Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய (அட்ட²கதா²) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
2. அதி⁴கரணவக்³க³வண்ணனா
2. Adhikaraṇavaggavaṇṇanā
11. து³தியஸ்ஸ பட²மே ப³லானீதி கேனட்டே²ன ப³லானி. அகம்பியட்டே²ன ப³லானி நாம, ததா² து³ரபி⁴ப⁴வனட்டே²ன அனஜ்ஜோ²மத்³த³னட்டே²ன ச. படிஸங்கா²னப³லந்தி பச்சவெக்க²ணப³லங். பா⁴வனாப³லந்தி ப்³ரூஹனப³லங் வட்³ட⁴னப³லங். ஸுத்³த⁴ங் அத்தானந்தி இத³ங் ஹெட்டா² வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். தத்ராதி தேஸு த்³வீஸு ப³லேஸு. யமித³ந்தி யங் இத³ங். ஸேகா²னமேதங் ப³லந்தி ஸத்தன்னங் ஸேகா²னங் ஞாணப³லமேதங். ஸேக²ஞ்ஹி ஸோ, பி⁴க்க²வே, ப³லங் ஆக³ம்மாதி ஸத்தன்னங் ஸேகா²னங் ஞாணப³லங் ஆரப்³ப⁴ ஸந்தா⁴ய படிச்ச. பஜஹதீதி மக்³கே³ன பஜஹதி. பஹாயாதி இமினா பன ப²லங் கதி²தங். யங் பாபந்தி யங் பாபகங் லாமகங். யஸ்மா பனேதானி த்³வேபி வட்³டெ⁴த்வா அரஹத்தங் பாபுணாதி, தஸ்மா எத்த² ஏதத³க்³க³ங் நாக³தந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
11. Dutiyassa paṭhame balānīti kenaṭṭhena balāni. Akampiyaṭṭhena balāni nāma, tathā durabhibhavanaṭṭhena anajjhomaddanaṭṭhena ca. Paṭisaṅkhānabalanti paccavekkhaṇabalaṃ. Bhāvanābalanti brūhanabalaṃ vaḍḍhanabalaṃ. Suddhaṃ attānanti idaṃ heṭṭhā vuttanayeneva veditabbaṃ. Tatrāti tesu dvīsu balesu. Yamidanti yaṃ idaṃ. Sekhānametaṃ balanti sattannaṃ sekhānaṃ ñāṇabalametaṃ. Sekhañhi so, bhikkhave, balaṃ āgammāti sattannaṃ sekhānaṃ ñāṇabalaṃ ārabbha sandhāya paṭicca. Pajahatīti maggena pajahati. Pahāyāti iminā pana phalaṃ kathitaṃ. Yaṃ pāpanti yaṃ pāpakaṃ lāmakaṃ. Yasmā panetāni dvepi vaḍḍhetvā arahattaṃ pāpuṇāti, tasmā ettha etadaggaṃ nāgatanti veditabbaṃ.
12. து³தியே ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ங் பா⁴வேதீதிஆதீ³ஸு அயங் ஹெட்டா² அனாக³தானங் பதா³னங் வஸேன அத்த²வண்ணனா – விவேகனிஸ்ஸிதந்தி விவேகங் நிஸ்ஸிதங். விவேகோதி விவித்ததா. ஸ்வாயங் தத³ங்க³விவேகோ விக்க²ம்ப⁴ன-ஸமுச்சே²த³-படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴-நிஸ்ஸரணவிவேகோதி பஞ்சவிதோ⁴. தஸ்மிங் பஞ்சவிதே⁴ விவேகே. விவேகனிஸ்ஸிதந்தி தத³ங்க³விவேகனிஸ்ஸிதங், ஸமுச்சே²த³விவேகனிஸ்ஸிதங், நிஸ்ஸரணவிவேகனிஸ்ஸிதஞ்ச ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ங் பா⁴வேதீதி அயமத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ததா² ஹி ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³பா⁴வனானுயுத்தோ யோகீ³ விபஸ்ஸனாக்க²ணே கிச்சதோ தத³ங்க³விவேகனிஸ்ஸிதங், அஜ்ஜா²ஸயதோ நிஸ்ஸரணவிவேகனிஸ்ஸிதங், மக்³க³காலே பன கிச்சதோ ஸமுச்சே²த³விவேகனிஸ்ஸிதங், ஆரம்மணதோ நிஸ்ஸரணவிவேகனிஸ்ஸிதங் ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ங் பா⁴வேதி. பஞ்சவித⁴விவேகனிஸ்ஸிதம்பீதி ஏகே. தே ஹி ந கேவலங் ப³லவவிபஸ்ஸனாமக்³க³ப²லக்க²ணேஸுயேவ பொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ உத்³த⁴ரந்தி, விபஸ்ஸனாபாத³ககஸிணஜ்ஜா²னஆனாபானாஸுப⁴ப்³ரஹ்மவிஹாரஜ்ஜா²னேஸுபி உத்³த⁴ரந்தி, ந ச படிஸித்³தா⁴ அட்ட²கதா²சரியேஹி. தஸ்மா தேஸங் மதேன ஏதேஸங் ஜா²னானங் பவத்திக்க²ணே கிச்சதோ ஏவ விக்க²ம்ப⁴னவிவேகனிஸ்ஸிதங். யதா² ச ‘‘விபஸ்ஸனாக்க²ணே அஜ்ஜா²ஸயதோ நிஸ்ஸரணவிவேகனிஸ்ஸித’’ந்தி வுத்தங், ஏவங் ‘‘படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴விவேகனிஸ்ஸிதம்பி பா⁴வேதீ’’தி வத்துங் வட்டதி. ஏஸ நயோ விராக³னிஸ்ஸிதந்திஆதீ³ஸு. விவேகத்தா² ஏவ ஹி விராகா³த³யோ.
12. Dutiye satisambojjhaṅgaṃ bhāvetītiādīsu ayaṃ heṭṭhā anāgatānaṃ padānaṃ vasena atthavaṇṇanā – vivekanissitanti vivekaṃ nissitaṃ. Vivekoti vivittatā. Svāyaṃ tadaṅgaviveko vikkhambhana-samuccheda-paṭippassaddhi-nissaraṇavivekoti pañcavidho. Tasmiṃ pañcavidhe viveke. Vivekanissitanti tadaṅgavivekanissitaṃ, samucchedavivekanissitaṃ, nissaraṇavivekanissitañca satisambojjhaṅgaṃ bhāvetīti ayamattho veditabbo. Tathā hi satisambojjhaṅgabhāvanānuyutto yogī vipassanākkhaṇe kiccato tadaṅgavivekanissitaṃ, ajjhāsayato nissaraṇavivekanissitaṃ, maggakāle pana kiccato samucchedavivekanissitaṃ, ārammaṇato nissaraṇavivekanissitaṃ satisambojjhaṅgaṃ bhāveti. Pañcavidhavivekanissitampīti eke. Te hi na kevalaṃ balavavipassanāmaggaphalakkhaṇesuyeva bojjhaṅge uddharanti, vipassanāpādakakasiṇajjhānaānāpānāsubhabrahmavihārajjhānesupi uddharanti, na ca paṭisiddhā aṭṭhakathācariyehi. Tasmā tesaṃ matena etesaṃ jhānānaṃ pavattikkhaṇe kiccato eva vikkhambhanavivekanissitaṃ. Yathā ca ‘‘vipassanākkhaṇe ajjhāsayato nissaraṇavivekanissita’’nti vuttaṃ, evaṃ ‘‘paṭippassaddhivivekanissitampi bhāvetī’’ti vattuṃ vaṭṭati. Esa nayo virāganissitantiādīsu. Vivekatthā eva hi virāgādayo.
கேவலங் ஹெத்த² வொஸ்ஸக்³கோ³ து³விதோ⁴ பரிச்சாக³வொஸ்ஸக்³கோ³ ச பக்க²ந்த³னவொஸ்ஸக்³கோ³ சாதி. தத்த² பரிச்சாக³வொஸ்ஸக்³கோ³தி விபஸ்ஸனாக்க²ணே ச தத³ங்க³வஸேன, மக்³க³க்க²ணே ச ஸமுச்சே²த³வஸேன கிலேஸப்பஹானங். பக்க²ந்த³னவொஸ்ஸக்³கோ³தி விபஸ்ஸனாக்க²ணே தன்னின்னபா⁴வேன, மக்³க³க்க²ணே பன ஆரம்மணகரணேன நிப்³பா³னபக்க²ந்த³னங். தது³ப⁴யம்பி இமஸ்மிங் லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகே அத்த²வண்ணனானயே வட்டதி. ததா² ஹி அயங் ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ யதா²வுத்தேன பகாரேன கிலேஸே பரிச்சஜதி, நிப்³பா³னஞ்ச பக்க²ந்த³தி. வொஸ்ஸக்³க³பரிணாமிந்தி இமினா பன ஸகலேன வசனேன வொஸ்ஸக்³க³த்த²ங் பரிணமந்தங் பரிணதஞ்ச, பரிபச்சந்தங் பரிபக்கஞ்சாதி இத³ங் வுத்தங் ஹோதி. அயஞ்ஹி பொ³ஜ்ஜ²ங்க³பா⁴வனானுயுத்தோ பி⁴க்கு² யதா² ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்கோ³ கிலேஸபரிச்சாக³வொஸ்ஸக்³க³த்த²ங் நிப்³பா³னபக்க²ந்த³னவொஸ்ஸக்³க³த்த²ஞ்ச பரிபச்சதி, யதா² ச பரிபக்கோ ஹோதி, ததா² நங் பா⁴வேதீதி. ஏஸ நயோ ஸேஸபொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ஸு.
Kevalaṃ hettha vossaggo duvidho pariccāgavossaggo ca pakkhandanavossaggo cāti. Tattha pariccāgavossaggoti vipassanākkhaṇe ca tadaṅgavasena, maggakkhaṇe ca samucchedavasena kilesappahānaṃ. Pakkhandanavossaggoti vipassanākkhaṇe tanninnabhāvena, maggakkhaṇe pana ārammaṇakaraṇena nibbānapakkhandanaṃ. Tadubhayampi imasmiṃ lokiyalokuttaramissake atthavaṇṇanānaye vaṭṭati. Tathā hi ayaṃ satisambojjhaṅgo yathāvuttena pakārena kilese pariccajati, nibbānañca pakkhandati. Vossaggapariṇāminti iminā pana sakalena vacanena vossaggatthaṃ pariṇamantaṃ pariṇatañca, paripaccantaṃ paripakkañcāti idaṃ vuttaṃ hoti. Ayañhi bojjhaṅgabhāvanānuyutto bhikkhu yathā satisambojjhaṅgo kilesapariccāgavossaggatthaṃ nibbānapakkhandanavossaggatthañca paripaccati, yathā ca paripakko hoti, tathā naṃ bhāvetīti. Esa nayo sesabojjhaṅgesu.
இத⁴ பன நிப்³பா³னங்யேவ ஸப்³ப³ஸங்க²தேஹி விவித்தத்தா விவேகோ, ஸப்³பே³ஸங் விராக³பா⁴வதோ விராகோ³, நிரோத⁴பா⁴வதோ நிரோதோ⁴தி வுத்தங். மக்³கோ³ ஏவ ச வொஸ்ஸக்³க³பரிணாமீ, தஸ்மா ஸதிஸம்பொ³ஜ்ஜ²ங்க³ங் பா⁴வேதி விவேகங் ஆரம்மணங் கத்வா பவத்தியா விவேகனிஸ்ஸிதங், ததா² விராக³னிஸ்ஸிதங் நிரோத⁴னிஸ்ஸிதங். தஞ்ச கோ² அரியமக்³க³க்க²ணுப்பத்தியா கிலேஸானங் ஸமுச்சே²த³தோ பரிச்சாக³பா⁴வேன ச நிப்³பா³னபக்க²ந்த³னபா⁴வேன ச பரிணதங் பரிபக்கந்தி அயமேவ அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. ஏஸ நயோ ஸேஸபொ³ஜ்ஜ²ங்கே³ஸு. இதி இமே ஸத்த பொ³ஜ்ஜ²ங்கா³ லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகா கதி²தா. இமேஸுபி த்³வீஸு ப³லேஸு ஏதத³க்³க³பா⁴வோ வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³.
Idha pana nibbānaṃyeva sabbasaṅkhatehi vivittattā viveko, sabbesaṃ virāgabhāvato virāgo, nirodhabhāvato nirodhoti vuttaṃ. Maggo eva ca vossaggapariṇāmī, tasmā satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekaṃ ārammaṇaṃ katvā pavattiyā vivekanissitaṃ, tathā virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ. Tañca kho ariyamaggakkhaṇuppattiyā kilesānaṃ samucchedato pariccāgabhāvena ca nibbānapakkhandanabhāvena ca pariṇataṃ paripakkanti ayameva attho daṭṭhabbo. Esa nayo sesabojjhaṅgesu. Iti ime satta bojjhaṅgā lokiyalokuttaramissakā kathitā. Imesupi dvīsu balesu etadaggabhāvo vuttanayeneva veditabbo.
13. ததியே விவிச்சேவ காமேஹீதிஆதீ³னங் சதுன்னங் ஜா²னானங் பாளிஅத்தோ² ச பா⁴வனானயோ ச ஸப்³போ³ ஸப்³பா³காரேன விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ (விஸுத்³தி⁴॰ 1.69-70) வித்தா²ரிதோயேவ. இமானி பன சத்தாரி ஜா²னானி ஏகோ பி⁴க்கு² சித்தேகக்³க³த்தா²ய பா⁴வேதி, ஏகோ விபஸ்ஸனாபாத³கத்தா²ய, ஏகோ அபி⁴ஞ்ஞாபாத³கத்தா²ய, ஏகோ நிரோத⁴பாத³கத்தா²ய, ஏகோ ப⁴வவிஸேஸத்தா²ய. இத⁴ பன தானிபி விபஸ்ஸனாபாத³கானி அதி⁴ப்பேதானி. அயங் ஹி பி⁴க்கு² இமானி ஜா²னானி ஸமாபஜ்ஜித்வா ஸமாபத்திதோ வுட்டா²ய ஸங்கா²ரே ஸம்மஸித்வா ஹேதுபச்சயபரிக்³க³ஹங் கத்வா ஸப்பச்சயங் நாமரூபஞ்ச வவத்த²பெத்வா இந்த்³ரியப³லபொ³ஜ்ஜ²ங்கா³னி ஸமோதா⁴னெத்வா அரஹத்தங் பாபுணாதி. ஏவமேதானி ஜா²னானி லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகானேவ கதி²தானி. இமஸ்மிம்பி ப³லத்³வயே ஏதத³க்³க³பா⁴வோ வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³போ³.
