| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
១០. អាធិបតេយ្យសុត្តវណ្ណនា
10. Ādhipateyyasuttavaṇṇanā
៤០. ទសមេ អាធិបតេយ្យានីតិ ជេដ្ឋកការណតោ និព្ពត្តានិ។ អត្តាធិបតេយ្យន្តិអាទីសុ អត្តានំ ជេដ្ឋកំ កត្វា និព្ពត្តិតំ គុណជាតំ អត្តាធិបតេយ្យំ។ លោកំ ជេដ្ឋកំ កត្វា និព្ពត្តិតំ លោកាធិបតេយ្យំ។ នវវិធំ លោកុត្តរធម្មំ ជេដ្ឋកំ កត្វា និព្ពត្តិតំ ធម្មាធិបតេយ្យំ។ ន ឥតិ ភវាភវហេតូតិ ឥតិ ភវោ, ឥតិ ភវោតិ ឯវំ អាយតិំ, ន តស្ស តស្ស សម្បត្តិភវស្ស ហេតុ។ ឱតិណ្ណោតិ អនុបវិដ្ឋោ។ យស្ស ហិ ជាតិ អន្តោបវិដ្ឋា, សោ ជាតិយា ឱតិណ្ណោ នាម។ ជរាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។ កេវលស្ស ទុក្ខក្ខន្ធស្សាតិ សកលស្ស វដ្ដទុក្ខរាសិស្ស។ អន្តកិរិយា បញ្ញាយេថាតិ អន្តករណំ បរិច្ឆេទបរិវដុមករណំ បញ្ញាយេយ្យ។ ឱហាយាតិ បហាយ។ បាបិដ្ឋតរេតិ លាមកតរេ។ អារទ្ធន្តិ បគ្គហិតំ បរិបុណ្ណំ, អារទ្ធត្តាវ អសល្លីនំ។ ឧបដ្ឋិតាតិ ចតុសតិបដ្ឋានវសេន ឧបដ្ឋិតា។ ឧបដ្ឋិតត្តាវ អសម្មុដ្ឋា។ បស្សទ្ធោ កាយោតិ នាមកាយោ ច ករជកាយោ ច បស្សទ្ធោ វូបសន្តទរថោ។ បស្សទ្ធត្តាវ អសារទ្ធោ។ សមាហិតំ ចិត្តន្តិ អារម្មណេ ចិត្តំ សម្មា អាហិតំ សុដ្ឋុ ឋបិតំ។ សម្មា អាហិតត្តាវ ឯកគ្គំ។ អធិបតិំ ករិត្វាតិ ជេដ្ឋកំ កត្វា។ សុទ្ធំ អត្តានំ បរិហរតីតិ សុទ្ធំ និម្មលំ កត្វា អត្តានំ បរិហរតិ បដិជគ្គតិ, គោបាយតីតិ អត្ថោ។ អយញ្ច យាវ អរហត្តមគ្គា បរិយាយេន សុទ្ធមត្តានំ បរិហរតិ នាម, ផលប្បត្តោវ បន និប្បរិយាយេន សុទ្ធមត្តានំ បរិហរតិ។
40. Dasame ādhipateyyānīti jeṭṭhakakāraṇato nibbattāni. Attādhipateyyantiādīsu attānaṃ jeṭṭhakaṃ katvā nibbattitaṃ guṇajātaṃ attādhipateyyaṃ. Lokaṃ jeṭṭhakaṃ katvā nibbattitaṃ lokādhipateyyaṃ. Navavidhaṃ lokuttaradhammaṃ jeṭṭhakaṃ katvā nibbattitaṃ dhammādhipateyyaṃ. Na iti bhavābhavahetūti iti bhavo, iti bhavoti evaṃ āyatiṃ, na tassa tassa sampattibhavassa hetu. Otiṇṇoti anupaviṭṭho. Yassa hi jāti antopaviṭṭhā, so jātiyā otiṇṇo nāma. Jarādīsupi eseva nayo. Kevalassa dukkhakkhandhassāti sakalassa vaṭṭadukkharāsissa. Antakiriyāpaññāyethāti antakaraṇaṃ paricchedaparivaṭumakaraṇaṃ paññāyeyya. Ohāyāti pahāya. Pāpiṭṭhatareti lāmakatare. Āraddhanti paggahitaṃ paripuṇṇaṃ, āraddhattāva asallīnaṃ. Upaṭṭhitāti catusatipaṭṭhānavasena upaṭṭhitā. Upaṭṭhitattāva asammuṭṭhā. Passaddho kāyoti nāmakāyo ca karajakāyo ca passaddho vūpasantadaratho. Passaddhattāva asāraddho. Samāhitaṃ cittanti ārammaṇe cittaṃ sammā āhitaṃ suṭṭhu ṭhapitaṃ. Sammā āhitattāva ekaggaṃ. Adhipatiṃ karitvāti jeṭṭhakaṃ katvā. Suddhaṃattānaṃ pariharatīti suddhaṃ nimmalaṃ katvā attānaṃ pariharati paṭijaggati, gopāyatīti attho. Ayañca yāva arahattamaggā pariyāyena suddhamattānaṃ pariharati nāma, phalappattova pana nippariyāyena suddhamattānaṃ pariharati.
ស្វាក្ខាតោតិអាទីនិ វិសុទ្ធិមគ្គេ (វិសុទ្ធិ. ១.១៤៧) វិត្ថារិតានិ។ ជានំ បស្សំ វិហរន្តីតិ តំ ធម្មំ ជានន្តា បស្សន្តា វិហរន្តិ។ ឥមានិ ខោ, ភិក្ខវេ, តីណិ អាធិបតេយ្យានីតិ ឯត្តាវតា តីណិ អាធិបតេយ្យានិ លោកិយលោកុត្តរមិស្សកានិ កថិតានិ។
Svākkhātotiādīni visuddhimagge (visuddhi. 1.147) vitthāritāni. Jānaṃ passaṃ viharantīti taṃ dhammaṃ jānantā passantā viharanti. Imāni kho, bhikkhave, tīṇi ādhipateyyānīti ettāvatā tīṇi ādhipateyyāni lokiyalokuttaramissakāni kathitāni.
បកុព្ពតោតិ ករោន្តស្ស។ អត្តា តេ បុរិស ជានាតិ, សច្ចំ វា យទិ វា មុសាតិ យំ ត្វំ ករោសិ, តំ យទិ វា យថាសភាវំ យទិ វា នោ យថាសភាវន្តិ តវ អត្តាវ ជានាតិ។ ឥមិនា ច ការណេន វេទិតព្ពំ ‘‘បាបកម្មំ ករោន្តស្ស លោកេ បដិច្ឆន្នដ្ឋានំ នាម នត្ថី’’តិ។ កល្យាណន្តិ សុន្ទរំ។ អតិមញ្ញសីតិ អតិក្កមិត្វា មញ្ញសិ។ អត្តានំ បរិគូហសីតិ យថា មេ អត្តាបិ ន ជានាតិ, ឯវំ នំ បរិគូហាមីតិ វាយមសិ។ អត្តាធិបតេយ្យកោតិ អត្តជេដ្ឋកោ។ លោកាធិបោតិ លោកជេដ្ឋកោ។ និបកោតិ បញ្ញវា។ ឈាយីតិ ឈាយន្តោ។ ធម្មាធិបោតិ ធម្មជេដ្ឋកោ។ សច្ចបរក្កមោតិ ថិរបរក្កមោ ភូតបរក្កមោ។ បសយ្ហ មារន្តិ មារំ បសហិត្វា។ អភិភុយ្យ អន្តកន្តិ ឥទំ តស្សេវ វេវចនំ។ យោ ច ផុសី ជាតិក្ខយំ បធានវាតិ យោ ឈាយី បធានវា មារំ អភិភវិត្វា ជាតិក្ខយំ អរហត្តំ ផុសិ។ សោ តាទិសោតិ សោ តថាវិធោ តថាសណ្ឋិតោ។ លោកវិទូតិ តយោ លោកេ វិទិតេ បាកដេ កត្វា ឋិតោ។ សុមេធោតិ សុបញ្ញោ។ សព្ពេសុ ធម្មេសុ អតម្មយោ មុនីតិ សព្ពេ តេភូមកធម្មេ តណ្ហាសង្ខាតាយ តម្មយតាយ អភាវេន អតម្មយោ ខីណាសវមុនិ កទាចិ កត្ថចិ ន ហីយតិ ន បរិហីយតីតិ វុត្តំ ហោតីតិ។
Pakubbatoti karontassa. Attā te purisa jānāti, saccaṃ vā yadi vā musāti yaṃ tvaṃ karosi, taṃ yadi vā yathāsabhāvaṃ yadi vā no yathāsabhāvanti tava attāva jānāti. Iminā ca kāraṇena veditabbaṃ ‘‘pāpakammaṃ karontassa loke paṭicchannaṭṭhānaṃ nāma natthī’’ti. Kalyāṇanti sundaraṃ. Atimaññasīti atikkamitvā maññasi. Attānaṃ parigūhasīti yathā me attāpi na jānāti, evaṃ naṃ parigūhāmīti vāyamasi. Attādhipateyyakoti attajeṭṭhako. Lokādhipoti lokajeṭṭhako. Nipakoti paññavā. Jhāyīti jhāyanto. Dhammādhipoti dhammajeṭṭhako. Saccaparakkamoti thiraparakkamo bhūtaparakkamo. Pasayha māranti māraṃ pasahitvā. Abhibhuyya antakanti idaṃ tasseva vevacanaṃ. Yo ca phusī jātikkhayaṃ padhānavāti yo jhāyī padhānavā māraṃ abhibhavitvā jātikkhayaṃ arahattaṃ phusi. Sotādisoti so tathāvidho tathāsaṇṭhito. Lokavidūti tayo loke vidite pākaṭe katvā ṭhito. Sumedhoti supañño. Sabbesu dhammesu atammayo munīti sabbe tebhūmakadhamme taṇhāsaṅkhātāya tammayatāya abhāvena atammayo khīṇāsavamuni kadāci katthaci na hīyati na parihīyatīti vuttaṃ hotīti.
ទេវទូតវគ្គោ ចតុត្ថោ។
Devadūtavaggo catuttho.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១០. អាធិបតេយ្យសុត្តំ • 10. Ādhipateyyasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១០. អាធិបតេយ្យសុត្តវណ្ណនា • 10. Ādhipateyyasuttavaṇṇanā
