| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๘. อาทิตฺตปริยายสุตฺตวณฺณนา
8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā
๒๓๕. อฎฺฐเม อนุพฺยญฺชนโส นิมิตฺตคฺคาโหติ ‘‘หตฺถา โสภนา ปาทา โสภนา’’ติ เอวํ อนุพฺยญฺชนวเสน นิมิตฺตคฺคาโหฯ นิมิตฺตคฺคาโหติ หิ สํสเนฺทตฺวา คหณํ, อนุพฺยญฺชนคฺคาโหติ วิภตฺติคหณํฯ นิมิตฺตคฺคาโห กุมฺภีลสทิโส สพฺพเมว คณฺหาติ, อนุพฺยญฺชนคฺคาโห รตฺตปาสทิโส วิภชิตฺวา หตฺถปาทาทีสุ ตํ ตํ โกฎฺฐาสํฯ อิเม ปน เทฺว คาหา เอกชวนวาเรปิ ลพฺภนฺติ, นานาชวนวาเร วตฺตพฺพเมว นตฺถิฯ
235. Aṭṭhame anubyañjanaso nimittaggāhoti ‘‘hatthā sobhanā pādā sobhanā’’ti evaṃ anubyañjanavasena nimittaggāho. Nimittaggāhoti hi saṃsandetvā gahaṇaṃ, anubyañjanaggāhoti vibhattigahaṇaṃ. Nimittaggāho kumbhīlasadiso sabbameva gaṇhāti, anubyañjanaggāho rattapāsadiso vibhajitvā hatthapādādīsu taṃ taṃ koṭṭhāsaṃ. Ime pana dve gāhā ekajavanavārepi labbhanti, nānājavanavāre vattabbameva natthi.
นิมิตฺตสฺสาทคถิตนฺติ นิมิตฺตสฺสาเทน คนฺถิตํ พทฺธํฯ วิญฺญาณนฺติ กมฺมวิญฺญาณํฯ ตสฺมิํ เจ สมเย กาลํ กเรยฺยาติ น โกจิ สํกิลิเฎฺฐน จิเตฺตน กาลํ กโรโนฺต นาม อตฺถิฯ สพฺพสตฺตานญฺหิ ภวเงฺคเนว กาลกิริยา โหติฯ กิเลสภยํ ปน ทเสฺสโนฺต เอวมาหฯ สมยวเสน วา เอวํ วุตฺตํฯ จกฺขุทฺวารสฺมิญฺหิ อาปาถคเต อารมฺมเณ รตฺตจิตฺตํ วา ทุฎฺฐจิตฺตํ วา มูฬฺหจิตฺตํ วา อารมฺมณรสํ อนุภวิตฺวา ภวงฺคํ โอตรติ, ภวเงฺค ฐตฺวา กาลกิริยํ กโรติฯ ตสฺมิํ สมเย กาลํ กโรนฺตสฺส เทฺวว คติโย ปาฎิกงฺขา, อิมสฺส สมยสฺส วเสเนตํ วุตฺตํฯ
Nimittassādagathitanti nimittassādena ganthitaṃ baddhaṃ. Viññāṇanti kammaviññāṇaṃ. Tasmiṃ ce samaye kālaṃ kareyyāti na koci saṃkiliṭṭhena cittena kālaṃ karonto nāma atthi. Sabbasattānañhi bhavaṅgeneva kālakiriyā hoti. Kilesabhayaṃ pana dassento evamāha. Samayavasena vā evaṃ vuttaṃ. Cakkhudvārasmiñhi āpāthagate ārammaṇe rattacittaṃ vā duṭṭhacittaṃ vā mūḷhacittaṃ vā ārammaṇarasaṃ anubhavitvā bhavaṅgaṃ otarati, bhavaṅge ṭhatvā kālakiriyaṃ karoti. Tasmiṃ samaye kālaṃ karontassa dveva gatiyo pāṭikaṅkhā, imassa samayassa vasenetaṃ vuttaṃ.
อิมํ ขฺวาหํ, ภิกฺขเว, อาทีนวนฺติ อิมํ อเนกานิ วสฺสสตสหสฺสานิ นิรเย อนุภวิตพฺพํ ทุกฺขํ สมฺปสฺสมาโน เอวํ วทามิ ตตฺตาย อโยสลากาย อกฺขีนิ อญฺชาเปตุกาโมติฯ อิมินา นเยน สพฺพตฺถ อโตฺถ เวทิตโพฺพฯ อโยสงฺกุนาติ อยสูเลนฯ สมฺปลิมฎฺฐนฺติ เทฺวปิ กณฺณจฺฉิทฺทานิ วินิวิชฺฌิตฺวา ปถวิยํ อาโกฎนวเสน สมฺปลิมฎฺฐํฯ
Imaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, ādīnavanti imaṃ anekāni vassasatasahassāni niraye anubhavitabbaṃ dukkhaṃ sampassamāno evaṃ vadāmi tattāya ayosalākāya akkhīni añjāpetukāmoti. Iminā nayena sabbattha attho veditabbo. Ayosaṅkunāti ayasūlena. Sampalimaṭṭhanti dvepi kaṇṇacchiddāni vinivijjhitvā pathaviyaṃ ākoṭanavasena sampalimaṭṭhaṃ.
ตติยวาเร สมฺปลิมฎฺฐนฺติ นขเจฺฉทนํ ปเวเสตฺวา อุกฺขิปิตฺวา สหธุนเฎฺฐน ฉินฺทิตฺวา ปาตนวเสน สมฺปลิมฎฺฐํฯ จตุตฺถวาเร สมฺปลิมฎฺฐนฺติ พนฺธนมูลํ เฉตฺวา ปาตนวเสน สมฺปลิมฎฺฐํฯ ปญฺจมวาเร สมฺปลิมฎฺฐนฺติ ติขิณาย สตฺติยา กายปสาทํ อุปฺปาเฎตฺวา ปตนวเสน สมฺปลิมฎฺฐํฯ สตฺติยาติ เอตฺถ มหตี ทณฺฑกวาสิ เวทิตพฺพาฯ โสตฺตนฺติ นิปชฺชิตฺวา นิโทฺทกฺกมนํฯ ยถารูปานํ วิตกฺกานํ วสํ คโต สงฺฆํ ภิเนฺทยฺยาติ อิมินา วิตกฺกานํ ยาว สงฺฆเภทา ปาปกมฺมาวหนตา ทสฺสิตาฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ
Tatiyavāre sampalimaṭṭhanti nakhacchedanaṃ pavesetvā ukkhipitvā sahadhunaṭṭhena chinditvā pātanavasena sampalimaṭṭhaṃ. Catutthavāre sampalimaṭṭhanti bandhanamūlaṃ chetvā pātanavasena sampalimaṭṭhaṃ. Pañcamavāre sampalimaṭṭhanti tikhiṇāya sattiyā kāyapasādaṃ uppāṭetvā patanavasena sampalimaṭṭhaṃ. Sattiyāti ettha mahatī daṇḍakavāsi veditabbā. Sottanti nipajjitvā niddokkamanaṃ. Yathārūpānaṃ vitakkānaṃ vasaṃ gato saṅghaṃ bhindeyyāti iminā vitakkānaṃ yāva saṅghabhedā pāpakammāvahanatā dassitā. Sesamettha uttānameva.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๘. อาทิตฺตปริยายสุตฺตํ • 8. Ādittapariyāyasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๘. อาทิตฺตปริยายสุตฺตวณฺณนา • 8. Ādittapariyāyasuttavaṇṇanā