13. Tatiye vivicceva kāmehītiādīnaṃ catunnaṃ jhānānaṃ pāḷiattho ca bhāvanānayo ca sabbo sabbākārena visuddhimagge (visuddhi. 1.69-70) vitthāritoyeva. Imāni pana cattāri jhānāni eko bhikkhu cittekaggatthāya bhāveti, eko vipassanāpādakatthāya, eko abhiññāpādakatthāya, eko nirodhapādakatthāya, eko bhavavisesatthāya. Idha pana tānipi vipassanāpādakāni adhippetāni. Ayaṃ hi bhikkhu imāni jhānāni samāpajjitvā samāpattito vuṭṭhāya saṅkhāre sammasitvā hetupaccayapariggahaṃ katvā sappaccayaṃ nāmarūpañca vavatthapetvā indriyabalabojjhaṅgāni samodhānetvā arahattaṃ pāpuṇāti. Evametāni jhānāni lokiyalokuttaramissakāneva kathitāni. Imasmimpi baladvaye etadaggabhāvo vuttanayeneva veditabbo.
14. சதுத்தே² ஸங்கி²த்தேன ச வித்தா²ரேன சாதி ஸங்கி²த்தத⁴ம்மதே³ஸனா வித்தா²ரத⁴ம்மதே³ஸனா சாதி த்³வேயேவ த⁴ம்மதே³ஸனாதி த³ஸ்ஸேதி. தத்த² மாதிகங் உத்³தி³ஸித்வா கதி²தா தே³ஸனா ஸங்கி²த்ததே³ஸனா நாம. தமேவ மாதிகங் வித்தா²ரதோ விப⁴ஜித்வா கதி²தா வித்தா²ரதே³ஸனா நாம. மாதிகங் வா ட²பெத்வாபி அட்ட²பெத்வாபி வித்தா²ரதோ விப⁴ஜித்வா கதி²தா வித்தா²ரதே³ஸனா நாம . தாஸு ஸங்கி²த்ததே³ஸனா நாம மஹாபஞ்ஞஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ வஸேன கதி²தா, வித்தா²ரதே³ஸனா நாம மந்த³பஞ்ஞஸ்ஸ. மஹாபஞ்ஞஸ்ஸ ஹி வித்தா²ரதே³ஸனா அதிபபஞ்சோ விய ஹோதி. மந்த³பஞ்ஞஸ்ஸ ஸங்கே²பதே³ஸனா ஸஸகஸ்ஸ உப்பதனங் விய ஹோதி, நேவ அந்தங் ந கோடிங் பாபுணிதுங் ஸக்கோதி. ஸங்கே²பதே³ஸனா ச உக்³க⁴டிதஞ்ஞுஸ்ஸ வஸேன கதி²தா, வித்தா²ரதே³ஸனா இதரேஸங் திண்ணங் வஸேன. ஸகலம்பி ஹி தேபிடகங் ஸங்கே²பதே³ஸனா வித்தா²ரதே³ஸனாதி எத்தே²வ ஸங்க²ங் க³ச்ச²தி.
14. Catutthe saṃkhittena ca vitthārena cāti saṃkhittadhammadesanā vitthāradhammadesanā cāti dveyeva dhammadesanāti dasseti. Tattha mātikaṃ uddisitvā kathitā desanā saṃkhittadesanā nāma. Tameva mātikaṃ vitthārato vibhajitvā kathitā vitthāradesanā nāma. Mātikaṃ vā ṭhapetvāpi aṭṭhapetvāpi vitthārato vibhajitvā kathitā vitthāradesanā nāma . Tāsu saṃkhittadesanā nāma mahāpaññassa puggalassa vasena kathitā, vitthāradesanā nāma mandapaññassa. Mahāpaññassa hi vitthāradesanā atipapañco viya hoti. Mandapaññassa saṅkhepadesanā sasakassa uppatanaṃ viya hoti, neva antaṃ na koṭiṃ pāpuṇituṃ sakkoti. Saṅkhepadesanā ca ugghaṭitaññussa vasena kathitā, vitthāradesanā itaresaṃ tiṇṇaṃ vasena. Sakalampi hi tepiṭakaṃ saṅkhepadesanā vitthāradesanāti ettheva saṅkhaṃ gacchati.
15. பஞ்சமே யஸ்மிங், பி⁴க்க²வே, அதி⁴கரணேதி விவாதா³தி⁴கரணங், அனுவாதா³தி⁴கரணங், ஆபத்தாதி⁴கரணங், கிச்சாதி⁴கரணந்தி இமேஸங் சதுன்னங் அதி⁴கரணானங் யஸ்மிங் அதி⁴கரணே. ஆபன்னோ ச பி⁴க்கூ²தி ஆபத்திங் ஆபன்னோ பி⁴க்கு² ச. தஸ்மேதந்தி தஸ்மிங் ஏதங். தீ³க⁴த்தாயாதி தீ³க⁴ங் அத்³தா⁴னங் திட்ட²னத்தா²ய. க²ரத்தாயாதி தா³ஸ-கொண்ட³-சண்டா³ல-வேனாதி ஏவங் க²ரவாசாபவத்தனத்தா²ய. வாளத்தாயாதி பாணி லெட்³டு³த³ண்டா³தீ³ஹி பஹரணவஸேன கக்க²ளபா⁴வத்தா²ய. பி⁴க்கூ² ச ந பா²ஸுங் விஹரிஸ்ஸந்தீதி அஞ்ஞமஞ்ஞங் விவாதா³பன்னே பி⁴க்கு²ஸங்கே⁴ யேபி உத்³தே³ஸங் வா பரிபுச்ச²ங் வா க³ஹேதுகாமா பதா⁴னங் வா அனுயுஞ்ஜிதுகாமா, தே பா²ஸுங் ந விஹரிஸ்ஸந்தி. பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஸ்மிங் ஹி உபோஸத²பவாரணாய டி²தாய உத்³தே³ஸாதீ³ஹி அத்தி²கா உத்³தே³ஸாதீ³னி க³ஹேதுங் ந ஸக்கொந்தி, விபஸ்ஸகானங் சித்துப்பாதோ³ ந ஏகக்³கோ³ ஹோதி, ததோ விஸேஸங் நிப்³ப³த்தேதுங் ந ஸக்கொந்தி. ஏவங் பி⁴க்கூ² ச ந பா²ஸுங் விஹரிஸ்ஸந்தி. ந தீ³க⁴த்தாயாதிஆதீ³ஸு வுத்தபடிபக்க²னயேன அத்தோ² வேதி³தப்³போ³.
15. Pañcame yasmiṃ, bhikkhave, adhikaraṇeti vivādādhikaraṇaṃ, anuvādādhikaraṇaṃ, āpattādhikaraṇaṃ, kiccādhikaraṇanti imesaṃ catunnaṃ adhikaraṇānaṃ yasmiṃ adhikaraṇe. Āpanno ca bhikkhūti āpattiṃ āpanno bhikkhu ca. Tasmetanti tasmiṃ etaṃ. Dīghattāyāti dīghaṃ addhānaṃ tiṭṭhanatthāya. Kharattāyāti dāsa-koṇḍa-caṇḍāla-venāti evaṃ kharavācāpavattanatthāya. Vāḷattāyāti pāṇi leḍḍudaṇḍādīhi paharaṇavasena kakkhaḷabhāvatthāya. Bhikkhū ca na phāsuṃ viharissantīti aññamaññaṃ vivādāpanne bhikkhusaṅghe yepi uddesaṃ vā paripucchaṃ vā gahetukāmā padhānaṃ vā anuyuñjitukāmā, te phāsuṃ na viharissanti. Bhikkhusaṅghasmiṃ hi uposathapavāraṇāya ṭhitāya uddesādīhi atthikā uddesādīni gahetuṃ na sakkonti, vipassakānaṃ cittuppādo na ekaggo hoti, tato visesaṃ nibbattetuṃ na sakkonti. Evaṃ bhikkhū ca na phāsuṃ viharissanti. Na dīghattāyātiādīsu vuttapaṭipakkhanayena attho veditabbo.
இதா⁴தி இமஸ்மிங் ஸாஸனே. இதி படிஸஞ்சிக்க²தீதி ஏவங் பச்சவெக்க²தி. அகுஸலங் ஆபன்னோதி எத்த² அகுஸலந்தி ஆபத்தி அதி⁴ப்பேதா, ஆபத்திங் ஆபன்னோதி அத்தோ². கஞ்சிதே³வ தே³ஸந்தி ந ஸப்³ப³மேவ ஆபத்திங், ஆபத்தியா பன கஞ்சிதே³வ தே³ஸங் அஞ்ஞதரங் ஆபத்திந்தி அத்தோ². காயேனாதி கரஜகாயேன. அனத்தமனோதி அதுட்ட²சித்தோ. அனத்தமனவாசந்தி அதுட்ட²வாசங். மமேவாதி மங்யேவ. தத்தா²தி தஸ்மிங் அதி⁴கரணே. அச்சயோ அச்சக³மாதி அபராதோ⁴ அதிக்கமித்வா மத்³தி³த்வா க³தோ, அஹமேவெத்த² அபராதி⁴கோ. ஸுங்கதா³யகங்வ ப⁴ண்ட³ஸ்மிந்தி யதா² ஸுங்கட்டா²னங் பரிஹரித்வா நீதே ப⁴ண்ட³ஸ்மிங் ஸுங்கதா³யகங் அபராதோ⁴ அபி⁴ப⁴வதி, ஸோ ச தத்த² அபராதி⁴கோ ஹோதி, ந ராஜானோ ந ராஜபுரிஸாதி அத்தோ².
Idhāti imasmiṃ sāsane. Iti paṭisañcikkhatīti evaṃ paccavekkhati. Akusalaṃ āpannoti ettha akusalanti āpatti adhippetā, āpattiṃ āpannoti attho. Kañcideva desanti na sabbameva āpattiṃ, āpattiyā pana kañcideva desaṃ aññataraṃ āpattinti attho. Kāyenāti karajakāyena. Anattamanoti atuṭṭhacitto. Anattamanavācanti atuṭṭhavācaṃ. Mamevāti maṃyeva. Tatthāti tasmiṃ adhikaraṇe. Accayo accagamāti aparādho atikkamitvā madditvā gato, ahamevettha aparādhiko. Suṅkadāyakaṃva bhaṇḍasminti yathā suṅkaṭṭhānaṃ pariharitvā nīte bhaṇḍasmiṃ suṅkadāyakaṃ aparādho abhibhavati, so ca tattha aparādhiko hoti, na rājāno na rājapurisāti attho.
இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – யோ ஹி ரஞ்ஞா ட²பிதங் ஸுங்கட்டா²னங் பரிஹரித்வா ப⁴ண்ட³ங் ஹரதி, தங் ஸஹ ப⁴ண்ட³ஸகடேன ஆனெத்வா ரஞ்ஞோ த³ஸ்ஸெந்தி. தத்த² நேவ ஸுங்கட்டா²னஸ்ஸ தோ³ஸோ அத்தி², ந ரஞ்ஞோ ந ராஜபுரிஸானங், பரிஹரித்வா க³தஸ்ஸேவ பன தோ³ஸோ, ஏவமேவங் யங் ஸோ பி⁴க்கு² ஆபத்திங் ஆபன்னோ, தத்த² நேவ ஆபத்தியா தோ³ஸோ, ந சோத³கஸ்ஸ. தீஹி பன காரணேஹி தஸ்ஸேவ பி⁴க்கு²னோ தோ³ஸோ. தஸ்ஸ ஹி ஆபத்திங் ஆபன்னபா⁴வேனபி தோ³ஸோ, சோத³கே அனத்தமனதாயபி தோ³ஸோ, அனத்தமனஸ்ஸ ஸதோ பரேஸங் ஆரோசனேனபி தோ³ஸோ. சோத³கஸ்ஸ பன யங் ஸோ தங் ஆபத்திங் ஆபஜ்ஜந்தங் அத்³த³ஸ, தத்த² தோ³ஸோ நத்தி². அனத்தமனதாய சோத³னாய பன தோ³ஸோ. தம்பி அமனஸிகரித்வா அயங் பி⁴க்கு² அத்தனோவ தோ³ஸங் பச்சவெக்க²ந்தோ ‘‘இதி மமேவ தத்த² அச்சயோ அச்சக³மா ஸுங்கதா³யகங்வ ப⁴ண்ட³ஸ்மி’’ந்தி ஏவங் படிஸஞ்சிக்க²தீதி அத்தோ². து³தியவாரே சோத³கஸ்ஸ அனத்தமனதா ச அனத்தமனதாய சோதி³தபா⁴வோ சாதி த்³வே தோ³ஸா, தேஸங் வஸேன ‘‘அச்சயோ அச்சக³மா’’தி எத்த² யோஜனா காதப்³பா³. ஸேஸமெத்த² உத்தானமேவாதி.
Idaṃ vuttaṃ hoti – yo hi raññā ṭhapitaṃ suṅkaṭṭhānaṃ pariharitvā bhaṇḍaṃ harati, taṃ saha bhaṇḍasakaṭena ānetvā rañño dassenti. Tattha neva suṅkaṭṭhānassa doso atthi, na rañño na rājapurisānaṃ, pariharitvā gatasseva pana doso, evamevaṃ yaṃ so bhikkhu āpattiṃ āpanno, tattha neva āpattiyā doso, na codakassa. Tīhi pana kāraṇehi tasseva bhikkhuno doso. Tassa hi āpattiṃ āpannabhāvenapi doso, codake anattamanatāyapi doso, anattamanassa sato paresaṃ ārocanenapi doso. Codakassa pana yaṃ so taṃ āpattiṃ āpajjantaṃ addasa, tattha doso natthi. Anattamanatāya codanāya pana doso. Tampi amanasikaritvā ayaṃ bhikkhu attanova dosaṃ paccavekkhanto ‘‘iti mameva tattha accayo accagamā suṅkadāyakaṃva bhaṇḍasmi’’nti evaṃ paṭisañcikkhatīti attho. Dutiyavāre codakassa anattamanatā ca anattamanatāya coditabhāvo cāti dve dosā, tesaṃ vasena ‘‘accayo accagamā’’ti ettha yojanā kātabbā. Sesamettha uttānamevāti.
