| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪರಿವಾರ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Parivāra-aṭṭhakathā |
ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ
Adhikaraṇavūpasamavaggavaṇṇanā
೪೫೭. ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮವಗ್ಗೇ – ಪುಗ್ಗಲಗರು ಹೋತೀತಿ ‘‘ಅಯಂ ಮೇ ಉಪಜ್ಝಾಯೋ, ಅಯಂ ಮೇ ಆಚರಿಯೋ’’ತಿಆದೀನಿ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಜಯಂ ಆಕಙ್ಖಮಾನೋ ‘‘ಅಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋ’’ತಿ ದೀಪೇತಿ। ಸಙ್ಘಗರು ಹೋತೀತಿ ಧಮ್ಮಞ್ಚ ವಿನಯಞ್ಚ ಅಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ವಿನಿಚ್ಛಿನನ್ತೋ ಸಙ್ಘಗರುಕೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಚೀವರಾದೀನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿನಿಚ್ಛಿನನ್ತೋ ಆಮಿಸಗರುಕೋ ನಾಮ ಹೋತಿ, ತಾನಿ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ವಿನಿಚ್ಛಿನನ್ತೋ ಸದ್ಧಮ್ಮಗರುಕೋ ನಾಮ ಹೋತಿ।
457. Adhikaraṇavūpasamavagge – puggalagaru hotīti ‘‘ayaṃ me upajjhāyo, ayaṃ me ācariyo’’tiādīni cintetvā tassa jayaṃ ākaṅkhamāno ‘‘adhammaṃ dhammo’’ti dīpeti. Saṅghagaru hotīti dhammañca vinayañca amuñcitvā vinicchinanto saṅghagaruko nāma hoti. Cīvarādīni gahetvā vinicchinanto āmisagaruko nāma hoti, tāni aggahetvā yathādhammaṃ vinicchinanto saddhammagaruko nāma hoti.
೪೫೮. ಪಞ್ಚಹುಪಾಲಿ ಆಕಾರೇಹೀತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾರಣೇಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಭಿಜ್ಜತಿ – ಕಮ್ಮೇನ, ಉದ್ದೇಸೇನ, ವೋಹರನ್ತೋ, ಅನುಸ್ಸಾವನೇನ, ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೇನಾತಿ। ಏತ್ಥ ಕಮ್ಮೇನಾತಿ ಅಪಲೋಕನಾದೀಸು ಚತೂಸು ಕಮ್ಮೇಸು ಅಞ್ಞತರೇನ ಕಮ್ಮೇನ। ಉದ್ದೇಸೇನಾತಿ ಪಞ್ಚಸು ಪಾತಿಮೋಕ್ಖುದ್ದೇಸೇಸು ಅಞ್ಞತರೇನ ಉದ್ದೇಸೇನ। ವೋಹರನ್ತೋತಿ ಕಥಯನ್ತೋ; ತಾಹಿ ತಾಹಿ ಉಪಪತ್ತೀಹಿ ‘‘ಅಧಮ್ಮಂ ಧಮ್ಮೋ’’ತಿಆದೀನಿ ಅಟ್ಠಾರಸ ಭೇದಕರವತ್ಥೂನಿ ದೀಪೇನ್ತೋ । ಅನುಸ್ಸಾವನೇನಾತಿ ‘‘ನನು ತುಮ್ಹೇ ಜಾನಾಥ ಮಯ್ಹಂ ಉಚ್ಚಾಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತಭಾವಂ ಬಹುಸ್ಸುತಭಾವಞ್ಚ, ಮಾದಿಸೋ ನಾಮ ಉದ್ಧಮ್ಮಂ ಉಬ್ಬಿನಯಂ ಸತ್ಥು ಸಾಸನಂ ಗಾಹೇಯ್ಯಾತಿ ಚಿತ್ತಮ್ಪಿ ಉಪ್ಪಾದೇತುಂ ತುಮ್ಹಾಕಂ ಯುತ್ತಂ, ಕಿಂ ಮಯ್ಹಂ ಅವೀಚಿ ನೀಲುಪ್ಪಲವನಮಿವ ಸೀತಲೋ, ಕಿಮಹಂ ಅಪಾಯತೋ ನ ಭಾಯಾಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಕಣ್ಣಮೂಲೇ ವಚೀಭೇದಂ ಕತ್ವಾ ಅನುಸ್ಸಾವನೇನ। ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೇನಾತಿ ಏವಂ ಅನುಸ್ಸಾವೇತ್ವಾ ತೇಸಂ ಚಿತ್ತಂ ಉಪತ್ಥಮ್ಭೇತ್ವಾ ಅನಿವತ್ತಿಧಮ್ಮೇ ಕತ್ವಾ ‘‘ಗಣ್ಹಥ ಇಮಂ ಸಲಾಕ’’ನ್ತಿ ಸಲಾಕಗ್ಗಾಹೇನ।
