Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣਪਾਲ਼ਿ • Nettippakaraṇapāḷi

    ੧੪. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗੋ

    14. Adhiṭṭhānahāravibhaṅgo

    ੪੬. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੋ ਹਾਰੋ? ‘‘ਏਕਤ੍ਤਤਾਯ ਧਮ੍ਮਾ, ਯੇਪਿ ਚ વੇਮਤ੍ਤਤਾਯ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ’’ਤਿ।

    46. Tattha katamo adhiṭṭhāno hāro? ‘‘Ekattatāya dhammā, yepi ca vemattatāya niddiṭṭhā’’ti.

    ਯੇ ਤਤ੍ਥ ਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ, ਤਥਾ ਤੇ ਧਾਰਯਿਤਬ੍ਬਾ।

    Ye tattha niddiṭṭhā, tathā te dhārayitabbā.

    ‘‘ਦੁਕ੍ਖ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਦੁਕ੍ਖਂ? ਜਾਤਿ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਜਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਬ੍ਯਾਧਿ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਮਰਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਅਪ੍ਪਿਯੇਹਿ ਸਮ੍ਪਯੋਗੋ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਪਿਯੇਹਿ વਿਪ੍ਪਯੋਗੋ ਦੁਕ੍ਖੋ, ਯਮ੍ਪਿਚ੍ਛਂ ਨ ਲਭਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਦੁਕ੍ਖਂ, ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਪਞ੍ਚੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧਾ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਰੂਪਾ ਦੁਕ੍ਖਾ, વੇਦਨਾ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਸਞ੍ਞਾ ਦੁਕ੍ਖਾ, ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਦੁਕ੍ਖਾ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਦੁਕ੍ਖਂ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Dukkha’’nti ekattatā. Tattha katamaṃ dukkhaṃ? Jāti dukkhā, jarā dukkhā, byādhi dukkho, maraṇaṃ dukkhaṃ, appiyehi sampayogo dukkho, piyehi vippayogo dukkho, yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ, saṃkhittena pañcupādānakkhandhā dukkhā, rūpā dukkhā, vedanā dukkhā, saññā dukkhā, saṅkhārā dukkhā, viññāṇaṃ dukkhaṃ. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੋ? ਯਾਯਂ ਤਣ੍ਹਾ ਪੋਨੋਭવਿਕਾ 1 ਨਨ੍ਦੀਰਾਗਸਹਗਤਾ ਤਤ੍ਰਤਤ੍ਰਾਭਿਨਨ੍ਦਿਨੀ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਭવਤਣ੍ਹਾ વਿਭવਤਣ੍ਹਾ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Dukkhasamudayo’’ti ekattatā. Tattha katamo dukkhasamudayo? Yāyaṃ taṇhā ponobhavikā 2 nandīrāgasahagatā tatratatrābhinandinī. Seyyathidaṃ, kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ? ਯੋ ਤਸ੍ਸਾਯੇવ ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਸੇਸવਿਰਾਗਨਿਰੋਧੋ ਚਾਗੋ ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਮੁਤ੍ਤਿ ਅਨਾਲਯੋ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Dukkhanirodho’’ti ekattatā. Tattha katamo dukkhanirodho? Yo tassāyeva taṇhāya asesavirāganirodho cāgo paṭinissaggo mutti anālayo. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨੀ ਪਟਿਪਦਾ? ਅਯਮੇવ ਅਰਿਯੋ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਮਗ੍ਗੋ। ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਸਮ੍ਮਾવਾਚਾ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવੋ ਸਮ੍ਮਾવਾਯਾਮੋ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti ekattatā. Tattha katamā dukkhanirodhagāminī paṭipadā? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Seyyathidaṃ, sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਮਗ੍ਗੋ? ਨਿਰਯਗਾਮੀ ਮਗ੍ਗੋ ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਯੋਨਿਗਾਮੀ ਮਗ੍ਗੋ ਪੇਤ੍ਤਿવਿਸਯਗਾਮੀ ਮਗ੍ਗੋ ਅਸੁਰਯੋਨਿਯੋ 3 ਮਗ੍ਗੋ ਸਗ੍ਗਗਾਮਿਯੋ ਮਗ੍ਗੋ ਮਨੁਸ੍ਸਗਾਮੀ ਮਗ੍ਗੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨਗਾਮੀ ਮਗ੍ਗੋ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Maggo’’ti ekattatā. Tattha katamo maggo? Nirayagāmī maggo tiracchānayonigāmī maggo pettivisayagāmī maggo asurayoniyo 4 maggo saggagāmiyo maggo manussagāmī maggo nibbānagāmī maggo. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਨਿਰੋਧੋ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਨਿਰੋਧੋ? ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਿਰੋਧੋ ਅਪ੍ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਨਿਰੋਧੋ ਅਨੁਨਯਨਿਰੋਧੋ ਪਟਿਘਨਿਰੋਧੋ ਮਾਨਨਿਰੋਧੋ ਮਕ੍ਖਨਿਰੋਧੋ ਪਲ਼ਾਸਨਿਰੋਧੋ ਇਸ੍ਸਾਨਿਰੋਧੋ ਮਚ੍ਛਰਿਯਨਿਰੋਧੋ ਸਬ੍ਬਕਿਲੇਸਨਿਰੋਧੋ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Nirodho’’ti ekattatā. Tattha katamo nirodho? Paṭisaṅkhānirodho appaṭisaṅkhānirodho anunayanirodho paṭighanirodho mānanirodho makkhanirodho paḷāsanirodho issānirodho macchariyanirodho sabbakilesanirodho. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਰੂਪ’’ਨ੍ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਂ ਰੂਪਂ? ਚਾਤੁਮਹਾਭੂਤਿਕਂ 5 ਰੂਪਂ ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਹਾਭੂਤਾਨਂ ਉਪਾਦਾਯ ਰੂਪਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਮਹਾਭੂਤਾਨਿ? ਪਥવੀਧਾਤੁ 6 ਆਪੋਧਾਤੁ ਤੇਜੋਧਾਤੁ વਾਯੋਧਾਤੁ।