16. ச²ட்டே² அஞ்ஞதரோதி ஏகோ அபாகடனாமோ ப்³ராஹ்மணோ. யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமீதி யேனாதி பு⁴ம்மத்தே² கரணவசனங். தஸ்மா யத்த² ப⁴க³வா, தத்த² உபஸங்கமீதி ஏவமெத்த² அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. யேன வா காரணேன ப⁴க³வா தே³வமனுஸ்ஸேஹி உபஸங்கமிதப்³போ³, தேன காரணேன உபஸங்கமீதி ஏவமெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. கேன ச காரணேன ப⁴க³வா உபஸங்கமிதப்³போ³ ? நானப்பகாரகு³ணவிஸேஸாதி⁴க³மாதி⁴ப்பாயேன, ஸாது³ப²லூபபோ⁴கா³தி⁴ப்பாயேன தி³ஜக³ணேஹி நிச்சப²லிதமஹாருக்கோ² விய. உபஸங்கமீதி க³தோதி வுத்தங் ஹோதி. உபஸங்கமித்வாதி உபஸங்கமனபரியோஸானதீ³பனங். அத² வா ஏவங் க³தோ ததோ ஆஸன்னதரங் டா²னங் ப⁴க³வதோ ஸமீபஸங்கா²தங் க³ந்த்வாதிபி வுத்தங் ஹோதி.
16. Chaṭṭhe aññataroti eko apākaṭanāmo brāhmaṇo. Yena bhagavā tenupasaṅkamīti yenāti bhummatthe karaṇavacanaṃ. Tasmā yattha bhagavā, tattha upasaṅkamīti evamettha attho veditabbo. Yena vā kāraṇena bhagavā devamanussehi upasaṅkamitabbo, tena kāraṇena upasaṅkamīti evamettha attho daṭṭhabbo. Kena ca kāraṇena bhagavā upasaṅkamitabbo ? Nānappakāraguṇavisesādhigamādhippāyena, sāduphalūpabhogādhippāyena dijagaṇehi niccaphalitamahārukkho viya. Upasaṅkamīti gatoti vuttaṃ hoti. Upasaṅkamitvāti upasaṅkamanapariyosānadīpanaṃ. Atha vā evaṃ gato tato āsannataraṃ ṭhānaṃ bhagavato samīpasaṅkhātaṃ gantvātipi vuttaṃ hoti.
ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் ஸம்மோதீ³தி யதா² ச க²மனீயாதீ³னி புச்ச²ந்தோ ப⁴க³வா தேன, ஏவங் ஸோபி ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் ஸமப்பவத்தமோதோ³ அஹோஸி, ஸீதோத³கங் விய உண்ஹோத³கேன ஸம்மோதி³தங் ஏகீபா⁴வங் அக³மாஸி. யாய ச ‘‘கச்சி, போ⁴ கோ³தம, க²மனீயங், கச்சி யாபனீயங், கச்சி போ⁴தோ கோ³தமஸ்ஸ ச ஸாவகானஞ்ச அப்பாபா³த⁴ங் அப்பாதங்கங் லஹுட்டா²னங் ப³லங் பா²ஸுவிஹாரோ’’திஆதி³காய கதா²ய ஸம்மோதி³, தங் பீதிபாமோஜ்ஜஸங்கா²தஸ்ஸ ஸம்மோத³ஸ்ஸ ஜனநதோ ஸம்மோதி³துங் யுத்தபா⁴வதோ ச ஸம்மோத³னீயங், அத்த²ப்³யஞ்ஜனமது⁴ரதாய ஸுசிரம்பி காலங் ஸாரேதுங் நிரந்தரங் பவத்தேதுங் அரஹரூபதோ ஸரிதப்³ப³பா⁴வதோ ச ஸாரணீயங். ஸுய்யமானஸுக²தோ வா ஸம்மோத³னீயங், அனுஸ்ஸரியமானஸுக²தோ ஸாரணீயங், ததா² ப்³யஞ்ஜனபரிஸுத்³த⁴தாய ஸம்மோத³னீயங், அத்த²பரிஸுத்³த⁴தாய ஸாரணீயந்தி ஏவங் அனேகேஹி பரியாயேஹி ஸம்மோத³னீயங் ஸாரணீயங் கத²ங் வீதிஸாரெத்வா பரியோஸாபெத்வா நிட்ட²பெத்வா யேனத்தே²ன ஆக³தோ, தங் புச்சி²துகாமோ ஏகமந்தங் நிஸீதி³.
Bhagavatā saddhiṃ sammodīti yathā ca khamanīyādīni pucchanto bhagavā tena, evaṃ sopi bhagavatā saddhiṃ samappavattamodo ahosi, sītodakaṃ viya uṇhodakena sammoditaṃ ekībhāvaṃ agamāsi. Yāya ca ‘‘kacci, bho gotama, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci bhoto gotamassa ca sāvakānañca appābādhaṃ appātaṅkaṃ lahuṭṭhānaṃ balaṃ phāsuvihāro’’tiādikāya kathāya sammodi, taṃ pītipāmojjasaṅkhātassa sammodassa jananato sammodituṃ yuttabhāvato ca sammodanīyaṃ, atthabyañjanamadhuratāya sucirampi kālaṃ sāretuṃ nirantaraṃ pavattetuṃ araharūpato saritabbabhāvato ca sāraṇīyaṃ. Suyyamānasukhato vā sammodanīyaṃ, anussariyamānasukhato sāraṇīyaṃ, tathā byañjanaparisuddhatāya sammodanīyaṃ, atthaparisuddhatāya sāraṇīyanti evaṃ anekehi pariyāyehi sammodanīyaṃ sāraṇīyaṃ kathaṃ vītisāretvā pariyosāpetvā niṭṭhapetvā yenatthena āgato, taṃ pucchitukāmo ekamantaṃ nisīdi.
ஏகமந்தந்தி பா⁴வனபுங்ஸகனித்³தே³ஸோ ‘‘விஸமங் சந்தி³மஸூரியா பரிவத்தந்தீ’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 4.70) விய. தஸ்மா யதா² நிஸின்னோ ஏகமந்தங் நிஸின்னோ ஹோதி, ததா² நிஸீதீ³தி ஏவமெத்த² அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. பு⁴ம்மத்தே² வா ஏதங் உபயோக³வசனங். நிஸீதீ³தி உபாவிஸி. பண்டி³தா ஹி புரிஸா க³ருட்டா²னீயங் உபஸங்கமித்வா ஆஸனகுஸலதாய ஏகமந்தங் நிஸீத³ந்தி. அயஞ்ச நேஸங் அஞ்ஞதரோ, தஸ்மா ஏகமந்தங் நிஸீதி³.
Ekamantanti bhāvanapuṃsakaniddeso ‘‘visamaṃ candimasūriyā parivattantī’’tiādīsu (a. ni. 4.70) viya. Tasmā yathā nisinno ekamantaṃ nisinno hoti, tathā nisīdīti evamettha attho daṭṭhabbo. Bhummatthe vā etaṃ upayogavacanaṃ. Nisīdīti upāvisi. Paṇḍitā hi purisā garuṭṭhānīyaṃ upasaṅkamitvā āsanakusalatāya ekamantaṃ nisīdanti. Ayañca nesaṃ aññataro, tasmā ekamantaṃ nisīdi.
கத²ங் நிஸின்னோ பன ஏகமந்தங் நிஸின்னோ ஹோதீதி? ச² நிஸஜ்ஜதோ³ஸே வஜ்ஜெத்வா. ஸெய்யதி²த³ங் – அதிதூ³ரங், அச்சாஸன்னங், உபரிவாதங், உன்னதப்பதே³ஸங், அதிஸம்முக²ங் அதிபச்சா²தி. அதிதூ³ரே நிஸின்னோ ஹி ஸசே கதே²துகாமோ ஹோதி, உச்சாஸத்³தே³ன கதே²தப்³ப³ங் ஹோதி. அச்சாஸன்னே நிஸின்னோ ஸங்க⁴ட்டனங் கரோதி . உபரிவாதே நிஸின்னோ ஸரீரக³ந்தே⁴ன பா³த⁴தி. உன்னதப்பதே³ஸே நிஸின்னோ அகா³ரவங் பகாஸேதி. அதிஸம்முகா² நிஸின்னோ ஸசே த³ட்டு²காமோ ஹோதி, சக்கு²னா சக்கு²ங் ஆஹச்ச த³ட்ட²ப்³ப³ங் ஹோதி. அதிபச்சா² நிஸின்னோ ஸசே த³ட்டு²காமோ ஹோதி, கீ³வங் பஸாரெத்வா த³ட்ட²ப்³ப³ங் ஹோதி. தஸ்மா அயம்பி ஏதே ச² நிஸஜ்ஜதோ³ஸே வஜ்ஜெத்வா நிஸீதி³. தேன வுத்தங் ‘‘ஏகமந்தங் நிஸீதீ³’’தி.
Kathaṃ nisinno pana ekamantaṃ nisinno hotīti? Cha nisajjadose vajjetvā. Seyyathidaṃ – atidūraṃ, accāsannaṃ, uparivātaṃ, unnatappadesaṃ, atisammukhaṃ atipacchāti. Atidūre nisinno hi sace kathetukāmo hoti, uccāsaddena kathetabbaṃ hoti. Accāsanne nisinno saṅghaṭṭanaṃ karoti . Uparivāte nisinno sarīragandhena bādhati. Unnatappadese nisinno agāravaṃ pakāseti. Atisammukhā nisinno sace daṭṭhukāmo hoti, cakkhunā cakkhuṃ āhacca daṭṭhabbaṃ hoti. Atipacchā nisinno sace daṭṭhukāmo hoti, gīvaṃ pasāretvā daṭṭhabbaṃ hoti. Tasmā ayampi ete cha nisajjadose vajjetvā nisīdi. Tena vuttaṃ ‘‘ekamantaṃ nisīdī’’ti.
ஏதத³வோசாதி து³விதா⁴ ஹி புச்சா² – அகா³ரிகபுச்சா², அனகா³ரிகபுச்சா² ச. தத்த² ‘‘கிங், ப⁴ந்தே, குஸலங், கிங் அகுஸல’’ந்தி (ம॰ நி॰ 3.296) இமினா நயேன அகா³ரிகபுச்சா² ஆக³தா. ‘‘இமே நு கோ², ப⁴ந்தே, பஞ்சுபாதா³னக்க²ந்தா⁴’’தி (ம॰ நி॰ 3.86) இமினா நயேன அனகா³ரிகபுச்சா². அயங் பன அத்தனோ அனுரூபங் அகா³ரிகபுச்ச²ங் புச்ச²ந்தோ ஏதங் ‘‘கோ நு கோ², போ⁴ கோ³தம, ஹேது கோ பச்சயோ’’திஆதி³வசனங் அவோச. தத்த² ஹேது பச்சயோதி உப⁴யம்பேதங் காரணவேவசனமேவ. அத⁴ம்மசரியாவிஸமசரியாஹேதூதி அத⁴ம்மசரியாஸங்கா²தாய விஸமசரியாய ஹேது, தங்காரணா தப்பச்சயாதி அத்தோ² . தத்ராயங் பத³த்தோ² – அத⁴ம்மஸ்ஸ சரியா அத⁴ம்மசரியா, அத⁴ம்மகாரணந்தி அத்தோ². விஸமங் சரியா, விஸமஸ்ஸ வா கம்மஸ்ஸ சரியாதி விஸமசரியா. அத⁴ம்மசரியா ச ஸா விஸமசரியா சாதி அத⁴ம்மசரியாவிஸமசரியா. ஏதேனுபாயேன ஸுக்கபக்கே²பி அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. அத்த²தோ பனெத்த² அத⁴ம்மசரியாவிஸமசரியா நாம த³ஸ அகுஸலகம்மபதா², த⁴ம்மசரியாஸமசரியா நாம த³ஸ குஸலகம்மபதா²தி வேதி³தப்³பா³.
Etadavocāti duvidhā hi pucchā – agārikapucchā, anagārikapucchā ca. Tattha ‘‘kiṃ, bhante, kusalaṃ, kiṃ akusala’’nti (ma. ni. 3.296) iminā nayena agārikapucchā āgatā. ‘‘Ime nu kho, bhante, pañcupādānakkhandhā’’ti (ma. ni. 3.86) iminā nayena anagārikapucchā. Ayaṃ pana attano anurūpaṃ agārikapucchaṃ pucchanto etaṃ ‘‘ko nu kho, bho gotama, hetu ko paccayo’’tiādivacanaṃ avoca. Tattha hetu paccayoti ubhayampetaṃ kāraṇavevacanameva. Adhammacariyāvisamacariyāhetūti adhammacariyāsaṅkhātāya visamacariyāya hetu, taṃkāraṇā tappaccayāti attho . Tatrāyaṃ padattho – adhammassa cariyā adhammacariyā, adhammakāraṇanti attho. Visamaṃ cariyā, visamassa vā kammassa cariyāti visamacariyā. Adhammacariyā ca sā visamacariyā cāti adhammacariyāvisamacariyā. Etenupāyena sukkapakkhepi attho veditabbo. Atthato panettha adhammacariyāvisamacariyā nāma dasa akusalakammapathā, dhammacariyāsamacariyā nāma dasa kusalakammapathāti veditabbā.
அபி⁴க்கந்தங், போ⁴ கோ³தமாதி எத்த² அயங் அபி⁴க்கந்தஸத்³தோ³ க²யஸுந்த³ராபி⁴ரூபஅப்³ப⁴னுமோத³னேஸு தி³ஸ்ஸதி. ‘‘அபி⁴க்கந்தா, ப⁴ந்தே, ரத்தி, நிக்க²ந்தோ பட²மோ யாமோ, சிரனிஸின்னோ பி⁴க்கு²ஸங்கோ⁴’’திஆதீ³ஸு (உதா³॰ 45; சூளவ॰ 383; அ॰ நி॰ 8.20) ஹி க²யே தி³ஸ்ஸதி. ‘‘அயங் இமேஸங் சதுன்னங் புக்³க³லானங் அபி⁴க்கந்ததரோ ச பணீததரோ சா’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 4.100) ஸுந்த³ரே.
