Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഥേരഗാഥാ-അട്ഠകഥാ • Theragāthā-aṭṭhakathā |
൧൬. വീസതിനിപാതോ
16. Vīsatinipāto
൧. അധിമുത്തത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ
1. Adhimuttattheragāthāvaṇṇanā
വീസതിനിപാതേ യഞ്ഞത്ഥം വാതിആദികാ ആയസ്മതോ അപരസ്സ അധിമുത്തത്ഥേരസ്സ ഗാഥാ. കാ ഉപ്പത്തി? അയമ്പി പുരിമബുദ്ധേസു കതാധികാരോ തത്ഥ തത്ഥ ഭവേ പുഞ്ഞാനി ഉപചിനന്തോ അത്ഥദസ്സിസ്സ ഭഗവതോ കാലേ വിഭവസമ്പന്നേ കുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ വിഞ്ഞുതം പത്തോ സത്ഥരി പരിനിബ്ബുതേ ഭിക്ഖുസങ്ഘം ഉപട്ഠഹന്തോ മഹാദാനാനി പവത്തേസി. സോ തേന പുഞ്ഞകമ്മേന ദേവമനുസ്സേസു സംസരന്തോ ഇമസ്മിം ബുദ്ധുപ്പാദേ ആയസ്മതോ സംകിച്ചത്ഥേരസ്സ ഭഗിനിയാ കുച്ഛിമ്ഹി നിബ്ബത്തി, അധിമുത്തോതിസ്സ നാമം അഹോസി. സോ വയപ്പത്തോ മാതുലത്ഥേരസ്സ സന്തികേ പബ്ബജിത്വാ വിപസ്സനായ കമ്മം കരോന്തോ സാമണേരഭൂമിയംയേവ ഠിതോ അരഹത്തം പാപുണി. തേന വുത്തം അപദാനേ (അപ॰ ഥേര ൧.൪.൮൪-൮൮) –
Vīsatinipāte yaññatthaṃ vātiādikā āyasmato aparassa adhimuttattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto atthadassissa bhagavato kāle vibhavasampanne kule nibbattitvā viññutaṃ patto satthari parinibbute bhikkhusaṅghaṃ upaṭṭhahanto mahādānāni pavattesi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde āyasmato saṃkiccattherassa bhaginiyā kucchimhi nibbatti, adhimuttotissa nāmaṃ ahosi. So vayappatto mātulattherassa santike pabbajitvā vipassanāya kammaṃ karonto sāmaṇerabhūmiyaṃyeva ṭhito arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.4.84-88) –
‘‘നിബ്ബുതേ ലോകനാഥമ്ഹി, അത്ഥദസ്സീനരുത്തമേ;
‘‘Nibbute lokanāthamhi, atthadassīnaruttame;
ഉപട്ഠഹിം ഭിക്ഖുസങ്ഘം, വിപ്പസന്നേന ചേതസാ.
Upaṭṭhahiṃ bhikkhusaṅghaṃ, vippasannena cetasā.
‘‘നിമന്തേത്വാ ഭിക്ഖുസങ്ഘം, ഉജുഭൂതം സമാഹിതം;
‘‘Nimantetvā bhikkhusaṅghaṃ, ujubhūtaṃ samāhitaṃ;
ഉച്ഛുനാ മണ്ഡപം കത്വാ, ഭോജേസിം സങ്ഘമുത്തമം.
Ucchunā maṇḍapaṃ katvā, bhojesiṃ saṅghamuttamaṃ.
‘‘യം യം യോനുപപജ്ജാമി, ദേവത്തം അഥമാനുസം;
‘‘Yaṃ yaṃ yonupapajjāmi, devattaṃ athamānusaṃ;
സബ്ബേ സത്തേ അഭിഭോമി, പുഞ്ഞകമ്മസ്സിദം ഫലം.
Sabbe satte abhibhomi, puññakammassidaṃ phalaṃ.
‘‘അട്ഠാരസേ കപ്പസതേ, യം ദാനമദദിം തദാ;
‘‘Aṭṭhārase kappasate, yaṃ dānamadadiṃ tadā;
ദുഗ്ഗതിം നാഭിജാനാമി, ഉച്ഛുദാനസ്സിദം ഫലം.
Duggatiṃ nābhijānāmi, ucchudānassidaṃ phalaṃ.
‘‘പടിസമ്ഭിദാ ചതസ്സോ…പേ॰… കതം ബുദ്ധസ്സ സാസന’’ന്തി.
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.
അരഹത്തം പന പത്വാ സമാപത്തിസുഖേന വീതിനാമേന്തോ ഉപസമ്പജ്ജിതുകാമോ ‘‘മാതരം ആപുച്ഛിസ്സാമീ’’തി മാതു സന്തികം ഗച്ഛന്തോ അന്തരാമഗ്ഗേ ദേവതായ ബലികമ്മകരണത്ഥം മംസപരിയേസനം ചരന്തേഹി പഞ്ചസതേഹി ചോരേഹി സമാഗച്ഛി. ചോരാ ച തം അഗ്ഗഹേസും ‘‘ദേവതായ ബലി ഭവിസ്സതീ’’തി. സോ ചോരേഹി ഗഹിതോപി അഭീതോ അച്ഛമ്ഭീ വിപ്പസന്നമുഖോവ അട്ഠാസി. തം ദിസ്വാ ചോരഗാമണിഅച്ഛരിയബ്ഭുതചിത്തജാതോ പസംസന്തോ –
Arahattaṃ pana patvā samāpattisukhena vītināmento upasampajjitukāmo ‘‘mātaraṃ āpucchissāmī’’ti mātu santikaṃ gacchanto antarāmagge devatāya balikammakaraṇatthaṃ maṃsapariyesanaṃ carantehi pañcasatehi corehi samāgacchi. Corā ca taṃ aggahesuṃ ‘‘devatāya bali bhavissatī’’ti. So corehi gahitopi abhīto acchambhī vippasannamukhova aṭṭhāsi. Taṃ disvā coragāmaṇiacchariyabbhutacittajāto pasaṃsanto –
൭൦൫.
705.
‘‘യഞ്ഞത്ഥം വാ ധനത്ഥം വാ, യേ ഹനാമ മയം പുരേ;
‘‘Yaññatthaṃ vā dhanatthaṃ vā, ye hanāma mayaṃ pure;
അവസേസം ഭയം ഹോതി, വേധന്തി വിലപന്തി ച.
Avasesaṃ bhayaṃ hoti, vedhanti vilapanti ca.
൭൦൬.
