Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya

    8. ආදිත්‌තපරියායසුත්‌තං

    8. Ādittapariyāyasuttaṃ

    235. ‘‘ආදිත්‌තපරියායං වො, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මපරියායං දෙසෙස්‌සාමි. තං සුණාථ. කතමො ච, භික්‌ඛවෙ, ආදිත්‌තපරියායො, ධම්‌මපරියායො? වරං, භික්‌ඛවෙ, තත්‌තාය අයොසලාකාය ආදිත්‌තාය සම්‌පජ්‌ජලිතාය සජොතිභූතාය 1 චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියං සම්‌පලිමට්‌ඨං, න ත්‌වෙව චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යෙසු රූපෙසු අනුබ්‍යඤ්‌ජනසො නිමිත්‌තග්‌ගාහො. නිමිත්‌තස්‌සාදගථිතං 2 වා, භික්‌ඛවෙ, විඤ්‌ඤාණං තිට්‌ඨමානං තිට්‌ඨෙය්‍ය, අනුබ්‍යඤ්‌ජනස්‌සාදගථිතං වා තස්‌මිඤ්‌චෙ සමයෙ කාලං කරෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජති, යං ද්‌වින්‌නං ගතීනං අඤ්‌ඤතරං ගතිං ගච්‌ඡෙය්‍ය – නිරයං වා, තිරච්‌ඡානයොනිං වා. ඉමං ඛ්‌වාහං, භික්‌ඛවෙ, ආදීනවං දිස්‌වා එවං වදාමි.

    235. ‘‘Ādittapariyāyaṃ vo, bhikkhave, dhammapariyāyaṃ desessāmi. Taṃ suṇātha. Katamo ca, bhikkhave, ādittapariyāyo, dhammapariyāyo? Varaṃ, bhikkhave, tattāya ayosalākāya ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya 3 cakkhundriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ, na tveva cakkhuviññeyyesu rūpesu anubyañjanaso nimittaggāho. Nimittassādagathitaṃ 4 vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, anubyañjanassādagathitaṃ vā tasmiñce samaye kālaṃ kareyya, ṭhānametaṃ vijjati, yaṃ dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ gaccheyya – nirayaṃ vā, tiracchānayoniṃ vā. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi.

    ‘‘වරං, භික්‌ඛවෙ, තිණ්‌හෙන අයොසඞ්‌කුනා ආදිත්‌තෙන සම්‌පජ්‌ජලිතෙන සජොතිභූතෙන සොතින්‌ද්‍රියං සම්‌පලිමට්‌ඨං, න ත්‌වෙව සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යෙසු සද්‌දෙසු අනුබ්‍යඤ්‌ජනසො නිමිත්‌තග්‌ගාහො. නිමිත්‌තස්‌සාදගථිතං වා, භික්‌ඛවෙ, විඤ්‌ඤාණං තිට්‌ඨමානං තිට්‌ඨෙය්‍ය , අනුබ්‍යඤ්‌ජනස්‌සාදගථිතං වා තස්‌මිඤ්‌චෙ සමයෙ කාලඞ්‌කරෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජති, යං ද්‌වින්‌නං ගතීනං අඤ්‌ඤතරං ගතිං ගච්‌ඡෙය්‍ය – නිරයං වා තිරච්‌ඡානයොනිං වා. ඉමං ඛ්‌වාහං, භික්‌ඛවෙ, ආදීනවං දිස්‌වා එවං වදාමි .

    ‘‘Varaṃ, bhikkhave, tiṇhena ayosaṅkunā ādittena sampajjalitena sajotibhūtena sotindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ, na tveva sotaviññeyyesu saddesu anubyañjanaso nimittaggāho. Nimittassādagathitaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya , anubyañjanassādagathitaṃ vā tasmiñce samaye kālaṅkareyya, ṭhānametaṃ vijjati, yaṃ dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ gaccheyya – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi .

    ‘‘වරං , භික්‌ඛවෙ, තිණ්‌හෙන නඛච්‌ඡෙදනෙන ආදිත්‌තෙන සම්‌පජ්‌ජලිතෙන සජොතිභූතෙන ඝානින්‌ද්‍රියං සම්‌පලිමට්‌ඨං, න ත්‌වෙව ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යෙසු ගන්‌ධෙසු අනුබ්‍යඤ්‌ජනසො නිමිත්‌තග්‌ගාහො. නිමිත්‌තස්‌සාදගථිතං වා, භික්‌ඛවෙ, විඤ්‌ඤාණං තිට්‌ඨමානං තිට්‌ඨෙය්‍ය, අනුබ්‍යඤ්‌ජනස්‌සාදගථිතං වා තස්‌මිඤ්‌චෙ සමයෙ කාලං කරෙය්‍ය. ඨානමෙතං විජ්‌ජති, යං ද්‌වින්‌නං ගතීනං අඤ්‌ඤතරං ගතිං ගච්‌ඡෙය්‍ය – නිරයං වා තිරච්‌ඡානයොනිං වා. ඉමං ඛ්‌වාහං, භික්‌ඛවෙ, ආදීනවං දිස්‌වා එවං වදාමි.