Abhikkantaṃ, bho gotamāti ettha ayaṃ abhikkantasaddo khayasundarābhirūpaabbhanumodanesu dissati. ‘‘Abhikkantā, bhante, ratti, nikkhanto paṭhamo yāmo, ciranisinno bhikkhusaṅgho’’tiādīsu (udā. 45; cūḷava. 383; a. ni. 8.20) hi khaye dissati. ‘‘Ayaṃ imesaṃ catunnaṃ puggalānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’tiādīsu (a. ni. 4.100) sundare.
‘‘கோ மே வந்த³தி பாதா³னி, இத்³தி⁴யா யஸஸா ஜலங்;
‘‘Ko me vandati pādāni, iddhiyā yasasā jalaṃ;
அபி⁴க்கந்தேன வண்ணேன, ஸப்³பா³ ஓபா⁴ஸயங் தி³ஸா’’தி. –
Abhikkantena vaṇṇena, sabbā obhāsayaṃ disā’’ti. –
ஆதீ³ஸு (வி॰ வ॰ 857) அபி⁴ரூபே. ‘‘அபி⁴க்கந்தங், ப⁴ந்தே’’திஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 1.250; பாரா॰ 15) அப்³ப⁴னுமோத³னே. இதா⁴பி அப்³ப⁴னுமோத³னேயேவ. யஸ்மா ச அப்³ப⁴னுமோத³னே, தஸ்மா ஸாது⁴ ஸாது⁴, போ⁴ கோ³தமாதி வுத்தங் ஹோதீதி வேதி³தப்³ப³ங்.
Ādīsu (vi. va. 857) abhirūpe. ‘‘Abhikkantaṃ, bhante’’tiādīsu (dī. ni. 1.250; pārā. 15) abbhanumodane. Idhāpi abbhanumodaneyeva. Yasmā ca abbhanumodane, tasmā sādhu sādhu, bho gotamāti vuttaṃ hotīti veditabbaṃ.
‘‘ப⁴யே கோதே⁴ பஸங்ஸாயங், துரிதே கோதூஹலச்ச²ரே;
‘‘Bhaye kodhe pasaṃsāyaṃ, turite kotūhalacchare;
ஹாஸே ஸோகே பஸாதே³ ச, கரே ஆமேடி³தங் பு³தோ⁴’’தி. –
Hāse soke pasāde ca, kare āmeḍitaṃ budho’’ti. –
இமினா ச லக்க²ணேன இத⁴ பஸாத³வஸேன பஸங்ஸாவஸேன சாயங் த்³விக்க²த்துங் வுத்தோதி வேதி³தப்³போ³. அத² வா அபி⁴க்கந்தந்தி அபி⁴க்கந்தங் அதிஇட்ட²ங் அதிமனாபங், அதிஸுந்த³ரந்தி வுத்தங் ஹோதி.
Iminā ca lakkhaṇena idha pasādavasena pasaṃsāvasena cāyaṃ dvikkhattuṃ vuttoti veditabbo. Atha vā abhikkantanti abhikkantaṃ atiiṭṭhaṃ atimanāpaṃ, atisundaranti vuttaṃ hoti.
தத்த² ஏகேன அபி⁴க்கந்தஸத்³தே³ன தே³ஸனங் தோ²மேதி, ஏகேன அத்தனோ பஸாத³ங். அயஞ்ஹெத்த² அதி⁴ப்பாயோ – அபி⁴க்கந்தங், போ⁴ கோ³தம, யதி³த³ங் போ⁴தோ கோ³தமஸ்ஸ த⁴ம்மதே³ஸனா, அபி⁴க்கந்தங் யதி³த³ங் போ⁴தோ கோ³தமஸ்ஸ த⁴ம்மதே³ஸனங் ஆக³ம்ம மம பஸாதோ³தி. ப⁴க³வதோயேவ வா வசனங் த்³வே த்³வே அத்தே² ஸந்தா⁴ய தோ²மேதி – போ⁴தோ கோ³தமஸ்ஸ வசனங் அபி⁴க்கந்தங் தோ³ஸனாஸனதோ, அபி⁴க்கந்தங் கு³ணாதி⁴க³மனதோ , ததா² ஸத்³தா⁴ஜனநதோ, பஞ்ஞாஜனநதோ, ஸாத்த²தோ, ஸப்³யஞ்ஜனதோ, உத்தானபத³தோ, க³ம்பீ⁴ரத்த²தோ, கண்ணஸுக²தோ, ஹத³யங்க³மதோ, அனத்துக்கங்ஸனதோ, அபரவம்ப⁴னதோ, கருணாஸீதலதோ, பஞ்ஞாவதா³ததோ, ஆபாத²ரமணீயதோ, விமத்³த³க்க²மதோ, ஸுய்யமானஸுக²தோ, வீமங்ஸியமானஹிததோதி ஏவமாதீ³ஹி யோஜேதப்³ப³ங்.
Tattha ekena abhikkantasaddena desanaṃ thometi, ekena attano pasādaṃ. Ayañhettha adhippāyo – abhikkantaṃ, bho gotama, yadidaṃ bhoto gotamassa dhammadesanā, abhikkantaṃ yadidaṃ bhoto gotamassa dhammadesanaṃ āgamma mama pasādoti. Bhagavatoyeva vā vacanaṃ dve dve atthe sandhāya thometi – bhoto gotamassa vacanaṃ abhikkantaṃ dosanāsanato, abhikkantaṃ guṇādhigamanato , tathā saddhājananato, paññājananato, sātthato, sabyañjanato, uttānapadato, gambhīratthato, kaṇṇasukhato, hadayaṅgamato, anattukkaṃsanato, aparavambhanato, karuṇāsītalato, paññāvadātato, āpātharamaṇīyato, vimaddakkhamato, suyyamānasukhato, vīmaṃsiyamānahitatoti evamādīhi yojetabbaṃ.
ததோ பரம்பி சதூஹி உபமாஹி தே³ஸனங்யேவ தோ²மேதி. தத்த² நிக்குஜ்ஜிதந்தி அதோ⁴முக²ட²பிதங், ஹெட்டா²முக²ஜாதங் வா. உக்குஜ்ஜெய்யாதி உபரிமுக²ங் கரெய்ய. படிச்ச²ன்னந்தி திணபண்ணாதி³சா²தி³தங். விவரெய்யாதி உக்³கா⁴டெய்ய. மூள்ஹஸ்ஸாதி தி³ஸாமூள்ஹஸ்ஸ. மக்³க³ங் ஆசிக்கெ²ய்யாதி ஹத்தே² க³ஹெத்வா ‘‘ஏஸ மக்³கோ³’’தி வதெ³ய்ய. அந்த⁴காரேதி காளபக்க²சாதுத்³த³ஸீஅட்³ட⁴ரத்தக⁴னவனஸண்ட³மேக⁴படலேஹி சதுரங்கே³ தமே. அயங் தாவ அனுத்தானபத³த்தோ².
Tato parampi catūhi upamāhi desanaṃyeva thometi. Tattha nikkujjitanti adhomukhaṭhapitaṃ, heṭṭhāmukhajātaṃ vā. Ukkujjeyyāti uparimukhaṃ kareyya. Paṭicchannanti tiṇapaṇṇādichāditaṃ. Vivareyyāti ugghāṭeyya. Mūḷhassāti disāmūḷhassa. Maggaṃ ācikkheyyāti hatthe gahetvā ‘‘esa maggo’’ti vadeyya. Andhakāreti kāḷapakkhacātuddasīaḍḍharattaghanavanasaṇḍameghapaṭalehi caturaṅge tame. Ayaṃ tāva anuttānapadattho.
அயங் பன அதி⁴ப்பாயயோஜனா – யதா² கோசி நிக்குஜ்ஜிதங் உக்குஜ்ஜெய்ய, ஏவங் ஸத்³த⁴ம்மவிமுக²ங் அஸத்³த⁴ம்மே பதிதங் மங் அஸத்³த⁴ம்மா வுட்டா²பெந்தேன, யதா² படிச்ச²ன்னங் விவரெய்ய, ஏவங் கஸ்ஸபஸ்ஸ ப⁴க³வதோ ஸாஸனந்தரதா⁴னதோ பபு⁴தி மிச்சா²தி³ட்டி²க³ஹனபடிச்ச²ன்னங் ஸாஸனங் விவரந்தேன, யதா² மூள்ஹஸ்ஸ மக்³க³ங் ஆசிக்கெ²ய்ய, ஏவங் கும்மக்³க³மிச்சா²மக்³க³ப்படிபன்னஸ்ஸ மே ஸக்³க³மொக்க²மக்³க³ங் ஆவிகரொந்தேன, யதா² அந்த⁴காரே தேலபஜ்ஜோதங் தா⁴ரெய்ய, ஏவங் மோஹந்த⁴காரே நிமுக்³க³ஸ்ஸ மே பு³த்³தா⁴தி³ரதனரூபானி அபஸ்ஸதோ தப்படிச்சா²த³கமோஹந்த⁴காரவித்³த⁴ங்ஸகதே³ஸனாபஜ்ஜோததா⁴ரணேன மய்ஹங் போ⁴தா கோ³தமேன ஏதேஹி பரியாயேஹி பகாஸிதத்தா அனேகபரியாயேன த⁴ம்மோ பகாஸிதோதி.
Ayaṃ pana adhippāyayojanā – yathā koci nikkujjitaṃ ukkujjeyya, evaṃ saddhammavimukhaṃ asaddhamme patitaṃ maṃ asaddhammā vuṭṭhāpentena, yathā paṭicchannaṃ vivareyya, evaṃ kassapassa bhagavato sāsanantaradhānato pabhuti micchādiṭṭhigahanapaṭicchannaṃ sāsanaṃ vivarantena, yathā mūḷhassa maggaṃ ācikkheyya, evaṃ kummaggamicchāmaggappaṭipannassa me saggamokkhamaggaṃ āvikarontena, yathā andhakāre telapajjotaṃ dhāreyya, evaṃ mohandhakāre nimuggassa me buddhādiratanarūpāni apassato tappaṭicchādakamohandhakāraviddhaṃsakadesanāpajjotadhāraṇena mayhaṃ bhotā gotamena etehi pariyāyehi pakāsitattā anekapariyāyena dhammo pakāsitoti.
ஏவங் தே³ஸனங் தோ²மெத்வா இமாய தே³ஸனாய ரதனத்தயே பஸன்னசித்தோ பஸன்னாகாரங் கரொந்தோ ஏஸாஹந்திஆதி³மாஹ. தத்த² ஏஸாஹந்தி ஏஸோ அஹங். ப⁴வந்தங் கோ³தமங் ஸரணங் க³ச்சா²மீதி ப⁴வங் மே கோ³தமோ ஸரணங் பராயணங் அக⁴ஸ்ஸ தாதா ஹிதஸ்ஸ ச விதா⁴தாதி இமினா அதி⁴ப்பாயேன ப⁴வந்தங் கோ³தமங் க³ச்சா²மி ப⁴ஜாமி ஸேவாமி பயிருபாஸாமி, ஏவங் வா ஜானாமி பு³ஜ்ஜா²மீதி. யேஸஞ்ஹி தா⁴தூனங் க³தி அத்தோ², பு³த்³தி⁴பி தேஸங் அத்தோ². தஸ்மா க³ச்சா²மீதி இமஸ்ஸ ஜானாமி பு³ஜ்ஜா²மீதி அயமத்தோ² வுத்தோ. த⁴ம்மஞ்ச பி⁴க்கு²ஸங்க⁴ஞ்சாதி எத்த² பன அதி⁴க³தமக்³கே³ ஸச்சி²கதனிரோதே⁴ யதா²னுஸிட்ட²ங் படிபஜ்ஜமானே ச சதூஸு அபாயேஸு அபதமானே தா⁴ரேதீதி த⁴ம்மோ. ஸோ அத்த²தோ அரியமக்³கோ³ சேவ நிப்³பா³னஞ்ச. வுத்தஞ்ஹேதங் – ‘‘யாவதா, பி⁴க்க²வே, த⁴ம்மா ஸங்க²தா, அரியோ அட்ட²ங்கி³கோ மக்³கோ³ தேஸங் அக்³க³மக்கா²யதீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.34) வித்தா²ரோ. ந கேவலஞ்ச அரியமக்³கோ³ சேவ நிப்³பா³னஞ்ச , அபிச கோ² அரியப²லேஹி ஸத்³தி⁴ங் பரியத்தித⁴ம்மோபி. வுத்தஞ்ஹேதங் ச²த்தமாணவகவிமானே –
Evaṃ desanaṃ thometvā imāya desanāya ratanattaye pasannacitto pasannākāraṃ karonto esāhantiādimāha. Tattha esāhanti eso ahaṃ. Bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmīti bhavaṃ me gotamo saraṇaṃ parāyaṇaṃ aghassa tātā hitassa ca vidhātāti iminā adhippāyena bhavantaṃ gotamaṃ gacchāmi bhajāmi sevāmi payirupāsāmi, evaṃ vā jānāmi bujjhāmīti. Yesañhi dhātūnaṃ gati attho, buddhipi tesaṃ attho. Tasmā gacchāmīti imassa jānāmi bujjhāmīti ayamattho vutto. Dhammañca bhikkhusaṅghañcāti ettha pana adhigatamagge sacchikatanirodhe yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamāne ca catūsu apāyesu apatamāne dhāretīti dhammo. So atthato ariyamaggo ceva nibbānañca. Vuttañhetaṃ – ‘‘yāvatā, bhikkhave, dhammā saṅkhatā, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo tesaṃ aggamakkhāyatī’’ti (a. ni. 4.34) vitthāro. Na kevalañca ariyamaggo ceva nibbānañca , apica kho ariyaphalehi saddhiṃ pariyattidhammopi. Vuttañhetaṃ chattamāṇavakavimāne –
‘‘ராக³விராக³மனேஜமஸோகங், த⁴ம்மமஸங்க²தமப்படிகூலங்;
‘‘Rāgavirāgamanejamasokaṃ, dhammamasaṅkhatamappaṭikūlaṃ;
மது⁴ரமிமங் பகு³ணங் ஸுவிப⁴த்தங், த⁴ம்மமிமங் ஸரணத்த²முபேஹீ’’தி. (வி॰ வ॰ 887);
Madhuramimaṃ paguṇaṃ suvibhattaṃ, dhammamimaṃ saraṇatthamupehī’’ti. (vi. va. 887);
எத்த² ராக³விரோகோ³தி மக்³கோ³ கதி²தோ. அனோஜமஸோகந்தி ப²லங். த⁴ம்மமஸங்க²தந்தி நிப்³பா³னங். அப்படிகூலங் மது⁴ரமிமங் பகு³ணங் ஸுவிப⁴த்தந்தி பிடகத்தயேன விப⁴த்தா ஸப்³ப³த⁴ம்மக்க²ந்தா⁴தி. தி³ட்டி²ஸீலஸங்கா⁴தேன ஸங்ஹதோதி ஸங்கோ⁴. ஸோ அத்த²தோ அட்ட²அரியபுக்³க³லஸமூஹோ. வுத்தஞ்ஹேதங் தஸ்மியேவ விமானே –
Ettha rāgavirogoti maggo kathito. Anojamasokanti phalaṃ. Dhammamasaṅkhatanti nibbānaṃ. Appaṭikūlaṃ madhuramimaṃpaguṇaṃ suvibhattanti piṭakattayena vibhattā sabbadhammakkhandhāti. Diṭṭhisīlasaṅghātena saṃhatoti saṅgho. So atthato aṭṭhaariyapuggalasamūho. Vuttañhetaṃ tasmiyeva vimāne –
‘‘யத்த² ச தி³ன்னமஹப்ப²லமாஹு, சதூஸு ஸுசீஸு புரிஸயுகே³ஸு;
‘‘Yattha ca dinnamahapphalamāhu, catūsu sucīsu purisayugesu;
அட்ட² ச புக்³க³லத⁴ம்மத³ஸா தே, ஸங்க⁴மிமங் ஸரணத்த²முபேஹீ’’தி. (வி॰ வ॰ 888);
Aṭṭha ca puggaladhammadasā te, saṅghamimaṃ saraṇatthamupehī’’ti. (vi. va. 888);
பி⁴க்கூ²னங் ஸங்கோ⁴ பி⁴க்கு²ஸங்கோ⁴. எத்தாவதா ப்³ராஹ்மணோ தீணி ஸரணக³மனானி படிவேதே³ஸி.