706.
‘‘തസ്സ തേ നത്ഥി ഭീതത്തം, ഭിയ്യോ വണ്ണോ പസീദതി;
‘‘Tassa te natthi bhītattaṃ, bhiyyo vaṇṇo pasīdati;
കസ്മാ ന പരിദേവേസി, ഏവരൂപേ മഹബ്ഭയേ’’തി. – ദ്വേ ഗാഥാ അഭാസി;
Kasmā na paridevesi, evarūpe mahabbhaye’’ti. – dve gāthā abhāsi;
തത്ഥ യഞ്ഞത്ഥന്തി യജനത്ഥം ദേവതാനം ബലികമ്മകരണത്ഥം വാ. വാ-സദ്ദോ വികപ്പനത്ഥോ. ധനത്ഥന്തി സാപതേയ്യഹരണത്ഥം. യേ ഹനാമ മയം പുരേതി യേ സത്തേ മയം പുബ്ബേ ഹനിമ്ഹ. അതീതത്ഥേ ഹി ഇദം വത്തമാനവചനം. അവസേതി അവസേ അസേരികേ കത്വാ. തന്തി തേസം. ‘‘അവസേസന്തി’’പി പഠന്തി. അമ്ഹേഹി ഗഹിതേസു തം ഏകം ഠപേത്വാ അവസേസാനം; അയമേവ വാ പാഠോ. ഭയം ഹോതീതി മരണഭയം ഹോതി. യേന തേ വേധന്തി വിലപന്തി,ചിത്തുത്രാസേന വേധന്തി , ‘‘സാമി, തുമ്ഹാകം ഇദഞ്ചിദഞ്ച ദസ്സാമ, ദാസാ ഭവിസ്സാമാ’’തിആദികം വദന്താ വിലപന്തി.
Tattha yaññatthanti yajanatthaṃ devatānaṃ balikammakaraṇatthaṃ vā. Vā-saddo vikappanattho. Dhanatthanti sāpateyyaharaṇatthaṃ. Ye hanāma mayaṃ pureti ye satte mayaṃ pubbe hanimha. Atītatthe hi idaṃ vattamānavacanaṃ. Avaseti avase aserike katvā. Tanti tesaṃ. ‘‘Avasesanti’’pi paṭhanti. Amhehi gahitesu taṃ ekaṃ ṭhapetvā avasesānaṃ; ayameva vā pāṭho. Bhayaṃ hotīti maraṇabhayaṃ hoti. Yena te vedhanti vilapanti,cittutrāsena vedhanti , ‘‘sāmi, tumhākaṃ idañcidañca dassāma, dāsā bhavissāmā’’tiādikaṃ vadantā vilapanti.
തസ്സ തേതി യോ ത്വം അമ്ഹേഹി ദേവതായ ബലികമ്മത്ഥം ജീവിതാ വോരോപേതുകാമേഹി ഉക്ഖിത്താസികേഹി സന്തജ്ജിതോ, തസ്സ തേ. ഭീതത്തന്തി ഭീതഭാവോ, ഭയന്തി അത്ഥോ. ഭിയ്യോ വണ്ണോ പസീദതീതി പകതിവണ്ണതോ ഉപരിപി തേ മുഖവണ്ണോ വിപ്പസീദതി. ഥേരസ്സ കിര തദാ ‘‘സചേ ഇമേ മാരേസ്സന്തി, ഇദാനേവാഹം അനുപാദായ പരിനിബ്ബായിസ്സാമി, ദുക്ഖഭാരോ വിഗച്ഛിസ്സതീ’’തി ഉളാരം പീതിസോമനസ്സം ഉപ്പജ്ജി. ഏവരൂപേ മഹബ്ഭയേതി ഏദിസേ മഹതി മരണഭയേ ഉപട്ഠിതേ. ഹേതുഅത്ഥേ വാ ഏതം ഭുമ്മവചനം.
Tassa teti yo tvaṃ amhehi devatāya balikammatthaṃ jīvitā voropetukāmehi ukkhittāsikehi santajjito, tassa te. Bhītattanti bhītabhāvo, bhayanti attho. Bhiyyo vaṇṇo pasīdatīti pakativaṇṇato uparipi te mukhavaṇṇo vippasīdati. Therassa kira tadā ‘‘sace ime māressanti, idānevāhaṃ anupādāya parinibbāyissāmi, dukkhabhāro vigacchissatī’’ti uḷāraṃ pītisomanassaṃ uppajji. Evarūpe mahabbhayeti edise mahati maraṇabhaye upaṭṭhite. Hetuatthe vā etaṃ bhummavacanaṃ.
ഇദാനി ഥേരോ ചോരഗാമണിസ്സ പടിവചനദാനമുഖേന ധമ്മം ദേസേന്തോ –
Idāni thero coragāmaṇissa paṭivacanadānamukhena dhammaṃ desento –
൭൦൭.
707.
‘‘നത്ഥി ചേതസികം ദുക്ഖം, അനപേക്ഖസ്സ ഗാമണി;
‘‘Natthi cetasikaṃ dukkhaṃ, anapekkhassa gāmaṇi;
അതിക്കന്താ ഭയാ സബ്ബേ, ഖീണസംയോജനസ്സ വേ.
Atikkantā bhayā sabbe, khīṇasaṃyojanassa ve.
൭൦൮.
708.
‘‘ഖീണായ ഭവനേത്തിയാ, ദിട്ഠേ ധമ്മേ യഥാതഥേ;
‘‘Khīṇāya bhavanettiyā, diṭṭhe dhamme yathātathe;
ന ഭയം മരണേ ഹോതി, ഭാരനിക്ഖേപനേ യഥാ.
Na bhayaṃ maraṇe hoti, bhāranikkhepane yathā.
൭൦൯.
709.
‘‘സുചിണ്ണം ബ്രഹ്മചരിയം മേ, മഗ്ഗോ ചാപി സുഭാവിതോ;
‘‘Suciṇṇaṃ brahmacariyaṃ me, maggo cāpi subhāvito;
മരണേ മേ ഭയം നത്ഥി, രോഗാനമിവ സങ്ഖയേ.
Maraṇe me bhayaṃ natthi, rogānamiva saṅkhaye.
൭൧൦.
710.
‘‘സുചിണ്ണം ബ്രഹ്മചരിയം മേ, മഗ്ഗോ ചാപി സുഭാവിതോ;
‘‘Suciṇṇaṃ brahmacariyaṃ me, maggo cāpi subhāvito;
നിരസ്സാദാ ഭവാ ദിട്ഠാ, വിസം പിത്വാവ ഛഡ്ഡിതം.
