Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
౮. ఆదిత్తపరియాయసుత్తవణ్ణనా
8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā
౨౩౫. కిలేసానం అను అను బ్యఞ్జనతో పరిబ్యత్తియా ఉప్పత్తిపచ్చయభావతో అనుబ్యఞ్జనం, హత్థపాదాదిఅవయవాతి ఆహ – ‘‘హత్థా సోభనా’’తిఆది. నిమిత్తగ్గాహోతి కిలేసుప్పత్తియా నిమిత్తభూతో గాహో. సంసన్దేత్వా గహణన్తి అవయవే సమోధానేత్వా ‘‘ఇత్థిపురిసో’’తిఆదినా ఏకజ్ఝం గహణం. విభత్తిగహణన్తి విభాగేన అనవసేసగ్గహణం. కుమ్భీలసదిసోతి కుమ్భీలగాహసదిసో. తేనాహ – ‘‘సబ్బమేవ గణ్హాతీ’’తి హత్థపాదాదీసు తం తం కోట్ఠాసం విభజిత్వా గహణం రత్తపాసదిసో జలూకగాహసదిసో. ఏకజవనవారేపి లబ్భన్తీతి ఇదం చక్ఖుద్వారానుసారేన ఉప్పన్నమనోద్వారికజవనం సన్ధాయ వుత్తం.
235. Kilesānaṃ anu anu byañjanato paribyattiyā uppattipaccayabhāvato anubyañjanaṃ, hatthapādādiavayavāti āha – ‘‘hatthā sobhanā’’tiādi. Nimittaggāhoti kilesuppattiyā nimittabhūto gāho. Saṃsandetvā gahaṇanti avayave samodhānetvā ‘‘itthipuriso’’tiādinā ekajjhaṃ gahaṇaṃ. Vibhattigahaṇanti vibhāgena anavasesaggahaṇaṃ. Kumbhīlasadisoti kumbhīlagāhasadiso. Tenāha – ‘‘sabbameva gaṇhātī’’ti hatthapādādīsu taṃ taṃ koṭṭhāsaṃ vibhajitvā gahaṇaṃ rattapāsadiso jalūkagāhasadiso. Ekajavanavārepi labbhantīti idaṃ cakkhudvārānusārena uppannamanodvārikajavanaṃ sandhāya vuttaṃ.
నిమిత్తస్సాదేన గన్థితన్తి యథావుత్తే నిమిత్తే అస్సాదగాహేన గన్థితం సమ్బద్ధం. భవఙ్గేనేవాతి మూలభవఙ్గేనేవ. కిలేసభయం దస్సేన్తోతి తథా కిలేసుప్పత్తియా సతి అకుసలచిత్తేన అన్తరితం చే మరణచిత్తం భవేయ్య, ఏకన్తతో నిరయే వా తిరచ్ఛానయోనియా వా ఉప్పత్తి సియాతి కిలేసానం భాయితబ్బం దస్సేన్తో. ‘‘సమయవసేన వా ఏవం వుత్త’’న్తి వత్వా తమత్థం వివరన్తో ‘‘చక్ఖుద్వారస్మిఞ్హీ’’తిఆదిమాహ. రత్తచిత్తం వాతి రాగవసేన రత్తచిత్తం వా. దుట్ఠచిత్తేన కథం ఆరమ్మణరసానుభవనన్తి? దోమనస్సవేదనుప్పత్తి ఏవ తస్స ఆరమ్మణరసానుభవనం దట్ఠబ్బం. ఇమస్స సమయస్సాతి మరణసమయస్స.
Nimittassādena ganthitanti yathāvutte nimitte assādagāhena ganthitaṃ sambaddhaṃ. Bhavaṅgenevāti mūlabhavaṅgeneva. Kilesabhayaṃ dassentoti tathā kilesuppattiyā sati akusalacittena antaritaṃ ce maraṇacittaṃ bhaveyya, ekantato niraye vā tiracchānayoniyā vā uppatti siyāti kilesānaṃ bhāyitabbaṃ dassento. ‘‘Samayavasena vā evaṃ vutta’’nti vatvā tamatthaṃ vivaranto ‘‘cakkhudvārasmiñhī’’tiādimāha. Rattacittaṃ vāti rāgavasena rattacittaṃ vā. Duṭṭhacittena kathaṃ ārammaṇarasānubhavananti? Domanassavedanuppatti eva tassa ārammaṇarasānubhavanaṃ daṭṭhabbaṃ. Imassa samayassāti maraṇasamayassa.
ఉభిన్నం నాసచ్ఛిద్దానం మజ్ఝే ఠిత-అట్ఠితుదనం సహ ఖురట్ఠేన ఛిన్దనం. దణ్డకవాసీతి దీఘదణ్డకా మహావాసి. నిపజ్జిత్వా నిద్దోక్కమనన్తి ఇమినా పచలాయికనిద్దం పటిక్ఖిపతి. తత్థ హి కదాచి అన్తరా మిచ్ఛావితక్కానం సల్లకానం అవసరో సియా, నత్థేవ నిపజ్జిత్వా మహానిద్దం ఓక్కన్తకాలే. వితక్కానన్తి మిచ్ఛావితక్కానం.
Ubhinnaṃ nāsacchiddānaṃ majjhe ṭhita-aṭṭhitudanaṃ saha khuraṭṭhena chindanaṃ. Daṇḍakavāsīti dīghadaṇḍakā mahāvāsi. Nipajjitvā niddokkamananti iminā pacalāyikaniddaṃ paṭikkhipati. Tattha hi kadāci antarā micchāvitakkānaṃ sallakānaṃ avasaro siyā, nattheva nipajjitvā mahāniddaṃ okkantakāle. Vitakkānanti micchāvitakkānaṃ.
ఆదిత్తపరియాయసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౮. ఆదిత్తపరియాయసుత్తం • 8. Ādittapariyāyasuttaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౮. ఆదిత్తపరియాయసుత్తవణ్ణనా • 8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā