| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
3. அதி⁴பதிபச்சயனித்³தே³ஸவண்ணனா
3. Adhipatipaccayaniddesavaṇṇanā
3. து⁴ரந்தி து⁴ரக்³கா³ஹங். ஜெட்ட²கந்தி ஸெட்ட²ங். ச²ந்தா³தி⁴பதி ச²ந்த³ஸம்பயுத்தகானந்தி எத்த² புரிமச²ந்த³ஸ்ஸ ஸமானரூபேன தத³னந்தரங் நித்³தி³ட்டே²ன தங்ஸம்ப³ந்தே⁴ன ச²ந்த³ஸத்³தே³னேவ பச்சயபூ⁴தஸ்ஸ ச²ந்த³ஸ்ஸ ஸம்பயுத்தகவிஸேஸனபா⁴வோ த³ஸ்ஸிதோ ஹோதீதி ‘‘ச²ந்தா³தி⁴பதி ஸம்பயுத்தகான’’ந்தி அவத்வா ‘‘ச²ந்த³ஸம்பயுத்தகான’’ந்தி வுத்தந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ஏஸ நயோ இதரேஸுபி.
3. Dhuranti dhuraggāhaṃ. Jeṭṭhakanti seṭṭhaṃ. Chandādhipati chandasampayuttakānanti ettha purimachandassa samānarūpena tadanantaraṃ niddiṭṭhena taṃsambandhena chandasaddeneva paccayabhūtassa chandassa sampayuttakavisesanabhāvo dassito hotīti ‘‘chandādhipati sampayuttakāna’’nti avatvā ‘‘chandasampayuttakāna’’nti vuttanti daṭṭhabbaṃ. Esa nayo itaresupi.
க³ருகாரசித்தீகாரவஸேன வாதி குஸலாப்³யாகதானங் பவத்திங் த³ஸ்ஸேதி. அலத்³த⁴ங் லத்³த⁴ப்³ப³ங், லத்³த⁴ங் அவிஜஹிதப்³ப³ங். யேன வா வினா ந ப⁴விதப்³ப³ங், தங் லத்³த⁴ப்³ப³ங், தஸ்ஸேவத்தோ² அவிஜஹிதப்³ப³ந்தி. அனவஞ்ஞாதந்தி அவஞ்ஞாதம்பி அதோ³ஸத³ஸ்ஸிதாய அஸ்ஸாத³னேன அனவஞ்ஞாதங் கத்வா.
Garukāracittīkāravasena vāti kusalābyākatānaṃ pavattiṃ dasseti. Aladdhaṃ laddhabbaṃ, laddhaṃ avijahitabbaṃ. Yena vā vinā na bhavitabbaṃ, taṃ laddhabbaṃ, tassevattho avijahitabbanti. Anavaññātanti avaññātampi adosadassitāya assādanena anavaññātaṃ katvā.
மிச்ச²த்தனியதா அப்பனாஸதி³ஸா மஹாப³லா வினா அதி⁴பதினா நுப்பஜ்ஜந்தீதி ‘‘ஏகந்தேனேவா’’தி ஆஹ. கம்மகிலேஸாவரணபூ⁴தா ச தே ஸக்³கா³வரணா ச மக்³கா³வரணா ச பச்சக்க²ஸக்³கா³னங் காமாவசரதே³வானம்பி உப்பஜ்ஜிதுங் ந அரஹந்தி, கோ பன வாதோ³ ரூபாரூபீனந்தி.
Micchattaniyatā appanāsadisā mahābalā vinā adhipatinā nuppajjantīti ‘‘ekantenevā’’ti āha. Kammakilesāvaraṇabhūtā ca te saggāvaraṇā ca maggāvaraṇā ca paccakkhasaggānaṃ kāmāvacaradevānampi uppajjituṃ na arahanti, ko pana vādo rūpārūpīnanti.