Nirassādā bhavā diṭṭhā, visaṃ pitvāva chaḍḍitaṃ.
൭൧൧.
711.
‘‘പാരഗൂ അനുപാദാനോ, കതകിച്ചോ അനാസവോ;
‘‘Pāragū anupādāno, katakicco anāsavo;
തുട്ഠോ ആയുക്ഖയാ ഹോതി, മുത്തോ ആഘാതനാ യഥാ.
Tuṭṭho āyukkhayā hoti, mutto āghātanā yathā.
൭൧൨.
712.
‘‘ഉത്തമം ധമ്മതം പത്തോ, സബ്ബലോകേ അനത്ഥികോ;
‘‘Uttamaṃ dhammataṃ patto, sabbaloke anatthiko;
ആദിത്താവ ഘരാ മുത്തോ, മരണസ്മിം ന സോചതി.
Ādittāva gharā mutto, maraṇasmiṃ na socati.
൭൧൩.
713.
‘‘യദത്ഥി സങ്ഗതം കിഞ്ചി, ഭവോ വാ യത്ഥ ലബ്ഭതി;
‘‘Yadatthi saṅgataṃ kiñci, bhavo vā yattha labbhati;
സബ്ബം അനിസ്സരം ഏതം, ഇതി വുത്തം മഹേസിനാ.
Sabbaṃ anissaraṃ etaṃ, iti vuttaṃ mahesinā.
൭൧൪.
714.
‘‘യോ തം തഥാ പജാനാതി, യഥാ ബുദ്ധേന ദേസിതം;
‘‘Yo taṃ tathā pajānāti, yathā buddhena desitaṃ;
ന ഗണ്ഹാതി ഭവം കിഞ്ചി, സുതത്തംവ അയോഗുളം.
Na gaṇhāti bhavaṃ kiñci, sutattaṃva ayoguḷaṃ.
൭൧൫.
715.
‘‘ന മേ ഹോതി ‘അഹോസി’ന്തി, ‘ഭവിസ്സ’ന്തി ന ഹോതി മേ;
‘‘Na me hoti ‘ahosi’nti, ‘bhavissa’nti na hoti me;
സങ്ഖാരാ വിഗമിസ്സന്തി, തത്ഥ കാ പരിദേവനാ.
Saṅkhārā vigamissanti, tattha kā paridevanā.
൭൧൬.
716.
‘‘സുദ്ധം ധമ്മസമുപ്പാദം, സുദ്ധം സങ്ഖാരസന്തതിം;
‘‘Suddhaṃ dhammasamuppādaṃ, suddhaṃ saṅkhārasantatiṃ;
പസ്സന്തസ്സ യഥാഭൂതം, ന ഭയം ഹോതി ഗാമണി.
Passantassa yathābhūtaṃ, na bhayaṃ hoti gāmaṇi.
൭൧൭.
717.
‘‘തിണകട്ഠസമം ലോകം, യദാ പഞ്ഞായ പസ്സതി;
‘‘Tiṇakaṭṭhasamaṃ lokaṃ, yadā paññāya passati;
മമത്തം സോ അസംവിന്ദം, ‘നത്ഥി മേ’തി ന സോചതി.
Mamattaṃ so asaṃvindaṃ, ‘natthi me’ti na socati.
൭൧൮.
718.
‘‘ഉക്കണ്ഠാമി സരീരേന, ഭവേനമ്ഹി അനത്ഥികോ;
‘‘Ukkaṇṭhāmi sarīrena, bhavenamhi anatthiko;
സോയം ഭിജ്ജിസ്സതി കായോ, അഞ്ഞോ ച ന ഭവിസ്സതി.
Soyaṃ bhijjissati kāyo, añño ca na bhavissati.
൭൧൯.
719.
‘‘യം വോ കിച്ചം സരീരേന, തം കരോഥ യദിച്ഛഥ;
‘‘Yaṃ vo kiccaṃ sarīrena, taṃ karotha yadicchatha;
ന മേ തപ്പച്ചയാ തത്ഥ, ദോസോ പേമഞ്ച ഹേഹിതീ’’തി. –
Na me tappaccayā tattha, doso pemañca hehitī’’ti. –
ഇമാ ഗാഥാ അഭാസി.
Imā gāthā abhāsi.
൭൨൦.
720.
‘‘തസ്സ തം വചനം സുത്വാ, അബ്ഭുതം ലോമഹംസനം;
‘‘Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, abbhutaṃ lomahaṃsanaṃ;
സത്ഥാനി നിക്ഖിപിത്വാന, മാണവാ ഏതദബ്രവു’’ന്തി. –
Satthāni nikkhipitvāna, māṇavā etadabravu’’nti. –
അയം സങ്ഗീതികാരേഹി വുത്തഗാഥാ. ഇതോ അപരാ തിസ്സോ ചോരാനം, ഥേരസ്സ ച വചനപടിവചനഗാഥാ –
Ayaṃ saṅgītikārehi vuttagāthā. Ito aparā tisso corānaṃ, therassa ca vacanapaṭivacanagāthā –
൭൨൧.
721.
‘‘കിം ഭദന്തേ കരിത്വാന, കോ വാ ആചരിയോ തവ;
‘‘Kiṃ bhadante karitvāna, ko vā ācariyo tava;
കസ്സ സാസനമാഗമ്മ, ലബ്ഭതേ തം അസോകതാ.
Kassa sāsanamāgamma, labbhate taṃ asokatā.
൭൨൨.
722.
‘‘സബ്ബഞ്ഞൂ സബ്ബദസ്സാവീ, ജിനോ ആചരിയോ മമ;
‘‘Sabbaññū sabbadassāvī, jino ācariyo mama;
മഹാകാരുണികോ സത്ഥാ, സബ്ബലോകതികിച്ഛകോ.
Mahākāruṇiko satthā, sabbalokatikicchako.
൭൨൩.
723.
‘‘തേനായം ദേസിതോ ധമ്മോ, ഖയഗാമീ അനുത്തരോ;
‘‘Tenāyaṃ desito dhammo, khayagāmī anuttaro;
തസ്സ സാസനമാഗമ്മ, ലബ്ഭതേ തം അസോകതാ.
Tassa sāsanamāgamma, labbhate taṃ asokatā.
൭൨൪.
724.
