Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya |
౫. ముణ్డరాజవగ్గో
5. Muṇḍarājavaggo
౧. ఆదియసుత్తం
1. Ādiyasuttaṃ
౪౧. ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. అథ ఖో అనాథపిణ్డికో గహపతి యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో అనాథపిణ్డికం గహపతిం భగవా ఏతదవోచ – ‘‘పఞ్చిమే, గహపతి, భోగానం ఆదియా. కతమే పఞ్చ? ఇధ, గహపతి, అరియసావకో ఉట్ఠానవీరియాధిగతేహి భోగేహి బాహాబలపరిచితేహి సేదావక్ఖిత్తేహి ధమ్మికేహి ధమ్మలద్ధేహి అత్తానం సుఖేతి పీణేతి సమ్మా సుఖం పరిహరతి; మాతాపితరో సుఖేతి పీణేతి సమ్మా సుఖం పరిహరతి; పుత్తదారదాసకమ్మకరపోరిసే సుఖేతి పీణేతి సమ్మా సుఖం పరిహరతి. అయం పఠమో భోగానం ఆదియో.
41. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ bhagavā etadavoca – ‘‘pañcime, gahapati, bhogānaṃ ādiyā. Katame pañca? Idha, gahapati, ariyasāvako uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi attānaṃ sukheti pīṇeti sammā sukhaṃ pariharati; mātāpitaro sukheti pīṇeti sammā sukhaṃ pariharati; puttadāradāsakammakaraporise sukheti pīṇeti sammā sukhaṃ pariharati. Ayaṃ paṭhamo bhogānaṃ ādiyo.
‘‘పున చపరం, గహపతి, అరియసావకో ఉట్ఠానవీరియాధిగతేహి భోగేహి బాహాబలపరిచితేహి సేదావక్ఖిత్తేహి ధమ్మికేహి ధమ్మలద్ధేహి మిత్తామచ్చే సుఖేతి పీణేతి సమ్మా సుఖం పరిహరతి. అయం దుతియో భోగానం ఆదియో.
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, ariyasāvako uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi mittāmacce sukheti pīṇeti sammā sukhaṃ pariharati. Ayaṃ dutiyo bhogānaṃ ādiyo.
‘‘పున చపరం, గహపతి, అరియసావకో ఉట్ఠానవీరియాధిగతేహి భోగేహి బాహాబలపరిచితేహి సేదావక్ఖిత్తేహి ధమ్మికేహి ధమ్మలద్ధేహి యా తా హోన్తి ఆపదా – అగ్గితో వా ఉదకతో వా రాజతో వా చోరతో వా అప్పియతో వా దాయాదతో 1 – తథారూపాసు ఆపదాసు భోగేహి పరియోధాయ వత్తతి, సోత్థిం అత్తానం కరోతి. అయం తతియో భోగానం ఆదియో.
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, ariyasāvako uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi yā tā honti āpadā – aggito vā udakato vā rājato vā corato vā appiyato vā dāyādato 2 – tathārūpāsu āpadāsu bhogehi pariyodhāya vattati, sotthiṃ attānaṃ karoti. Ayaṃ tatiyo bhogānaṃ ādiyo.
‘‘పున చపరం, గహపతి, అరియసావకో ఉట్ఠానవీరియాధిగతేహి భోగేహి బాహాబలపరిచితేహి సేదావక్ఖిత్తేహి ధమ్మికేహి ధమ్మలద్ధేహి పఞ్చబలిం కత్తా హోతి. ఞాతిబలిం, అతిథిబలిం, పుబ్బపేతబలిం, రాజబలిం, దేవతాబలిం – అయం చతుత్థో భోగానం ఆదియో.
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, ariyasāvako uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi pañcabaliṃ kattā hoti. Ñātibaliṃ, atithibaliṃ, pubbapetabaliṃ, rājabaliṃ, devatābaliṃ – ayaṃ catuttho bhogānaṃ ādiyo.
