Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya

    ൧൦. ആധിപതേയ്യസുത്തം

    10. Ādhipateyyasuttaṃ

    ൪൦. ‘‘തീണിമാനി , ഭിക്ഖവേ, ആധിപതേയ്യാനി. കതമാനി തീണി? അത്താധിപതേയ്യം, ലോകാധിപതേയ്യം, ധമ്മാധിപതേയ്യം. കതമഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, അത്താധിപതേയ്യം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അരഞ്ഞഗതോ വാ രുക്ഖമൂലഗതോ വാ സുഞ്ഞാഗാരഗതോ വാ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ന ഖോ പനാഹം ചീവരഹേതു അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതോ. ന പിണ്ഡപാതഹേതു, ന സേനാസനഹേതു, ന ഇതിഭവാഭവഹേതു അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതോ. അപി ച ഖോമ്ഹി ഓതിണ്ണോ ജാതിയാ ജരായ മരണേന സോകേഹി പരിദേവേഹി ദുക്ഖേഹി ദോമനസ്സേഹി ഉപായാസേഹി, ദുക്ഖോതിണ്ണോ ദുക്ഖപരേതോ. അപ്പേവ നാമ ഇമസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ അന്തകിരിയാ പഞ്ഞായേഥാതി. അഹഞ്ചേവ ഖോ പന യാദിസകേ 1 കാമേ ഓഹായ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതോ താദിസകേ വാ 2 കാമേ പരിയേസേയ്യം തതോ വാ 3 പാപിട്ഠതരേ, ന മേതം പതിരൂപ’ന്തി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ആരദ്ധം ഖോ പന മേ വീരിയം ഭവിസ്സതി അസല്ലീനം, ഉപട്ഠിതാ സതി അസമ്മുട്ഠാ, പസ്സദ്ധോ കായോ അസാരദ്ധോ, സമാഹിതം ചിത്തം ഏകഗ്ഗ’ന്തി. സോ അത്താനംയേവ അധിപതിം കരിത്വാ അകുസലം പജഹതി, കുസലം ഭാവേതി, സാവജ്ജം പജഹതി, അനവജ്ജം ഭാവേതി, സുദ്ധം അത്താനം പരിഹരതി. ഇദം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, അത്താധിപതേയ്യം.

    40. ‘‘Tīṇimāni , bhikkhave, ādhipateyyāni. Katamāni tīṇi? Attādhipateyyaṃ, lokādhipateyyaṃ, dhammādhipateyyaṃ. Katamañca, bhikkhave, attādhipateyyaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘na kho panāhaṃ cīvarahetu agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Na piṇḍapātahetu, na senāsanahetu, na itibhavābhavahetu agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Api ca khomhi otiṇṇo jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto. Appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethāti. Ahañceva kho pana yādisake 4 kāme ohāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito tādisake vā 5 kāme pariyeseyyaṃ tato vā 6 pāpiṭṭhatare, na metaṃ patirūpa’nti. So iti paṭisañcikkhati – ‘āraddhaṃ kho pana me vīriyaṃ bhavissati asallīnaṃ, upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā, passaddho kāyo asāraddho, samāhitaṃ cittaṃ ekagga’nti. So attānaṃyeva adhipatiṃ karitvā akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti, sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti, suddhaṃ attānaṃ pariharati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, attādhipateyyaṃ.

