| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๖. อาทิตฺตสุตฺตวณฺณนา
6. Ādittasuttavaṇṇanā
๒๘. คยานามิกาย นทิยา อวิทูเร ปวโตฺต คาโม คยา นาม, ตสฺสํ คยายํ วิหรตีติ สมีปเตฺถ เจตํ ภุมฺมวจนํฯ คยาคามสฺส หิ อาสเนฺน คยาสีสนามเก ปิฎฺฐิปาสาเณ ภควา ตทา วิหาสิฯ เตนาห ‘‘ภควา ตตฺถ วิหรตี’’ติฯ
28. Gayānāmikāya nadiyā avidūre pavatto gāmo gayā nāma, tassaṃ gayāyaṃ viharatīti samīpatthe cetaṃ bhummavacanaṃ. Gayāgāmassa hi āsanne gayāsīsanāmake piṭṭhipāsāṇe bhagavā tadā vihāsi. Tenāha ‘‘bhagavā tattha viharatī’’ti.
ตตฺราติ ‘‘ภิกฺขู อามเนฺตสี’’ติ เย ภิกฺขู อามเนฺตสิ, ยถา จายํ เทสนา เตสํ สปฺปายา ชาตา, ตตฺร ตสฺมิํ อตฺถทฺวเย วิภาเวตเพฺพ อยํ อนุปุพฺพิกถา สมุทาคมโต ปฎฺฐาย อนุปฎิปาฎิกถาฯ อิโตติ อิมสฺมา กปฺปโตฯ กิราติ อนุสฺสวนเตฺถ นิปาโตฯ ปารมิตาปริภาวนาย ปริปากคเตฯ ญาเณติ โพธิญาเณฯ กนิฎฺฐปุโตฺต เวมาติกภาตา ภควโตฯ เวฬุภิตฺติกุฎิกาหิ ปริกฺขิปิตฺวา พหิทฺธา, อโนฺต ปน ปฎสาณีหิฯ
Tatrāti ‘‘bhikkhū āmantesī’’ti ye bhikkhū āmantesi, yathā cāyaṃ desanā tesaṃ sappāyā jātā, tatra tasmiṃ atthadvaye vibhāvetabbe ayaṃ anupubbikathā samudāgamato paṭṭhāya anupaṭipāṭikathā. Itoti imasmā kappato. Kirāti anussavanatthe nipāto. Pāramitāparibhāvanāya paripākagate. Ñāṇeti bodhiñāṇe. Kaniṭṭhaputto vemātikabhātā bhagavato. Veḷubhittikuṭikāhi parikkhipitvā bahiddhā, anto pana paṭasāṇīhi.
สเพฺพสํ สตฺตานํฯ ปุญฺญเจตนํ อโนฺต อพฺภนฺตเร ปเวเสติฯ ภควาปิ ตสฺส ปุโตฺตติ กตฺวา ‘‘อเญฺญ ตโย ปุตฺตา’’ติ วุตฺตํฯ อวิปฺปกิริตฺวาติ ปราชเยน อวิปฺปกิริย อปลายิตฺวาฯ ปิทหีติ ทาตุํ น สโกฺกมีติ ตถา อกาสิฯ สจฺจวาทิตาย คณฺหิํสูติ ราชกุลสฺส สจฺจวาทิตาย อตฺตโน วรํ คณฺหิํสุฯ
Sabbesaṃ sattānaṃ. Puññacetanaṃ anto abbhantare paveseti. Bhagavāpi tassa puttoti katvā ‘‘aññe tayo puttā’’ti vuttaṃ. Avippakiritvāti parājayena avippakiriya apalāyitvā. Pidahīti dātuṃ na sakkomīti tathā akāsi. Saccavāditāya gaṇhiṃsūti rājakulassa saccavāditāya attano varaṃ gaṇhiṃsu.
วินิวตฺติตุนฺติ ปฎิญฺญาย นิวตฺติตุํฯ อนฺตราติ ตุเมฺหหิ ปริจฺฉินฺนกาลสฺส อนฺตรา เอว มตาฯ อฎฺฐวีสติหตฺถฎฺฐานํ อุสภํ นามฯ อุสเภ อฎฺฐวีสติหตฺถปฺปมาเณ ฐาเนฯ ทานเคฺค พฺยาวโฎติ ปสุโตฯ
Vinivattitunti paṭiññāya nivattituṃ. Antarāti tumhehi paricchinnakālassa antarā eva matā. Aṭṭhavīsatihatthaṭṭhānaṃ usabhaṃ nāma. Usabhe aṭṭhavīsatihatthappamāṇe ṭhāne. Dānagge byāvaṭoti pasuto.
โสติ ภควาฯ ตถารูปญฺหิ พุทฺธานํ เทสนาปาฎิหาริยํ, ยถา เทสนาย คหิโต อโตฺถ ปจฺจกฺขโต วิภูโต หุตฺวา อุปฎฺฐาติฯ เตนาห ‘‘อิเมสํ…เป.… เทเสสฺสามี’’ติฯ สนฺนิฎฺฐานนฺติ จิรกาลปริจิตาทิตฺตอคฺคิกานํ อาทิตฺตปริยายเทสนาว สปฺปายาติ นิจฺฉยมกาสิฯ ปทิตฺตนฺติ ปทีปิตํ เอกาทสหิ อคฺคีหิ เอกชาลีภูตํฯ เตนาห ‘‘สมฺปชฺชลิต’’นฺติฯ ทุกฺขลกฺขณํ กถิตํ จกฺขาทีนํ เอกาทสหิ อคฺคีหิ อาทิตฺตภาเวน ทุกฺขมตาย ทุกฺขสฺส กถิตตฺตาฯ
Soti bhagavā. Tathārūpañhi buddhānaṃ desanāpāṭihāriyaṃ, yathā desanāya gahito attho paccakkhato vibhūto hutvā upaṭṭhāti. Tenāha ‘‘imesaṃ…pe… desessāmī’’ti. Sanniṭṭhānanti cirakālaparicitādittaaggikānaṃ ādittapariyāyadesanāva sappāyāti nicchayamakāsi. Padittanti padīpitaṃ ekādasahi aggīhi ekajālībhūtaṃ. Tenāha ‘‘sampajjalita’’nti. Dukkhalakkhaṇaṃ kathitaṃ cakkhādīnaṃ ekādasahi aggīhi ādittabhāvena dukkhamatāya dukkhassa kathitattā.
อาทิตฺตสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Ādittasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๖. อาทิตฺตสุตฺตํ • 6. Ādittasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๖. อาทิตฺตสุตฺตวณฺณนา • 6. Ādittasuttavaṇṇanā