    ‘‘Rūpa’’nti ekattatā. Tattha katamaṃ rūpaṃ? Cātumahābhūtikaṃ 7 rūpaṃ catunnaṃ mahābhūtānaṃ upādāya rūpassa paññatti. Tattha katamāni cattāri mahābhūtāni? Pathavīdhātu 8 āpodhātu tejodhātu vāyodhātu.

    ੪੭. ਦ੍વੀਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਚ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਚ। ਕਥਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਧਾਤੁਯੋ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ? વੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਥવੀਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਦ੍વਾਦਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਆਪੋਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਚਤੂਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਤੇਜੋਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ વਾਯੋਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।

    47. Dvīhi ākārehi dhātuyo pariggaṇhāti saṅkhepena ca vitthārena ca. Kathaṃ vitthārena dhātuyo pariggaṇhāti? Vīsatiyā ākārehi pathavīdhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti, dvādasahi ākārehi āpodhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti, catūhi ākārehi tejodhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti, chahi ākārehi vāyodhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti.

    ਕਤਮੇਹਿ વੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਥવੀਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਕੇਸਾ ਲੋਮਾ ਨਖਾ ਦਨ੍ਤਾ ਤਚੋ, ਮਂਸਂ ਨ੍ਹਾਰੁ ਅਟ੍ਠਿ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ 9 વਕ੍ਕਂ, ਹਦਯਂ ਯਕਨਂ ਕਿਲੋਮਕਂ ਪਿਹਕਂ ਪਪ੍ਫਾਸਂ, ਅਨ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤਗੁਣਂ ਉਦਰਿਯਂ ਕਰੀਸਂ ਮਤ੍ਥਕੇ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ વੀਸਤਿਯਾ ਆਕਾਰੇਹਿ ਪਥવੀਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।

    Katamehi vīsatiyā ākārehi pathavīdhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti? Atthi imasmiṃ kāye kesā lomā nakhā dantā taco, maṃsaṃ nhāru aṭṭhi aṭṭhimiñjaṃ 10 vakkaṃ, hadayaṃ yakanaṃ kilomakaṃ pihakaṃ papphāsaṃ, antaṃ antaguṇaṃ udariyaṃ karīsaṃ matthake matthaluṅganti imehi vīsatiyā ākārehi pathavīdhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti.

    ਕਤਮੇਹਿ ਦ੍વਾਦਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਆਪੋਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ? ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਪਿਤ੍ਤਂ ਸੇਮ੍ਹਂ ਪੁਬ੍ਬੋ ਲੋਹਿਤਂ ਸੇਦੋ ਮੇਦੋ ਅਸ੍ਸੁ વਸਾ ਖੇਲ਼ੋ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾ ਲਸਿਕਾ ਮੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਇਮੇਹਿ ਦ੍વਾਦਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਆਪੋਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।

    Katamehi dvādasahi ākārehi āpodhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti? Atthi imasmiṃ kāye pittaṃ semhaṃ pubbo lohitaṃ sedo medo assu vasā kheḷo siṅghāṇikā lasikā muttanti imehi dvādasahi ākārehi āpodhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti.

    ਕਤਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਤੇਜੋਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ? ਯੇਨ ਚ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪਤਿ, ਯੇਨ ਚ ਜੀਰੀਯਤਿ 11, ਯੇਨ ਚ ਪਰਿਡਯ੍ਹਤਿ, ਯੇਨ ਚ ਅਸਿਤਪੀਤਖਾਯਿਤਸਾਯਿਤਂ ਸਮ੍ਮਾ ਪਰਿਣਾਮਂ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਤੇਜੋਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।

    Katamehi catūhi ākārehi tejodhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti? Yena ca santappati, yena ca jīrīyati 12, yena ca pariḍayhati, yena ca asitapītakhāyitasāyitaṃ sammā pariṇāmaṃ gacchati, imehi catūhi ākārehi tejodhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti.

    ਕਤਮੇਹਿ ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ વਾਯੋਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ? ਉਦ੍ਧਙ੍ਗਮਾ વਾਤਾ, ਅਧੋਗਮਾ વਾਤਾ, ਕੁਚ੍ਛਿਸਯਾ વਾਤਾ, ਕੋਟ੍ਠਾਸਯਾ 13 વਾਤਾ, ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਾਨੁਸਾਰਿਨੋ વਾਤਾ, ਅਸ੍ਸਾਸੋ ਪਸ੍ਸਾਸੋ ਇਤਿ, ਇਮੇਹਿ ਛਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ વਾਯੋਧਾਤੁਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ।

    Katamehi chahi ākārehi vāyodhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti? Uddhaṅgamā vātā, adhogamā vātā, kucchisayā vātā, koṭṭhāsayā 14 vātā, aṅgamaṅgānusārino vātā, assāso passāso iti, imehi chahi ākārehi vāyodhātuṃ vitthārena pariggaṇhāti.