    ‘‘കതമഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, ലോകാധിപതേയ്യം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അരഞ്ഞഗതോ വാ രുക്ഖമൂലഗതോ വാ സുഞ്ഞാഗാരഗതോ വാ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ന ഖോ പനാഹം ചീവരഹേതു അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതോ. ന പിണ്ഡപാതഹേതു, ന സേനാസനഹേതു, ന ഇതിഭവാഭവഹേതു അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതോ. അപി ച ഖോമ്ഹി ഓതിണ്ണോ ജാതിയാ ജരായ മരണേന സോകേഹി പരിദേവേഹി ദുക്ഖേഹി ദോമനസ്സേഹി ഉപായാസേഹി, ദുക്ഖോതിണ്ണോ ദുക്ഖപരേതോ. അപ്പേവ നാമ ഇമസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ അന്തകിരിയാ പഞ്ഞായേഥാ’തി. അഹഞ്ചേവ ഖോ പന ഏവം പബ്ബജിതോ സമാനോ കാമവിതക്കം വാ വിതക്കേയ്യം, ബ്യാപാദവിതക്കം വാ വിതക്കേയ്യം, വിഹിംസാവിതക്കം വാ വിതക്കേയ്യം, മഹാ ഖോ പനായം ലോകസന്നിവാസോ. മഹന്തസ്മിം ഖോ പന ലോകസന്നിവാസേ സന്തി സമണബ്രാഹ്മണാ ഇദ്ധിമന്തോ ദിബ്ബചക്ഖുകാ പരചിത്തവിദുനോ. തേ ദൂരതോപി പസ്സന്തി, ആസന്നാപി ന ദിസ്സന്തി, ചേതസാപി ചിത്തം പജാനന്തി 7. തേപി മം ഏവം ജാനേയ്യും – ‘പസ്സഥ, ഭോ, ഇമം കുലപുത്തം സദ്ധാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതോ സമാനോ വോകിണ്ണോ വിഹരതി പാപകേഹി അകുസലേഹി ധമ്മേഹീ’തി. ദേവതാപി ഖോ സന്തി ഇദ്ധിമന്തിനിയോ ദിബ്ബചക്ഖുകാ പരചിത്തവിദുനിയോ. താ ദൂരതോപി പസ്സന്തി, ആസന്നാപി ന ദിസ്സന്തി, ചേതസാപി ചിത്തം ജാനന്തി. താപി മം ഏവം ജാനേയ്യും – ‘പസ്സഥ, ഭോ, ഇമം കുലപുത്തം സദ്ധാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതോ സമാനോ വോകിണ്ണോ വിഹരതി പാപകേഹി അകുസലേഹി ധമ്മേഹീ’തി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ആരദ്ധം ഖോ പന മേ വീരിയം ഭവിസ്സതി അസല്ലീനം, ഉപട്ഠിതാ സതി അസമ്മുട്ഠാ, പസ്സദ്ധോ കായോ അസാരദ്ധോ, സമാഹിതം ചിത്തം ഏകഗ്ഗ’ന്തി. സോ ലോകംയേവ അധിപതിം കരിത്വാ അകുസലം പജഹതി, കുസലം ഭാവേതി, സാവജ്ജം പജഹതി, അനവജ്ജം ഭാവേതി, സുദ്ധം അത്താനം പരിഹരതി. ഇദം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, ലോകാധിപതേയ്യം.

    ‘‘Katamañca, bhikkhave, lokādhipateyyaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘na kho panāhaṃ cīvarahetu agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Na piṇḍapātahetu, na senāsanahetu, na itibhavābhavahetu agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Api ca khomhi otiṇṇo jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto. Appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. Ahañceva kho pana evaṃ pabbajito samāno kāmavitakkaṃ vā vitakkeyyaṃ, byāpādavitakkaṃ vā vitakkeyyaṃ, vihiṃsāvitakkaṃ vā vitakkeyyaṃ, mahā kho panāyaṃ lokasannivāso. Mahantasmiṃ kho pana lokasannivāse santi samaṇabrāhmaṇā iddhimanto dibbacakkhukā paracittaviduno. Te dūratopi passanti, āsannāpi na dissanti, cetasāpi cittaṃ pajānanti 8. Tepi maṃ evaṃ jāneyyuṃ – ‘passatha, bho, imaṃ kulaputtaṃ saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno vokiṇṇo viharati pāpakehi akusalehi dhammehī’ti. Devatāpi kho santi iddhimantiniyo dibbacakkhukā paracittaviduniyo. Tā dūratopi passanti, āsannāpi na dissanti, cetasāpi cittaṃ jānanti. Tāpi maṃ evaṃ jāneyyuṃ – ‘passatha, bho, imaṃ kulaputtaṃ saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito samāno vokiṇṇo viharati pāpakehi akusalehi dhammehī’ti. So iti paṭisañcikkhati – ‘āraddhaṃ kho pana me vīriyaṃ bhavissati asallīnaṃ, upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā, passaddho kāyo asāraddho, samāhitaṃ cittaṃ ekagga’nti. So lokaṃyeva adhipatiṃ karitvā akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti, sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti, suddhaṃ attānaṃ pariharati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, lokādhipateyyaṃ.

    ‘‘കതമഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, ധമ്മാധിപതേയ്യം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അരഞ്ഞഗതോ വാ രുക്ഖമൂലഗതോ വാ സുഞ്ഞാഗാരഗതോ വാ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ന ഖോ പനാഹം ചീവരഹേതു അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതോ. ന പിണ്ഡപാതഹേതു, ന സേനാസനഹേതു, ന ഇതിഭവാഭവഹേതു അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതോ. അപി ച ഖോമ്ഹി ഓതിണ്ണോ ജാതിയാ ജരായ മരണേന സോകേഹി പരിദേവേഹി ദുക്ഖേഹി ദോമനസ്സേഹി ഉപായാസേഹി, ദുക്ഖോതിണ്ണോ ദുക്ഖപരേതോ. അപ്പേവ നാമ ഇമസ്സ കേവലസ്സ ദുക്ഖക്ഖന്ധസ്സ അന്തകിരിയാ പഞ്ഞായേഥാതി. സ്വാക്ഖാതോ ഭഗവതാ ധമ്മോ സന്ദിട്ഠികോ അകാലികോ ഏഹിപസ്സികോ ഓപനേയ്യികോ പച്ചത്തം വേദിതബ്ബോ വിഞ്ഞൂഹീതി. സന്തി ഖോ പന മേ സബ്രഹ്മചാരീ ജാനം പസ്സം വിഹരന്തി. അഹഞ്ചേവ ഖോ പന ഏവം സ്വാക്ഖാതേ ധമ്മവിനയേ പബ്ബജിതോ സമാനോ കുസീതോ വിഹരേയ്യം പമത്തോ, ന മേതം അസ്സ പതിരൂപ’ന്തി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘ആരദ്ധം ഖോ പന മേ വീരിയം ഭവിസ്സതി അസല്ലീനം, ഉപട്ഠിതാ സതി അസമ്മുട്ഠാ, പസ്സദ്ധോ കായോ അസാരദ്ധോ, സമാഹിതം ചിത്തം ഏകഗ്ഗ’ന്തി. സോ ധമ്മംയേവ അധിപതിം കരിത്വാ അകുസലം പജഹതി, കുസലം ഭാവേതി, സാവജ്ജം പജഹതി, അനവജ്ജം ഭാവേതി, സുദ്ധം അത്താനം പരിഹരതി. ഇദം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, ധമ്മാധിപതേയ്യം. ഇമാനി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തീണി ആധിപതേയ്യാനീ’’തി.

    ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammādhipateyyaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘na kho panāhaṃ cīvarahetu agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Na piṇḍapātahetu, na senāsanahetu, na itibhavābhavahetu agārasmā anagāriyaṃ pabbajito. Api ca khomhi otiṇṇo jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto. Appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethāti. Svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhīti. Santi kho pana me sabrahmacārī jānaṃ passaṃ viharanti. Ahañceva kho pana evaṃ svākkhāte dhammavinaye pabbajito samāno kusīto vihareyyaṃ pamatto, na metaṃ assa patirūpa’nti. So iti paṭisañcikkhati – ‘āraddhaṃ kho pana me vīriyaṃ bhavissati asallīnaṃ, upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā, passaddho kāyo asāraddho, samāhitaṃ cittaṃ ekagga’nti. So dhammaṃyeva adhipatiṃ karitvā akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti, sāvajjaṃ pajahati, anavajjaṃ bhāveti, suddhaṃ attānaṃ pariharati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammādhipateyyaṃ. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi ādhipateyyānī’’ti.

    ‘‘നത്ഥി ലോകേ രഹോ നാമ, പാപകമ്മം പകുബ്ബതോ;

    ‘‘Natthi loke raho nāma, pāpakammaṃ pakubbato;

    അത്താ തേ പുരിസ ജാനാതി, സച്ചം വാ യദി വാ മുസാ.

    Attā te purisa jānāti, saccaṃ vā yadi vā musā.

    ‘‘കല്യാണം വത ഭോ സക്ഖി, അത്താനം അതിമഞ്ഞസി;

    ‘‘Kalyāṇaṃ vata bho sakkhi, attānaṃ atimaññasi;

    യോ സന്തം അത്തനി പാപം, അത്താനം പരിഗൂഹസി.

    Yo santaṃ attani pāpaṃ, attānaṃ parigūhasi.

    ‘‘പസ്സന്തി ദേവാ ച തഥാഗതാ ച,

    ‘‘Passanti devā ca tathāgatā ca,

    ലോകസ്മിം ബാലം വിസമം ചരന്തം;

    Lokasmiṃ bālaṃ visamaṃ carantaṃ;

    തസ്മാ ഹി അത്താധിപതേയ്യകോ ച 9,

    Tasmā hi attādhipateyyako ca 10,

    ലോകാധിപോ ച നിപകോ ച ഝായീ.

    Lokādhipo ca nipako ca jhāyī.

    ‘‘ധമ്മാധിപോ ച അനുധമ്മചാരീ,

    ‘‘Dhammādhipo ca anudhammacārī,

    ന ഹീയതി സച്ചപരക്കമോ മുനി;

    Na hīyati saccaparakkamo muni;

    പസയ്ഹ മാരം അഭിഭുയ്യ അന്തകം,

    Pasayha māraṃ abhibhuyya antakaṃ,

    യോ ച ഫുസീ ജാതിക്ഖയം പധാനവാ;

    Yo ca phusī jātikkhayaṃ padhānavā;

    സോ താദിസോ ലോകവിദൂ സുമേധോ,

    So tādiso lokavidū sumedho,

    സബ്ബേസു ധമ്മേസു അതമ്മയോ മുനീ’’തി. ദസമം;

    Sabbesu dhammesu atammayo munī’’ti. dasamaṃ;

    ദേവദൂതവഗ്ഗോ ചതുത്ഥോ.

    Devadūtavaggo catuttho.

    തസ്സുദ്ദാനം –

    Tassuddānaṃ –

    ബ്രഹ്മ ആനന്ദ സാരിപുത്തോ, നിദാനം ഹത്ഥകേന ച;

    Brahma ānanda sāriputto, nidānaṃ hatthakena ca;

    ദൂതാ ദുവേ ച രാജാനോ, സുഖുമാലാധിപതേയ്യേന ചാതി.

    Dūtā duve ca rājāno, sukhumālādhipateyyena cāti.







    Footnotes:
    1. യാദിസകേ വാ (സീ॰ പീ॰ ക॰)
    2. ച (ക॰)
    3. ച (ക॰)
    4. yādisake vā (sī. pī. ka.)
    5. ca (ka.)
    6. ca (ka.)
    7. ജാനന്തി (ക॰)
    8. jānanti (ka.)
    9. അത്താധിപകോ സകോ ചരേ (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    10. attādhipako sako care (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. ആധിപതേയ്യസുത്തവണ്ണനാ • 10. Ādhipateyyasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧൦. ആധിപതേയ്യസുത്തവണ്ണനാ • 10. Ādhipateyyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact