| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
८. आदित्तपरियायसुत्तवण्णना
8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā
२३५. अट्ठमे अनुब्यञ्जनसो निमित्तग्गाहोति ‘‘हत्था सोभना पादा सोभना’’ति एवं अनुब्यञ्जनवसेन निमित्तग्गाहो। निमित्तग्गाहोति हि संसन्देत्वा गहणं, अनुब्यञ्जनग्गाहोति विभत्तिगहणं। निमित्तग्गाहो कुम्भीलसदिसो सब्बमेव गण्हाति, अनुब्यञ्जनग्गाहो रत्तपासदिसो विभजित्वा हत्थपादादीसु तं तं कोट्ठासं। इमे पन द्वे गाहा एकजवनवारेपि लब्भन्ति, नानाजवनवारे वत्तब्बमेव नत्थि।
235. Aṭṭhame anubyañjanaso nimittaggāhoti ‘‘hatthā sobhanā pādā sobhanā’’ti evaṃ anubyañjanavasena nimittaggāho. Nimittaggāhoti hi saṃsandetvā gahaṇaṃ, anubyañjanaggāhoti vibhattigahaṇaṃ. Nimittaggāho kumbhīlasadiso sabbameva gaṇhāti, anubyañjanaggāho rattapāsadiso vibhajitvā hatthapādādīsu taṃ taṃ koṭṭhāsaṃ. Ime pana dve gāhā ekajavanavārepi labbhanti, nānājavanavāre vattabbameva natthi.
निमित्तस्सादगथितन्ति निमित्तस्सादेन गन्थितं बद्धं। विञ्ञाणन्ति कम्मविञ्ञाणं। तस्मिं चे समये कालं करेय्याति न कोचि संकिलिट्ठेन चित्तेन कालं करोन्तो नाम अत्थि। सब्बसत्तानञ्हि भवङ्गेनेव कालकिरिया होति। किलेसभयं पन दस्सेन्तो एवमाह। समयवसेन वा एवं वुत्तं। चक्खुद्वारस्मिञ्हि आपाथगते आरम्मणे रत्तचित्तं वा दुट्ठचित्तं वा मूळ्हचित्तं वा आरम्मणरसं अनुभवित्वा भवङ्गं ओतरति, भवङ्गे ठत्वा कालकिरियं करोति। तस्मिं समये कालं करोन्तस्स द्वेव गतियो पाटिकङ्खा, इमस्स समयस्स वसेनेतं वुत्तं।
Nimittassādagathitanti nimittassādena ganthitaṃ baddhaṃ. Viññāṇanti kammaviññāṇaṃ. Tasmiṃ ce samaye kālaṃ kareyyāti na koci saṃkiliṭṭhena cittena kālaṃ karonto nāma atthi. Sabbasattānañhi bhavaṅgeneva kālakiriyā hoti. Kilesabhayaṃ pana dassento evamāha. Samayavasena vā evaṃ vuttaṃ. Cakkhudvārasmiñhi āpāthagate ārammaṇe rattacittaṃ vā duṭṭhacittaṃ vā mūḷhacittaṃ vā ārammaṇarasaṃ anubhavitvā bhavaṅgaṃ otarati, bhavaṅge ṭhatvā kālakiriyaṃ karoti. Tasmiṃ samaye kālaṃ karontassa dveva gatiyo pāṭikaṅkhā, imassa samayassa vasenetaṃ vuttaṃ.
इमं ख्वाहं, भिक्खवे, आदीनवन्ति इमं अनेकानि वस्ससतसहस्सानि निरये अनुभवितब्बं दुक्खं सम्पस्समानो एवं वदामि तत्ताय अयोसलाकाय अक्खीनि अञ्जापेतुकामोति। इमिना नयेन सब्बत्थ अत्थो वेदितब्बो। अयोसङ्कुनाति अयसूलेन। सम्पलिमट्ठन्ति द्वेपि कण्णच्छिद्दानि विनिविज्झित्वा पथवियं आकोटनवसेन सम्पलिमट्ठं।
Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavanti imaṃ anekāni vassasatasahassāni niraye anubhavitabbaṃ dukkhaṃ sampassamāno evaṃ vadāmi tattāya ayosalākāya akkhīni añjāpetukāmoti. Iminā nayena sabbattha attho veditabbo. Ayosaṅkunāti ayasūlena. Sampalimaṭṭhanti dvepi kaṇṇacchiddāni vinivijjhitvā pathaviyaṃ ākoṭanavasena sampalimaṭṭhaṃ.
ततियवारे सम्पलिमट्ठन्ति नखच्छेदनं पवेसेत्वा उक्खिपित्वा सहधुनट्ठेन छिन्दित्वा पातनवसेन सम्पलिमट्ठं। चतुत्थवारे सम्पलिमट्ठन्ति बन्धनमूलं छेत्वा पातनवसेन सम्पलिमट्ठं। पञ्चमवारे सम्पलिमट्ठन्ति तिखिणाय सत्तिया कायपसादं उप्पाटेत्वा पतनवसेन सम्पलिमट्ठं। सत्तियाति एत्थ महती दण्डकवासि वेदितब्बा। सोत्तन्ति निपज्जित्वा निद्दोक्कमनं। यथारूपानं वितक्कानं वसं गतो सङ्घं भिन्देय्याति इमिना वितक्कानं याव सङ्घभेदा पापकम्मावहनता दस्सिता। सेसमेत्थ उत्तानमेव।
Tatiyavāre sampalimaṭṭhanti nakhacchedanaṃ pavesetvā ukkhipitvā sahadhunaṭṭhena chinditvā pātanavasena sampalimaṭṭhaṃ. Catutthavāre sampalimaṭṭhanti bandhanamūlaṃ chetvā pātanavasena sampalimaṭṭhaṃ. Pañcamavāre sampalimaṭṭhanti tikhiṇāya sattiyā kāyapasādaṃ uppāṭetvā patanavasena sampalimaṭṭhaṃ. Sattiyāti ettha mahatī daṇḍakavāsi veditabbā. Sottanti nipajjitvā niddokkamanaṃ. Yathārūpānaṃ vitakkānaṃ vasaṃ gato saṅghaṃ bhindeyyāti iminā vitakkānaṃ yāva saṅghabhedā pāpakammāvahanatā dassitā. Sesamettha uttānameva.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ८. आदित्तपरियायसुत्तं • 8. Ādittapariyāyasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ८. आदित्तपरियायसुत्तवण्णना • 8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā
