਸਨ੍ਨਾਯ (ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨੩੫) ਪਰਿਸਾਯ ਗੂਲ਼੍ਹਕੋ ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੋ ਕਾਤਬ੍ਬੋ, ਲਜ੍ਜੁਸ੍ਸਨ੍ਨਾਯ વਿવਟਕੋ, ਬਾਲੁਸ੍ਸਨ੍ਨਾਯ ਸਕਣ੍ਣਜਪ੍ਪਕੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਧਮ੍ਮવਾਦੀਨਂ ਯੇਭੁਯ੍ਯਤਾਯਾਤਿ ਧਮ੍ਮવਾਦੀਨਂ ਏਕੇਨਪਿ ਅਧਿਕਤਾਯ, ਕੋ ਪਨ વਾਦੋ ਦ੍વੀਹਿ ਤੀਹਿ।
Ettha ca alajjussannāya (cūḷava. aṭṭha. 235) parisāya gūḷhako salākaggāho kātabbo, lajjussannāya vivaṭako, bālussannāya sakaṇṇajappakoti veditabbo. Dhammavādīnaṃ yebhuyyatāyāti dhammavādīnaṃ ekenapi adhikatāya, ko pana vādo dvīhi tīhi.
‘‘ਚਤੂਹਿ ਸਮਥੇਹਿ ਸਮ੍ਮਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਕવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਦ੍વੀਹਿ ਏવ વੂਪਸਮਨਂ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਏવਂ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤਨ੍ਤਿ ਸਚੇ ਆਪਤ੍ਤਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਉਭੋ ਖਮਾਪੇਤ੍વਾ, ਅਥ ਅਤ੍ਥਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਰੋਪਨવਸੇਨ વਿਨਿਚ੍ਛਿਤਂ। ਪਟਿਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਸਮਥੇ ਪਰਤੋ ਆਗਮਿਸ੍ਸਤੀਤਿ। ਨ ਸਮਣਸਾਰੁਪ੍ਪਂ ਅਸ੍ਸਾਮਣਕਂ, ਸਮਣੇਹਿ ਅਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਮਿਂ। ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇ વੀਤਿਕ੍ਕਮੇ ਸਤਿ।
‘‘Catūhi samathehi sammatī’’ti idaṃ sabbasaṅgāhakavasena vuttaṃ, tattha pana dvīhi eva vūpasamanaṃ daṭṭhabbaṃ. Evaṃ vinicchitanti sace āpatti natthi, ubho khamāpetvā, atha atthi, āpattiṃ dassetvā ropanavasena vinicchitaṃ. Paṭikammaṃ pana āpattādhikaraṇasamathe parato āgamissatīti. Na samaṇasāruppaṃ assāmaṇakaṃ, samaṇehi akattabbaṃ, tasmiṃ. Ajjhācāre vītikkame sati.
ਪਾਰਾਜਿਕਸਾਮਨ੍ਤੇਨ વਾਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟੇਨ વਾ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯੇਨ વਾ। ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮੇ ਹਿ ਪਾਰਾਜਿਕਸਾਮਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾਦੀਸੁ ਥੁਲ੍ਲਚ੍ਚਯਂ। ਪਟਿਚਰਤੋਤਿ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦੇਨ੍ਤਸ੍ਸ। ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਮੂਲੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਂ ਅਨਾਪਨ੍ਨੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੀਲવਾ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਸਮ੍ਮਾ વਤ੍ਤਿਤ੍વਾਤਿ વਤ੍ਤਂ ਪੂਰੇਤ੍વਾ। ਓਸਾਰਣਂ ਲਭਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਕਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿਂ ਲਭਿਸ੍ਸਤਿ।
Pārājikasāmantenavāti dukkaṭena vā thullaccayena vā. Methunadhamme hi pārājikasāmantā nāma dukkaṭaṃ hoti, adinnādānādīsu thullaccayaṃ. Paṭicaratoti paṭicchādentassa. Acchinnamūlo bhavissatīti pārājikaṃ anāpanno bhavissati, sīlavā bhavissatīti vuttaṃ hoti. Sammā vattitvāti vattaṃ pūretvā. Osāraṇaṃ labhissatīti kammappaṭippassaddhiṃ labhissati.
ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਆਪਤ੍ਤਾਧਿਕਰਣਸ੍ਸ। ਸਮ੍ਮੁਖਾવਿਨਯੇਨੇવ વੂਪਸਮੋ ਨਤ੍ਥਿ ਪਟਿਞ੍ਞਾਯ, ਤਥਾਰੂਪਾਯ ਖਨ੍ਤਿਯਾ વਾ વਿਨਾ ਅવੂਪਸਮਨਤੋ। ਯਾ ਪਨ ਪਟਿਞ੍ਞਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ।
Tassāti āpattādhikaraṇassa. Sammukhāvinayeneva vūpasamo natthi paṭiññāya, tathārūpāya khantiyā vā vinā avūpasamanato. Yā pana paṭiññāti sambandho.
ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਆਪਤ੍ਤਿਦੇਸਨਾਯਂ। ਸਿਯਾਤਿ ਅવਸ੍ਸਂ। ਕਕ੍ਖਲ਼ਤ੍ਤਾਯ વਾਲ਼ਤ੍ਤਾਯਾਤਿ ਕਕ੍ਖਲ਼ਭਾવਾਯ ਚੇવ વਾਲ਼ਭਾવਾਯ ਚ। ਥੁਲ੍ਲવਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਞ੍ਚੇવ ਸਙ੍ਘਾਦਿਸੇਸਞ੍ਚ। ਗਿਹਿਪ੍ਪਟਿਸਂਯੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਗਿਹੀਨਂ ਹੀਨੇਨ ਖੁਂਸਨવਮ੍ਭਨਧਮ੍ਮਿਕਪ੍ਪਟਿਸ੍ਸવੇਸੁ ਆਪਨ੍ਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿਂ।
Etthāti āpattidesanāyaṃ. Siyāti avassaṃ. Kakkhaḷattāya vāḷattāyāti kakkhaḷabhāvāya ceva vāḷabhāvāya ca. Thullavajjanti pārājikañceva saṅghādisesañca. Gihippaṭisaṃyuttanti gihīnaṃ hīnena khuṃsanavambhanadhammikappaṭissavesu āpannaṃ āpattiṃ.
ਯਥਾਨੁਰੂਪਨ੍ਤਿ ‘‘ਦ੍વੀਹਿ ਸਮਥੇਹਿ, ਤੀਹਿ, ਚਤੂਹਿ, ਏਕੇਨਾ’’ਤਿ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਯਥਾਨੁਰੂਪਂ। ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਮਥਾਧਿਕਾਰੇ। વਿਨਿਚ੍ਛਯਨਯੋਤਿ વਿਨਿਚ੍ਛਯਨਯਮਤ੍ਤਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘વਿਤ੍ਥਾਰੋ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ વਿਤ੍ਥਾਰਸ੍ਸ। ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ વੁਤ੍ਤੋਤਿ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯ ਨਾਮ વਿਨਯਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤੋ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
Yathānurūpanti ‘‘dvīhi samathehi, tīhi, catūhi, ekenā’’ti evaṃ vuttanayeneva yathānurūpaṃ. Etthāti imasmiṃ samathādhikāre. Vinicchayanayoti vinicchayanayamattaṃ. Tenāha ‘‘vitthāro panā’’tiādi. Assāti vitthārassa. Samantapāsādikāyaṃ vuttoti samantapāsādikāya nāma vinayaṭṭhakathāyaṃ vutto. Tasmā tattha vuttanayeneva veditabboti adhippāyo.
ਏਤ੍ਤਕਨ੍ਤਿ ਏਤਂਪਰਮਂ, ਨ ਇਤੋ ਭਿਯ੍ਯੋ।
Ettakanti etaṃparamaṃ, na ito bhiyyo.
ਅਧਿਕਰਣਸਮਥવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Adhikaraṇasamathavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਇਤਿ ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣਿਯਾ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖવਣ੍ਣਨਾਯ
Iti kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
વਿਨਯਤ੍ਥਮਞ੍ਜੂਸਾਯਂ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਿਯਂ
Vinayatthamañjūsāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ
ਭਿਕ੍ਖੁਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Bhikkhupātimokkhavaṇṇanā niṭṭhitā.