‘‘സുത്വാന ചോരാ ഇസിനോ സുഭാസിതം, നിക്ഖിപ്പ സത്ഥാനി ച ആവുധാനി ച;
‘‘Sutvāna corā isino subhāsitaṃ, nikkhippa satthāni ca āvudhāni ca;
തമ്ഹാ ച കമ്മാ വിരമിംസു ഏകേ, ഏകേ ച പബ്ബജ്ജമരോചയിംസു.
Tamhā ca kammā viramiṃsu eke, eke ca pabbajjamarocayiṃsu.
൭൨൫.
725.
‘‘തേ പബ്ബജിത്വാ സുഗതസ്സ സാസനേ, ഭാവേത്വ ബോജ്ഝങ്ഗബലാനി പണ്ഡിതാ;
‘‘Te pabbajitvā sugatassa sāsane, bhāvetva bojjhaṅgabalāni paṇḍitā;
ഉദഗ്ഗചിത്താ സുമനാ കതിന്ദ്രിയാ, ഫുസിംസു നിബ്ബാനപദം അസങ്ഖത’’ന്തി. –
Udaggacittā sumanā katindriyā, phusiṃsu nibbānapadaṃ asaṅkhata’’nti. –
ഇമാപി സങ്ഗീതികാരേഹി വുത്തഗാഥാ.
Imāpi saṅgītikārehi vuttagāthā.
തത്ഥ നത്ഥി ചേതസികം ദുക്ഖം, അനപേക്ഖസ്സ, ഗാമണീതി ഗാമണി, അപേക്ഖായ, തണ്ഹായ, അഭാവേന അനപേക്ഖസ്സ മാദിസസ്സ, ലോഹിതസഭാവോ പുബ്ബോ വിയ, ചേതസികം ദുക്ഖം ദോമനസ്സം നത്ഥി, ദോമനസ്സാഭാവാപദേസേന ഭയാഭാവം വദതി. തേനാഹ ‘‘അതിക്കന്താ ഭയാ സബ്ബേ’’തി. അതിക്കന്താ ഭയാ സബ്ബേതി ഖീണസംയോജനസ്സ അരഹതോ പഞ്ചവീസതി മഹാഭയാ, അഞ്ഞേ ച സബ്ബേപി ഭയാ ഏകംസേന അതിക്കന്താ അതീതാ, അപഗതാതി അത്ഥോ.
Tattha natthi cetasikaṃ dukkhaṃ, anapekkhassa, gāmaṇīti gāmaṇi, apekkhāya, taṇhāya, abhāvena anapekkhassa mādisassa, lohitasabhāvo pubbo viya, cetasikaṃ dukkhaṃ domanassaṃ natthi, domanassābhāvāpadesena bhayābhāvaṃ vadati. Tenāha ‘‘atikkantā bhayā sabbe’’ti. Atikkantā bhayā sabbeti khīṇasaṃyojanassa arahato pañcavīsati mahābhayā, aññe ca sabbepi bhayā ekaṃsena atikkantā atītā, apagatāti attho.
ദിട്ഠേ ധമ്മേ യഥാതഥേതി ചതുസച്ചധമ്മേ പരിഞ്ഞാപഹാനസച്ഛികിരിയഭാവനാവസേന മഗ്ഗപഞ്ഞായ യഥാഭൂതം ദിട്ഠേ. മരണേതി മരണഹേതു. ഭാരനിക്ഖേപനേ യഥാതി യഥാ കോചി പുരിസോ സീസേ ഠിതേന മഹതാ ഗരുഭാരേന സംസീദന്തോ തസ്സ നിക്ഖേപനേ, അപനയനേ ന ഭായതി, ഏവം സമ്പദമിദന്തി അത്ഥോ. വുത്തഞ്ഹേതം ഭഗവതാ –
Diṭṭhe dhamme yathātatheti catusaccadhamme pariññāpahānasacchikiriyabhāvanāvasena maggapaññāya yathābhūtaṃ diṭṭhe. Maraṇeti maraṇahetu. Bhāranikkhepane yathāti yathā koci puriso sīse ṭhitena mahatā garubhārena saṃsīdanto tassa nikkhepane, apanayane na bhāyati, evaṃ sampadamidanti attho. Vuttañhetaṃ bhagavatā –
‘‘ഭാരാ ഹവേ പഞ്ചക്ഖന്ധാ, ഭാരഹാരോ ച പുഗ്ഗലോ;
‘‘Bhārā have pañcakkhandhā, bhārahāro ca puggalo;
ഭാരാദാനം ദുഖം ലോകേ, ഭാരനിക്ഖേപനം സുഖ’’ന്തി. (സം॰ നി॰ ൩.൨൨);
Bhārādānaṃ dukhaṃ loke, bhāranikkhepanaṃ sukha’’nti. (saṃ. ni. 3.22);
സുചിണ്ണന്തി സുട്ഠു ചരിതം. ബ്രഹ്മചരിയന്തി, സിക്ഖത്തയസങ്ഗഹം സാസനബ്രഹ്മചരിയം. തതോ ഏവ മഗ്ഗോ ചാപി സുഭാവിതോ അട്ഠങ്ഗികോ അരിയമഗ്ഗോപി സമ്മദേവ ഭാവിതോ. രോഗാനമിവ സങ്ഖയേതി യഥാ ബഹൂഹി രോഗേഹി അഭിഭൂതസ്സ ആതുരസ്സ രോഗാനം സങ്ഖയേ പീതിസോമനസ്സമേവ ഹോതി, ഏവം ഖന്ധരോഗസങ്ഖയേ മരണേ മാദിസസ്സ ഭയം നത്ഥി.
Suciṇṇanti suṭṭhu caritaṃ. Brahmacariyanti, sikkhattayasaṅgahaṃ sāsanabrahmacariyaṃ. Tato eva maggo cāpi subhāvito aṭṭhaṅgiko ariyamaggopi sammadeva bhāvito. Rogānamiva saṅkhayeti yathā bahūhi rogehi abhibhūtassa āturassa rogānaṃ saṅkhaye pītisomanassameva hoti, evaṃ khandharogasaṅkhaye maraṇe mādisassa bhayaṃ natthi.
നിരസ്സാദാ ഭവാ ദിട്ഠാതി തീഹി ദുക്ഖതാഹി അഭിഭൂതാ, ഏകാദസഹി അഗ്ഗീഹി ആദിത്താ, തയോ ഭവാ നിരസ്സാദാ, അസ്സാദരഹിതാ, മയാ ദിട്ഠാ. വിസം പിത്വാവ ഛഡ്ഡിതന്തി പമാദവസേന വിസം പിവിത്വാ താദിസേന പയോഗേന ഛഡ്ഡിതം വിയ മരണേ മേ ഭയം നത്ഥീതി അത്ഥോ.