    ‘‘Varaṃ , bhikkhave, tiṇhena nakhacchedanena ādittena sampajjalitena sajotibhūtena ghānindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ, na tveva ghānaviññeyyesu gandhesu anubyañjanaso nimittaggāho. Nimittassādagathitaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, anubyañjanassādagathitaṃ vā tasmiñce samaye kālaṃ kareyya. Ṭhānametaṃ vijjati, yaṃ dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ gaccheyya – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi.

    ‘‘වරං, භික්‌ඛවෙ, තිණ්‌හෙන ඛුරෙන ආදිත්‌තෙන සම්‌පජ්‌ජලිතෙන සජොතිභූතෙන ජිව්‌හින්‌ද්‍රියං සම්‌පලිමට්‌ඨං, න ත්‌වෙව ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යෙසු රසෙසු අනුබ්‍යඤ්‌ජනසො නිමිත්‌තග්‌ගාහො. නිමිත්‌තස්‌සාදගථිතං වා, භික්‌ඛවෙ, විඤ්‌ඤාණං තිට්‌ඨමානං තිට්‌ඨෙය්‍ය, අනුබ්‍යඤ්‌ජනස්‌සාදගථිතං වා තස්‌මිඤ්‌චෙ සමයෙ කාලං කරෙය්‍ය. ඨානමෙතං විජ්‌ජති, යං ද්‌වින්‌නං ගතීනං අඤ්‌ඤතරං ගතිං ගච්‌ඡෙය්‍ය – නිරයං වා තිරච්‌ඡානයොනිං වා. ඉමං ඛ්‌වාහං, භික්‌ඛවෙ, ආදීනවං දිස්‌වා එවං වදාමි.

    ‘‘Varaṃ, bhikkhave, tiṇhena khurena ādittena sampajjalitena sajotibhūtena jivhindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ, na tveva jivhāviññeyyesu rasesu anubyañjanaso nimittaggāho. Nimittassādagathitaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, anubyañjanassādagathitaṃ vā tasmiñce samaye kālaṃ kareyya. Ṭhānametaṃ vijjati, yaṃ dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ gaccheyya – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi.

    ‘‘වරං, භික්‌ඛවෙ, තිණ්‌හාය සත්‌තියා ආදිත්‌තාය සම්‌පජ්‌ජලිතාය සජොතිභූතාය කායින්‌ද්‍රියං සම්‌පලිමට්‌ඨං, න ත්‌වෙව කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යෙසු ඵොට්‌ඨබ්‌බෙසු අනුබ්‍යඤ්‌ජනසො නිමිත්‌තග්‌ගාහො. නිමිත්‌තස්‌සාදගථිතං වා, භික්‌ඛවෙ, විඤ්‌ඤාණං තිට්‌ඨමානං තිට්‌ඨෙය්‍ය, අනුබ්‍යඤ්‌ජනස්‌සාදගථිතං වා තස්‌මිඤ්‌චෙ සමයෙ කාලං කරෙය්‍ය. ඨානමෙතං විජ්‌ජති, යං ද්‌වින්‌නං ගතීනං අඤ්‌ඤතරං ගතිං ගච්‌ඡෙය්‍ය – නිරයං වා තිරච්‌ඡානයොනිං වා. ඉමං ඛ්‌වාහං, භික්‌ඛවෙ, ආදීනවං දිස්‌වා එවං වදාමි.

    ‘‘Varaṃ, bhikkhave, tiṇhāya sattiyā ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya kāyindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ, na tveva kāyaviññeyyesu phoṭṭhabbesu anubyañjanaso nimittaggāho. Nimittassādagathitaṃ vā, bhikkhave, viññāṇaṃ tiṭṭhamānaṃ tiṭṭheyya, anubyañjanassādagathitaṃ vā tasmiñce samaye kālaṃ kareyya. Ṭhānametaṃ vijjati, yaṃ dvinnaṃ gatīnaṃ aññataraṃ gatiṃ gaccheyya – nirayaṃ vā tiracchānayoniṃ vā. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi.

    ‘‘වරං, භික්‌ඛවෙ, සොත්‌තං. සොත්‌තං ඛො පනාහං, භික්‌ඛවෙ, වඤ්‌ඣං ජීවිතානං වදාමි, අඵලං ජීවිතානං වදාමි, මොමූහං ජීවිතානං වදාමි, න ත්‌වෙව තථාරූපෙ විතක්‌කෙ විතක්‌කෙය්‍ය යථාරූපානං විතක්‌කානං වසං ගතො සඞ්‌ඝං භින්‌දෙය්‍ය. ඉමං ඛ්‌වාහං, භික්‌ඛවෙ , වඤ්‌ඣං ජීවිතානං ආදීනවං දිස්‌වා එවං වදාමි.

    ‘‘Varaṃ, bhikkhave, sottaṃ. Sottaṃ kho panāhaṃ, bhikkhave, vañjhaṃ jīvitānaṃ vadāmi, aphalaṃ jīvitānaṃ vadāmi, momūhaṃ jīvitānaṃ vadāmi, na tveva tathārūpe vitakke vitakkeyya yathārūpānaṃ vitakkānaṃ vasaṃ gato saṅghaṃ bhindeyya. Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave , vañjhaṃ jīvitānaṃ ādīnavaṃ disvā evaṃ vadāmi.

    ‘‘තත්‌ථ, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘තිට්‌ඨතු තාව තත්‌තාය අයොසලාකාය ආදිත්‌තාය සම්‌පජ්‌ජලිතාය සජොතිභූතාය චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියං සම්‌පලිමට්‌ඨං. හන්‌දාහං ඉදමෙව මනසි කරොමි – ඉති චක්‌ඛු අනිච්‌චං, රූපා අනිච්‌චා, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං අනිච්‌චං, චක්‌ඛුසම්‌ඵස්‌සො අනිච්‌චො, යම්‌පිදං චක්‌ඛුසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා තම්‌පි අනිච්‌චං’’’ 5.

    ‘‘Tattha, bhikkhave, sutavā ariyasāvako iti paṭisañcikkhati – ‘tiṭṭhatu tāva tattāya ayosalākāya ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya cakkhundriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti cakkhu aniccaṃ, rūpā aniccā, cakkhuviññāṇaṃ aniccaṃ, cakkhusamphasso anicco, yampidaṃ cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccaṃ’’’ 6.

    ‘‘තිට්‌ඨතු තාව තිණ්‌හෙන අයොසඞ්‌කුනා ආදිත්‌තෙන සම්‌පජ්‌ජලිතෙන සජොතිභූතෙන සොතින්‌ද්‍රියං සම්‌පලිමට්‌ඨං. හන්‌දාහං ඉදමෙව මනසි කරොමි – ඉති සොතං අනිච්‌චං, සද්‌දා අනිච්‌චා, සොතවිඤ්‌ඤාණං අනිච්‌චං, සොතසම්‌ඵස්‌සො අනිච්‌චො, යම්‌පිදං සොතසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා තම්‌පි අනිච්‌චං.

    ‘‘Tiṭṭhatu tāva tiṇhena ayosaṅkunā ādittena sampajjalitena sajotibhūtena sotindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti sotaṃ aniccaṃ, saddā aniccā, sotaviññāṇaṃ aniccaṃ, sotasamphasso anicco, yampidaṃ sotasamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccaṃ.

    ‘‘තිට්‌ඨතු තාව තිණ්‌හෙන නඛච්‌ඡෙදනෙන ආදිත්‌තෙන සම්‌පජ්‌ජලිතෙන සජොතිභූතෙන ඝානින්‌ද්‍රියං සම්‌පලිමට්‌ඨං. හන්‌දාහං ඉදමෙව මනසි කරොමි – ඉති ඝානං අනිච්‌චං, ගන්‌ධා අනිච්‌චා, ඝානවිඤ්‌ඤාණං අනිච්‌චං, ඝානසම්‌ඵස්‌සො අනිච්‌චො, යම්‌පිදං ඝානසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං…පෙ.… තම්‌පි අනිච්‌චං.

    ‘‘Tiṭṭhatu tāva tiṇhena nakhacchedanena ādittena sampajjalitena sajotibhūtena ghānindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti ghānaṃ aniccaṃ, gandhā aniccā, ghānaviññāṇaṃ aniccaṃ, ghānasamphasso anicco, yampidaṃ ghānasamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ…pe… tampi aniccaṃ.