    ਏવਂ ਇਮੇਹਿ ਦ੍વਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਆਕਾਰੇਹਿ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਧਾਤੁਯੋ ਸਭਾવਤੋ ਉਪਲਕ੍ਖਯਨ੍ਤੋ ਤੁਲਯਨ੍ਤੋ ਪਰਿવੀਮਂਸਨ੍ਤੋ ਪਰਿਯੋਗਾਹਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਕਾਯਂ વਾ ਕਾਯਪਦੇਸਂ વਾ, ਯਥਾ ਚਨ੍ਦਨਿਕਂ ਪવਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਯਥਾ ਸਙ੍ਕਾਰਟ੍ਠਾਨਂ ਪવਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਯਥਾ વਚ੍ਚਕੁਟਿਂ ਪવਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ, ਯਥਾ ਸਿવਥਿਕਂ 15 ਪવਿਚਿਨਨ੍ਤੋ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ। ਏવਮੇવ ਇਮੇਹਿ ਦ੍વਾਚਤ੍ਤਾਲੀਸਾਯ ਆਕਾਰੇਹਿ ਏવਂ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਧਾਤੁਯੋ ਸਭਾવਤੋ ਉਪਲਕ੍ਖਯਨ੍ਤੋ ਤੁਲਯਨ੍ਤੋ ਪਰਿવੀਮਂਸਨ੍ਤੋ ਪਰਿਯੋਗਾਹਨ੍ਤੋ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਗਯ੍ਹੂਪਗਂ ਪਸ੍ਸਤਿ ਕਾਯਂ વਾ ਕਾਯਪਦੇਸਂ વਾ। ਤੇਨਾਹ ਭਗવਾ ਯਾ ਚੇવ ਖੋ ਪਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਪਥવੀਧਾਤੁ 16, ਯਾ ਚ ਬਾਹਿਰਾ ਪਥવੀਧਾਤੁ, ਪਥવੀਧਾਤੁਰੇવੇਸਾ। ਤਂ ‘‘ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ ਪਥવੀਧਾਤੁਯਾ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, ਪਥવੀਧਾਤੁਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਰਾਜੇਤਿ। ਯਾ ਚੇવ ਖੋ ਪਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਆਪੋਧਾਤੁ, ਯਾ ਚ ਬਾਹਿਰਾ ਆਪੋਧਾਤੁ…ਪੇ॰… ਯਾ ਚੇવ ਖੋ ਪਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁ, ਯਾ ਚ ਬਾਹਿਰਾ ਤੇਜੋਧਾਤੁ…ਪੇ॰… ਯਾ ਚੇવ ਖੋ ਪਨ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਾ વਾਯੋਧਾਤੁ, ਯਾ ਚ ਬਾਹਿਰਾ વਾਯੋਧਾਤੁ, વਾਯੋਧਾਤੁਰੇવੇਸਾ। ਤਂ ‘‘ਨੇਤਂ ਮਮ, ਨੇਸੋਹਮਸ੍ਮਿ, ਨ ਮੇਸੋ ਅਤ੍ਤਾ’’ਤਿ ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ, ਏવਮੇਤਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਞ੍ਞਾਯ ਦਿਸ੍વਾ વਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਨਿਬ੍ਬਿਨ੍ਦਤਿ, વਾਯੋਧਾਤੁਯਾ ਚਿਤ੍ਤਂ વਿਰਾਜੇਤਿ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    Evaṃ imehi dvācattālīsāya ākārehi vitthārena dhātuyo sabhāvato upalakkhayanto tulayanto parivīmaṃsanto pariyogāhanto paccavekkhanto na kiñci gayhūpagaṃ passati kāyaṃ vā kāyapadesaṃ vā, yathā candanikaṃ pavicinanto na kiñci gayhūpagaṃ passeyya, yathā saṅkāraṭṭhānaṃ pavicinanto na kiñci gayhūpagaṃ passeyya, yathā vaccakuṭiṃ pavicinanto na kiñci gayhūpagaṃ passeyya, yathā sivathikaṃ 17 pavicinanto na kiñci gayhūpagaṃ passeyya. Evameva imehi dvācattālīsāya ākārehi evaṃ vitthārena dhātuyo sabhāvato upalakkhayanto tulayanto parivīmaṃsanto pariyogāhanto paccavekkhanto na kiñci gayhūpagaṃ passati kāyaṃ vā kāyapadesaṃ vā. Tenāha bhagavā yā ceva kho pana ajjhattikā pathavīdhātu 18, yā ca bāhirā pathavīdhātu, pathavīdhāturevesā. Taṃ ‘‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā pathavīdhātuyā nibbindati, pathavīdhātuyā cittaṃ virājeti. Yā ceva kho pana ajjhattikā āpodhātu, yā ca bāhirā āpodhātu…pe… yā ceva kho pana ajjhattikā tejodhātu, yā ca bāhirā tejodhātu…pe… yā ceva kho pana ajjhattikā vāyodhātu, yā ca bāhirā vāyodhātu, vāyodhāturevesā. Taṃ ‘‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā vāyodhātuyā nibbindati, vāyodhātuyā cittaṃ virājeti. Ayaṃ vemattatā.

    ੪੮. ‘‘ਅવਿਜ੍ਜਾ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਅવਿਜ੍ਜਾ? ਦੁਕ੍ਖੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਅਪਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੇ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਣਂ, ਯਂ ਏવਰੂਪਂ ਅਞ੍ਞਾਣਂ ਅਦਸ੍ਸਨਂ ਅਨਭਿਸਮਯੋ ਅਨਨੁਬੋਧੋ ਅਸਮ੍ਬੋਧੋ ਅਪ੍ਪਟਿવੇਧੋ ਅਸਲ੍ਲਕ੍ਖਣਾ ਅਨੁਪਲਕ੍ਖਣਾ ਅਪਚ੍ਚੁਪਲਕ੍ਖਣਾ ਅਸਮવੇਕ੍ਖਣਂ 19 ਅਪਚ੍ਚਕ੍ਖਕਮ੍ਮਂ ਦੁਮ੍ਮੇਜ੍ਝਂ ਬਾਲ੍ਯਂ ਅਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਮੋਹੋ ਪਮੋਹੋ ਸਮ੍ਮੋਹੋ ਅવਿਜ੍ਜਾ ਅવਿਜ੍ਜੋਘੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਯੋਗੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਨੁਸਯੋ ਅવਿਜ੍ਜਾਪਰਿਯੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅવਿਜ੍ਜਾਲਙ੍ਗੀ ਮੋਹੋ ਅਕੁਸਲਮੂਲਂ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    48. ‘‘Avijjā’’ti ekattatā. Tattha katamā avijjā? Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ, pubbante aññāṇaṃ, aparante aññāṇaṃ, pubbantāparante aññāṇaṃ, idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃ, yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ anabhisamayo ananubodho asambodho appaṭivedho asallakkhaṇā anupalakkhaṇā apaccupalakkhaṇā asamavekkhaṇaṃ 20 apaccakkhakammaṃ dummejjhaṃ bālyaṃ asampajaññaṃ moho pamoho sammoho avijjā avijjogho avijjāyogo avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘વਿਜ੍ਜਾ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ વਿਜ੍ਜਾ? ਦੁਕ੍ਖੇ ਞਾਣਂ, ਦੁਕ੍ਖਸਮੁਦਯੇ ਞਾਣਂ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧੇ ਞਾਣਂ, ਦੁਕ੍ਖਨਿਰੋਧਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਟਿਪਦਾਯ ਞਾਣਂ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤੇ ਞਾਣਂ, ਅਪਰਨ੍ਤੇ ਞਾਣਂ, ਪੁਬ੍ਬਨ੍ਤਾਪਰਨ੍ਤੇ ਞਾਣਂ, ਇਦਪ੍ਪਚ੍ਚਯਤਾਪਟਿਚ੍ਚਸਮੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਞਾਣਂ, ਯਾ ਏવਰੂਪਾ ਪਞ੍ਞਾ ਪਜਾਨਨਾ વਿਚਯੋ ਪવਿਚਯੋ ਧਮ੍ਮવਿਚਯੋ ਸਂਲਕ੍ਖਣਾ ਉਪਲਕ੍ਖਣਾ ਪਚ੍ਚੁਪਲਕ੍ਖਣਾ ਪਣ੍ਡਿਚ੍ਚਂ ਕੋਸਲ੍ਲਂ ਨੇਪੁਞ੍ਞਂ વੇਭਬ੍ਯਾ 21 ਚਿਨ੍ਤਾ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਾ ਭੂਰੀ ਮੇਧਾ ਪਰਿਣਾਯਿਕਾ વਿਪਸ੍ਸਨਾ ਸਮ੍ਪਜਞ੍ਞਂ ਪਤੋਦੋ ਪਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਪਞ੍ਞਾਬਲਂ ਪਞ੍ਞਾਸਤ੍ਥਂ ਪਞ੍ਞਾਪਾਸਾਦੋ ਪਞ੍ਞਾਆਲੋਕੋ ਪਞ੍ਞਾਓਭਾਸੋ ਪਞ੍ਞਾਪਜ੍ਜੋਤੋ ਪਞ੍ਞਾਰਤਨਂ ਅਮੋਹੋ ਧਮ੍ਮવਿਚਯੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿ ਧਮ੍ਮવਿਚਯਸਮ੍ਬੋਜ੍ਝਙ੍ਗੋ ਮਗ੍ਗਙ੍ਗਂ ਮਗ੍ਗਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਂ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Vijjā’’ti ekattatā. Tattha katamā vijjā? Dukkhe ñāṇaṃ, dukkhasamudaye ñāṇaṃ, dukkhanirodhe ñāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ, pubbante ñāṇaṃ, aparante ñāṇaṃ, pubbantāparante ñāṇaṃ, idappaccayatāpaṭiccasamuppannesu dhammesu ñāṇaṃ, yā evarūpā paññā pajānanā vicayo pavicayo dhammavicayo saṃlakkhaṇā upalakkhaṇā paccupalakkhaṇā paṇḍiccaṃ kosallaṃ nepuññaṃ vebhabyā 22 cintā upaparikkhā bhūrī medhā pariṇāyikā vipassanā sampajaññaṃ patodo paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ paññāsatthaṃ paññāpāsādo paññāāloko paññāobhāso paññāpajjoto paññāratanaṃ amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi dhammavicayasambojjhaṅgo maggaṅgaṃ maggapariyāpannaṃ. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਸਮਾਪਤ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿ? ਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਅਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿ, ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿ। વਿਭੂਤਸਞ੍ਞਾਸਮਾਪਤ੍ਤਿ ਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤੀਤਿ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Samāpattī’’ti ekattatā. Tattha katamā samāpatti? Saññāsamāpatti asaññāsamāpatti, nevasaññānāsaññāsamāpatti. Vibhūtasaññāsamāpatti nirodhasamāpattīti. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਝਾਯੀ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਝਾਯੀ? ਅਤ੍ਥਿ ਸੇਕ੍ਖੋ ਝਾਯੀ, ਅਤ੍ਥਿ ਅਸੇਕ੍ਖੋ ਝਾਯੀ, ਨੇવਸੇਕ੍ਖਨਾਸੇਕ੍ਖੋ ਝਾਯੀ, ਆਜਾਨਿਯੋ ਝਾਯੀ, ਅਸ੍ਸਖਲੁਙ੍ਕੋ ਝਾਯੀ, ਦਿਟ੍ਠੁਤ੍ਤਰੋ ਝਾਯੀ, ਤਣ੍ਹੁਤ੍ਤਰੋ ਝਾਯੀ, ਪਞ੍ਞੁਤ੍ਤਰੋ ਝਾਯੀ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Jhāyī’’ti ekattatā. Tattha katamo jhāyī? Atthi sekkho jhāyī, atthi asekkho jhāyī, nevasekkhanāsekkho jhāyī, ājāniyo jhāyī, assakhaluṅko jhāyī, diṭṭhuttaro jhāyī, taṇhuttaro jhāyī, paññuttaro jhāyī. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਸਮਾਧੀ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਸਮਾਧਿ? ਸਰਣੋ ਸਮਾਧਿ, ਅਰਣੋ ਸਮਾਧਿ, ਸવੇਰੋ ਸਮਾਧਿ, ਅવੇਰੋ ਸਮਾਧਿ, ਸਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੋ 23 ਸਮਾਧਿ, ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੋ ਸਮਾਧਿ, ਸਪ੍ਪੀਤਿਕੋ ਸਮਾਧਿ, ਨਿਪ੍ਪੀਤਿਕੋ ਸਮਾਧਿ, ਸਾਮਿਸੋ ਸਮਾਧਿ, ਨਿਰਾਮਿਸੋ ਸਮਾਧਿ, ਸਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸਮਾਧਿ, ਅਸਙ੍ਖਾਰੋ ਸਮਾਧਿ, ਏਕਂਸਭਾવਿਤੋ ਸਮਾਧਿ, ਉਭਯਂਸਭਾવਿਤੋ ਸਮਾਧਿ, ਉਭਯਤੋ ਭਾવਿਤਭਾવਨੋ ਸਮਾਧਿ, ਸવਿਤਕ੍ਕਸવਿਚਾਰੋ ਸਮਾਧਿ, ਅવਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਮਤ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿ, ਅવਿਤਕ੍ਕਅવਿਚਾਰੋ ਸਮਾਧਿ, ਹਾਨਭਾਗਿਯੋ ਸਮਾਧਿ, ਠਿਤਿਭਾਗਿਯੋ ਸਮਾਧਿ, વਿਸੇਸਭਾਗਿਯੋ ਸਮਾਧਿ, ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯੋ ਸਮਾਧਿ, ਲੋਕਿਯੋ ਸਮਾਧਿ, ਲੋਕੁਤ੍ਤਰੋ ਸਮਾਧਿ, ਮਿਚ੍ਛਾਸਮਾਧਿ, ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Samādhī’’ti ekattatā. Tattha katamo samādhi? Saraṇo samādhi, araṇo samādhi, savero samādhi, avero samādhi, sabyāpajjo 24 samādhi, abyāpajjo samādhi, sappītiko samādhi, nippītiko samādhi, sāmiso samādhi, nirāmiso samādhi, sasaṅkhāro samādhi, asaṅkhāro samādhi, ekaṃsabhāvito samādhi, ubhayaṃsabhāvito samādhi, ubhayato bhāvitabhāvano samādhi, savitakkasavicāro samādhi, avitakkavicāramatto samādhi, avitakkaavicāro samādhi, hānabhāgiyo samādhi, ṭhitibhāgiyo samādhi, visesabhāgiyo samādhi, nibbedhabhāgiyo samādhi, lokiyo samādhi, lokuttaro samādhi, micchāsamādhi, sammāsamādhi. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਪਟਿਪਦਾ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮਾ ਪਟਿਪਦਾ? ਆਗਾਲ਼੍ਹਪਟਿਪਦਾ 25, ਨਿਜ੍ਝਾਮਪਟਿਪਦਾ, ਮਜ੍ਝਿਮਪਟਿਪਦਾ, ਅਕ੍ਖਮਾ ਪਟਿਪਦਾ, ਖਮਾ ਪਟਿਪਦਾ, ਸਮਾ ਪਟਿਪਦਾ, ਦਮਾ ਪਟਿਪਦਾ , ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਟਿਪਦਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾ, ਦੁਕ੍ਖਾ ਪਟਿਪਦਾ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾ, ਸੁਖਾ ਪਟਿਪਦਾ ਦਨ੍ਧਾਭਿਞ੍ਞਾ, ਸੁਖਾ ਪਟਿਪਦਾ ਖਿਪ੍ਪਾਭਿਞ੍ਞਾਤਿ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Paṭipadā’’ti ekattatā. Tattha katamā paṭipadā? Āgāḷhapaṭipadā 26, nijjhāmapaṭipadā, majjhimapaṭipadā, akkhamā paṭipadā, khamā paṭipadā, samā paṭipadā, damā paṭipadā , dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññāti. Ayaṃ vemattatā.