Nirassādā bhavā diṭṭhāti tīhi dukkhatāhi abhibhūtā, ekādasahi aggīhi ādittā, tayo bhavā nirassādā, assādarahitā, mayā diṭṭhā. Visaṃ pitvāva chaḍḍitanti pamādavasena visaṃ pivitvā tādisena payogena chaḍḍitaṃ viya maraṇe me bhayaṃ natthīti attho.
മുത്തോ ആഘാതനാ യഥാതി യഥാ ചോരേഹി മാരണത്ഥം ആഘാതനം നീതോ കേനചി ഉപായേന തതോ മുത്തോ ഹട്ഠതുട്ഠോ ഹോതി, ഏവം സംസാരപാരം, നിബ്ബാനം, ഗതത്താ പാരഗൂ, ചതൂഹിപി ഉപാദാനേഹി അനുപാദാനോ, പരിഞ്ഞാദീനം സോളസന്നം കിച്ചാനം കതത്താ കതകിച്ചോ കാമാസവാദീഹി അനാസവോ, ആയുക്ഖയാ ആയുക്ഖയഹേതു തുട്ഠോ സോമനസ്സികോ ഹോതി.
Muttoāghātanā yathāti yathā corehi māraṇatthaṃ āghātanaṃ nīto kenaci upāyena tato mutto haṭṭhatuṭṭho hoti, evaṃ saṃsārapāraṃ, nibbānaṃ, gatattā pāragū, catūhipi upādānehi anupādāno, pariññādīnaṃ soḷasannaṃ kiccānaṃ katattā katakicco kāmāsavādīhi anāsavo, āyukkhayā āyukkhayahetu tuṭṭho somanassiko hoti.
ഉത്തമന്തി സേട്ഠം. ധമ്മതന്തി, ധമ്മസഭാവം. അരഹത്തേ സിദ്ധേ സിജ്ഝനഹേതു ഇട്ഠാദീസു താദിഭാവം. സബ്ബലോകേതി സബ്ബലോകസ്മിമ്പി, ദീഘായുകസുഖബഹുലതാദിവസേന സംയുത്തേപി ലോകേ. അനത്ഥികോതി, അനപേക്ഖോ. ആദിത്താവ ഘരാ മുത്തോതി യഥാ കോചി പുരിസോ സമന്തതോ ആദിത്തതോ പജ്ജലിതതോ ഗേഹതോ നിസ്സടോ, തതോ നിസ്സരണനിമിത്തം ന സോചതി, ഏവം ഖീണാസവോ മരണനിമിത്തം ന സോചതി.
Uttamanti seṭṭhaṃ. Dhammatanti, dhammasabhāvaṃ. Arahatte siddhe sijjhanahetu iṭṭhādīsu tādibhāvaṃ. Sabbaloketi sabbalokasmimpi, dīghāyukasukhabahulatādivasena saṃyuttepi loke. Anatthikoti, anapekkho. Ādittāva gharā muttoti yathā koci puriso samantato ādittato pajjalitato gehato nissaṭo, tato nissaraṇanimittaṃ na socati, evaṃ khīṇāsavo maraṇanimittaṃ na socati.
യദത്ഥി സങ്ഗതം കിഞ്ചീതി യംകിഞ്ചി ഇമസ്മിം ലോകേ അത്ഥി, വിജ്ജതി, ഉപലബ്ഭതി സങ്ഗതം, സത്തേഹി സങ്ഖാരേഹി വാ സമാഗമോ, സമോധാനം. ‘‘സങ്ഖത’’ന്തിപി പാഠോ, തസ്സ യംകിഞ്ചി പച്ചയേഹി സമച്ച സമ്ഭുയ്യ കതം, പടിച്ചസമുപ്പന്നന്തി അത്ഥോ. ഭവോ വാ യത്ഥ ലബ്ഭതീതി യസ്മിം സത്തനികായേ യോ ഉപപത്തിഭവോ ലബ്ഭതി. സബ്ബം അനിസ്സരം ഏതന്തി സബ്ബമേതം ഇസ്സരരഹിതം, ന ഏത്ഥ കേനചി ‘‘ഏവം ഹോതൂ’’തി ഇസ്സരിയം വത്തേതും സക്കാ. ഇതി വുത്തം മഹേസിനാതി ‘‘സബ്ബേ ധമ്മാ അനത്താ’’തി ഏവം വുത്തം മഹേസിനാ സമ്മാസമ്ബുദ്ധേന. തസ്മാ ‘‘അനിസ്സരം ഏത’’ന്തി പജാനന്തോ മരണസ്മിം ന സോചതീതി യോജനാ.
Yadatthi saṅgataṃ kiñcīti yaṃkiñci imasmiṃ loke atthi, vijjati, upalabbhati saṅgataṃ, sattehi saṅkhārehi vā samāgamo, samodhānaṃ. ‘‘Saṅkhata’’ntipi pāṭho, tassa yaṃkiñci paccayehi samacca sambhuyya kataṃ, paṭiccasamuppannanti attho. Bhavo vā yattha labbhatīti yasmiṃ sattanikāye yo upapattibhavo labbhati. Sabbaṃ anissaraṃ etanti sabbametaṃ issararahitaṃ, na ettha kenaci ‘‘evaṃ hotū’’ti issariyaṃ vattetuṃ sakkā. Iti vuttaṃ mahesināti ‘‘sabbe dhammā anattā’’ti evaṃ vuttaṃ mahesinā sammāsambuddhena. Tasmā ‘‘anissaraṃ eta’’nti pajānanto maraṇasmiṃ na socatīti yojanā.
ന ഗണ്ഹാതി ഭവം കിഞ്ചീതി യോ അരിയസാവകോ ‘‘സബ്ബേ സങ്ഖാരാ അനിച്ചാ’’തിആദിനാ (ധ॰ പ॰ ൨൭൭) യഥാ ബുദ്ധേന ഭഗവതാ ദേസിതം, തഥാ തം ഭവത്തയം വിപസ്സനാപഞ്ഞാസഹിതായ മഗ്ഗപഞ്ഞായ പജാനാതി. സോ യഥാ കോചി പുരിസോ സുഖകാമോ ദിവസം സന്തത്തം അയോഗുളം ഹത്ഥേന ന ഗണ്ഹാതി, ഏവം കിഞ്ചി ഖുദ്ദകം വാ മഹന്തം വാ ഭവം ന ഗണ്ഹാതി, ന തത്ഥ തണ്ഹം കരോതീതി അത്ഥോ.