Bhikkhūnaṃ saṅgho bhikkhusaṅgho. Ettāvatā brāhmaṇo tīṇi saraṇagamanāni paṭivedesi.
இதா³னி தேஸு ஸரணக³மனேஸு கோஸல்லத்த²ங் ஸரணங், ஸரணக³மனங், யோ ச ஸரணங் க³ச்ச²தி, ஸரணக³மனப்பபே⁴தோ³, ஸரணக³மனப²லங், ஸங்கிலேஸோ, பே⁴தோ³தி அயங் விதி⁴ வேதி³தப்³போ³.
Idāni tesu saraṇagamanesu kosallatthaṃ saraṇaṃ, saraṇagamanaṃ, yo ca saraṇaṃ gacchati, saraṇagamanappabhedo, saraṇagamanaphalaṃ, saṃkileso, bhedoti ayaṃ vidhi veditabbo.
ஸெய்யதி²த³ங் – பத³த்த²தோ தாவ ஹிங்ஸதீதி ஸரணங், ஸரணக³தானங் தேனேவ ஸரணக³மனேன ப⁴யங் ஸந்தாஸங் து³க்க²ங் து³க்³க³திபரிகிலேஸங் ஹனதி வினாஸேதீதி அத்தோ², ரதனத்தயஸ்ஸேவேதங் அதி⁴வசனங். அத² வா ஹிதே பவத்தனேன அஹிதா ச நிவத்தனேன ஸத்தானங் ப⁴யங் ஹிங்ஸதீதி பு³த்³தோ⁴, ப⁴வகந்தாரா உத்தாரணேன லோகஸ்ஸ அஸ்ஸாஸதா³னேன ச த⁴ம்மோ, அப்பகானம்பி காரானங் விபுலப²லபடிலாப⁴கரணேன ஸங்கோ⁴. தஸ்மா இமினாபி பரியாயேன ரதனத்தயங் ஸரணங். தப்பஸாத³தக்³க³ருதாஹி விஹதகிலேஸோ தப்பராயணதாகாரப்பவத்தோ சித்துப்பாதோ³ ஸரணக³மனங். தங்ஸமங்கீ³ஸத்தோ ஸரணங் க³ச்ச²தி, வுத்தப்பகாரேன சித்துப்பாதே³ன ‘‘ஏதானி மே தீணி ரதனானி ஸரணங், ஏதானி பராயண’’ந்தி ஏவங் உபேதீதி அத்தோ². ஏவங் தாவ ஸரணங் ஸரணக³மனங் யோ ச ஸரணங் க³ச்ச²தி இத³ங் தயங் வேதி³தப்³ப³ங்.
Seyyathidaṃ – padatthato tāva hiṃsatīti saraṇaṃ, saraṇagatānaṃ teneva saraṇagamanena bhayaṃ santāsaṃ dukkhaṃ duggatiparikilesaṃ hanati vināsetīti attho, ratanattayassevetaṃ adhivacanaṃ. Atha vā hite pavattanena ahitā ca nivattanena sattānaṃ bhayaṃ hiṃsatīti buddho, bhavakantārā uttāraṇena lokassa assāsadānena ca dhammo, appakānampi kārānaṃ vipulaphalapaṭilābhakaraṇena saṅgho. Tasmā imināpi pariyāyena ratanattayaṃ saraṇaṃ. Tappasādataggarutāhi vihatakileso tapparāyaṇatākārappavatto cittuppādo saraṇagamanaṃ. Taṃsamaṅgīsatto saraṇaṃ gacchati, vuttappakārena cittuppādena ‘‘etāni me tīṇi ratanāni saraṇaṃ, etāni parāyaṇa’’nti evaṃ upetīti attho. Evaṃ tāva saraṇaṃ saraṇagamanaṃ yo ca saraṇaṃ gacchati idaṃ tayaṃ veditabbaṃ.
ஸரணக³மனப்பபே⁴தே³ பன து³வித⁴ங் ஸரணக³மனங் லோகுத்தரங் லோகியஞ்சாதி. தத்த² லோகுத்தரங் தி³ட்ட²ஸச்சானங் மக்³க³க்க²ணே ஸரணக³மனுபக்கிலேஸஸமுச்சே²தே³ன ஆரம்மணதோ நிப்³பா³னாரம்மணங் ஹுத்வா கிச்சதோ ஸகலேபி ரதனத்தயே இஜ்ஜ²தி. லோகியங் புது²ஜ்ஜனானங் ஸரணக³மனுபக்கிலேஸவிக்க²ம்ப⁴னேன ஆரம்மணதோ பு³த்³தா⁴தி³கு³ணாரம்மணங் ஹுத்வா இஜ்ஜ²தி. தங் அத்த²தோ பு³த்³தா⁴தீ³ஸு வத்தூ²ஸு ஸத்³தா⁴படிலாபோ⁴, ஸத்³தா⁴மூலிகா ச ஸம்மாதி³ட்டி² த³ஸஸு புஞ்ஞகிரியாவத்தூ²ஸு தி³ட்டி²ஜுகம்மந்தி வுச்சதி.
Saraṇagamanappabhede pana duvidhaṃ saraṇagamanaṃ lokuttaraṃ lokiyañcāti. Tattha lokuttaraṃ diṭṭhasaccānaṃ maggakkhaṇe saraṇagamanupakkilesasamucchedena ārammaṇato nibbānārammaṇaṃ hutvā kiccato sakalepi ratanattaye ijjhati. Lokiyaṃ puthujjanānaṃ saraṇagamanupakkilesavikkhambhanena ārammaṇato buddhādiguṇārammaṇaṃ hutvā ijjhati. Taṃ atthato buddhādīsu vatthūsu saddhāpaṭilābho, saddhāmūlikā ca sammādiṭṭhi dasasu puññakiriyāvatthūsu diṭṭhijukammanti vuccati.
தயித³ங் சதுதா⁴ பவத்ததி அத்தஸன்னிய்யாதனேன தப்பராயணதாய ஸிஸ்ஸபா⁴வூபக³மனேன பணிபாதேனாதி. தத்த² அத்தஸன்னிய்யாதனங் நாம ‘‘அஜ்ஜ ஆதி³ங் கத்வா அஹங் அத்தானங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ நிய்யாதேமி, த⁴ம்மஸ்ஸ, ஸங்க⁴ஸ்ஸா’’தி ஏவங் பு³த்³தா⁴தீ³னங் அத்தபரிச்சஜனங். தப்பராயணதா நாம ‘‘அஜ்ஜ ஆதி³ங் கத்வா அஹங் பு³த்³த⁴பராயணோ, த⁴ம்மபராயணோ, ஸங்க⁴பராயணோ இதி மங் தா⁴ரேதா²’’தி ஏவங் தப்பராயணபா⁴வோ. ஸிஸ்ஸபா⁴வூபக³மனங் நாம ‘‘அஜ்ஜ ஆதி³ங் கத்வா அஹங் பு³த்³த⁴ஸ்ஸ அந்தேவாஸிகோ, த⁴ம்மஸ்ஸ, ஸங்க⁴ஸ்ஸ இதி மங் தா⁴ரேதா²’’தி ஏவங் ஸிஸ்ஸபா⁴வூபக³மோ. பணிபாதோ நாம ‘‘அஜ்ஜ ஆதி³ங் கத்வா அஹங் அபி⁴வாத³ன-பச்சுட்டா²ன-அஞ்ஜலிகம்ம-ஸாமீசிகம்மங் பு³த்³தா⁴தீ³னங்யேவ திண்ணங் வத்தூ²னங் கரோமி இதி மங் தா⁴ரேதா²’’தி ஏவங் பு³த்³தா⁴தீ³ஸு பரமனிபச்சகாரோ. இமேஸஞ்ஹி சதுன்னம்பி ஆகாரானங் அஞ்ஞதரம்பி கரொந்தேன க³ஹிதங்யேவ ஹோதி ஸரணக³மனங்.
Tayidaṃ catudhā pavattati attasanniyyātanena tapparāyaṇatāya sissabhāvūpagamanena paṇipātenāti. Tattha attasanniyyātanaṃ nāma ‘‘ajja ādiṃ katvā ahaṃ attānaṃ buddhassa niyyātemi, dhammassa, saṅghassā’’ti evaṃ buddhādīnaṃ attapariccajanaṃ. Tapparāyaṇatā nāma ‘‘ajja ādiṃ katvā ahaṃ buddhaparāyaṇo, dhammaparāyaṇo, saṅghaparāyaṇo iti maṃ dhārethā’’ti evaṃ tapparāyaṇabhāvo. Sissabhāvūpagamanaṃ nāma ‘‘ajja ādiṃ katvā ahaṃ buddhassa antevāsiko, dhammassa, saṅghassa iti maṃ dhārethā’’ti evaṃ sissabhāvūpagamo. Paṇipāto nāma ‘‘ajja ādiṃ katvā ahaṃ abhivādana-paccuṭṭhāna-añjalikamma-sāmīcikammaṃ buddhādīnaṃyeva tiṇṇaṃ vatthūnaṃ karomi iti maṃ dhārethā’’ti evaṃ buddhādīsu paramanipaccakāro. Imesañhi catunnampi ākārānaṃ aññatarampi karontena gahitaṃyeva hoti saraṇagamanaṃ.
அபிச ‘‘ப⁴க³வதோ அத்தானங் பரிச்சஜாமி, த⁴ம்மஸ்ஸ, ஸங்க⁴ஸ்ஸ அத்தானங் பரிச்சஜாமி, ஜீவிதங் பரிச்சஜாமி, பரிச்சத்தோயேவ மே அத்தா, பரிச்சத்தங்யேவ மே ஜீவிதங், ஜீவிதபரியந்திகங் பு³த்³த⁴ங் ஸரணங் க³ச்சா²மி, பு³த்³தோ⁴ மே ஸரணங் லேணங் தாண’’ந்தி ஏவம்பி அத்தஸன்னிய்யாதனங் வேதி³தப்³ப³ங். ‘‘ஸத்தா²ரஞ்ச வதாஹங் பஸ்ஸெய்யங், ப⁴க³வந்தமேவ பஸ்ஸெய்யங், ஸுக³தஞ்ச வதாஹங் பஸ்ஸெய்யங், ப⁴க³வந்தமேவ பஸ்ஸெய்யங், ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஞ்ச வதாஹங் பஸ்ஸெய்யங், ப⁴க³வந்தமேவ பஸ்ஸெய்ய’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 2.154) ஏவம்பி மஹாகஸ்ஸபஸ்ஸ ஸரணக³மனே விய ஸிஸ்ஸபா⁴வூபக³மனங் த³ட்ட²ப்³ப³ங்.
Apica ‘‘bhagavato attānaṃ pariccajāmi, dhammassa, saṅghassa attānaṃ pariccajāmi, jīvitaṃ pariccajāmi, pariccattoyeva me attā, pariccattaṃyeva me jīvitaṃ, jīvitapariyantikaṃ buddhaṃ saraṇaṃ gacchāmi, buddho me saraṇaṃ leṇaṃ tāṇa’’nti evampi attasanniyyātanaṃ veditabbaṃ. ‘‘Satthārañca vatāhaṃ passeyyaṃ, bhagavantameva passeyyaṃ, sugatañca vatāhaṃ passeyyaṃ, bhagavantameva passeyyaṃ, sammāsambuddhañca vatāhaṃ passeyyaṃ, bhagavantameva passeyya’’nti (saṃ. ni. 2.154) evampi mahākassapassa saraṇagamane viya sissabhāvūpagamanaṃ daṭṭhabbaṃ.
‘‘ஸோ அஹங் விசரிஸ்ஸாமி, கா³மா கா³மங் புரா புரங்;
‘‘So ahaṃ vicarissāmi, gāmā gāmaṃ purā puraṃ;
நமஸ்ஸமானோ ஸம்பு³த்³த⁴ங், த⁴ம்மஸ்ஸ ச ஸுத⁴ம்மத’’ந்தி. (ஸு॰ நி॰ 194; ஸங்॰ நி॰ 1.246);
Namassamāno sambuddhaṃ, dhammassa ca sudhammata’’nti. (su. ni. 194; saṃ. ni. 1.246);
ஏவம்பி ஆளவகாதீ³னங் ஸரணக³மனங் விய தப்பராயணதா வேதி³தப்³பா³. ‘‘அத² கோ² ப்³ரஹ்மாயு ப்³ராஹ்மணோ உட்டா²யாஸனா ஏகங்ஸங் உத்தராஸங்க³ங் கரித்வா ப⁴க³வதோ பாதே³ஸு ஸிரஸா நிபதித்வா ப⁴க³வதோ பாதா³னி முகே²ன ச பரிசும்ப³தி, பாணீஹி ச பரிஸம்பா³ஹதி, நாமஞ்ச ஸாவேதி – ‘ப்³ரஹ்மாயு அஹங், போ⁴ கோ³தம, ப்³ராஹ்மணோ; ப்³ரஹ்மாயு அஹங், போ⁴ கோ³தம, ப்³ராஹ்மணோ’’’தி (ம॰ நி॰ 2.394) ஏவம்பி பணிபாதோ வேதி³தப்³போ³.
Evampi āḷavakādīnaṃ saraṇagamanaṃ viya tapparāyaṇatā veditabbā. ‘‘Atha kho brahmāyu brāhmaṇo uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavato pādāni mukhena ca paricumbati, pāṇīhi ca parisambāhati, nāmañca sāveti – ‘brahmāyu ahaṃ, bho gotama, brāhmaṇo; brahmāyu ahaṃ, bho gotama, brāhmaṇo’’’ti (ma. ni. 2.394) evampi paṇipāto veditabbo.
ஸோ பனேஸ ஞாதிப⁴யாசரியத³க்கி²ணெய்யவஸேன சதுப்³பி³தோ⁴ ஹோதி. தத்த² த³க்கி²ணெய்யபணிபாதேன ஸரணக³மனங் ஹோதி, ந இதரேஹி. ஸெட்ட²வஸேனேவ ஹி ஸரணங் க³ண்ஹாதி, ஸெட்ட²வஸேன ச பி⁴ஜ்ஜதி. தஸ்மா யோ ஸாகியோ வா கோலியோ வா ‘‘பு³த்³தோ⁴ அம்ஹாகங் ஞாதகோ’’தி வந்த³தி, அக்³க³ஹிதமேவ ஹோதி ஸரணங். யோ வா ‘‘ஸமணோ கோ³தமோ ராஜபூஜிதோ மஹானுபா⁴வோ அவந்தி³யமானோ அனத்த²ம்பி கரெய்யா’’தி ப⁴யேன வந்த³தி, அக்³க³ஹிதமேவ ஹோதி ஸரணங். யோ வா போ³தி⁴ஸத்தகாலே ப⁴க³வதோ ஸந்திகே கிஞ்சி உக்³க³ஹிதங் ஸரமானோ பு³த்³த⁴காலே வா –
So panesa ñātibhayācariyadakkhiṇeyyavasena catubbidho hoti. Tattha dakkhiṇeyyapaṇipātena saraṇagamanaṃ hoti, na itarehi. Seṭṭhavaseneva hi saraṇaṃ gaṇhāti, seṭṭhavasena ca bhijjati. Tasmā yo sākiyo vā koliyo vā ‘‘buddho amhākaṃ ñātako’’ti vandati, aggahitameva hoti saraṇaṃ. Yo vā ‘‘samaṇo gotamo rājapūjito mahānubhāvo avandiyamāno anatthampi kareyyā’’ti bhayena vandati, aggahitameva hoti saraṇaṃ. Yo vā bodhisattakāle bhagavato santike kiñci uggahitaṃ saramāno buddhakāle vā –
‘‘ஏகேன போ⁴கே³ பு⁴ஞ்ஜெய்ய, த்³வீஹி கம்மங் பயோஜயே;
‘‘Ekena bhoge bhuñjeyya, dvīhi kammaṃ payojaye;
சதுத்த²ஞ்ச நிதா⁴பெய்ய, ஆபதா³ஸு ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி. (தீ³॰ நி॰ 3.265) –
Catutthañca nidhāpeyya, āpadāsu bhavissatī’’ti. (dī. ni. 3.265) –
ஏவரூபங் அனுஸாஸனிங் உக்³க³ஹெத்வா ‘‘ஆசரியோ மே’’தி வந்த³தி, அக்³க³ஹிதமேவ ஹோதி ஸரணங். யோ பன ‘‘அயங் லோகே அக்³க³த³க்கி²ணெய்யோ’’தி வந்த³தி, தேனேவ க³ஹிதங் ஹோதி ஸரணங்.
Evarūpaṃ anusāsaniṃ uggahetvā ‘‘ācariyo me’’ti vandati, aggahitameva hoti saraṇaṃ. Yo pana ‘‘ayaṃ loke aggadakkhiṇeyyo’’ti vandati, teneva gahitaṃ hoti saraṇaṃ.
ஏவங் க³ஹிதஸரணஸ்ஸ ச உபாஸகஸ்ஸ வா உபாஸிகாய வா அஞ்ஞதித்தி²யேஸு பப்³ப³ஜிதம்பி ஞாதிங் ‘‘ஞாதகோ மே அய’’ந்தி வந்த³தோ ஸரணக³மனங் ந பி⁴ஜ்ஜதி, பகே³வ அபப்³ப³ஜிதங். ததா² ராஜானங் ப⁴யவஸேன வந்த³தோ. ஸோ ஹி ரட்ட²பூஜிதத்தா அவந்தி³யமானோ அனத்த²ம்பி கரெய்யாதி. ததா² யங் கிஞ்சி ஸிப்பங் ஸிக்கா²பகங் தித்தி²யங் ‘‘ஆசரியோ மே அய’’ந்தி வந்த³தோபி ந பி⁴ஜ்ஜதீதி ஏவங் ஸரணக³மனப்பபே⁴தோ³ வேதி³தப்³போ³.
Evaṃ gahitasaraṇassa ca upāsakassa vā upāsikāya vā aññatitthiyesu pabbajitampi ñātiṃ ‘‘ñātako me aya’’nti vandato saraṇagamanaṃ na bhijjati, pageva apabbajitaṃ. Tathā rājānaṃ bhayavasena vandato. So hi raṭṭhapūjitattā avandiyamāno anatthampi kareyyāti. Tathā yaṃ kiñci sippaṃ sikkhāpakaṃ titthiyaṃ ‘‘ācariyo me aya’’nti vandatopi na bhijjatīti evaṃ saraṇagamanappabhedo veditabbo.
எத்த² ச லோகுத்தரஸ்ஸ ஸரணக³மனஸ்ஸ சத்தாரி ஸாமஞ்ஞப²லானி விபாகப²லங், ஸப்³ப³து³க்க²க்க²யோ ஆனிஸங்ஸப²லங். வுத்தஞ்ஹேதங் –
Ettha ca lokuttarassa saraṇagamanassa cattāri sāmaññaphalāni vipākaphalaṃ, sabbadukkhakkhayo ānisaṃsaphalaṃ. Vuttañhetaṃ –
‘‘யோ ச பு³த்³த⁴ஞ்ச த⁴ம்மஞ்ச, ஸங்க⁴ஞ்ச ஸரணங் க³தோ;
‘‘Yo ca buddhañca dhammañca, saṅghañca saraṇaṃ gato;
சத்தாரி அரியஸச்சானி, ஸம்மப்பஞ்ஞாய பஸ்ஸதி. (த⁴॰ ப॰ 190);
Cattāri ariyasaccāni, sammappaññāya passati. (dha. pa. 190);
‘‘து³க்க²ங் து³க்க²ஸமுப்பாத³ங், து³க்க²ஸ்ஸ ச அதிக்கமங்;
‘‘Dukkhaṃ dukkhasamuppādaṃ, dukkhassa ca atikkamaṃ;
அரியஞ்சட்ட²ங்கி³கங் மக்³க³ங், து³க்கூ²பஸமகா³மினங். (த⁴॰ ப॰ 191);
Ariyañcaṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, dukkhūpasamagāminaṃ. (dha. pa. 191);
‘‘ஏதங் கோ² ஸரணங் கே²மங், ஏதங் ஸரணமுத்தமங்;
‘‘Etaṃ kho saraṇaṃ khemaṃ, etaṃ saraṇamuttamaṃ;
ஏதங் ஸரணமாக³ம்ம, ஸப்³ப³து³க்கா² பமுச்சதீ’’தி. (த⁴॰ ப॰ 192);
Etaṃ saraṇamāgamma, sabbadukkhā pamuccatī’’ti. (dha. pa. 192);
அபிச நிச்சதோ அனுபக³மனாதி³வஸேனபேதஸ்ஸ ஆனிஸங்ஸப²லங் வேதி³தப்³ப³ங். வுத்தஞ்ஹேதங் –
Apica niccato anupagamanādivasenapetassa ānisaṃsaphalaṃ veditabbaṃ. Vuttañhetaṃ –
‘‘அட்டா²னமேதங், பி⁴க்க²வே, அனவகாஸோ, யங் தி³ட்டி²ஸம்பன்னோ புக்³க³லோ கஞ்சி ஸங்கா²ரங் நிச்சதோ உபக³ச்செ²ய்ய, ஸுக²தோ உபக³ச்செ²ய்ய, கஞ்சி த⁴ம்மங் அத்ததோ உபக³ச்செ²ய்ய, மாதரங் ஜீவிதா வோரோபெய்ய, பிதரங், அரஹந்தங் ஜீவிதா வோரோபெய்ய, பது³ட்ட²சித்தோ ததா²க³தஸ்ஸ லோஹிதங் உப்பாதெ³ய்ய, ஸங்க⁴ங் பி⁴ந்தெ³ய்ய, அஞ்ஞங் ஸத்தா²ரங் உத்³தி³ஸெய்ய, நேதங் டா²னங் விஜ்ஜதீ’’தி (ம॰ நி॰ 3.128-130; அ॰ நி॰ 1.272-277).
‘‘Aṭṭhānametaṃ, bhikkhave, anavakāso, yaṃ diṭṭhisampanno puggalo kañci saṅkhāraṃ niccato upagaccheyya, sukhato upagaccheyya, kañci dhammaṃ attato upagaccheyya, mātaraṃ jīvitā voropeyya, pitaraṃ, arahantaṃ jīvitā voropeyya, paduṭṭhacitto tathāgatassa lohitaṃ uppādeyya, saṅghaṃ bhindeyya, aññaṃ satthāraṃ uddiseyya, netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti (ma. ni. 3.128-130; a. ni. 1.272-277).
லோகியஸ்ஸ பன ஸரணக³மனஸ்ஸ ப⁴வஸம்பதா³பி போ⁴க³ஸம்பதா³பி ப²லமேவ. வுத்தஞ்ஹேதங் –
Lokiyassa pana saraṇagamanassa bhavasampadāpi bhogasampadāpi phalameva. Vuttañhetaṃ –
‘‘யே கேசி பு³த்³த⁴ங் ஸரணங் க³தாஸே,
‘‘Ye keci buddhaṃ saraṇaṃ gatāse,
ந தே க³மிஸ்ஸந்தி அபாயபூ⁴மிங்;
Na te gamissanti apāyabhūmiṃ;
பஹாய மானுஸங் தே³ஹங்,
Pahāya mānusaṃ dehaṃ,
தே³வகாயங் பரிபூரெஸ்ஸந்தீ’’தி. (ஸங்॰ நி॰ 1.37);
Devakāyaṃ paripūressantī’’ti. (saṃ. ni. 1.37);
அபரம்பி வுத்தங் –
Aparampi vuttaṃ –
‘‘அத² கோ² ஸக்கோ தே³வானமிந்தோ³ அஸீதியா தே³வதாஸஹஸ்ஸேஹி ஸத்³தி⁴ங் யேனாயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ தேனுபஸங்கமி…பே॰… ஏகமந்தங் டி²தங் கோ² ஸக்கங் தே³வானமிந்த³ங் ஆயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ ஏதத³வோச – ‘ஸாது⁴ கோ², தே³வானமிந்த³, பு³த்³த⁴ஸரணக³மனங் ஹோதி. பு³த்³த⁴ஸரணக³மனஹேது கோ² தே³வானமிந்த³ ஏவமிதே⁴கச்சே ஸத்தா காயஸ்ஸ பே⁴தா³ பரங் மரணா ஸுக³திங் ஸக்³க³ங் லோகங் உபபஜ்ஜந்தி. தே அஞ்ஞே தே³வே த³ஸஹி டா²னேஹி அதி⁴க³ண்ஹந்தி தி³ப்³பே³ன ஆயுனா தி³ப்³பே³ன வண்ணேன ஸுகே²ன யஸேன ஆதி⁴பதெய்யேன தி³ப்³பே³ஹி ரூபேஹி ஸத்³தே³ஹி க³ந்தே⁴ஹி ரஸேஹி பொ²ட்ட²ப்³பே³ஹீ’’’தி (ஸங்॰ நி॰ 4.341).
‘‘Atha kho sakko devānamindo asītiyā devatāsahassehi saddhiṃ yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami…pe… ekamantaṃ ṭhitaṃ kho sakkaṃ devānamindaṃ āyasmā mahāmoggallāno etadavoca – ‘sādhu kho, devānaminda, buddhasaraṇagamanaṃ hoti. Buddhasaraṇagamanahetu kho devānaminda evamidhekacce sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti. Te aññe deve dasahi ṭhānehi adhigaṇhanti dibbena āyunā dibbena vaṇṇena sukhena yasena ādhipateyyena dibbehi rūpehi saddehi gandhehi rasehi phoṭṭhabbehī’’’ti (saṃ. ni. 4.341).
ஏஸேவ நயோ த⁴ம்மே ஸங்கே⁴ ச. அபிச வேலாமஸுத்தாதி³வஸேனாபி (அ॰ நி॰ 9.20 ஆத³யோ) ஸரணக³மனஸ்ஸ ப²லவிஸேஸோ வேதி³தப்³போ³. ஏவங் ஸரணக³மனப²லங் வேதி³தப்³ப³ங்.
Eseva nayo dhamme saṅghe ca. Apica velāmasuttādivasenāpi (a. ni. 9.20 ādayo) saraṇagamanassa phalaviseso veditabbo. Evaṃ saraṇagamanaphalaṃ veditabbaṃ.