    ‘‘ਕਾਯੋ’’ਤਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਕਾਯੋ? ਨਾਮਕਾਯੋ ਰੂਪਕਾਯੋ ਚ। ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਰੂਪਕਾਯੋ? ਕੇਸਾ ਲੋਮਾ ਨਖਾ ਦਨ੍ਤਾ ਤਚੋ ਮਂਸਂ ਨ੍ਹਾਰੁ 27 ਅਟ੍ਠਿ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ વਕ੍ਕਂ ਹਦਯਂ ਯਕਨਂ ਕਿਲੋਮਕਂ ਪਿਹਕਂ ਪਪ੍ਫਾਸਂ ਅਨ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤਗੁਣਂ ਉਦਰਿਯਂ ਕਰੀਸਂ ਪਿਤ੍ਤਂ ਸੇਮ੍ਹਂ ਪੁਬ੍ਬੋ ਲੋਹਿਤਂ ਸੇਦੋ ਮੇਦੋ ਅਸ੍ਸੁ વਸਾ ਖੇਲ਼ੋ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾ ਲਸਿਕਾ ਮੁਤ੍ਤਂ ਮਤ੍ਥਲੁਙ੍ਗਨ੍ਤਿ – ਅਯਂ ਰੂਪਕਾਯੋ। ਨਾਮਕਾਯੋ ਨਾਮ વੇਦਨਾ ਸਞ੍ਞਾ ਚੇਤਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਫਸ੍ਸੋ ਮਨਸਿਕਾਰੋਤਿ – ਅਯਂ ਨਾਮਕਾਯੋਤਿ। ਅਯਂ વੇਮਤ੍ਤਤਾ।