    ‘‘තිට්‌ඨතු තාව තිණ්‌හෙන ඛුරෙන ආදිත්‌තෙන සම්‌පජ්‌ජලිතෙන සජොතිභූතෙන ජිව්‌හින්‌ද්‍රියං සම්‌පලිමට්‌ඨං. හන්‌දාහං ඉදමෙව මනසි කරොමි – ඉති ජිව්‌හා අනිච්‌චා, රසා අනිච්‌චා, ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණං අනිච්‌චං, ජිව්‌හාසම්‌ඵස්‌සො අනිච්‌චො, යම්‌පිදං ජිව්‌හාසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති…පෙ.… තම්‌පි අනිච්‌චං.

    ‘‘Tiṭṭhatu tāva tiṇhena khurena ādittena sampajjalitena sajotibhūtena jivhindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti jivhā aniccā, rasā aniccā, jivhāviññāṇaṃ aniccaṃ, jivhāsamphasso anicco, yampidaṃ jivhāsamphassapaccayā uppajjati…pe… tampi aniccaṃ.

    ‘‘තිට්‌ඨතු තාව තිණ්‌හාය සත්‌තියා ආදිත්‌තාය සම්‌පජ්‌ජලිතාය සජොතිභූතාය කායින්‌ද්‍රියං සම්‌පලිමට්‌ඨං. හන්‌දාහං ඉදමෙව මනසි කරොමි – ඉති කායො අනිච්‌චො, ඵොට්‌ඨබ්‌බා අනිච්‌චා , කායවිඤ්‌ඤාණං අනිච්‌චං, කායසම්‌ඵස්‌සො අනිච්‌චො, යම්‌පිදං කායසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං…පෙ.… තම්‌පි අනිච්‌චං.

    ‘‘Tiṭṭhatu tāva tiṇhāya sattiyā ādittāya sampajjalitāya sajotibhūtāya kāyindriyaṃ sampalimaṭṭhaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti kāyo anicco, phoṭṭhabbā aniccā , kāyaviññāṇaṃ aniccaṃ, kāyasamphasso anicco, yampidaṃ kāyasamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ…pe… tampi aniccaṃ.

    ‘‘තිට්‌ඨතු තාව සොත්‌තං. හන්‌දාහං ඉදමෙව මනසි කරොමි – ඉති මනො අනිච්‌චො, ධම්‌මා අනිච්‌චා, මනොවිඤ්‌ඤාණං අනිච්‌චං, මනොසම්‌ඵස්‌සො අනිච්‌චො, යම්‌පිදං මනොසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා තම්‌පි අනිච්‌චං’’.

    ‘‘Tiṭṭhatu tāva sottaṃ. Handāhaṃ idameva manasi karomi – iti mano anicco, dhammā aniccā, manoviññāṇaṃ aniccaṃ, manosamphasso anicco, yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tampi aniccaṃ’’.

    ‘‘එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො චක්‌ඛුස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති, රූපෙසුපි නිබ්‌බින්‌දති, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණෙපි නිබ්‌බින්‌දති, චක්‌ඛුසම්‌ඵස්‌සෙපි නිබ්‌බින්‌දති…පෙ.… යම්‌පිදං මනොසම්‌ඵස්‌සපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජති වෙදයිතං සුඛං වා දුක්‌ඛං වා අදුක්‌ඛමසුඛං වා තස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති. නිබ්‌බින්‌දං විරජ්‌ජති; විරාගා විමුච්‌චති; විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාති. අයං ඛො, භික්‌ඛවෙ, ආදිත්‌තපරියායො, ධම්‌මපරියායො’’ති. අට්‌ඨමං.

    ‘‘Evaṃ passaṃ, bhikkhave, sutavā ariyasāvako cakkhusmimpi nibbindati, rūpesupi nibbindati, cakkhuviññāṇepi nibbindati, cakkhusamphassepi nibbindati…pe… yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā tasmimpi nibbindati. Nibbindaṃ virajjati; virāgā vimuccati; vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Ayaṃ kho, bhikkhave, ādittapariyāyo, dhammapariyāyo’’ti. Aṭṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. සඤ්‌ජොතිභූතාය (ස්‍යා. කං.)
    2. නිමිත්‌තස්‌සාදගධිතං (ස්‍යා. කං. ක.) ම. නි. 3.316-317
    3. sañjotibhūtāya (syā. kaṃ.)
    4. nimittassādagadhitaṃ (syā. kaṃ. ka.) ma. ni. 3.316-317
    5. අනිච්‌ච’’න්‌ති (?)
    6. anicca’’nti (?)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 8. ආදිත්‌තපරියායසුත්‌තවණ්‌ණනා • 8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 8. ආදිත්‌තපරියායසුත්‌තවණ්‌ණනා • 8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact