| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
๑๐. อาธิปเตยฺยสุตฺตวณฺณนา
10. Ādhipateyyasuttavaṇṇanā
๔๐. ทสเม อภิภวิตฺวา ปวตฺตนเฎฺฐน อธิปติ ยํ กิญฺจิ เชฎฺฐกํ น การกํ อตฺตานํ อธิปตีติ กตฺวา อตฺตา เอว อธิปติ, ตโต อาคตํ อตฺตาธิปเตยฺยํฯ เตนาห ‘‘อตฺตาน’’นฺติอาทิฯ โลกนฺติ สตฺตโลกํฯ โส จ โข อิทฺธิวิธาทิคุณวิเสสยุโตฺต อธิเปฺปโต อธิปติภาวสฺส อธิเปฺปตตฺตาฯ นววิธํ โลกุตฺตรธมฺมนฺติ อุกฺกฎฺฐนิเทฺทเสน วุตฺตํฯ อิติ ภโวติ เอวํ สมฺปตฺติภโว, ตตฺถ เอวํ อภิวุทฺธีติฯ สมฺปตฺติภวสฺส เหตูติ ตํตํสมฺปตฺติภวสฺส ตตฺถ จ อภิวุทฺธิยา เหตุฯ ชาตินิมิตฺตสฺส กมฺมภวสฺส กตูปจิตตฺตา ชาติ อโนฺตปวิฎฺฐาฯ ชราทีสุปิ เอเสว นโย เหตุสิทฺธิยา ผลสิทฺธิโตฯ
40. Dasame abhibhavitvā pavattanaṭṭhena adhipati yaṃ kiñci jeṭṭhakaṃ na kārakaṃ attānaṃ adhipatīti katvā attā eva adhipati, tato āgataṃ attādhipateyyaṃ. Tenāha ‘‘attāna’’ntiādi. Lokanti sattalokaṃ. So ca kho iddhividhādiguṇavisesayutto adhippeto adhipatibhāvassa adhippetattā. Navavidhaṃ lokuttaradhammanti ukkaṭṭhaniddesena vuttaṃ. Iti bhavoti evaṃ sampattibhavo, tattha evaṃ abhivuddhīti. Sampattibhavassa hetūti taṃtaṃsampattibhavassa tattha ca abhivuddhiyā hetu. Jātinimittassa kammabhavassa katūpacitattā jāti antopaviṭṭhā. Jarādīsupi eseva nayo hetusiddhiyā phalasiddhito.
อสลฺลีนนฺติ น สโงฺกจปฺปตฺตํฯ อุปฎฺฐิตาติ กายาทิสภาวสลฺลกฺขณวเสน อุปฎฺฐิตาฯ อสมฺมุฎฺฐา สโมฺมสาภาวโตฯ อสารโทฺธติ สารมฺภสฺส สารมฺภเหตูนญฺจ วิกฺขมฺภเนน อสารโทฺธฯ เอกคฺคํ อเนกคฺคภาวสฺส ทูรสมุสฺสาปิตตฺตาฯ นิมฺมลํ กตฺวาติ ราคาทิมลานํ อปนยเนน มลรหิตํ กตฺวาฯ โคปายตีติ สํกิเลสานตฺถโต รกฺขติฯ อยนฺติ เอวํปฎิปโนฺน ภิกฺขุฯ สุทฺธมตฺตานํ ปริหรติ อสุทฺธภาวสฺส กิเลสสฺสปิ อภาวโตฯ
Asallīnanti na saṅkocappattaṃ. Upaṭṭhitāti kāyādisabhāvasallakkhaṇavasena upaṭṭhitā. Asammuṭṭhā sammosābhāvato. Asāraddhoti sārambhassa sārambhahetūnañca vikkhambhanena asāraddho. Ekaggaṃ anekaggabhāvassa dūrasamussāpitattā. Nimmalaṃ katvāti rāgādimalānaṃ apanayanena malarahitaṃ katvā. Gopāyatīti saṃkilesānatthato rakkhati. Ayanti evaṃpaṭipanno bhikkhu. Suddhamattānaṃ pariharati asuddhabhāvassa kilesassapi abhāvato.
อติกฺกมิตฺวา มญฺญสีติ อสกฺขิํ กตฺวา มญฺญสิฯ ตาย ตณฺหาย นิพฺพโตฺตติ ตมฺมโย, ตณฺหาวสิโกฯ ตสฺส ภาโว ตมฺมยตา, ตสฺสา ตมฺมยตาย อภาเวนฯ น หายติ ปญฺญาทิคุณเวปุลฺลปฺปตฺติยาฯ
Atikkamitvāmaññasīti asakkhiṃ katvā maññasi. Tāya taṇhāya nibbattoti tammayo, taṇhāvasiko. Tassa bhāvo tammayatā, tassā tammayatāya abhāvena. Na hāyati paññādiguṇavepullappattiyā.
อาธิปเตยฺยสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Ādhipateyyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
เทวทูตวคฺควณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Devadūtavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๑๐. อาธิปเตยฺยสุตฺตํ • 10. Ādhipateyyasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๑๐. อาธิปเตยฺยสุตฺตวณฺณนา • 10. Ādhipateyyasuttavaṇṇanā