    ‘‘Kāyo’’ti ekattatā. Tattha katamo kāyo? Nāmakāyo rūpakāyo ca. Tattha katamo rūpakāyo? Kesā lomā nakhā dantā taco maṃsaṃ nhāru 28 aṭṭhi aṭṭhimiñjaṃ vakkaṃ hadayaṃ yakanaṃ kilomakaṃ pihakaṃ papphāsaṃ antaṃ antaguṇaṃ udariyaṃ karīsaṃ pittaṃ semhaṃ pubbo lohitaṃ sedo medo assu vasā kheḷo siṅghāṇikā lasikā muttaṃ matthaluṅganti – ayaṃ rūpakāyo. Nāmakāyo nāma vedanā saññā cetanā cittaṃ phasso manasikāroti – ayaṃ nāmakāyoti. Ayaṃ vemattatā.

    ਏવਂ ਯੋ ਧਮ੍ਮੋ ਯਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਸਮਾਨਭਾવੋ, ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਏਕਤ੍ਤਤਾਯ ਏਕੀ ਭવਤਿ। ਯੇਨ ਯੇਨ વਾ ਪਨ વਿਲਕ੍ਖਣੋ, ਤੇਨ ਤੇਨ વੇਮਤ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਏવਂ ਸੁਤ੍ਤੇ વਾ વੇਯ੍ਯਾਕਰਣੇ વਾ ਗਾਥਾਯਂ વਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤੇਨ વੀਮਂਸਯਿਤਬ੍ਬਂ, ਕਿਂ ਏਕਤ੍ਤਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਤਿ, ਉਦਾਹੁ વੇਮਤ੍ਤਤਾਯਾਤਿ। ਯਦਿ ਏਕਤ੍ਤਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ, ਏਕਤ੍ਤਤਾਯ વਿਸਜ੍ਜਯਿਤਬ੍ਬਂ। ਯਦਿ વੇਮਤ੍ਤਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ, વੇਮਤ੍ਤਤਾਯ વਿਸਜ੍ਜਯਿਤਬ੍ਬਂ। ਯਦਿ ਸਤ੍ਤਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ, ਸਤ੍ਤਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ વਿਸਜ੍ਜਯਿਤਬ੍ਬਂ। ਯਦਿ ਧਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ, ਧਮ੍ਮਾਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ વਿਸਜ੍ਜਯਿਤਬ੍ਬਂ। ਯਥਾ ਯਥਾ વਾ ਪਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤਂ, ਤਥਾ ਤਥਾ વਿਸਜ੍ਜਯਿਤਬ੍ਬਂ। ਤੇਨਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ‘‘ਏਕਤ੍ਤਤਾਯ ਧਮ੍ਮਾ’’ਤਿ।

    Evaṃ yo dhammo yassa dhammassa samānabhāvo, so dhammo tassa dhammassa ekattatāya ekī bhavati. Yena yena vā pana vilakkhaṇo, tena tena vemattaṃ gacchati. Evaṃ sutte vā veyyākaraṇe vā gāthāyaṃ vā pucchitena vīmaṃsayitabbaṃ, kiṃ ekattatāya pucchati, udāhu vemattatāyāti. Yadi ekattatāya pucchitaṃ, ekattatāya visajjayitabbaṃ. Yadi vemattatāya pucchitaṃ, vemattatāya visajjayitabbaṃ. Yadi sattādhiṭṭhānena pucchitaṃ, sattādhiṭṭhānena visajjayitabbaṃ. Yadi dhammādhiṭṭhānena pucchitaṃ, dhammādhiṭṭhānena visajjayitabbaṃ. Yathā yathā vā pana pucchitaṃ, tathā tathā visajjayitabbaṃ. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘ekattatāya dhammā’’ti.

    ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨੋ ਹਾਰੋ।

    Niyutto adhiṭṭhāno hāro.







    Footnotes:
    1. ਪੋਨੋਬ੍ਭવਿਕਾ (ਕ॰)
    2. ponobbhavikā (ka.)
    3. ਅਸੁਰਯੋਨਿਗਾਮਿਯੋ (ਸੀ॰), ਅਸੁਰਯੋਨਿਗਾਮੀਨਿਯੋ (ਕ॰)
    4. asurayonigāmiyo (sī.), asurayonigāmīniyo (ka.)
    5. ਚਾਤੁਮ੍ਮਹਾਭੂਤਿਕਂ (ਸੀ॰)
    6. ਪਠવੀਧਾਤੁ (ਸੀ॰)
    7. cātummahābhūtikaṃ (sī.)
    8. paṭhavīdhātu (sī.)
    9. ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਾ (ਸੀ॰)
    10. aṭṭhimiñjā (sī.)
    11. ਜੀਰਤਿ (ਸੀ॰), ਜੀਰਯਤਿ (ਕ॰), ਪਸ੍ਸ ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੫੧
    12. jīrati (sī.), jīrayati (ka.), passa ma. ni. 3.351
    13. ਕੋਟ੍ਠਸਯਾ (ਸੀ॰)
    14. koṭṭhasayā (sī.)
    15. ਸੀવਥਿਕਂ (ਸੀ॰)
    16. ਨੇવੇਸਾਹਂ (ਸੀ॰ ਕ॰) ਪਸ੍ਸ ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੪੯
    17. sīvathikaṃ (sī.)
    18. nevesāhaṃ (sī. ka.) passa ma. ni. 3.349
    19. ਅਸਮવੇਕ੍ਖਨਂ (ਕ॰)
    20. asamavekkhanaṃ (ka.)
    21. વੇਭવ੍ਯਾ (ਸੀ॰)
    22. vebhavyā (sī.)
    23. ਸਬ੍ਯਾਪਜ੍ਝੋ (ਸੀ॰)
    24. sabyāpajjho (sī.)
    25. ਆਗਲ਼੍ਹਾ ਪਟਿਪਦਾ (ਸੀ॰) ਅਟ੍ਠਕਥਾ ਓਲੋਕੇਤਬ੍ਬਾ
    26. āgaḷhā paṭipadā (sī.) aṭṭhakathā oloketabbā
    27. ਨਹਾਰੁ (ਸੀ॰)
    28. nahāru (sī.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ੧੪. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 14. Adhiṭṭhānahāravibhaṅgavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣ-ਟੀਕਾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ੧੪. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 14. Adhiṭṭhānahāravibhaṅgavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ਨੇਤ੍ਤਿવਿਭਾવਿਨੀ • Nettivibhāvinī / ੧੪. ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਿਭਾવਨਾ • 14. Adhiṭṭhānahāravibhaṅgavibhāvanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact