Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ၁၆. ဝီသတိနိပာတော

    16. Vīsatinipāto

    ၁. အဓိမုတ္တတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ

    1. Adhimuttattheragāthāvaṇṇanā

    ဝီသတိနိပာတေ ယညတ္ထံ ဝာတိအာဒိကာ အာယသ္မတော အပရသ္သ အဓိမုတ္တတ္ထေရသ္သ ဂာထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဘဝေ ပုညာနိ ဥပစိနန္တော အတ္ထဒသ္သိသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဝိဘဝသမ္ပန္နေ ကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဝိညုတံ ပတ္တော သတ္ထရိ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဘိက္ခုသင္ဃံ ဥပဋ္ဌဟန္တော မဟာဒာနာနိ ပဝတ္တေသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ အာယသ္မတော သံကိစ္စတ္ထေရသ္သ ဘဂိနိယာ ကုစ္ဆိမ္ဟိ နိဗ္ဗတ္တိ, အဓိမုတ္တောတိသ္သ နာမံ အဟောသိ။ သော ဝယပ္ပတ္တော မာတုလတ္ထေရသ္သ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ဝိပသ္သနာယ ကမ္မံ ကရောန္တော သာမဏေရဘူမိယံယေဝ ဌိတော အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ တေန ဝုတ္တံ အပဒာနေ (အပ. ထေရ ၁.၄.၈၄-၈၈) –

    Vīsatinipāte yaññatthaṃ vātiādikā āyasmato aparassa adhimuttattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto atthadassissa bhagavato kāle vibhavasampanne kule nibbattitvā viññutaṃ patto satthari parinibbute bhikkhusaṅghaṃ upaṭṭhahanto mahādānāni pavattesi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde āyasmato saṃkiccattherassa bhaginiyā kucchimhi nibbatti, adhimuttotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto mātulattherassa santike pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto sāmaṇerabhūmiyaṃyeva ṭhito arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.4.84-88) –

    ‘‘နိဗ္ဗုတေ လောကနာထမ္ဟိ၊ အတ္ထဒသ္သီနရုတ္တမေ။

    ‘‘Nibbute lokanāthamhi, atthadassīnaruttame;

    ဥပဋ္ဌဟိံ ဘိက္ခုသင္ဃံ၊ ဝိပ္ပသန္နေန စေတသာ။

    Upaṭṭhahiṃ bhikkhusaṅghaṃ, vippasannena cetasā.

    ‘‘နိမန္တေတ္ဝာ ဘိက္ခုသင္ဃံ၊ ဥဇုဘူတံ သမာဟိတံ။

    ‘‘Nimantetvā bhikkhusaṅghaṃ, ujubhūtaṃ samāhitaṃ;

    ဥစ္ဆုနာ မဏ္ဍပံ ကတ္ဝာ၊ ဘောဇေသိံ သင္ဃမုတ္တမံ။

    Ucchunā maṇḍapaṃ katvā, bhojesiṃ saṅghamuttamaṃ.

    ‘‘ယံ ယံ ယောနုပပဇ္ဇာမိ၊ ဒေဝတ္တံ အထမာနုသံ။

    ‘‘Yaṃ yaṃ yonupapajjāmi, devattaṃ athamānusaṃ;

    သဗ္ဗေ သတ္တေ အဘိဘောမိ၊ ပုညကမ္မသ္သိဒံ ဖလံ။

    Sabbe satte abhibhomi, puññakammassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘အဋ္ဌာရသေ ကပ္ပသတေ၊ ယံ ဒာနမဒဒိံ တဒာ။

    ‘‘Aṭṭhārase kappasate, yaṃ dānamadadiṃ tadā;

    ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဥစ္ဆုဒာနသ္သိဒံ ဖလံ။

    Duggatiṃ nābhijānāmi, ucchudānassidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ပဋိသမ္ဘိဒာ စတသ္သော။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသန’’န္တိ။

    ‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    အရဟတ္တံ ပန ပတ္ဝာ သမာပတ္တိသုခေန ဝီတိနာမေန္တော ဥပသမ္ပဇ္ဇိတုကာမော ‘‘မာတရံ အာပုစ္ဆိသ္သာမီ’’တိ မာတု သန္တိကံ ဂစ္ဆန္တော အန္တရာမဂ္ဂေ ဒေဝတာယ ဗလိကမ္မကရဏတ္ထံ မံသပရိယေသနံ စရန္တေဟိ ပဉ္စသတေဟိ စောရေဟိ သမာဂစ္ဆိ။ စောရာ စ တံ အဂ္ဂဟေသုံ ‘‘ဒေဝတာယ ဗလိ ဘဝိသ္သတီ’’တိ။ သော စောရေဟိ ဂဟိတောပိ အဘီတော အစ္ဆမ္ဘီ ဝိပ္ပသန္နမုခောဝ အဋ္ဌာသိ။ တံ ဒိသ္ဝာ စောရဂာမဏိအစ္ဆရိယဗ္ဘုတစိတ္တဇာတော ပသံသန္တော –

    Arahattaṃ pana patvā samāpattisukhena vītināmento upasampajjitukāmo ‘‘mātaraṃ āpucchissāmī’’ti mātu santikaṃ gacchanto antarāmagge devatāya balikammakaraṇatthaṃ maṃsapariyesanaṃ carantehi pañcasatehi corehi samāgacchi. Corā ca taṃ aggahesuṃ ‘‘devatāya bali bhavissatī’’ti. So corehi gahitopi abhīto acchambhī vippasannamukhova aṭṭhāsi. Taṃ disvā coragāmaṇiacchariyabbhutacittajāto pasaṃsanto –

    ၇၀၅.

    705.

    ‘‘ယညတ္ထံ ဝာ ဓနတ္ထံ ဝာ၊ ယေ ဟနာမ မယံ ပုရေ။

    ‘‘Yaññatthaṃ vā dhanatthaṃ vā, ye hanāma mayaṃ pure;

    အဝသေသံ ဘယံ ဟောတိ၊ ဝေဓန္တိ ဝိလပန္တိ စ။

    Avasesaṃ bhayaṃ hoti, vedhanti vilapanti ca.

    ၇၀၆.

    706.