458.Pañcahupāli ākārehīti pañcahi kāraṇehi saṅgho bhijjati – kammena, uddesena, voharanto, anussāvanena, salākaggāhenāti. Ettha kammenāti apalokanādīsu catūsu kammesu aññatarena kammena. Uddesenāti pañcasu pātimokkhuddesesu aññatarena uddesena. Voharantoti kathayanto; tāhi tāhi upapattīhi ‘‘adhammaṃ dhammo’’tiādīni aṭṭhārasa bhedakaravatthūni dīpento . Anussāvanenāti ‘‘nanu tumhe jānātha mayhaṃ uccākulā pabbajitabhāvaṃ bahussutabhāvañca, mādiso nāma uddhammaṃ ubbinayaṃ satthu sāsanaṃ gāheyyāti cittampi uppādetuṃ tumhākaṃ yuttaṃ, kiṃ mayhaṃ avīci nīluppalavanamiva sītalo, kimahaṃ apāyato na bhāyāmī’’tiādinā nayena kaṇṇamūle vacībhedaṃ katvā anussāvanena. Salākaggāhenāti evaṃ anussāvetvā tesaṃ cittaṃ upatthambhetvā anivattidhamme katvā ‘‘gaṇhatha imaṃ salāka’’nti salākaggāhena.
ಏತ್ಥ ಚ ಕಮ್ಮಮೇವ ಉದ್ದೇಸೋ ವಾ ಪಮಾಣಂ, ವೋಹಾರಾನುಸ್ಸಾವನಸಲಾಕಗ್ಗಾಹಾ ಪನ ಪುಬ್ಬಭಾಗಾ। ಅಟ್ಠಾರಸವತ್ಥುದೀಪನವಸೇನ ಹಿ ವೋಹರನ್ತೇ ತತ್ಥ ರುಚಿಜನನತ್ಥಂ ಅನುಸ್ಸಾವೇತ್ವಾ ಸಲಾಕಾಯ ಗಾಹಿತಾಯಪಿ ಅಭಿನ್ನೋವ ಹೋತಿ ಸಙ್ಘೋ। ಯದಾ ಪನ ಏವಂ ಚತ್ತಾರೋ ವಾ ಅತಿರೇಕೇ ವಾ ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತ್ವಾ ಆವೇಣಿಕಂ ಕಮ್ಮಂ ವಾ ಉದ್ದೇಸಂ ವಾ ಕರೋತಿ, ತದಾ ಸಙ್ಘೋ ಭಿನ್ನೋ ನಾಮ ಹೋತಿ। ಇತಿ ಯಂ ಸಙ್ಘಭೇದಕಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾಯಂ ಅವೋಚುಮ್ಹಾ ‘‘ಏವಂ ಅಟ್ಠಾರಸಸು ವತ್ಥೂಸು ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಏಕಮ್ಪಿ ವತ್ಥುಂ ದೀಪೇತ್ವಾ ತೇನ ತೇನ ಕಾರಣೇನ ‘ಇಮಂ ಗಣ್ಹಥ, ಇಮಂ ರೋಚೇಥಾ’ತಿ ಸಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಸಲಾಕಂ ಗಾಹೇತ್ವಾ ವಿಸುಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮೇ ಕತೇ ಸಙ್ಘೋ ಭಿನ್ನೋ ಹೋತಿ। ಪರಿವಾರೇ ಪನ ‘ಪಞ್ಚಹಿ, ಉಪಾಲಿ, ಆಕಾರೇಹಿ ಸಙ್ಘೋ ಭಿಜ್ಜತೀ’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತಸ್ಸ ಇಮಿನಾ ಇಧ ವುತ್ತೇನ ಸಙ್ಘಭೇದಲಕ್ಖಣೇನ ಅತ್ಥತೋ ನಾನಾಕರಣಂ ನತ್ಥಿ। ತಂ ಪನಸ್ಸ ನಾನಾಕರಣಾಭಾವಂ ತತ್ಥೇವ ಪಕಾಸಯಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ, ಸ್ವಾಯಂ ಪಕಾಸಿತೋ ಹೋತಿ।
Ettha ca kammameva uddeso vā pamāṇaṃ, vohārānussāvanasalākaggāhā pana pubbabhāgā. Aṭṭhārasavatthudīpanavasena hi voharante tattha rucijananatthaṃ anussāvetvā salākāya gāhitāyapi abhinnova hoti saṅgho. Yadā pana evaṃ cattāro vā atireke vā salākaṃ gāhetvā āveṇikaṃ kammaṃ vā uddesaṃ vā karoti, tadā saṅgho bhinno nāma hoti. Iti yaṃ saṅghabhedakakkhandhakavaṇṇanāyaṃ avocumhā ‘‘evaṃ aṭṭhārasasu vatthūsu yaṃkiñci ekampi vatthuṃ dīpetvā tena tena kāraṇena ‘imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti saññāpetvā salākaṃ gāhetvā visuṃ saṅghakamme kate saṅgho bhinno hoti. Parivāre pana ‘pañcahi, upāli, ākārehi saṅgho bhijjatī’tiādi vuttaṃ. Tassa iminā idha vuttena saṅghabhedalakkhaṇena atthato nānākaraṇaṃ natthi. Taṃ panassa nānākaraṇābhāvaṃ tattheva pakāsayissāmā’’ti, svāyaṃ pakāsito hoti.
ಪಞ್ಞತ್ತೇತನ್ತಿ ಪಞ್ಞತ್ತಂ ಏತಂ। ಕ್ವ ಪಞ್ಞತ್ತಂ? ವತ್ತಕ್ಖನ್ಧಕೇ। ತತ್ರ ಹಿ ಚುದ್ದಸ ಖನ್ಧಕವತ್ತಾನಿ ಪಞ್ಞತ್ತಾನಿ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಪಞ್ಞತ್ತೇತಂ, ಉಪಾಲಿ, ಮಯಾ ಆಗನ್ತುಕಾನಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಆಗನ್ತುಕವತ್ತ’’ನ್ತಿಆದಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಖೋ ಉಪಾಲಿ ಸಙ್ಘರಾಜಿ ಹೋತಿ, ನೋ ಚ ಸಙ್ಘಭೇದೋತಿ ಏತ್ತಾವತಾ ಹಿ ಸಙ್ಘರಾಜಿಮತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ, ನ ತಾವ ಸಙ್ಘಭೇದೋ; ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಪನ ಅಯಂ ಸಙ್ಘರಾಜಿ ವಡ್ಢಮಾನಾ ಸಙ್ಘಭೇದಾಯ ಸಂವತ್ತತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾರತ್ತನ್ತಿ ರತ್ತಿಪರಿಮಾಣಾನುರೂಪಂ; ಯಥಾಥೇರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಆವೇನಿಭಾವಂ ಕರಿತ್ವಾತಿ ವಿಸುಂ ವವತ್ಥಾನಂ ಕರಿತ್ವಾ। ಕಮ್ಮಾಕಮ್ಮಾನಿ ಕರೋನ್ತೀತಿ ಅಪರಾಪರಂ ಸಙ್ಘಕಮ್ಮಂ ಉಪಾದಾಯ ಖುದ್ದಕಾನಿ ಚೇವ ಮಹನ್ತಾನಿ ಚ ಕಮ್ಮಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥಾಪಿ ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮವಗ್ಗೇ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
Paññattetanti paññattaṃ etaṃ. Kva paññattaṃ? Vattakkhandhake. Tatra hi cuddasa khandhakavattāni paññattāni. Tenāha – ‘‘paññattetaṃ, upāli, mayā āgantukānaṃ bhikkhūnaṃ āgantukavatta’’ntiādi. Evampi kho upāli saṅgharāji hoti, no ca saṅghabhedoti ettāvatā hi saṅgharājimattameva hoti, na tāva saṅghabhedo; anupubbena pana ayaṃ saṅgharāji vaḍḍhamānā saṅghabhedāya saṃvattatīti attho. Yathārattanti rattiparimāṇānurūpaṃ; yathātheranti attho. Āvenibhāvaṃ karitvāti visuṃ vavatthānaṃ karitvā. Kammākammāni karontīti aparāparaṃ saṅghakammaṃ upādāya khuddakāni ceva mahantāni ca kammāni karonti. Sesametthāpi adhikaraṇavūpasamavagge uttānameva.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಪರಿವಾರಪಾಳಿ • Parivārapāḷi / ೧೦. ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮವಗ್ಗೋ • 10. Adhikaraṇavūpasamavaggo
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • Adhikaraṇavūpasamavaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • Adhikaraṇavūpasamavaggavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ವೋಹಾರವಗ್ಗಾದಿವಣ್ಣನಾ • Vohāravaggādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ಅಧಿಕರಣವೂಪಸಮವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ • Adhikaraṇavūpasamavaggavaṇṇanā