தத்த² லோகியஸரணக³மனங் தீஸு வத்தூ²ஸு அஞ்ஞாணஸங்ஸயமிச்சா²ஞாணாதீ³ஹி ஸங்கிலிஸ்ஸதி, ந மஹாஜுதிகங் ஹோதி ந மஹாவிப்பா²ரங். லோகுத்தரஸ்ஸ நத்தி² ஸங்கிலேஸோ. லோகியஸ்ஸ ச ஸரணக³மனஸ்ஸ து³விதோ⁴ பே⁴தோ³ ஸாவஜ்ஜோ அனவஜ்ஜோ ச. தத்த² ஸாவஜ்ஜோ அஞ்ஞஸத்தா²ராதீ³ஸு அத்தஸன்னிய்யாதனாதீ³ஹி ஹோதி, ஸோ அனிட்ட²ப²லோ. அனவஜ்ஜோ காலகிரியாய, ஸோ அவிபாகத்தா அப²லோ. லோகுத்தரஸ்ஸ பன நேவத்தி² பே⁴தோ³. ப⁴வந்தரேபி ஹி அரியஸாவகோ அஞ்ஞங் ஸத்தா²ரங் ந உத்³தி³ஸதீதி ஏவங் ஸரணக³மனஸ்ஸ ஸங்கிலேஸோ ச பே⁴தோ³ ச வேதி³தப்³போ³.
Tattha lokiyasaraṇagamanaṃ tīsu vatthūsu aññāṇasaṃsayamicchāñāṇādīhi saṃkilissati, na mahājutikaṃ hoti na mahāvipphāraṃ. Lokuttarassa natthi saṃkileso. Lokiyassa ca saraṇagamanassa duvidho bhedo sāvajjo anavajjo ca. Tattha sāvajjo aññasatthārādīsu attasanniyyātanādīhi hoti, so aniṭṭhaphalo. Anavajjo kālakiriyāya, so avipākattā aphalo. Lokuttarassa pana nevatthi bhedo. Bhavantarepi hi ariyasāvako aññaṃ satthāraṃ na uddisatīti evaṃ saraṇagamanassa saṃkileso ca bhedo ca veditabbo.
உபாஸகங் மங் ப⁴வங் கோ³தமோ தா⁴ரேதூதி மங் ப⁴வங் கோ³தமோ ‘‘உபாஸகோ அய’’ந்தி ஏவங் தா⁴ரேது, ஜானாதூதி அத்தோ². உபாஸகவிதி⁴கோஸல்லத்த²ங் பனெத்த² கோ உபாஸகோ, கஸ்மா உபாஸகோதி வுச்சதி, கிமஸ்ஸ ஸீலங், கோ ஆஜீவோ, கா விபத்தி, கா ஸம்பத்தீதி இத³ங் பகிண்ணகங் வேதி³தப்³ப³ங்.
Upāsakaṃmaṃ bhavaṃ gotamo dhāretūti maṃ bhavaṃ gotamo ‘‘upāsako aya’’nti evaṃ dhāretu, jānātūti attho. Upāsakavidhikosallatthaṃ panettha ko upāsako, kasmā upāsakoti vuccati, kimassa sīlaṃ, ko ājīvo, kā vipatti, kā sampattīti idaṃ pakiṇṇakaṃ veditabbaṃ.
தத்த² கோ உபாஸகோதி யோ கோசி ஸரணக³தோ க³ஹட்டோ². வுத்தஞ்ஹேதங் –
Tattha ko upāsakoti yo koci saraṇagato gahaṭṭho. Vuttañhetaṃ –
‘‘யதோ கோ², மஹானாம, உபாஸகோ பு³த்³த⁴ங் ஸரணங் க³தோ ஹோதி, த⁴ம்மங் ஸரணங் க³தோ, ஸங்க⁴ங் ஸரணங் க³தோ ஹோதி. எத்தாவதா கோ², மஹானாம, உபாஸகோ ஹோதீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.1033).
‘‘Yato kho, mahānāma, upāsako buddhaṃ saraṇaṃ gato hoti, dhammaṃ saraṇaṃ gato, saṅghaṃ saraṇaṃ gato hoti. Ettāvatā kho, mahānāma, upāsako hotī’’ti (saṃ. ni. 5.1033).
கஸ்மா உபாஸகோதி. ரதனத்தயஸ்ஸ உபாஸனதோ. ஸோ ஹி பு³த்³த⁴ங் உபாஸதீதி உபாஸகோ. த⁴ம்மங், ஸங்க⁴ங் உபாஸதீதி உபாஸகோதி.
Kasmāupāsakoti. Ratanattayassa upāsanato. So hi buddhaṃ upāsatīti upāsako. Dhammaṃ, saṅghaṃ upāsatīti upāsakoti.
கிமஸ்ஸ ஸீலந்தி. பஞ்ச வேரமணியோ. யதா²ஹ –
Kimassa sīlanti. Pañca veramaṇiyo. Yathāha –
‘‘யதோ கோ², மஹானாம, உபாஸகோ பாணாதிபாதா படிவிரதோ ஹோதி, அதி³ன்னாதா³னா, காமேஸுமிச்சா²சாரா, முஸாவாதா³, ஸுராமேரயமஜ்ஜப்பமாத³ட்டா²னா படிவிரதோ ஹோதி. எத்தாவதா கோ², மஹானாம, உபாஸகோ ஸீலவா ஹோதீ’’தி (ஸங்॰ நி॰ 5.1033).
‘‘Yato kho, mahānāma, upāsako pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā, kāmesumicchācārā, musāvādā, surāmerayamajjappamādaṭṭhānā paṭivirato hoti. Ettāvatā kho, mahānāma, upāsako sīlavā hotī’’ti (saṃ. ni. 5.1033).
கோ ஆஜீவோதி. பஞ்ச மிச்சா²வணிஜ்ஜா பஹாய த⁴ம்மேன ஸமேன ஜீவிககப்பனங். வுத்தஞ்ஹேதங் –
Ko ājīvoti. Pañca micchāvaṇijjā pahāya dhammena samena jīvikakappanaṃ. Vuttañhetaṃ –
‘‘பஞ்சிமா, பி⁴க்க²வே, வணிஜ்ஜா உபாஸகேன அகரணீயா. கதமா பஞ்ச. ஸத்த²வணிஜ்ஜா, ஸத்தவணிஜ்ஜா, மங்ஸவணிஜ்ஜா, மஜ்ஜவணிஜ்ஜா, விஸவணிஜ்ஜா. இமா கோ², பி⁴க்க²வே, பஞ்ச வணிஜ்ஜா உபாஸகேன அகரணீயா’’தி (அ॰ நி॰ 5.177).
‘‘Pañcimā, bhikkhave, vaṇijjā upāsakena akaraṇīyā. Katamā pañca. Satthavaṇijjā, sattavaṇijjā, maṃsavaṇijjā, majjavaṇijjā, visavaṇijjā. Imā kho, bhikkhave, pañca vaṇijjā upāsakena akaraṇīyā’’ti (a. ni. 5.177).
கா விபத்தீதி. யா தஸ்ஸேவ ஸீலஸ்ஸ ச ஆஜீவஸ்ஸ ச விபத்தி, அயமஸ்ஸ விபத்தி. அபிச யாய ஏஸ சண்டா³லோ சேவ ஹோதி மலஞ்ச பதிகுட்டோ² ச, ஸாபி தஸ்ஸ விபத்தீதி வேதி³தப்³பா³. தே ச அத்த²தோ அஸ்ஸத்³தி⁴யாத³யோ பஞ்ச த⁴ம்மா ஹொந்தி. யதா²ஹ –
Kā vipattīti. Yā tasseva sīlassa ca ājīvassa ca vipatti, ayamassa vipatti. Apica yāya esa caṇḍālo ceva hoti malañca patikuṭṭho ca, sāpi tassa vipattīti veditabbā. Te ca atthato assaddhiyādayo pañca dhammā honti. Yathāha –
‘‘பஞ்சஹி , பி⁴க்க²வே, த⁴ம்மேஹி ஸமன்னாக³தோ உபாஸகோ உபாஸகசண்டா³லோ ச ஹோதி உபாஸகமலஞ்ச உபாஸகபதிகுட்டோ² ச. கதமேஹி பஞ்சஹி? அஸ்ஸத்³தோ⁴ ஹோதி, து³ஸ்ஸீலோ ஹோதி, கோதூஹலமங்க³லிகோ ஹோதி, மங்க³லங் பச்சேதி நோ கம்மங், இதோ ச ப³ஹித்³தா⁴ த³க்கி²ணெய்யங் பரியேஸதி, தத்த² ச புப்³ப³காரங் கரோதீ’’தி (அ॰ நி॰ 5.175).
‘‘Pañcahi , bhikkhave, dhammehi samannāgato upāsako upāsakacaṇḍālo ca hoti upāsakamalañca upāsakapatikuṭṭho ca. Katamehi pañcahi? Assaddho hoti, dussīlo hoti, kotūhalamaṅgaliko hoti, maṅgalaṃ pacceti no kammaṃ, ito ca bahiddhā dakkhiṇeyyaṃ pariyesati, tattha ca pubbakāraṃ karotī’’ti (a. ni. 5.175).
கா ஸம்பத்தீதி. யா சஸ்ஸ ஸீலஸம்பதா³ ச ஆஜீவஸம்பதா³ ச, ஸா ஸம்பத்தி. யே சஸ்ஸ ரதனபா⁴வாதி³கரா ஸத்³தா⁴த³யோ பஞ்ச த⁴ம்மா. யதா²ஹ –
Kā sampattīti. Yā cassa sīlasampadā ca ājīvasampadā ca, sā sampatti. Ye cassa ratanabhāvādikarā saddhādayo pañca dhammā. Yathāha –
‘‘பஞ்சஹி , பி⁴க்க²வே, த⁴ம்மேஹி ஸமன்னாக³தோ உபாஸகோ உபாஸகரதனஞ்ச ஹோதி உபாஸகபது³மஞ்ச உபாஸகபுண்ட³ரீகஞ்ச. கதமேஹி பஞ்சஹி? ஸத்³தோ⁴ ஹோதி, ஸீலவா ஹோதி, ந கோதூஹலமங்க³லிகோ ஹோதி, கம்மங் பச்சேதி நோ மங்க³லங், ந இதோ ப³ஹித்³தா⁴ த³க்கி²ணெய்யங் க³வேஸதி, இத⁴ ச புப்³ப³காரங் கரோதீ’’தி (அ॰ நி॰ 5.175).
‘‘Pañcahi , bhikkhave, dhammehi samannāgato upāsako upāsakaratanañca hoti upāsakapadumañca upāsakapuṇḍarīkañca. Katamehi pañcahi? Saddho hoti, sīlavā hoti, na kotūhalamaṅgaliko hoti, kammaṃ pacceti no maṅgalaṃ, na ito bahiddhā dakkhiṇeyyaṃ gavesati, idha ca pubbakāraṃ karotī’’ti (a. ni. 5.175).
அஜ்ஜதக்³கே³தி எத்த² அயங் அக்³க³ஸத்³தோ³ ஆதி³கோடிகொட்டா²ஸஸெட்டே²ஸு தி³ஸ்ஸதி. ‘‘அஜ்ஜதக்³கே³ ஸம்ம, தோ³வாரிக, ஆவராமி த்³வாரங் நிக³ண்டா²னங் நிக³ண்டீ²ன’’ந்திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 2.70) ஹி ஆதி³ம்ஹி தி³ஸ்ஸதி. ‘‘தேனேவ அங்கு³லக்³கே³ன தங் அங்கு³லக்³க³ங் பராமஸெய்ய (கதா²॰ 441). உச்ச²க்³க³ங் வேளக்³க³’’ந்திஆதீ³ஸு கோடியங். ‘‘அம்பி³லக்³க³ங் வா மது⁴ரக்³க³ங் வா தித்தகக்³க³ங் வா (ஸங்॰ நி॰ 5.374), அனுஜானாமி, பி⁴க்க²வே, விஹாரக்³கே³ன வா பரிவேணக்³கே³ன வா பா⁴ஜேது’’ந்திஆதீ³ஸு (சூளவ॰ 318) கொட்டா²ஸே. ‘‘யாவதா, பி⁴க்க²வே, ஸத்தா அபதா³ வா…பே॰… ததா²க³தோ தேஸங் அக்³க³மக்கா²யதீ’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 4.34) ஸெட்டே². இத⁴ பனாயங் ஆதி³ம்ஹி த³ட்ட²ப்³போ³. தஸ்மா அஜ்ஜதக்³கே³தி அஜ்ஜதங் ஆதி³ங் கத்வாதி ஏவமெத்த² அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. அஜ்ஜதந்தி அஜ்ஜபா⁴வங். அஜ்ஜத³க்³கே³தி வா பாடோ², த³காரோ பத³ஸந்தி⁴கரோ, அஜ்ஜ அக்³க³ங் கத்வாதி அத்தோ².
Ajjataggeti ettha ayaṃ aggasaddo ādikoṭikoṭṭhāsaseṭṭhesu dissati. ‘‘Ajjatagge samma, dovārika, āvarāmi dvāraṃ nigaṇṭhānaṃ nigaṇṭhīna’’ntiādīsu (ma. ni. 2.70) hi ādimhi dissati. ‘‘Teneva aṅgulaggena taṃ aṅgulaggaṃ parāmaseyya (kathā. 441). Ucchaggaṃ veḷagga’’ntiādīsu koṭiyaṃ. ‘‘Ambilaggaṃ vā madhuraggaṃ vā tittakaggaṃ vā (saṃ. ni. 5.374), anujānāmi, bhikkhave, vihāraggena vā pariveṇaggena vā bhājetu’’ntiādīsu (cūḷava. 318) koṭṭhāse. ‘‘Yāvatā, bhikkhave, sattā apadā vā…pe… tathāgato tesaṃ aggamakkhāyatī’’tiādīsu (a. ni. 4.34) seṭṭhe. Idha panāyaṃ ādimhi daṭṭhabbo. Tasmā ajjataggeti ajjataṃ ādiṃ katvāti evamettha attho veditabbo. Ajjatanti ajjabhāvaṃ. Ajjadaggeti vā pāṭho, dakāro padasandhikaro, ajja aggaṃ katvāti attho.
பாணுபேதந்தி பாணேஹி உபேதங், யாவ மே ஜீவிதங் பவத்ததி, தாவ உபேதங், அனஞ்ஞஸத்து²கங் தீஹி ஸரணக³மனேஹி ஸரணங் க³தங் உபாஸகங் கப்பியகாரகங் மங் ப⁴வங் கோ³தமோ தா⁴ரேது ஜானாது. அஹஞ்ஹி ஸசேபி மே திகி²ணேன அஸினா ஸீஸங் சி²ந்தெ³ய்ய, நேவ பு³த்³த⁴ங் ‘‘ந பு³த்³தோ⁴’’தி வா த⁴ம்மங் ‘‘ந த⁴ம்மோ’’தி வா ஸங்க⁴ங் ‘‘ந ஸங்கோ⁴’’தி வா வதெ³ய்யந்தி ஏவங் அத்தஸன்னிய்யாதனேன ஸரணங் க³ந்த்வா சதூஹி ச பச்சயேஹி பவாரெத்வா உட்டா²யாஸனா ப⁴க³வந்தங் அபி⁴வாதெ³த்வா திக்க²த்துங் பத³க்கி²ணங் கத்வா பக்காமீதி.
Pāṇupetanti pāṇehi upetaṃ, yāva me jīvitaṃ pavattati, tāva upetaṃ, anaññasatthukaṃ tīhi saraṇagamanehi saraṇaṃ gataṃ upāsakaṃ kappiyakārakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu jānātu. Ahañhi sacepi me tikhiṇena asinā sīsaṃ chindeyya, neva buddhaṃ ‘‘na buddho’’ti vā dhammaṃ ‘‘na dhammo’’ti vā saṅghaṃ ‘‘na saṅgho’’ti vā vadeyyanti evaṃ attasanniyyātanena saraṇaṃ gantvā catūhi ca paccayehi pavāretvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā tikkhattuṃ padakkhiṇaṃ katvā pakkāmīti.
17. ஸத்தமே ஜாணுஸ்ஸோணீதி ஜாணுஸ்ஸோணிடா²னந்தரங் கிர நாமேகங் டா²னந்தரங், தங் யேன குலேன லத்³த⁴ங், தங் ஜாணுஸ்ஸோணிகுலந்தி வுச்சதி. அயங் தஸ்மிங் குலே ஜாதத்தா ரஞ்ஞோ ஸந்திகே ச லத்³த⁴ஜாணுஸ்ஸோணிஸக்காரத்தா ஜாணுஸ்ஸோணீதி வுச்சதி. தேனுபஸங்கமீதி ‘‘ஸமணோ கிர கோ³தமோ பண்டி³தோ ப்³யத்தோ ப³ஹுஸ்ஸுதோ’’தி ஸுத்வா ‘‘ஸசே ஸோ லிங்க³விப⁴த்திகாரகாதி³பே⁴த³ங் ஜானிஸ்ஸதி, அம்ஹேஹி ஞாதமேவ ஜானிஸ்ஸதி, அஞ்ஞாதங் கிங் ஜானிஸ்ஸதி. ஞாதமேவ கதெ²ஸ்ஸதி, அஞ்ஞாதங் கிங் கதெ²ஸ்ஸதீ’’தி சிந்தெத்வா மானத்³த⁴ஜங் பக்³க³ய்ஹ ஸிங்க³ங் உக்கி²பித்வா மஹாபரிவாரேஹி பரிவுதோ யேன ப⁴க³வா தேனுபஸங்கமி. கதத்தா ச, ப்³ராஹ்மண, அகதத்தா சாதி ஸத்தா² தஸ்ஸ வசனங் ஸுத்வா ‘‘அயங் ப்³ராஹ்மணோ இத⁴ ஆக³ச்ச²ந்தோ ந ஜானிதுகாமோ அத்த²க³வேஸீ ஹுத்வா ஆக³தோ, மானங் பன பக்³க³ய்ஹ ஸிங்க³ங் உக்கி²பித்வா ஆக³தோ. கிங் நு க்²வஸ்ஸ யதா² பஞ்ஹஸ்ஸ அத்த²ங் ஜானாதி, ஏவங் கதி²தே வட்³டி⁴ ப⁴விஸ்ஸதி, உதா³ஹு யதா² ந ஜானாதீ’’தி சிந்தெத்வா ‘‘யதா² ந ஜானாதி, ஏவங் கதி²தே வட்³டி⁴ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ஞத்வா ‘‘கதத்தா ச, ப்³ராஹ்மண, அகதத்தா சா’’தி ஆஹ.
17. Sattame jāṇussoṇīti jāṇussoṇiṭhānantaraṃ kira nāmekaṃ ṭhānantaraṃ, taṃ yena kulena laddhaṃ, taṃ jāṇussoṇikulanti vuccati. Ayaṃ tasmiṃ kule jātattā rañño santike ca laddhajāṇussoṇisakkārattā jāṇussoṇīti vuccati. Tenupasaṅkamīti ‘‘samaṇo kira gotamo paṇḍito byatto bahussuto’’ti sutvā ‘‘sace so liṅgavibhattikārakādibhedaṃ jānissati, amhehi ñātameva jānissati, aññātaṃ kiṃ jānissati. Ñātameva kathessati, aññātaṃ kiṃ kathessatī’’ti cintetvā mānaddhajaṃ paggayha siṅgaṃ ukkhipitvā mahāparivārehi parivuto yena bhagavā tenupasaṅkami. Katattā ca, brāhmaṇa, akatattā cāti satthā tassa vacanaṃ sutvā ‘‘ayaṃ brāhmaṇo idha āgacchanto na jānitukāmo atthagavesī hutvā āgato, mānaṃ pana paggayha siṅgaṃ ukkhipitvā āgato. Kiṃ nu khvassa yathā pañhassa atthaṃ jānāti, evaṃ kathite vaḍḍhi bhavissati, udāhu yathā na jānātī’’ti cintetvā ‘‘yathā na jānāti, evaṃ kathite vaḍḍhi bhavissatī’’ti ñatvā ‘‘katattā ca, brāhmaṇa, akatattā cā’’ti āha.
ப்³ராஹ்மணோ தங் ஸுத்வா ‘‘ஸமணோ கோ³தமோ கதத்தாபி அகதத்தாபி நிரயே நிப்³ப³த்திங் வத³தி, இத³ங் உப⁴யகாரணேனாபி ஏகட்டா²னே நிப்³ப³த்தியா கதி²தத்தா து³ஜ்ஜானங் மஹந்த⁴காரங், நத்தி² மய்ஹங் எத்த² பதிட்டா². ஸசே பனாஹங் எத்தகேனேவ துண்ஹீ ப⁴வெய்யங், ப்³ராஹ்மணானங் மஜ்ஜே² கத²னகாலேபி மங் ஏவங் வதெ³ய்யுங் – ‘த்வங் ஸமணஸ்ஸ கோ³தமஸ்ஸ ஸந்திகங் மானங் பக்³க³ய்ஹ ஸிங்க³ங் உக்கி²பித்வா க³தோஸி, ஏகவசனேனேவ துண்ஹீ ஹுத்வா கிஞ்சி வத்துங் நாஸக்கி², இமஸ்மிங் டா²னே கஸ்மா கதே²ஸீ’தி. தஸ்மா பராஜிதோபி அபராஜிதஸதி³ஸோ ஹுத்வா புன ஸக்³க³க³மனபஞ்ஹங் புச்சி²ஸ்ஸாமீ’’தி சிந்தெத்வா கோ நு கோ², போ⁴ கோ³தமாதி இமங் து³தியபஞ்ஹங் ஆரபி⁴.
Brāhmaṇo taṃ sutvā ‘‘samaṇo gotamo katattāpi akatattāpi niraye nibbattiṃ vadati, idaṃ ubhayakāraṇenāpi ekaṭṭhāne nibbattiyā kathitattā dujjānaṃ mahandhakāraṃ, natthi mayhaṃ ettha patiṭṭhā. Sace panāhaṃ ettakeneva tuṇhī bhaveyyaṃ, brāhmaṇānaṃ majjhe kathanakālepi maṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘tvaṃ samaṇassa gotamassa santikaṃ mānaṃ paggayha siṅgaṃ ukkhipitvā gatosi, ekavacaneneva tuṇhī hutvā kiñci vattuṃ nāsakkhi, imasmiṃ ṭhāne kasmā kathesī’ti. Tasmā parājitopi aparājitasadiso hutvā puna saggagamanapañhaṃ pucchissāmī’’ti cintetvā ko nu kho, bho gotamāti imaṃ dutiyapañhaṃ ārabhi.
ஏவம்பி தஸ்ஸ அஹோஸி – ‘‘உபரிபஞ்ஹேன ஹெட்டா²பஞ்ஹங் ஜானிஸ்ஸாமி, ஹெட்டா²பஞ்ஹேன உபரிபஞ்ஹ’’ந்தி. தஸ்மாபி இமங் பஞ்ஹங் புச்சி². ஸத்தா² புரிமனயேனேவ சிந்தெத்வா யதா² ந ஜானாதி, ஏவமேவ கதெ²ந்தோ புனபி ‘‘கதத்தா ச, ப்³ராஹ்மண, அகதத்தா சா’’தி ஆஹ. ப்³ராஹ்மணோ தஸ்மிம்பி பதிட்டா²துங் அஸக்கொந்தோ ‘‘அலங், போ⁴, ந ஈதி³ஸஸ்ஸ புரிஸஸ்ஸ ஸந்திகங் ஆக³தேன அஜானித்வா க³ந்துங் வட்டதி, ஸகவாத³ங் பஹாய ஸமணங் கோ³தமங் அனுவத்தித்வா மய்ஹங் அத்த²ங் க³வேஸிஸ்ஸாமி, பரலோகமக்³க³ங் ஸோதெ⁴ஸ்ஸாமீ’’தி ஸன்னிட்டா²னங் கத்வா ஸத்தா²ரங் ஆயாசந்தோ ந கோ² அஹந்திஆதி³மாஹ. அத²ஸ்ஸ நிஹதமானதங் ஞத்வா ஸத்தா² உபரி தே³ஸனங் வட்³டெ⁴ந்தோ தேன ஹி, ப்³ராஹ்மணாதிஆதி³மாஹ. தத்த² தேன ஹீதி காரணனித்³தே³ஸோ. யஸ்மா ஸங்கி²த்தேன பா⁴ஸிதஸ்ஸ அத்த²ங் அஜானந்தோ வித்தா²ரதே³ஸனங் யாசஸி, தஸ்மாதி அத்தோ². ஸேஸமெத்த² உத்தானத்த²மேவாதி.
Evampi tassa ahosi – ‘‘uparipañhena heṭṭhāpañhaṃ jānissāmi, heṭṭhāpañhena uparipañha’’nti. Tasmāpi imaṃ pañhaṃ pucchi. Satthā purimanayeneva cintetvā yathā na jānāti, evameva kathento punapi ‘‘katattā ca, brāhmaṇa, akatattā cā’’ti āha. Brāhmaṇo tasmimpi patiṭṭhātuṃ asakkonto ‘‘alaṃ, bho, na īdisassa purisassa santikaṃ āgatena ajānitvā gantuṃ vaṭṭati, sakavādaṃ pahāya samaṇaṃ gotamaṃ anuvattitvā mayhaṃ atthaṃ gavesissāmi, paralokamaggaṃ sodhessāmī’’ti sanniṭṭhānaṃ katvā satthāraṃ āyācanto na kho ahantiādimāha. Athassa nihatamānataṃ ñatvā satthā upari desanaṃ vaḍḍhento tena hi, brāhmaṇātiādimāha. Tattha tena hīti kāraṇaniddeso. Yasmā saṃkhittena bhāsitassa atthaṃ ajānanto vitthāradesanaṃ yācasi, tasmāti attho. Sesamettha uttānatthamevāti.
18. அட்ட²மே ஆயஸ்மாதி பியவசனமேதங். ஆனந்தோ³தி தஸ்ஸ தே²ரஸ்ஸ நாமங். ஏகங்ஸேனாதி ஏகந்தேன. அனுவிச்சாதி அனுபவிஸித்வா. விஞ்ஞூதி பண்டி³தா. க³ரஹந்தீதி நிந்த³ந்தி, அவண்ணங் பா⁴ஸந்தி. ஸேஸமெத்த² நவமே ச ஸப்³ப³ங் உத்தானத்த²மேவ.
18. Aṭṭhame āyasmāti piyavacanametaṃ. Ānandoti tassa therassa nāmaṃ. Ekaṃsenāti ekantena. Anuviccāti anupavisitvā. Viññūti paṇḍitā. Garahantīti nindanti, avaṇṇaṃ bhāsanti. Sesamettha navame ca sabbaṃ uttānatthameva.
20. த³ஸமே து³ன்னிக்கி²த்தஞ்ச பத³ப்³யஞ்ஜனந்தி உப்படிபாடியா க³ஹிதபாளிபத³மேவ ஹி அத்த²ஸ்ஸ ப்³யஞ்ஜனத்தா ப்³யஞ்ஜனந்தி வுச்சதி. உப⁴யமேதங் பாளியாவ நாமங். அத்தோ² ச து³ன்னீதோதி பரிவத்தெத்வா உப்படிபாடியா க³ஹிதா அட்ட²கதா². து³ன்னிக்கி²த்தஸ்ஸ, பி⁴க்க²வே, பத³ப்³யஞ்ஜனஸ்ஸ அத்தோ²பி து³ன்னயோ ஹோதீதி பரிவத்தெத்வா உப்படிபாடியா க³ஹிதாய பாளியா அட்ட²கதா² நாம து³ன்னயா து³ன்னீஹாரா து³க்கதா² நாம ஹோதி. ஏகாத³ஸமே வுத்தபடிபக்க²னயேன அத்தோ² வேதி³தப்³போ³தி.
20. Dasame dunnikkhittañca padabyañjananti uppaṭipāṭiyā gahitapāḷipadameva hi atthassa byañjanattā byañjananti vuccati. Ubhayametaṃ pāḷiyāva nāmaṃ. Attho ca dunnītoti parivattetvā uppaṭipāṭiyā gahitā aṭṭhakathā. Dunnikkhittassa, bhikkhave, padabyañjanassa atthopi dunnayo hotīti parivattetvā uppaṭipāṭiyā gahitāya pāḷiyā aṭṭhakathā nāma dunnayā dunnīhārā dukkathā nāma hoti. Ekādasame vuttapaṭipakkhanayena attho veditabboti.
அதி⁴கரணவக்³கோ³ து³தியோ.
Adhikaraṇavaggo dutiyo.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / அங்கு³த்தரனிகாய • Aṅguttaranikāya / 2. அதி⁴கரணவக்³கோ³ • 2. Adhikaraṇavaggo
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / அங்கு³த்தரனிகாய (டீகா) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 2. அதி⁴கரணவக்³க³வண்ணனா • 2. Adhikaraṇavaggavaṇṇanā