    ‘‘တသ္သ တေ နတ္ထိ ဘီတတ္တံ၊ ဘိယ္ယော ဝဏ္ဏော ပသီဒတိ။

    ‘‘Tassa te natthi bhītattaṃ, bhiyyo vaṇṇo pasīdati;

    ကသ္မာ န ပရိဒေဝေသိ၊ ဧဝရူပေ မဟဗ္ဘယေ’’တိ။ – ဒ္ဝေ ဂာထာ အဘာသိ။

    Kasmā na paridevesi, evarūpe mahabbhaye’’ti. – dve gāthā abhāsi;

    တတ္ထ ယညတ္ထန္တိ ယဇနတ္ထံ ဒေဝတာနံ ဗလိကမ္မကရဏတ္ထံ ဝာ။ ဝာ-သဒ္ဒော ဝိကပ္ပနတ္ထော။ ဓနတ္ထန္တိ သာပတေယ္ယဟရဏတ္ထံ။ ယေ ဟနာမ မယံ ပုရေတိ ယေ သတ္တေ မယံ ပုဗ္ဗေ ဟနိမ္ဟ။ အတီတတ္ထေ ဟိ ဣဒံ ဝတ္တမာနဝစနံ။ အဝသေတိ အဝသေ အသေရိကေ ကတ္ဝာ။ န္တိ တေသံ။ ‘‘အဝသေသန္တိ’’ပိ ပဌန္တိ။ အမ္ဟေဟိ ဂဟိတေသု တံ ဧကံ ဌပေတ္ဝာ အဝသေသာနံ; အယမေဝ ဝာ ပာဌော။ ဘယံ ဟောတီတိ မရဏဘယံ ဟောတိ။ ယေန တေ ဝေဓန္တိ ဝိလပန္တိ,စိတ္တုတ္ရာသေန ဝေဓန္တိ , ‘‘သာမိ, တုမ္ဟာကံ ဣဒဉ္စိဒဉ္စ ဒသ္သာမ, ဒာသာ ဘဝိသ္သာမာ’’တိအာဒိကံ ဝဒန္တာ ဝိလပန္တိ။

    Tattha yaññatthanti yajanatthaṃ devatānaṃ balikammakaraṇatthaṃ vā. Vā-saddo vikappanattho. Dhanatthanti sāpateyyaharaṇatthaṃ. Ye hanāma mayaṃ pureti ye satte mayaṃ pubbe hanimha. Atītatthe hi idaṃ vattamānavacanaṃ. Avaseti avase aserike katvā. Tanti tesaṃ. ‘‘Avasesanti’’pi paṭhanti. Amhehi gahitesu taṃ ekaṃ ṭhapetvā avasesānaṃ; ayameva vā pāṭho. Bhayaṃ hotīti maraṇabhayaṃ hoti. Yena te vedhanti vilapanti,cittutrāsena vedhanti , ‘‘sāmi, tumhākaṃ idañcidañca dassāma, dāsā bhavissāmā’’tiādikaṃ vadantā vilapanti.

    တသ္သ တေတိ ယော တ္ဝံ အမ္ဟေဟိ ဒေဝတာယ ဗလိကမ္မတ္ထံ ဇီဝိတာ ဝောရောပေတုကာမေဟိ ဥက္ခိတ္တာသိကေဟိ သန္တဇ္ဇိတော, တသ္သ တေ။ ဘီတတ္တန္တိ ဘီတဘာဝော, ဘယန္တိ အတ္ထော။ ဘိယ္ယော ဝဏ္ဏော ပသီဒတီတိ ပကတိဝဏ္ဏတော ဥပရိပိ တေ မုခဝဏ္ဏော ဝိပ္ပသီဒတိ။ ထေရသ္သ ကိရ တဒာ ‘‘သစေ ဣမေ မာရေသ္သန္တိ, ဣဒာနေဝာဟံ အနုပာဒာယ ပရိနိဗ္ဗာယိသ္သာမိ, ဒုက္ခဘာရော ဝိဂစ္ဆိသ္သတီ’’တိ ဥဠာရံ ပီတိသောမနသ္သံ ဥပ္ပဇ္ဇိ။ ဧဝရူပေ မဟဗ္ဘယေတိ ဧဒိသေ မဟတိ မရဏဘယေ ဥပဋ္ဌိတေ။ ဟေတုအတ္ထေ ဝာ ဧတံ ဘုမ္မဝစနံ။

    Tassa teti yo tvaṃ amhehi devatāya balikammatthaṃ jīvitā voropetukāmehi ukkhittāsikehi santajjito, tassa te. Bhītattanti bhītabhāvo, bhayanti attho. Bhiyyo vaṇṇo pasīdatīti pakativaṇṇato uparipi te mukhavaṇṇo vippasīdati. Therassa kira tadā ‘‘sace ime māressanti, idānevāhaṃ anupādāya parinibbāyissāmi, dukkhabhāro vigacchissatī’’ti uḷāraṃ pītisomanassaṃ uppajji. Evarūpe mahabbhayeti edise mahati maraṇabhaye upaṭṭhite. Hetuatthe vā etaṃ bhummavacanaṃ.

    ဣဒာနိ ထေရော စောရဂာမဏိသ္သ ပဋိဝစနဒာနမုခေန ဓမ္မံ ဒေသေန္တော –

    Idāni thero coragāmaṇissa paṭivacanadānamukhena dhammaṃ desento –

    ၇၀၇.

    707.

    ‘‘နတ္ထိ စေတသိကံ ဒုက္ခံ၊ အနပေက္ခသ္သ ဂာမဏိ။

    ‘‘Natthi cetasikaṃ dukkhaṃ, anapekkhassa gāmaṇi;

    အတိက္ကန္တာ ဘယာ သဗ္ဗေ၊ ခီဏသံယောဇနသ္သ ဝေ။

    Atikkantā bhayā sabbe, khīṇasaṃyojanassa ve.

    ၇၀၈.

    708.

    ‘‘ခီဏာယ ဘဝနေတ္တိယာ၊ ဒိဋ္ဌေ ဓမ္မေ ယထာတထေ။

    ‘‘Khīṇāya bhavanettiyā, diṭṭhe dhamme yathātathe;

    န ဘယံ မရဏေ ဟောတိ၊ ဘာရနိက္ခေပနေ ယထာ။

    Na bhayaṃ maraṇe hoti, bhāranikkhepane yathā.

    ၇၀၉.

    709.

    ‘‘သုစိဏ္ဏံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ မေ၊ မဂ္ဂော စာပိ သုဘာဝိတော။

    ‘‘Suciṇṇaṃ brahmacariyaṃ me, maggo cāpi subhāvito;

    မရဏေ မေ ဘယံ နတ္ထိ၊ ရောဂာနမိဝ သင္ခယေ။

    Maraṇe me bhayaṃ natthi, rogānamiva saṅkhaye.

    ၇၁၀.

    710.

    ‘‘သုစိဏ္ဏံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ မေ၊ မဂ္ဂော စာပိ သုဘာဝိတော။

    ‘‘Suciṇṇaṃ brahmacariyaṃ me, maggo cāpi subhāvito;

    နိရသ္သာဒာ ဘဝာ ဒိဋ္ဌာ၊ ဝိသံ ပိတ္ဝာဝ ဆဍ္ဍိတံ။

    Nirassādā bhavā diṭṭhā, visaṃ pitvāva chaḍḍitaṃ.

    ၇၁၁.

    711.