‘‘పున చపరం, గహపతి, అరియసావకో ఉట్ఠానవీరియాధిగతేహి భోగేహి బాహాబలపరిచితేహి సేదావక్ఖిత్తేహి ధమ్మికేహి ధమ్మలద్ధేహి యే తే సమణబ్రాహ్మణా మదప్పమాదా పటివిరతా ఖన్తిసోరచ్చే నివిట్ఠా ఏకమత్తానం దమేన్తి ఏకమత్తానం సమేన్తి ఏకమత్తానం పరినిబ్బాపేన్తి, తథారూపేసు సమణబ్రాహ్మణేసు ఉద్ధగ్గికం దక్ఖిణం పతిట్ఠాపేతి సోవగ్గికం సుఖవిపాకం సగ్గసంవత్తనికం. అయం పఞ్చమో భోగానం ఆదియో. ఇమే ఖో, గహపతి, పఞ్చ భోగానం ఆదియా.
‘‘Puna caparaṃ, gahapati, ariyasāvako uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi ye te samaṇabrāhmaṇā madappamādā paṭiviratā khantisoracce niviṭṭhā ekamattānaṃ damenti ekamattānaṃ samenti ekamattānaṃ parinibbāpenti, tathārūpesu samaṇabrāhmaṇesu uddhaggikaṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti sovaggikaṃ sukhavipākaṃ saggasaṃvattanikaṃ. Ayaṃ pañcamo bhogānaṃ ādiyo. Ime kho, gahapati, pañca bhogānaṃ ādiyā.
‘‘తస్స చే, గహపతి, అరియసావకస్స ఇమే పఞ్చ భోగానం ఆదియే ఆదియతో భోగా పరిక్ఖయం గచ్ఛన్తి, తస్స ఏవం హోతి – ‘యే వత భోగానం ఆదియా తే చాహం ఆదియామి భోగా చ మే పరిక్ఖయం గచ్ఛన్తీ’తి. ఇతిస్స హోతి అవిప్పటిసారో. తస్స చే, గహపతి, అరియసావకస్స ఇమే పఞ్చ భోగానం ఆదియే ఆదియతో భోగా అభివడ్ఢన్తి , తస్స ఏవం హోతి – ‘యే వత భోగానం ఆదియా తే చాహం ఆదియామి భోగా చ మే అభివడ్ఢన్తీ’తి. ఇతిస్స హోతి 3 ఉభయేనేవ అవిప్పటిసారో’’తి.
‘‘Tassa ce, gahapati, ariyasāvakassa ime pañca bhogānaṃ ādiye ādiyato bhogā parikkhayaṃ gacchanti, tassa evaṃ hoti – ‘ye vata bhogānaṃ ādiyā te cāhaṃ ādiyāmi bhogā ca me parikkhayaṃ gacchantī’ti. Itissa hoti avippaṭisāro. Tassa ce, gahapati, ariyasāvakassa ime pañca bhogānaṃ ādiye ādiyato bhogā abhivaḍḍhanti , tassa evaṃ hoti – ‘ye vata bhogānaṃ ādiyā te cāhaṃ ādiyāmi bhogā ca me abhivaḍḍhantī’ti. Itissa hoti 4 ubhayeneva avippaṭisāro’’ti.
ఉద్ధగ్గా దక్ఖిణా దిన్నా, అథో పఞ్చబలీకతా;
Uddhaggā dakkhiṇā dinnā, atho pañcabalīkatā;
ఉపట్ఠితా సీలవన్తో, సఞ్ఞతా బ్రహ్మచారయో.
Upaṭṭhitā sīlavanto, saññatā brahmacārayo.
‘‘యదత్థం భోగం ఇచ్ఛేయ్య, పణ్డితో ఘరమావసం;
‘‘Yadatthaṃ bhogaṃ iccheyya, paṇḍito gharamāvasaṃ;
సో మే అత్థో అనుప్పత్తో, కతం అననుతాపియం.
So me attho anuppatto, kataṃ ananutāpiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ౧. ఆదియసుత్తవణ్ణనా • 1. Ādiyasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౧-౨. ఆదియసుత్తాదివణ్ణనా • 1-2. Ādiyasuttādivaṇṇanā