Nagaṇhāti bhavaṃ kiñcīti yo ariyasāvako ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā’’tiādinā (dha. pa. 277) yathā buddhena bhagavatā desitaṃ, tathā taṃ bhavattayaṃ vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya pajānāti. So yathā koci puriso sukhakāmo divasaṃ santattaṃ ayoguḷaṃ hatthena na gaṇhāti, evaṃ kiñci khuddakaṃ vā mahantaṃ vā bhavaṃ na gaṇhāti, na tattha taṇhaṃ karotīti attho.
ന മേ ഹോതി ‘‘അഹോസി’’ന്തി ‘‘അതീതമദ്ധാനം അഹം ഈദിസോ അഹോസി’’ന്തി അത്തദിട്ഠിവസേന ന മേ ചിത്തപ്പവത്തി അത്ഥി ദിട്ഠിയാ സമ്മദേവ ഉഗ്ഘാടിതത്താ, ധമ്മസഭാവസ്സ ച സുദിട്ഠത്താ. ‘‘ഭവിസ്സ’’ന്തി ന ഹോതി മേതി തതോ ഏവ ‘‘അനാഗതമദ്ധാനം അഹം ഏദിസോ കഥം നു ഖോ ഭവിസ്സം ഭവേയ്യ’’ന്തി ഏവമ്പി മേ ന ഹോതി. സങ്ഖാരാ വിഗമിസ്സന്തീതി ഏവം പന ഹോതി ‘‘യഥാപച്ചയം പവത്തമാനാ സങ്ഖാരാവ, ന ഏത്ഥ കോചി അത്താ വാ അത്തനിയം വാ, തേ ച ഖോ വിഗമിസ്സന്തി , വിനസ്സിസ്സന്തി, ഖണേ ഖണേ ഭിജ്ജിസ്സന്തീ’’തി. തത്ഥ കാ പരിദേവനാതി ഏവം പസ്സന്തസ്സ മാദിസസ്സ തത്ഥ സങ്ഖാരഗതേ കാ നാമ പരിദേവനാ.
Na me hoti ‘‘ahosi’’nti ‘‘atītamaddhānaṃ ahaṃ īdiso ahosi’’nti attadiṭṭhivasena na me cittappavatti atthi diṭṭhiyā sammadeva ugghāṭitattā, dhammasabhāvassa ca sudiṭṭhattā. ‘‘Bhavissa’’nti na hoti meti tato eva ‘‘anāgatamaddhānaṃ ahaṃ ediso kathaṃ nu kho bhavissaṃ bhaveyya’’nti evampi me na hoti. Saṅkhārā vigamissantīti evaṃ pana hoti ‘‘yathāpaccayaṃ pavattamānā saṅkhārāva, na ettha koci attā vā attaniyaṃ vā, te ca kho vigamissanti , vinassissanti, khaṇe khaṇe bhijjissantī’’ti. Tattha kā paridevanāti evaṃ passantassa mādisassa tattha saṅkhāragate kā nāma paridevanā.
സുദ്ധന്തി കേവലം, അത്തസാരേന അസമ്മിസ്സം. ധമ്മസമുപ്പാദന്തി പച്ചയപച്ചയുപ്പന്നധമ്മസമുപ്പത്തിം അവിജ്ജാദിപച്ചയേഹി സങ്ഖാരാദിധമ്മമത്തപ്പവത്തിം. സങ്ഖാരസന്തതിന്തി കിലേസകമ്മവിപാകപ്പഭേദസങ്ഖാരപബന്ധം. പസ്സന്തസ്സ യഥാഭൂതന്തി സഹ വിപസ്സനായ മഗ്ഗപഞ്ഞായ യാഥാവതോ ജാനന്തസ്സ.
Suddhanti kevalaṃ, attasārena asammissaṃ. Dhammasamuppādanti paccayapaccayuppannadhammasamuppattiṃ avijjādipaccayehi saṅkhārādidhammamattappavattiṃ. Saṅkhārasantatinti kilesakammavipākappabhedasaṅkhārapabandhaṃ. Passantassa yathābhūtanti saha vipassanāya maggapaññāya yāthāvato jānantassa.
തിണകട്ഠസമം ലോകന്തി യഥാ അരഞ്ഞേ അപരിഗ്ഗഹേ തിണകട്ഠേ കേനചി ഗയ്ഹമാനേ അപരസ്സ ‘‘മയ്ഹം സന്തകം അയം ഗണ്ഹതീ’’തി ന ഹോതി, ഏവം സോ അസാമികതായ തിണകട്ഠസമം സങ്ഖാരലോകം യദാ പഞ്ഞായ പസ്സതി, സോ തത്ഥ മമത്തം അസംവിന്ദം അസംവിന്ദന്തോ അലഭന്തോ അകരോന്തോ. നത്ഥി മേതി ‘‘അഹു വത സോഹം, തം മേ നത്ഥീ’’തി ന സോചതി.
Tiṇakaṭṭhasamaṃ lokanti yathā araññe apariggahe tiṇakaṭṭhe kenaci gayhamāne aparassa ‘‘mayhaṃ santakaṃ ayaṃ gaṇhatī’’ti na hoti, evaṃ so asāmikatāya tiṇakaṭṭhasamaṃ saṅkhāralokaṃ yadā paññāya passati, so tattha mamattaṃ asaṃvindaṃ asaṃvindanto alabhanto akaronto. Natthi meti ‘‘ahu vata sohaṃ, taṃ me natthī’’ti na socati.
ഉക്കണ്ഠാമി സരീരേനാതി അസാരകേന അഭിനുദേന ദുക്ഖേന അകതഞ്ഞുനാ അസുചിദുഗ്ഗന്ധജേഗുച്ഛപടിക്കൂലസഭാവേന ഇമിനാ കായേന ഉക്കണ്ഠാമി ഇമം കായം നിബ്ബിന്ദന്തോ ഏവം തിട്ഠാമി. ഭവേനമ്ഹി അനത്ഥികോതി സബ്ബേനപി ഭവേന അനത്ഥികോ അമ്ഹി, ന കിഞ്ചി ഭവം പത്ഥേമി. സോയം ഭിജ്ജിസ്സതി കായോതി അയം മമ കായോ ഇദാനി തുമ്ഹാകം പയോഗേന അഞ്ഞഥാ വാ അഞ്ഞത്ഥ ഭിജ്ജിസ്സതി. അഞ്ഞോ ച ന ഭവിസ്സതീതി അഞ്ഞോ കായോ മയ്ഹം ആയതിം ന ഭവിസ്സതി, പുനബ്ഭവാഭാവതോ.