    ‘‘ပာရဂူ အနုပာဒာနော၊ ကတကိစ္စော အနာသဝော။

    ‘‘Pāragū anupādāno, katakicco anāsavo;

    တုဋ္ဌော အာယုက္ခယာ ဟောတိ၊ မုတ္တော အာဃာတနာ ယထာ။

    Tuṭṭho āyukkhayā hoti, mutto āghātanā yathā.

    ၇၁၂.

    712.

    ‘‘ဥတ္တမံ ဓမ္မတံ ပတ္တော၊ သဗ္ဗလောကေ အနတ္ထိကော။

    ‘‘Uttamaṃ dhammataṃ patto, sabbaloke anatthiko;

    အာဒိတ္တာဝ ဃရာ မုတ္တော၊ မရဏသ္မိံ န သောစတိ။

    Ādittāva gharā mutto, maraṇasmiṃ na socati.

    ၇၁၃.

    713.

    ‘‘ယဒတ္ထိ သင္ဂတံ ကိဉ္စိ၊ ဘဝော ဝာ ယတ္ထ လဗ္ဘတိ။

    ‘‘Yadatthi saṅgataṃ kiñci, bhavo vā yattha labbhati;

    သဗ္ဗံ အနိသ္သရံ ဧတံ၊ ဣတိ ဝုတ္တံ မဟေသိနာ။

    Sabbaṃ anissaraṃ etaṃ, iti vuttaṃ mahesinā.

    ၇၁၄.

    714.

    ‘‘ယော တံ တထာ ပဇာနာတိ၊ ယထာ ဗုဒ္ဓေန ဒေသိတံ။

    ‘‘Yo taṃ tathā pajānāti, yathā buddhena desitaṃ;

    န ဂဏ္ဟာတိ ဘဝံ ကိဉ္စိ၊ သုတတ္တံဝ အယောဂုဠံ။

    Na gaṇhāti bhavaṃ kiñci, sutattaṃva ayoguḷaṃ.

    ၇၁၅.

    715.

    ‘‘န မေ ဟောတိ ‘အဟောသိ’န္တိ၊ ‘ဘဝိသ္သ’န္တိ န ဟောတိ မေ။

    ‘‘Na me hoti ‘ahosi’nti, ‘bhavissa’nti na hoti me;

    သင္ခာရာ ဝိဂမိသ္သန္တိ၊ တတ္ထ ကာ ပရိဒေဝနာ။

    Saṅkhārā vigamissanti, tattha kā paridevanā.

    ၇၁၆.

    716.

    ‘‘သုဒ္ဓံ ဓမ္မသမုပ္ပာဒံ၊ သုဒ္ဓံ သင္ခာရသန္တတိံ။

    ‘‘Suddhaṃ dhammasamuppādaṃ, suddhaṃ saṅkhārasantatiṃ;

    ပသ္သန္တသ္သ ယထာဘူတံ၊ န ဘယံ ဟောတိ ဂာမဏိ။

    Passantassa yathābhūtaṃ, na bhayaṃ hoti gāmaṇi.

    ၇၁၇.

    717.

    ‘‘တိဏကဋ္ဌသမံ လောကံ၊ ယဒာ ပညာယ ပသ္သတိ။

    ‘‘Tiṇakaṭṭhasamaṃ lokaṃ, yadā paññāya passati;

    မမတ္တံ သော အသံဝိန္ဒံ၊ ‘နတ္ထိ မေ’တိ န သောစတိ။

    Mamattaṃ so asaṃvindaṃ, ‘natthi me’ti na socati.

    ၇၁၈.

    718.

    ‘‘ဥက္ကဏ္ဌာမိ သရီရေန၊ ဘဝေနမ္ဟိ အနတ္ထိကော။

    ‘‘Ukkaṇṭhāmi sarīrena, bhavenamhi anatthiko;

    သောယံ ဘိဇ္ဇိသ္သတိ ကာယော၊ အညော စ န ဘဝိသ္သတိ။

    Soyaṃ bhijjissati kāyo, añño ca na bhavissati.

    ၇၁၉.

    719.

    ‘‘ယံ ဝော ကိစ္စံ သရီရေန၊ တံ ကရောထ ယဒိစ္ဆထ။

    ‘‘Yaṃ vo kiccaṃ sarīrena, taṃ karotha yadicchatha;

    န မေ တပ္ပစ္စယာ တတ္ထ၊ ဒောသော ပေမဉ္စ ဟေဟိတီ’’တိ။ –

    Na me tappaccayā tattha, doso pemañca hehitī’’ti. –

    ဣမာ ဂာထာ အဘာသိ။

    Imā gāthā abhāsi.

    ၇၂၀.

    720.

    ‘‘တသ္သ တံ ဝစနံ သုတ္ဝာ၊ အဗ္ဘုတံ လောမဟံသနံ။

    ‘‘Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, abbhutaṃ lomahaṃsanaṃ;

    သတ္ထာနိ နိက္ခိပိတ္ဝာန၊ မာဏဝာ ဧတဒဗ္ရဝု’’န္တိ။ –

    Satthāni nikkhipitvāna, māṇavā etadabravu’’nti. –

    အယံ သင္ဂီတိကာရေဟိ ဝုတ္တဂာထာ။ ဣတော အပရာ တိသ္သော စောရာနံ, ထေရသ္သ စ ဝစနပဋိဝစနဂာထာ –

    Ayaṃ saṅgītikārehi vuttagāthā. Ito aparā tisso corānaṃ, therassa ca vacanapaṭivacanagāthā –

    ၇၂၁.

    721.

    ‘‘ကိံ ဘဒန္တေ ကရိတ္ဝာန၊ ကော ဝာ အာစရိယော တဝ။

    ‘‘Kiṃ bhadante karitvāna, ko vā ācariyo tava;

    ကသ္သ သာသနမာဂမ္မ၊ လဗ္ဘတေ တံ အသောကတာ။

    Kassa sāsanamāgamma, labbhate taṃ asokatā.

    ၇၂၂.

    722.

    ‘‘သဗ္ဗညူ သဗ္ဗဒသ္သာဝီ၊ ဇိနော အာစရိယော မမ။

    ‘‘Sabbaññū sabbadassāvī, jino ācariyo mama;

    မဟာကာရုဏိကော သတ္ထာ၊ သဗ္ဗလောကတိကိစ္ဆကော။

    Mahākāruṇiko satthā, sabbalokatikicchako.

    ၇၂၃.

    723.

    ‘‘တေနာယံ ဒေသိတော ဓမ္မော၊ ခယဂာမီ အနုတ္တရော။

    ‘‘Tenāyaṃ desito dhammo, khayagāmī anuttaro;

    တသ္သ သာသနမာဂမ္မ၊ လဗ္ဘတေ တံ အသောကတာ။

    Tassa sāsanamāgamma, labbhate taṃ asokatā.

    ၇၂၄.

    724.

    ‘‘သုတ္ဝာန စောရာ ဣသိနော သုဘာသိတံ၊ နိက္ခိပ္ပ သတ္ထာနိ စ အာဝုဓာနိ စ။

    ‘‘Sutvāna corā isino subhāsitaṃ, nikkhippa satthāni ca āvudhāni ca;

    တမ္ဟာ စ ကမ္မာ ဝိရမိံသု ဧကေ၊ ဧကေ စ ပဗ္ဗဇ္ဇမရောစယိံသု။

    Tamhā ca kammā viramiṃsu eke, eke ca pabbajjamarocayiṃsu.

    ၇၂၅.

    725.

    ‘‘တေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ သုဂတသ္သ သာသနေ၊ ဘာဝေတ္ဝ ဗောဇ္ဈင္ဂဗလာနိ ပဏ္ဍိတာ။

    ‘‘Te pabbajitvā sugatassa sāsane, bhāvetva bojjhaṅgabalāni paṇḍitā;

    ဥဒဂ္ဂစိတ္တာ သုမနာ ကတိန္ဒ္ရိယာ၊ ဖုသိံသု နိဗ္ဗာနပဒံ အသင္ခတ’’န္တိ။ –

    Udaggacittā sumanā katindriyā, phusiṃsu nibbānapadaṃ asaṅkhata’’nti. –

    ဣမာပိ သင္ဂီတိကာရေဟိ ဝုတ္တဂာထာ။

    Imāpi saṅgītikārehi vuttagāthā.

    တတ္ထ နတ္ထိ စေတသိကံ ဒုက္ခံ, အနပေက္ခသ္သ, ဂာမဏီတိ ဂာမဏိ, အပေက္ခာယ, တဏ္ဟာယ, အဘာဝေန အနပေက္ခသ္သ မာဒိသသ္သ, လောဟိတသဘာဝော ပုဗ္ဗော ဝိယ, စေတသိကံ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သံ နတ္ထိ, ဒောမနသ္သာဘာဝာပဒေသေန ဘယာဘာဝံ ဝဒတိ။ တေနာဟ ‘‘အတိက္ကန္တာ ဘယာ သဗ္ဗေ’’တိ။ အတိက္ကန္တာ ဘယာ သဗ္ဗေတိ ခီဏသံယောဇနသ္သ အရဟတော ပဉ္စဝီသတိ မဟာဘယာ, အညေ စ သဗ္ဗေပိ ဘယာ ဧကံသေန အတိက္ကန္တာ အတီတာ, အပဂတာတိ အတ္ထော။

    Tattha natthi cetasikaṃ dukkhaṃ, anapekkhassa, gāmaṇīti gāmaṇi, apekkhāya, taṇhāya, abhāvena anapekkhassa mādisassa, lohitasabhāvo pubbo viya, cetasikaṃ dukkhaṃ domanassaṃ natthi, domanassābhāvāpadesena bhayābhāvaṃ vadati. Tenāha ‘‘atikkantā bhayā sabbe’’ti. Atikkantā bhayā sabbeti khīṇasaṃyojanassa arahato pañcavīsati mahābhayā, aññe ca sabbepi bhayā ekaṃsena atikkantā atītā, apagatāti attho.

    ဒိဋ္ဌေ ဓမ္မေ ယထာတထေတိ စတုသစ္စဓမ္မေ ပရိညာပဟာနသစ္ဆိကိရိယဘာဝနာဝသေန မဂ္ဂပညာယ ယထာဘူတံ ဒိဋ္ဌေ။ မရဏေတိ မရဏဟေတု။ ဘာရနိက္ခေပနေ ယထာတိ ယထာ ကောစိ ပုရိသော သီသေ ဌိတေန မဟတာ ဂရုဘာရေန သံသီဒန္တော တသ္သ နိက္ခေပနေ, အပနယနေ န ဘာယတိ, ဧဝံ သမ္ပဒမိဒန္တိ အတ္ထော။ ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ –

    Diṭṭhe dhamme yathātatheti catusaccadhamme pariññāpahānasacchikiriyabhāvanāvasena maggapaññāya yathābhūtaṃ diṭṭhe. Maraṇeti maraṇahetu. Bhāranikkhepane yathāti yathā koci puriso sīse ṭhitena mahatā garubhārena saṃsīdanto tassa nikkhepane, apanayane na bhāyati, evaṃ sampadamidanti attho. Vuttañhetaṃ bhagavatā –

    ‘‘ဘာရာ ဟဝေ ပဉ္စက္ခန္ဓာ၊ ဘာရဟာရော စ ပုဂ္ဂလော။

    ‘‘Bhārā have pañcakkhandhā, bhārahāro ca puggalo;

    ဘာရာဒာနံ ဒုခံ လောကေ၊ ဘာရနိက္ခေပနံ သုခ’’န္တိ။ (သံ. နိ. ၃.၂၂)။

    Bhārādānaṃ dukhaṃ loke, bhāranikkhepanaṃ sukha’’nti. (saṃ. ni. 3.22);

    သုစိဏ္ဏန္တိ သုဋ္ဌု စရိတံ။ ဗ္ရဟ္မစရိယန္တိ, သိက္ခတ္တယသင္ဂဟံ သာသနဗ္ရဟ္မစရိယံ။ တတော ဧဝ မဂ္ဂော စာပိ သုဘာဝိတော အဋ္ဌင္ဂိကော အရိယမဂ္ဂောပိ သမ္မဒေဝ ဘာဝိတော။ ရောဂာနမိဝ သင္ခယေတိ ယထာ ဗဟူဟိ ရောဂေဟိ အဘိဘူတသ္သ အာတုရသ္သ ရောဂာနံ သင္ခယေ ပီတိသောမနသ္သမေဝ ဟောတိ, ဧဝံ ခန္ဓရောဂသင္ခယေ မရဏေ မာဒိသသ္သ ဘယံ နတ္ထိ။

    Suciṇṇanti suṭṭhu caritaṃ. Brahmacariyanti, sikkhattayasaṅgahaṃ sāsanabrahmacariyaṃ. Tato eva maggo cāpi subhāvito aṭṭhaṅgiko ariyamaggopi sammadeva bhāvito. Rogānamiva saṅkhayeti yathā bahūhi rogehi abhibhūtassa āturassa rogānaṃ saṅkhaye pītisomanassameva hoti, evaṃ khandharogasaṅkhaye maraṇe mādisassa bhayaṃ natthi.

    နိရသ္သာဒာ ဘဝာ ဒိဋ္ဌာတိ တီဟိ ဒုက္ခတာဟိ အဘိဘူတာ, ဧကာဒသဟိ အဂ္ဂီဟိ အာဒိတ္တာ, တယော ဘဝာ နိရသ္သာဒာ, အသ္သာဒရဟိတာ, မယာ ဒိဋ္ဌာ။ ဝိသံ ပိတ္ဝာဝ ဆဍ္ဍိတန္တိ ပမာဒဝသေန ဝိသံ ပိဝိတ္ဝာ တာဒိသေန ပယောဂေန ဆဍ္ဍိတံ ဝိယ မရဏေ မေ ဘယံ နတ္ထီတိ အတ္ထော။

    Nirassādā bhavā diṭṭhāti tīhi dukkhatāhi abhibhūtā, ekādasahi aggīhi ādittā, tayo bhavā nirassādā, assādarahitā, mayā diṭṭhā. Visaṃ pitvāva chaḍḍitanti pamādavasena visaṃ pivitvā tādisena payogena chaḍḍitaṃ viya maraṇe me bhayaṃ natthīti attho.

