| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi |
ਅਧਿਕਰਣવੂਪਸਮવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ
Adhikaraṇavūpasamavaggavaṇṇanā
੪੫੭. ਅਧਿਕਰਣવੂਪਸਮવਗ੍ਗੇ ਸਙ੍ਘਗਰੁ ਨਾਮ ਕੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਘਗਰੁ ਨਾਮ ਹੋਤੀ’’ਤਿ। ਤਾਨੀਤਿ ਚੀવਰਾਦੀਨਿ।
457. Adhikaraṇavūpasamavagge saṅghagaru nāma koti āha ‘‘dhammañca…pe… saṅghagaru nāma hotī’’ti. Tānīti cīvarādīni.
੪੫੮. ਪਞ੍ਚਹੁਪਾਲਿ ਆਕਾਰੇਹੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਆਕਾਰਸਦ੍ਦੋ ਕਾਰਣਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਰਣੇਹੀ’’ਤਿ। ਕਮ੍ਮੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਕਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਸਰੂਪਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਪਲੋਕਨਾਦੀਸੂ’’ਤਿਆਦਿ। ਉਪਪਤ੍ਤੀਹੀਤਿ ਯੁਤ੍ਤੀਹਿ। ਮਯ੍ਹਂ ਉਚ੍ਚਾਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਭਾવਞ੍ਚ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਭਾવਞ੍ਚ ਤੁਮ੍ਹੇ ਜਾਨਾਥਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਮਾਦਿਸੋ ਨਾਮ…ਪੇ॰… ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਯੁਤ੍ਤਂ ਨਨੂਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਕਣ੍ਣਮੂਲੇਤਿ ਕਣ੍ਣਸਮੀਪੇ। ਅਨੁਸ੍ਸਾવਨੇਨਾਤਿ ਅਨੁਸਮੀਪੇ ਸਾવਾਪਨੇਨ। ਤੇਸਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ। ਅਨਿવਤ੍ਤਿਧਮ੍ਮੇਤਿ ਅਨਿવਤ੍ਤਨਸਭਾવੇ। ਸਲਾਕਗ੍ਗਾਹੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਲਾਕਾਯ ਗਾਹਾਪਨੇਨ।
458.Pañcahupāliākārehīti ettha ākārasaddo kāraṇatthoti āha ‘‘pañcahi kāraṇehī’’ti. Kammenātiādīsu kammādīnaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘apalokanādīsū’’tiādi. Upapattīhīti yuttīhi. Mayhaṃ uccākulā pabbajitabhāvañca bahussutabhāvañca tumhe jānāthāti yojanā. Mādiso nāma…pe… tumhākaṃ yuttaṃ nanūti yojanā. Kaṇṇamūleti kaṇṇasamīpe. Anussāvanenāti anusamīpe sāvāpanena. Tesanti bhikkhūnaṃ. Anivattidhammeti anivattanasabhāve. Salākaggāhenāti attano salākāya gāhāpanena.
ਏਤ੍ਥਾਤਿ ਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ। ਪਮਾਣਨ੍ਤਿ ਸਙ੍ਘਭੇਦਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ। ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਾਤਿ ਸਙ੍ਘਭੇਦਤੋ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗੇ ਪવਤ੍ਤਾ। ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਭਾવਂ ਆવਿਕਰੋਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਅਟ੍ਠਾਰਸવਤ੍ਥੁਦੀਪਨવਸੇਨ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿ। વੋਹਰਨ੍ਤੇਪੀਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਤ੍ਥਾਤਿ વੋਹਾਰੇ। ਕਦਾ ਪਨ ਸਙ੍ਘੋ ਭਿਨ੍ਨੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਦਾ ਪਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਯਦਾ ਪਨ ਕਰੋਤੀਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਤੋ ਅਞ੍ਞਂ ਕਮ੍ਮਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਉਦ੍ਦੇਸਨ੍ਤਿ ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ। ਇਤੀਤਿ ਏવਂ। ਸਙ੍ਘਭੇਦਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕવਣ੍ਣਨਾਯਂ ‘‘ਏવਂ…ਪੇ॰… ਪਕਾਸਯਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ (ਚੂਲ਼વ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੩੫੧) ਯਂ વਚਨਂ ਅવੋਚੁਮ੍ਹਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਤਸ੍ਸ વਚਨਸ੍ਸਾਤਿ ਪਾਠਂ ਅਜ੍ਝਾਹਰਿਤ੍વਾ ‘‘ਸ੍વਾਯਂ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ ਪਦੇਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਿਤਬ੍ਬੋ।
Etthāti kammādīsu. Pamāṇanti saṅghabhedassa kāraṇaṃ. Pubbabhāgāti saṅghabhedato pubbabhāge pavattā. Pubbabhāgabhāvaṃ āvikaronto āha ‘‘aṭṭhārasavatthudīpanavasena hī’’tiādi. Voharantepīti yojanā. Tatthāti vohāre. Kadā pana saṅgho bhinnoti āha ‘‘yadā panā’’tiādi. Yadā pana karotīti sambandho. Kammanti uposathakammato aññaṃ kammaṃ gahetabbaṃ. Uddesanti uposathakammaṃ. Itīti evaṃ. Saṅghabhedakakkhandhakavaṇṇanāyaṃ ‘‘evaṃ…pe… pakāsayissāmā’’ti (cūḷava. aṭṭha. 351) yaṃ vacanaṃ avocumhāti yojanā. Tassa vacanassāti pāṭhaṃ ajjhāharitvā ‘‘svāyaṃ attho’’ti padena sambandhitabbo.
ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨਿਗ੍ਗਹਿਤਲੋਪਸਨ੍ਧੀਤਿ ਆਹ ‘‘ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ ਏਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਕ੍વਾਤਿ ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਖਨ੍ਧਕੇ। ਤਤ੍ਰਾਤਿ વਤ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾਤਿ ਏਤ੍ਤਕੇਨ ਆਗਨ੍ਤੁਕવਤ੍ਤਾਦਿਅਕਰਣਮਤ੍ਤੇਨ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨਾਤਿ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ। ਯਥਾਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਥਾਸਦ੍ਦੋ ਅਨੁਰੂਪਤ੍ਥવਾਚਕੋ, ਰਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੇਨ ਰਤ੍ਤਿਪ੍ਪਮਾਣਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਆਹ ‘‘ਰਤ੍ਤਿਪਰਿਮਾਣਾਨੁਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ। ਇਮਿਨਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨੁਰੂਪਂ ਯਥਾਰਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਨਿਬ੍ਬਚਨਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘ਰਤ੍ਤਿਪਰਿਮਾਣਾਨੁਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਰਤ੍ਤਿਪਰਿਮਾਣਸ੍ਸ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਥਤੋ ਥੇਰੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਯਥਾਥੇਰਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। વવਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦੋ। ਸੋ ਹਿ વਿਸੁਂ ਅવਹਿਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ વવਤ੍ਥਾਨਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਕਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਾਨੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਮ੍ਮਂ ਅਕਮ੍ਮਾਨੀਤਿ ਪਦવਿਭਾਗਂ ਕਤ੍વਾ ਅਕਾਰੋ વੁਦ੍ਧਤ੍ਥੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਚੇવ ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਚ ਕਮ੍ਮਾਨੀ’’ਤਿ। ਸਤਿ ਚ ਅਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਮਹਨ੍ਤਭਾવੇ ਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਖੁਦ੍ਦਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋ ਸਿਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਚੇવਾ’’ਤਿ। ਅਕਾਰਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਤ੍ਥਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਮਹਨ੍ਤਾਨਿ ਚੇવ ਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਚ ਕਮ੍ਮਾਨੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋਪਿ ਯੁਜ੍ਜਤੇવ। ਸੋ ਪਨ ਇਧ ਨ ਗਹਿਤੋ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਪਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਉਚ੍ਚਾવਚਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨੀ’’ਤਿ ਹਿ વਾਕ੍ਯવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਉਚ੍ਚਸਦ੍ਦੇਨ ਮਹਨ੍ਤਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ, ਅવਚਸਦ੍ਦੇਨ ਖੁਦ੍ਦਕਤ੍ਥਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਮਹਨ੍ਤਖੁਦ੍ਦਕਾਨਿ ਕਮ੍ਮਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਸਤਿ ਚ ਅਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਖੁਦ੍ਦਕਭਾવੇ ਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਮਹਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਤੋਪਿ ਸਿਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ।
Paññattetanti ettha niggahitalopasandhīti āha ‘‘paññattaṃ eta’’nti. Kvāti kismiṃ khandhake. Tatrāti vattakkhandhake. Ettāvatāti ettakena āgantukavattādiakaraṇamattena. Anupubbenāti anukkamena. Yathārattanti ettha yathāsaddo anurūpatthavācako, rattisaddena rattippamāṇaṃ gahetabbanti dassento āha ‘‘rattiparimāṇānurūpa’’nti. Iminā rattiyā anurūpaṃ yathārattanti nibbacanaṃ dasseti. ‘‘Rattiparimāṇānurūpa’’nti vutte rattiparimāṇassa atikkantattā atthato theroti āha ‘‘yathātheranti attho’’ti. Vavatthānanti paricchedo. So hi visuṃ avahito hutvā tiṭṭhatīti vavatthānanti vuccati. Kammākammānīti ettha kammaṃ akammānīti padavibhāgaṃ katvā akāro vuddhatthoti āha ‘‘khuddakāni ceva mahantāni ca kammānī’’ti. Sati ca akammassa mahantabhāve kammaṃ nāma khuddakanti atthato siddhaṃ hoti. Tena vuttaṃ ‘‘khuddakāni cevā’’ti. Akārassa appatthaṃ gahetvā ‘‘mahantāni ceva khuddakāni ca kammānī’’ti atthopi yujjateva. So pana idha na gahito, aññattha pana dissati. ‘‘Uccāvacāni kammānī’’ti hi vākyavasena vuttaṭṭhāne uccasaddena mahantatthaṃ dasseti, avacasaddena khuddakatthaṃ dasseti. Tasmā mahantakhuddakāni kammānīti attho veditabbo. Sati ca akammassa khuddakabhāve kammaṃ nāma mahantanti atthatopi siddhanti daṭṭhabbaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਪਰਿવਾਰਪਾਲ਼ਿ • Parivārapāḷi / ੧੦. ਅਧਿਕਰਣવੂਪਸਮવਗ੍ਗੋ • 10. Adhikaraṇavūpasamavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਰਿવਾਰ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Parivāra-aṭṭhakathā / ਅਧਿਕਰਣવੂਪਸਮવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇavūpasamavaggavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣવੂਪਸਮવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇavūpasamavaggavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਅਧਿਕਰਣવੂਪਸਮવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • Adhikaraṇavūpasamavaggavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / વੋਹਾਰવਗ੍ਗਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Vohāravaggādivaṇṇanā