Ukkaṇṭhāmi sarīrenāti asārakena abhinudena dukkhena akataññunā asuciduggandhajegucchapaṭikkūlasabhāvena iminā kāyena ukkaṇṭhāmi imaṃ kāyaṃ nibbindanto evaṃ tiṭṭhāmi. Bhavenamhi anatthikoti sabbenapi bhavena anatthiko amhi, na kiñci bhavaṃ patthemi. Soyaṃ bhijjissati kāyoti ayaṃ mama kāyo idāni tumhākaṃ payogena aññathā vā aññattha bhijjissati. Añño ca na bhavissatīti añño kāyo mayhaṃ āyatiṃ na bhavissati, punabbhavābhāvato.
യം വോ കിച്ചം സരീരേനാതി യം തുമ്ഹാകം ഇമിനാ സരീരേന പയോജനം, തം കരോഥ യദിച്ഛഥ, ഇച്ഛഥ ചേ. ന മേ തപ്പച്ചയാതി, തം നിമിത്തം ഇമസ്സ സരീരസ്സ തുമ്ഹേഹി യഥിച്ഛിതകിച്ചസ്സ കരണഹേതു. തത്ഥാതി തേസു കരോന്തേസു ച അകരോന്തേസു ച. ദോസോ പേമഞ്ച ഹേഹിതീതി യഥാക്കമം പടിഘോ അനുനയോ ന ഭവിസ്സതി, അത്തനോ ഭവേ അപേക്ഖായ സബ്ബസോ പഹീനത്താതി അധിപ്പായോ. അഞ്ഞപച്ചയാ അഞ്ഞത്ഥ ച പടിഘാനുനയേസു അസന്തേസുപി തപ്പച്ചയാ, ‘‘തത്ഥാ’’തി വചനം യഥാധിഗതവസേന വുത്തം.
Yaṃ vo kiccaṃ sarīrenāti yaṃ tumhākaṃ iminā sarīrena payojanaṃ, taṃ karotha yadicchatha, icchatha ce. Na me tappaccayāti, taṃ nimittaṃ imassa sarīrassa tumhehi yathicchitakiccassa karaṇahetu. Tatthāti tesu karontesu ca akarontesu ca. Doso pemañca hehitīti yathākkamaṃ paṭigho anunayo na bhavissati, attano bhave apekkhāya sabbaso pahīnattāti adhippāyo. Aññapaccayā aññattha ca paṭighānunayesu asantesupi tappaccayā, ‘‘tatthā’’ti vacanaṃ yathādhigatavasena vuttaṃ.
തസ്സാതി അധിമുത്തത്ഥേരസ്സ. തം വചനന്തി ‘‘നത്ഥി ചേതസികം ദുക്ഖ’’ന്തിആദികം മരണേ ഭയാഭാവാദിദീപകം, തതോ ഏവ അബ്ഭുതം ലോമഹംസനം വചനം സുത്വാ. മാണവാതി ചോരാ. ചോരാ ഹി ‘‘മാണവാ’’തി വുച്ചന്തി ‘‘മാണവേഹി സഹ ഗച്ഛന്തി കതകമ്മേഹി അകതകമ്മേഹിപീ’’തിആദീസു (മ॰ നി॰ ൨.൧൪൯) വിയ.
Tassāti adhimuttattherassa. Taṃ vacananti ‘‘natthi cetasikaṃ dukkha’’ntiādikaṃ maraṇe bhayābhāvādidīpakaṃ, tato eva abbhutaṃ lomahaṃsanaṃ vacanaṃ sutvā. Māṇavāti corā. Corā hi ‘‘māṇavā’’ti vuccanti ‘‘māṇavehi saha gacchanti katakammehi akatakammehipī’’tiādīsu (ma. ni. 2.149) viya.
കിം ഭദന്തേ കരിത്വാനാതി, ഭന്തേ, കിം നാമ തപോകമ്മം കത്വാ. കോ വാ തവ ആചരിയോ കസ്സ സാസനം, ഓവാദം നിസ്സായ അയം അസോകതാ മരണകാലേ സോകാഭാവോ ലബ്ഭതീതി ഏതം അത്ഥം അബ്രവും, പുച്ഛാവസേന കഥേസും, ഭാസിംസു.
Kiṃbhadante karitvānāti, bhante, kiṃ nāma tapokammaṃ katvā. Ko vā tava ācariyo kassa sāsanaṃ, ovādaṃ nissāya ayaṃ asokatā maraṇakāle sokābhāvo labbhatīti etaṃ atthaṃ abravuṃ, pucchāvasena kathesuṃ, bhāsiṃsu.
തം സുത്വാ ഥേരോ തേസം പടിവചനം ദേന്തോ ‘‘സബ്ബഞ്ഞൂ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ സബ്ബഞ്ഞൂതി പരോപദേസേന വിനാ സബ്ബപകാരേന സബ്ബധമ്മാവബോധനസമത്ഥസ്സ ആകങ്ഖാപടിബദ്ധവുത്തിനോ അനാവരണഞാണസ്സ അധിഗമേന അതീതാദിഭേദം സബ്ബം ജാനാതീതി, സബ്ബഞ്ഞൂ. തേനേവ സമന്തചക്ഖുനാ സബ്ബസ്സ ദസ്സനതോ സബ്ബദസ്സാവീ. യമ്ഹി അനാവരണഞാണം, തദേവ സബ്ബഞ്ഞുതഞ്ഞാണം, നത്ഥേവ അസാധാരണഞാണപാളിയാ വിരോധോ വിസയുപ്പത്തിമുഖേന അഞ്ഞേഹി അസാധാരണഭാവദസ്സനത്ഥം ഏകസ്സേവ ഞാണസ്സ ദ്വിധാ വുത്തത്താ. യം പനേത്ഥ വത്തബ്ബം, തം ഇതിവുത്തകവണ്ണനായം (ഇതിവു॰ അട്ഠ॰ ൩൮) വിത്ഥാരതോ വുത്തമേവാതി തത്ഥ വുത്തനയേനേവ വേദിതബ്ബം. പഞ്ചന്നമ്പി മാരാനം വിജയതോ ജിനോ, ഹീനാദിവിഭാഗഭിന്നേ സബ്ബസ്മിം സത്തനികായേ അധിമുത്തവുത്തിതായ മഹതിയാ കരുണായ സമന്നാഗതത്താ മഹാകാരുണികോ, ദിട്ഠധമ്മികസമ്പരായികപരമത്ഥേഹി യഥാരഹം വേനേയ്യാനം അനുസാസനതോ സത്ഥാ, തതോ ഏവ സബ്ബലോകസ്സ കിലേസരോഗതികിച്ഛനതോ സബ്ബലോകതികിച്ഛകോ, സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ ആചരിയോ മമാതി യോജനാ. ഖയഗാമീതി നിബ്ബാനഗാമീ.
Taṃ sutvā thero tesaṃ paṭivacanaṃ dento ‘‘sabbaññū’’tiādimāha. Tattha sabbaññūti paropadesena vinā sabbapakārena sabbadhammāvabodhanasamatthassa ākaṅkhāpaṭibaddhavuttino anāvaraṇañāṇassa adhigamena atītādibhedaṃ sabbaṃ jānātīti, sabbaññū. Teneva samantacakkhunā sabbassa dassanato sabbadassāvī. Yamhi anāvaraṇañāṇaṃ, tadeva sabbaññutaññāṇaṃ, nattheva asādhāraṇañāṇapāḷiyā virodho visayuppattimukhena aññehi asādhāraṇabhāvadassanatthaṃ ekasseva ñāṇassa dvidhā vuttattā. Yaṃ panettha vattabbaṃ, taṃ itivuttakavaṇṇanāyaṃ (itivu. aṭṭha. 38) vitthārato vuttamevāti tattha vuttanayeneva veditabbaṃ. Pañcannampi mārānaṃ vijayato jino, hīnādivibhāgabhinne sabbasmiṃ sattanikāye adhimuttavuttitāya mahatiyā karuṇāya samannāgatattā mahākāruṇiko, diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthehi yathārahaṃ veneyyānaṃ anusāsanato satthā, tato eva sabbalokassa kilesarogatikicchanato sabbalokatikicchako, sammāsambuddho ācariyo mamāti yojanā. Khayagāmīti nibbānagāmī.
ഏവം ഥേരേന സത്ഥു സാസനസ്സ ച ഗുണേ പകാസിതേ പടിലദ്ധസദ്ധാ ഏകച്ചേ ചോരാ പബ്ബജിംസു, ഏകച്ചേ ഉപാസകത്തം പവേദേസും. തമത്ഥം ദീപേന്തോ ധമ്മസങ്ഗാഹകാ ‘‘സുത്വാന ചോരാ’’തിആദിനാ ദ്വേ ഗാഥാ അഭാസിംസു. തത്ഥ ഇസിനോതി അധിസീലസിക്ഖാദീനം ഏസനട്ഠേന ഇസിനോ, അധിമുത്തത്ഥേരസ്സ. നിക്ഖിപ്പാതി പഹായ. സത്ഥാനി ച ആവുധാനി ചാതി അസിആദിസത്ഥാനി ചേവ ധനുകലാപാദിആവുധാനി ച. തമ്ഹാ ച കമ്മാതി തതോ ചോരകമ്മതോ.
Evaṃ therena satthu sāsanassa ca guṇe pakāsite paṭiladdhasaddhā ekacce corā pabbajiṃsu, ekacce upāsakattaṃ pavedesuṃ. Tamatthaṃ dīpento dhammasaṅgāhakā ‘‘sutvāna corā’’tiādinā dve gāthā abhāsiṃsu. Tattha isinoti adhisīlasikkhādīnaṃ esanaṭṭhena isino, adhimuttattherassa. Nikkhippāti pahāya. Satthāni ca āvudhāni cāti asiādisatthāni ceva dhanukalāpādiāvudhāni ca. Tamhā ca kammāti tato corakammato.
തേ പബ്ബജിത്വാ സുഗതസ്സ സാസനേതി തേ ചോരാ സോഭനഗമനതാദീഹി സുഗതസ്സ ഭഗവതോ സാസനേ പബ്ബജ്ജം ഉപഗന്ത്വാ. ഭാവനാവിസേസാധിഗതായ ഓദഗ്യലക്ഖണായ പീതിയാ സമന്നാഗമേന ഉദഗ്ഗചിത്താ. സുമനാതി സോമനസ്സപ്പത്താ. കതിന്ദ്രിയാതി ഭാവിതിന്ദ്രിയാ. ഫുസിംസൂതി അഗ്ഗമഗ്ഗാധിഗമേന അസങ്ഖതം നിബ്ബാനം അധിഗച്ഛിംസു. അധിമുത്തോ കിര ചോരേ നിബ്ബിസേവനേ കത്വാ, തേ തത്ഥേവ ഠപേത്വാ, മാതു സന്തികം ഗന്ത്വാ, മാതരം ആപുച്ഛിത്വാ, പച്ചാഗന്ത്വാ തേഹി സദ്ധിം ഉപജ്ഝായസ്സ സന്തികം ഗന്ത്വാ, പബ്ബാജേത്വാ ഉപസമ്പദം അകാസി. അഥ തേസം കമ്മട്ഠാനം ആചിക്ഖി , തേ നചിരസ്സേവ അരഹത്തേ പതിട്ഠഹിംസു. തേന വുത്തം ‘‘പബ്ബജിത്വാ…പേ॰… അസങ്ഖത’’ന്തി.
Te pabbajitvā sugatassa sāsaneti te corā sobhanagamanatādīhi sugatassa bhagavato sāsane pabbajjaṃ upagantvā. Bhāvanāvisesādhigatāya odagyalakkhaṇāya pītiyā samannāgamena udaggacittā. Sumanāti somanassappattā. Katindriyāti bhāvitindriyā. Phusiṃsūti aggamaggādhigamena asaṅkhataṃ nibbānaṃ adhigacchiṃsu. Adhimutto kira core nibbisevane katvā, te tattheva ṭhapetvā, mātu santikaṃ gantvā, mātaraṃ āpucchitvā, paccāgantvā tehi saddhiṃ upajjhāyassa santikaṃ gantvā, pabbājetvā upasampadaṃ akāsi. Atha tesaṃ kammaṭṭhānaṃ ācikkhi , te nacirasseva arahatte patiṭṭhahiṃsu. Tena vuttaṃ ‘‘pabbajitvā…pe… asaṅkhata’’nti.
അധിമുത്തത്ഥേരഗാഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Adhimuttattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഥേരഗാഥാപാളി • Theragāthāpāḷi / ൧. അധിമുത്തത്ഥേരഗാഥാ • 1. Adhimuttattheragāthā