    မုတ္တော အာဃာတနာ ယထာတိ ယထာ စောရေဟိ မာရဏတ္ထံ အာဃာတနံ နီတော ကေနစိ ဥပာယေန တတော မုတ္တော ဟဋ္ဌတုဋ္ဌော ဟောတိ, ဧဝံ သံသာရပာရံ, နိဗ္ဗာနံ, ဂတတ္တာ ပာရဂူ, စတူဟိပိ ဥပာဒာနေဟိ အနုပာဒာနော, ပရိညာဒီနံ သောဠသန္နံ ကိစ္စာနံ ကတတ္တာ ကတကိစ္စော ကာမာသဝာဒီဟိ အနာသဝော, အာယုက္ခယာ အာယုက္ခယဟေတု တုဋ္ဌော သောမနသ္သိကော ဟောတိ။

    Muttoāghātanā yathāti yathā corehi māraṇatthaṃ āghātanaṃ nīto kenaci upāyena tato mutto haṭṭhatuṭṭho hoti, evaṃ saṃsārapāraṃ, nibbānaṃ, gatattā pāragū, catūhipi upādānehi anupādāno, pariññādīnaṃ soḷasannaṃ kiccānaṃ katattā katakicco kāmāsavādīhi anāsavo, āyukkhayā āyukkhayahetu tuṭṭho somanassiko hoti.

    ဥတ္တမန္တိ သေဋ္ဌံ။ ဓမ္မတန္တိ, ဓမ္မသဘာဝံ။ အရဟတ္တေ သိဒ္ဓေ သိဇ္ဈနဟေတု ဣဋ္ဌာဒီသု တာဒိဘာဝံ။ သဗ္ဗလောကေတိ သဗ္ဗလောကသ္မိမ္ပိ, ဒီဃာယုကသုခဗဟုလတာဒိဝသေန သံယုတ္တေပိ လောကေ။ အနတ္ထိကောတိ, အနပေက္ခော။ အာဒိတ္တာဝ ဃရာ မုတ္တောတိ ယထာ ကောစိ ပုရိသော သမန္တတော အာဒိတ္တတော ပဇ္ဇလိတတော ဂေဟတော နိသ္သဋော, တတော နိသ္သရဏနိမိတ္တံ န သောစတိ, ဧဝံ ခီဏာသဝော မရဏနိမိတ္တံ န သောစတိ။

    Uttamanti seṭṭhaṃ. Dhammatanti, dhammasabhāvaṃ. Arahatte siddhe sijjhanahetu iṭṭhādīsu tādibhāvaṃ. Sabbaloketi sabbalokasmimpi, dīghāyukasukhabahulatādivasena saṃyuttepi loke. Anatthikoti, anapekkho. Ādittāva gharā muttoti yathā koci puriso samantato ādittato pajjalitato gehato nissaṭo, tato nissaraṇanimittaṃ na socati, evaṃ khīṇāsavo maraṇanimittaṃ na socati.

    ယဒတ္ထိ သင္ဂတံ ကိဉ္စီတိ ယံကိဉ္စိ ဣမသ္မိံ လောကေ အတ္ထိ, ဝိဇ္ဇတိ, ဥပလဗ္ဘတိ သင္ဂတံ, သတ္တေဟိ သင္ခာရေဟိ ဝာ သမာဂမော, သမောဓာနံ။ ‘‘သင္ခတ’’န္တိပိ ပာဌော, တသ္သ ယံကိဉ္စိ ပစ္စယေဟိ သမစ္စ သမ္ဘုယ္ယ ကတံ, ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နန္တိ အတ္ထော။ ဘဝော ဝာ ယတ္ထ လဗ္ဘတီတိ ယသ္မိံ သတ္တနိကာယေ ယော ဥပပတ္တိဘဝော လဗ္ဘတိ။ သဗ္ဗံ အနိသ္သရံ ဧတန္တိ သဗ္ဗမေတံ ဣသ္သရရဟိတံ, န ဧတ္ထ ကေနစိ ‘‘ဧဝံ ဟောတူ’’တိ ဣသ္သရိယံ ဝတ္တေတုံ သက္ကာ။ ဣတိ ဝုတ္တံ မဟေသိနာတိ ‘‘သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာ’’တိ ဧဝံ ဝုတ္တံ မဟေသိနာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန။ တသ္မာ ‘‘အနိသ္သရံ ဧတ’’န္တိ ပဇာနန္တော မရဏသ္မိံ န သောစတီတိ ယောဇနာ။

    Yadatthi saṅgataṃ kiñcīti yaṃkiñci imasmiṃ loke atthi, vijjati, upalabbhati saṅgataṃ, sattehi saṅkhārehi vā samāgamo, samodhānaṃ. ‘‘Saṅkhata’’ntipi pāṭho, tassa yaṃkiñci paccayehi samacca sambhuyya kataṃ, paṭiccasamuppannanti attho. Bhavo vā yattha labbhatīti yasmiṃ sattanikāye yo upapattibhavo labbhati. Sabbaṃ anissaraṃ etanti sabbametaṃ issararahitaṃ, na ettha kenaci ‘‘evaṃ hotū’’ti issariyaṃ vattetuṃ sakkā. Iti vuttaṃ mahesināti ‘‘sabbe dhammā anattā’’ti evaṃ vuttaṃ mahesinā sammāsambuddhena. Tasmā ‘‘anissaraṃ eta’’nti pajānanto maraṇasmiṃ na socatīti yojanā.

    ဂဏ္ဟာတိ ဘဝံ ကိဉ္စီတိ ယော အရိယသာဝကော ‘‘သဗ္ဗေ သင္ခာရာ အနိစ္စာ’’တိအာဒိနာ (ဓ. ပ. ၂၇၇) ယထာ ဗုဒ္ဓေန ဘဂဝတာ ဒေသိတံ, တထာ တံ ဘဝတ္တယံ ဝိပသ္သနာပညာသဟိတာယ မဂ္ဂပညာယ ပဇာနာတိ။ သော ယထာ ကောစိ ပုရိသော သုခကာမော ဒိဝသံ သန္တတ္တံ အယောဂုဠံ ဟတ္ထေန န ဂဏ္ဟာတိ, ဧဝံ ကိဉ္စိ ခုဒ္ဒကံ ဝာ မဟန္တံ ဝာ ဘဝံ န ဂဏ္ဟာတိ, န တတ္ထ တဏ္ဟံ ကရောတီတိ အတ္ထော။

    Nagaṇhāti bhavaṃ kiñcīti yo ariyasāvako ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā’’tiādinā (dha. pa. 277) yathā buddhena bhagavatā desitaṃ, tathā taṃ bhavattayaṃ vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya pajānāti. So yathā koci puriso sukhakāmo divasaṃ santattaṃ ayoguḷaṃ hatthena na gaṇhāti, evaṃ kiñci khuddakaṃ vā mahantaṃ vā bhavaṃ na gaṇhāti, na tattha taṇhaṃ karotīti attho.

    န မေ ဟောတိ ‘‘အဟောသိ’’န္တိ ‘‘အတီတမဒ္ဓာနံ အဟံ ဤဒိသော အဟောသိ’’န္တိ အတ္တဒိဋ္ဌိဝသေန န မေ စိတ္တပ္ပဝတ္တိ အတ္ထိ ဒိဋ္ဌိယာ သမ္မဒေဝ ဥဂ္ဃာဋိတတ္တာ, ဓမ္မသဘာဝသ္သ စ သုဒိဋ္ဌတ္တာ။ ‘‘ဘဝိသ္သ’’န္တိ န ဟောတိ မေတိ တတော ဧဝ ‘‘အနာဂတမဒ္ဓာနံ အဟံ ဧဒိသော ကထံ နု ခော ဘဝိသ္သံ ဘဝေယ္ယ’’န္တိ ဧဝမ္ပိ မေ န ဟောတိ။ သင္ခာရာ ဝိဂမိသ္သန္တီတိ ဧဝံ ပန ဟောတိ ‘‘ယထာပစ္စယံ ပဝတ္တမာနာ သင္ခာရာဝ, န ဧတ္ထ ကောစိ အတ္တာ ဝာ အတ္တနိယံ ဝာ, တေ စ ခော ဝိဂမိသ္သန္တိ , ဝိနသ္သိသ္သန္တိ, ခဏေ ခဏေ ဘိဇ္ဇိသ္သန္တီ’’တိ။ တတ္ထ ကာ ပရိဒေဝနာတိ ဧဝံ ပသ္သန္တသ္သ မာဒိသသ္သ တတ္ထ သင္ခာရဂတေ ကာ နာမ ပရိဒေဝနာ။

    Na me hoti ‘‘ahosi’’nti ‘‘atītamaddhānaṃ ahaṃ īdiso ahosi’’nti attadiṭṭhivasena na me cittappavatti atthi diṭṭhiyā sammadeva ugghāṭitattā, dhammasabhāvassa ca sudiṭṭhattā. ‘‘Bhavissa’’nti na hoti meti tato eva ‘‘anāgatamaddhānaṃ ahaṃ ediso kathaṃ nu kho bhavissaṃ bhaveyya’’nti evampi me na hoti. Saṅkhārā vigamissantīti evaṃ pana hoti ‘‘yathāpaccayaṃ pavattamānā saṅkhārāva, na ettha koci attā vā attaniyaṃ vā, te ca kho vigamissanti , vinassissanti, khaṇe khaṇe bhijjissantī’’ti. Tattha kā paridevanāti evaṃ passantassa mādisassa tattha saṅkhāragate kā nāma paridevanā.

    သုဒ္ဓန္တိ ကေဝလံ, အတ္တသာရေန အသမ္မိသ္သံ။ ဓမ္မသမုပ္ပာဒန္တိ ပစ္စယပစ္စယုပ္ပန္နဓမ္မသမုပ္ပတ္တိံ အဝိဇ္ဇာဒိပစ္စယေဟိ သင္ခာရာဒိဓမ္မမတ္တပ္ပဝတ္တိံ။ သင္ခာရသန္တတိန္တိ ကိလေသကမ္မဝိပာကပ္ပဘေဒသင္ခာရပဗန္ဓံ။ ပသ္သန္တသ္သ ယထာဘူတန္တိ သဟ ဝိပသ္သနာယ မဂ္ဂပညာယ ယာထာဝတော ဇာနန္တသ္သ။

    Suddhanti kevalaṃ, attasārena asammissaṃ. Dhammasamuppādanti paccayapaccayuppannadhammasamuppattiṃ avijjādipaccayehi saṅkhārādidhammamattappavattiṃ. Saṅkhārasantatinti kilesakammavipākappabhedasaṅkhārapabandhaṃ. Passantassa yathābhūtanti saha vipassanāya maggapaññāya yāthāvato jānantassa.

    တိဏကဋ္ဌသမံ လောကန္တိ ယထာ အရညေ အပရိဂ္ဂဟေ တိဏကဋ္ဌေ ကေနစိ ဂယ္ဟမာနေ အပရသ္သ ‘‘မယ္ဟံ သန္တကံ အယံ ဂဏ္ဟတီ’’တိ န ဟောတိ, ဧဝံ သော အသာမိကတာယ တိဏကဋ္ဌသမံ သင္ခာရလောကံ ယဒာ ပညာယ ပသ္သတိ, သော တတ္ထ မမတ္တံ အသံဝိန္ဒံ အသံဝိန္ဒန္တော အလဘန္တော အကရောန္တော။ နတ္ထိ မေတိ ‘‘အဟု ဝတ သောဟံ, တံ မေ နတ္ထီ’’တိ န သောစတိ။

    Tiṇakaṭṭhasamaṃ lokanti yathā araññe apariggahe tiṇakaṭṭhe kenaci gayhamāne aparassa ‘‘mayhaṃ santakaṃ ayaṃ gaṇhatī’’ti na hoti, evaṃ so asāmikatāya tiṇakaṭṭhasamaṃ saṅkhāralokaṃ yadā paññāya passati, so tattha mamattaṃ asaṃvindaṃ asaṃvindanto alabhanto akaronto. Natthi meti ‘‘ahu vata sohaṃ, taṃ me natthī’’ti na socati.