காமாவசராதி³பே⁴த³தோ பன திவிதோ⁴ கிரியாரம்மணாதி⁴பதி லோப⁴ஸஹக³தாகுஸலஸ்ஸேவ ஆரம்மணாதி⁴பதிபச்சயோ ஹோதீதி இத³ங் பரஸந்தானக³தானங் ஸாரம்மணத⁴ம்மானங் ‘‘அஜ்ஜ²த்தாரம்மணோ த⁴ம்மோ ப³ஹித்³தா⁴ரம்மணஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ அதி⁴பதிபச்சயேன பச்சயோ’’தி ஏதஸ்ஸ அபா⁴வதோ ‘‘ப³ஹித்³தா⁴ரம்மணோ த⁴ம்மோ ப³ஹித்³தா⁴ரம்மணஸ்ஸா’’தி எத்த² ச ஆரம்மணாதி⁴பதினோ அனுத்³த⁴டத்தா அதி⁴பதிபச்சயதா நத்தீ²தி விஞ்ஞாயமானேபி ‘‘ப³ஹித்³தா⁴ க²ந்தே⁴ க³ருங் கத்வா அஸ்ஸாதே³தீ’’திஆதி³வசனங் (பட்டா²॰ 2.20.31) நிஸ்ஸாய அரஹதோ கிரியத⁴ம்மா புது²ஜ்ஜனாதீ³ஹி க³ருங் கத்வா அஸ்ஸாதி³யந்தீதி இமினா அதி⁴ப்பாயேன வுத்தந்தி த³ட்ட²ப்³ப³ங். ‘‘ஸனித³ஸ்ஸனஸப்படிகா⁴ க²ந்தா⁴’’திஆதீ³ஸு (பட்டா²॰ 2.22.30) விய க²ந்த⁴ஸத்³தோ³ ரூபே ஏவ ப⁴விதுங் அரஹதீதி விசாரிதமேதங். புது²ஜ்ஜனாதி³காலே வா அனாக³தே கிரியத⁴ம்மே க³ருங் கத்வா அஸ்ஸாத³னங் ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தங். ‘‘நேவவிபாகனவிபாகத⁴ம்மத⁴ம்மே க²ந்தே⁴ க³ருங் கத்வா அஸ்ஸாதே³தி அபி⁴னந்த³தீ’’திஆதி³வசனதோ (பட்டா²॰ 1.3.96) கிரியத⁴ம்மா ராக³தி³ட்டீ²னங் அதி⁴பதிபச்சயோ ஹொந்தேவ, தே ச ‘‘அதீதாரம்மணே அனாக³தே க²ந்தே⁴ க³ருங் கத்வா அஸ்ஸாதே³தீ’’திஆதி³வசனதோ (பட்டா²॰ 2.19.23) அனாக³தா தேபூ⁴மகாபி அதி⁴பதிபச்சயோ ஹொந்தீதி. ஆவஜ்ஜனகிரியஸப்³பா⁴வதோ பன இத³ம்பி விசாரேதப்³ப³ங்.
Kāmāvacarādibhedato pana tividho kiriyārammaṇādhipati lobhasahagatākusalasseva ārammaṇādhipatipaccayo hotīti idaṃ parasantānagatānaṃ sārammaṇadhammānaṃ ‘‘ajjhattārammaṇo dhammo bahiddhārammaṇassa dhammassa adhipatipaccayena paccayo’’ti etassa abhāvato ‘‘bahiddhārammaṇo dhammo bahiddhārammaṇassā’’ti ettha ca ārammaṇādhipatino anuddhaṭattā adhipatipaccayatā natthīti viññāyamānepi ‘‘bahiddhā khandhe garuṃ katvā assādetī’’tiādivacanaṃ (paṭṭhā. 2.20.31) nissāya arahato kiriyadhammā puthujjanādīhi garuṃ katvā assādiyantīti iminā adhippāyena vuttanti daṭṭhabbaṃ. ‘‘Sanidassanasappaṭighā khandhā’’tiādīsu (paṭṭhā. 2.22.30) viya khandhasaddo rūpe eva bhavituṃ arahatīti vicāritametaṃ. Puthujjanādikāle vā anāgate kiriyadhamme garuṃ katvā assādanaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. ‘‘Nevavipākanavipākadhammadhamme khandhe garuṃ katvā assādeti abhinandatī’’tiādivacanato (paṭṭhā. 1.3.96) kiriyadhammā rāgadiṭṭhīnaṃ adhipatipaccayo honteva, te ca ‘‘atītārammaṇe anāgate khandhe garuṃ katvā assādetī’’tiādivacanato (paṭṭhā. 2.19.23) anāgatā tebhūmakāpi adhipatipaccayo hontīti. Āvajjanakiriyasabbhāvato pana idampi vicāretabbaṃ.
அதி⁴பதிபச்சயனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Adhipatipaccayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / பட்டா²னபாளி • Paṭṭhānapāḷi / (2) பச்சயனித்³தே³ஸோ • (2) Paccayaniddeso
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 3. அதி⁴பதிபச்சயனித்³தே³ஸவண்ணனா • 3. Adhipatipaccayaniddesavaṇṇanā