    ဥက္ကဏ္ဌာမိ သရီရေနာတိ အသာရကေန အဘိနုဒေန ဒုက္ခေန အကတညုနာ အသုစိဒုဂ္ဂန္ဓဇေဂုစ္ဆပဋိက္ကူလသဘာဝေန ဣမိနာ ကာယေန ဥက္ကဏ္ဌာမိ ဣမံ ကာယံ နိဗ္ဗိန္ဒန္တော ဧဝံ တိဋ္ဌာမိ။ ဘဝေနမ္ဟိ အနတ္ထိကောတိ သဗ္ဗေနပိ ဘဝေန အနတ္ထိကော အမ္ဟိ, န ကိဉ္စိ ဘဝံ ပတ္ထေမိ။ သောယံ ဘိဇ္ဇိသ္သတိ ကာယောတိ အယံ မမ ကာယော ဣဒာနိ တုမ္ဟာကံ ပယောဂေန အညထာ ဝာ အညတ္ထ ဘိဇ္ဇိသ္သတိ။ အညော စ န ဘဝိသ္သတီတိ အညော ကာယော မယ္ဟံ အာယတိံ န ဘဝိသ္သတိ, ပုနဗ္ဘဝာဘာဝတော။

    Ukkaṇṭhāmi sarīrenāti asārakena abhinudena dukkhena akataññunā asuciduggandhajegucchapaṭikkūlasabhāvena iminā kāyena ukkaṇṭhāmi imaṃ kāyaṃ nibbindanto evaṃ tiṭṭhāmi. Bhavenamhi anatthikoti sabbenapi bhavena anatthiko amhi, na kiñci bhavaṃ patthemi. Soyaṃ bhijjissati kāyoti ayaṃ mama kāyo idāni tumhākaṃ payogena aññathā vā aññattha bhijjissati. Añño ca na bhavissatīti añño kāyo mayhaṃ āyatiṃ na bhavissati, punabbhavābhāvato.

    ယံ ဝော ကိစ္စံ သရီရေနာတိ ယံ တုမ္ဟာကံ ဣမိနာ သရီရေန ပယောဇနံ, တံ ကရောထ ယဒိစ္ဆထ, ဣစ္ဆထ စေ။ န မေ တပ္ပစ္စယာတိ, တံ နိမိတ္တံ ဣမသ္သ သရီရသ္သ တုမ္ဟေဟိ ယထိစ္ဆိတကိစ္စသ္သ ကရဏဟေတု။ တတ္ထာတိ တေသု ကရောန္တေသု စ အကရောန္တေသု စ။ ဒောသော ပေမဉ္စ ဟေဟိတီတိ ယထာက္ကမံ ပဋိဃော အနုနယော န ဘဝိသ္သတိ, အတ္တနော ဘဝေ အပေက္ခာယ သဗ္ဗသော ပဟီနတ္တာတိ အဓိပ္ပာယော။ အညပစ္စယာ အညတ္ထ စ ပဋိဃာနုနယေသု အသန္တေသုပိ တပ္ပစ္စယာ, ‘‘တတ္ထာ’’တိ ဝစနံ ယထာဓိဂတဝသေန ဝုတ္တံ။

    Yaṃ vo kiccaṃ sarīrenāti yaṃ tumhākaṃ iminā sarīrena payojanaṃ, taṃ karotha yadicchatha, icchatha ce. Na me tappaccayāti, taṃ nimittaṃ imassa sarīrassa tumhehi yathicchitakiccassa karaṇahetu. Tatthāti tesu karontesu ca akarontesu ca. Doso pemañca hehitīti yathākkamaṃ paṭigho anunayo na bhavissati, attano bhave apekkhāya sabbaso pahīnattāti adhippāyo. Aññapaccayā aññattha ca paṭighānunayesu asantesupi tappaccayā, ‘‘tatthā’’ti vacanaṃ yathādhigatavasena vuttaṃ.

    တသ္သာတိ အဓိမုတ္တတ္ထေရသ္သ။ တံ ဝစနန္တိ ‘‘နတ္ထိ စေတသိကံ ဒုက္ခ’’န္တိအာဒိကံ မရဏေ ဘယာဘာဝာဒိဒီပကံ, တတော ဧဝ အဗ္ဘုတံ လောမဟံသနံ ဝစနံ သုတ္ဝာ။ မာဏဝာတိ စောရာ။ စောရာ ဟိ ‘‘မာဏဝာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ ‘‘မာဏဝေဟိ သဟ ဂစ္ဆန္တိ ကတကမ္မေဟိ အကတကမ္မေဟိပီ’’တိအာဒီသု (မ. နိ. ၂.၁၄၉) ဝိယ။

    Tassāti adhimuttattherassa. Taṃ vacananti ‘‘natthi cetasikaṃ dukkha’’ntiādikaṃ maraṇe bhayābhāvādidīpakaṃ, tato eva abbhutaṃ lomahaṃsanaṃ vacanaṃ sutvā. Māṇavāti corā. Corā hi ‘‘māṇavā’’ti vuccanti ‘‘māṇavehi saha gacchanti katakammehi akatakammehipī’’tiādīsu (ma. ni. 2.149) viya.

    ကိံ ဘဒန္တေ ကရိတ္ဝာနာတိ, ဘန္တေ, ကိံ နာမ တပောကမ္မံ ကတ္ဝာ။ ကော ဝာ တဝ အာစရိယော ကသ္သ သာသနံ, ဩဝာဒံ နိသ္သာယ အယံ အသောကတာ မရဏကာလေ သောကာဘာဝော လဗ္ဘတီတိ ဧတံ အတ္ထံ အဗ္ရဝုံ, ပုစ္ဆာဝသေန ကထေသုံ, ဘာသိံသု။

    Kiṃbhadante karitvānāti, bhante, kiṃ nāma tapokammaṃ katvā. Ko vā tava ācariyo kassa sāsanaṃ, ovādaṃ nissāya ayaṃ asokatā maraṇakāle sokābhāvo labbhatīti etaṃ atthaṃ abravuṃ, pucchāvasena kathesuṃ, bhāsiṃsu.

    တံ သုတ္ဝာ ထေရော တေသံ ပဋိဝစနံ ဒေန္တော ‘‘သဗ္ဗညူ’’တိအာဒိမာဟ။ တတ္ထ သဗ္ဗညူတိ ပရောပဒေသေန ဝိနာ သဗ္ဗပကာရေန သဗ္ဗဓမ္မာဝဗောဓနသမတ္ထသ္သ အာကင္ခာပဋိဗဒ္ဓဝုတ္တိနော အနာဝရဏဉာဏသ္သ အဓိဂမေန အတီတာဒိဘေဒံ သဗ္ဗံ ဇာနာတီတိ, သဗ္ဗညူ။ တေနေဝ သမန္တစက္ခုနာ သဗ္ဗသ္သ ဒသ္သနတော သဗ္ဗဒသ္သာဝီ။ ယမ္ဟိ အနာဝရဏဉာဏံ, တဒေဝ သဗ္ဗညုတညာဏံ, နတ္ထေဝ အသာဓာရဏဉာဏပာဠိယာ ဝိရောဓော ဝိသယုပ္ပတ္တိမုခေန အညေဟိ အသာဓာရဏဘာဝဒသ္သနတ္ထံ ဧကသ္သေဝ ဉာဏသ္သ ဒ္ဝိဓာ ဝုတ္တတ္တာ။ ယံ ပနေတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗံ, တံ ဣတိဝုတ္တကဝဏ္ဏနာယံ (ဣတိဝု. အဋ္ဌ. ၃၈) ဝိတ္ထာရတော ဝုတ္တမေဝာတိ တတ္ထ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ပဉ္စန္နမ္ပိ မာရာနံ ဝိဇယတော ဇိနော, ဟီနာဒိဝိဘာဂဘိန္နေ သဗ္ဗသ္မိံ သတ္တနိကာယေ အဓိမုတ္တဝုတ္တိတာယ မဟတိယာ ကရုဏာယ သမန္နာဂတတ္တာ မဟာကာရုဏိကော, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကသမ္ပရာယိကပရမတ္ထေဟိ ယထာရဟံ ဝေနေယ္ယာနံ အနုသာသနတော သတ္ထာ, တတော ဧဝ သဗ္ဗလောကသ္သ ကိလေသရောဂတိကိစ္ဆနတော သဗ္ဗလောကတိကိစ္ဆကော, သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော အာစရိယော မမာတိ ယောဇနာ။ ခယဂာမီတိ နိဗ္ဗာနဂာမီ။

    Taṃ sutvā thero tesaṃ paṭivacanaṃ dento ‘‘sabbaññū’’tiādimāha. Tattha sabbaññūti paropadesena vinā sabbapakārena sabbadhammāvabodhanasamatthassa ākaṅkhāpaṭibaddhavuttino anāvaraṇañāṇassa adhigamena atītādibhedaṃ sabbaṃ jānātīti, sabbaññū. Teneva samantacakkhunā sabbassa dassanato sabbadassāvī. Yamhi anāvaraṇañāṇaṃ, tadeva sabbaññutaññāṇaṃ, nattheva asādhāraṇañāṇapāḷiyā virodho visayuppattimukhena aññehi asādhāraṇabhāvadassanatthaṃ ekasseva ñāṇassa dvidhā vuttattā. Yaṃ panettha vattabbaṃ, taṃ itivuttakavaṇṇanāyaṃ (itivu. aṭṭha. 38) vitthārato vuttamevāti tattha vuttanayeneva veditabbaṃ. Pañcannampi mārānaṃ vijayato jino, hīnādivibhāgabhinne sabbasmiṃ sattanikāye adhimuttavuttitāya mahatiyā karuṇāya samannāgatattā mahākāruṇiko, diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthehi yathārahaṃ veneyyānaṃ anusāsanato satthā, tato eva sabbalokassa kilesarogatikicchanato sabbalokatikicchako, sammāsambuddho ācariyo mamāti yojanā. Khayagāmīti nibbānagāmī.

    ဧဝံ ထေရေန သတ္ထု သာသနသ္သ စ ဂုဏေ ပကာသိတေ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓာ ဧကစ္စေ စောရာ ပဗ္ဗဇိံသု, ဧကစ္စေ ဥပာသကတ္တံ ပဝေဒေသုံ။ တမတ္ထံ ဒီပေန္တော ဓမ္မသင္ဂာဟကာ ‘‘သုတ္ဝာန စောရာ’’တိအာဒိနာ ဒ္ဝေ ဂာထာ အဘာသိံသု။ တတ္ထ ဣသိနောတိ အဓိသီလသိက္ခာဒီနံ ဧသနဋ္ဌေန ဣသိနော, အဓိမုတ္တတ္ထေရသ္သ။ နိက္ခိပ္ပာတိ ပဟာယ။ သတ္ထာနိ စ အာဝုဓာနိ စာတိ အသိအာဒိသတ္ထာနိ စေဝ ဓနုကလာပာဒိအာဝုဓာနိ စ။ တမ္ဟာ စ ကမ္မာတိ တတော စောရကမ္မတော။

    Evaṃ therena satthu sāsanassa ca guṇe pakāsite paṭiladdhasaddhā ekacce corā pabbajiṃsu, ekacce upāsakattaṃ pavedesuṃ. Tamatthaṃ dīpento dhammasaṅgāhakā ‘‘sutvāna corā’’tiādinā dve gāthā abhāsiṃsu. Tattha isinoti adhisīlasikkhādīnaṃ esanaṭṭhena isino, adhimuttattherassa. Nikkhippāti pahāya. Satthāni ca āvudhāni cāti asiādisatthāni ceva dhanukalāpādiāvudhāni ca. Tamhā ca kammāti tato corakammato.

    တေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ သုဂတသ္သ သာသနေတိ တေ စောရာ သောဘနဂမနတာဒီဟိ သုဂတသ္သ ဘဂဝတော သာသနေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ဥပဂန္တ္ဝာ။ ဘာဝနာဝိသေသာဓိဂတာယ ဩဒဂ္ယလက္ခဏာယ ပီတိယာ သမန္နာဂမေန ဥဒဂ္ဂစိတ္တာ။ သုမနာတိ သောမနသ္သပ္ပတ္တာ။ ကတိန္ဒ္ရိယာတိ ဘာဝိတိန္ဒ္ရိယာ။ ဖုသိံသူတိ အဂ္ဂမဂ္ဂာဓိဂမေန အသင္ခတံ နိဗ္ဗာနံ အဓိဂစ္ဆိံသု။ အဓိမုတ္တော ကိရ စောရေ နိဗ္ဗိသေဝနေ ကတ္ဝာ, တေ တတ္ထေဝ ဌပေတ္ဝာ, မာတု သန္တိကံ ဂန္တ္ဝာ, မာတရံ အာပုစ္ဆိတ္ဝာ, ပစ္စာဂန္တ္ဝာ တေဟိ သဒ္ဓိံ ဥပဇ္ဈာယသ္သ သန္တိကံ ဂန္တ္ဝာ, ပဗ္ဗာဇေတ္ဝာ ဥပသမ္ပဒံ အကာသိ။ အထ တေသံ ကမ္မဋ္ဌာနံ အာစိက္ခိ , တေ နစိရသ္သေဝ အရဟတ္တေ ပတိဋ္ဌဟိံသု။ တေန ဝုတ္တံ ‘‘ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ။ပေ.။ အသင္ခတ’’န္တိ။

    Te pabbajitvā sugatassa sāsaneti te corā sobhanagamanatādīhi sugatassa bhagavato sāsane pabbajjaṃ upagantvā. Bhāvanāvisesādhigatāya odagyalakkhaṇāya pītiyā samannāgamena udaggacittā. Sumanāti somanassappattā. Katindriyāti bhāvitindriyā. Phusiṃsūti aggamaggādhigamena asaṅkhataṃ nibbānaṃ adhigacchiṃsu. Adhimutto kira core nibbisevane katvā, te tattheva ṭhapetvā, mātu santikaṃ gantvā, mātaraṃ āpucchitvā, paccāgantvā tehi saddhiṃ upajjhāyassa santikaṃ gantvā, pabbājetvā upasampadaṃ akāsi. Atha tesaṃ kammaṭṭhānaṃ ācikkhi , te nacirasseva arahatte patiṭṭhahiṃsu. Tena vuttaṃ ‘‘pabbajitvā…pe… asaṅkhata’’nti.

    အဓိမုတ္တတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Adhimuttattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi / ၁. အဓိမုတ္တတ္ထေရဂာထာ • 1. Adhimuttattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact