១. អាទិយសុត្តំ

1. Ādiyasuttaṃ

៤១. ឯកំ សមយំ ភគវា សាវត្ថិយំ វិហរតិ ជេតវនេ អនាថបិណ្ឌិកស្ស អារាមេ។ អថ ខោ អនាថបិណ្ឌិកោ គហបតិ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នំ ខោ អនាថបិណ្ឌិកំ គហបតិំ ភគវា ឯតទវោច – ‘‘បញ្ចិមេ, គហបតិ, ភោគានំ អាទិយា។ កតមេ បញ្ច? ឥធ, គហបតិ, អរិយសាវកោ ឧដ្ឋានវីរិយាធិគតេហិ ភោគេហិ ពាហាពលបរិចិតេហិ សេទាវក្ខិត្តេហិ ធម្មិកេហិ ធម្មលទ្ធេហិ អត្តានំ សុខេតិ បីណេតិ សម្មា សុខំ បរិហរតិ; មាតាបិតរោ សុខេតិ បីណេតិ សម្មា សុខំ បរិហរតិ; បុត្តទារទាសកម្មករបោរិសេ សុខេតិ បីណេតិ សម្មា សុខំ បរិហរតិ។ អយំ បឋមោ ភោគានំ អាទិយោ។

41. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ bhagavā etadavoca – ‘‘pañcime, gahapati, bhogānaṃ ādiyā. Katame pañca? Idha, gahapati, ariyasāvako uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi attānaṃ sukheti pīṇeti sammā sukhaṃ pariharati; mātāpitaro sukheti pīṇeti sammā sukhaṃ pariharati; puttadāradāsakammakaraporise sukheti pīṇeti sammā sukhaṃ pariharati. Ayaṃ paṭhamo bhogānaṃ ādiyo.

‘‘បុន ចបរំ, គហបតិ, អរិយសាវកោ ឧដ្ឋានវីរិយាធិគតេហិ ភោគេហិ ពាហាពលបរិចិតេហិ សេទាវក្ខិត្តេហិ ធម្មិកេហិ ធម្មលទ្ធេហិ មិត្តាមច្ចេ សុខេតិ បីណេតិ សម្មា សុខំ បរិហរតិ។ អយំ ទុតិយោ ភោគានំ អាទិយោ។

‘‘Puna caparaṃ, gahapati, ariyasāvako uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi mittāmacce sukheti pīṇeti sammā sukhaṃ pariharati. Ayaṃ dutiyo bhogānaṃ ādiyo.

‘‘បុន ចបរំ, គហបតិ, អរិយសាវកោ ឧដ្ឋានវីរិយាធិគតេហិ ភោគេហិ ពាហាពលបរិចិតេហិ សេទាវក្ខិត្តេហិ ធម្មិកេហិ ធម្មលទ្ធេហិ យា តា ហោន្តិ អាបទា – អគ្គិតោ វា ឧទកតោ វា រាជតោ វា ចោរតោ វា អប្បិយតោ វា ទាយាទតោ ¹ – តថារូបាសុ អាបទាសុ ភោគេហិ បរិយោធាយ វត្តតិ, សោត្ថិំ អត្តានំ ករោតិ។ អយំ តតិយោ ភោគានំ អាទិយោ។

‘‘Puna caparaṃ, gahapati, ariyasāvako uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi yā tā honti āpadā – aggito vā udakato vā rājato vā corato vā appiyato vā dāyādato ² – tathārūpāsu āpadāsu bhogehi pariyodhāya vattati, sotthiṃ attānaṃ karoti. Ayaṃ tatiyo bhogānaṃ ādiyo.

‘‘បុន ចបរំ, គហបតិ, អរិយសាវកោ ឧដ្ឋានវីរិយាធិគតេហិ ភោគេហិ ពាហាពលបរិចិតេហិ សេទាវក្ខិត្តេហិ ធម្មិកេហិ ធម្មលទ្ធេហិ បញ្ចពលិំ កត្តា ហោតិ។ ញាតិពលិំ, អតិថិពលិំ, បុព្ពបេតពលិំ, រាជពលិំ, ទេវតាពលិំ – អយំ ចតុត្ថោ ភោគានំ អាទិយោ។

‘‘Puna caparaṃ, gahapati, ariyasāvako uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi pañcabaliṃ kattā hoti. Ñātibaliṃ, atithibaliṃ, pubbapetabaliṃ, rājabaliṃ, devatābaliṃ – ayaṃ catuttho bhogānaṃ ādiyo.

‘‘បុន ចបរំ, គហបតិ, អរិយសាវកោ ឧដ្ឋានវីរិយាធិគតេហិ ភោគេហិ ពាហាពលបរិចិតេហិ សេទាវក្ខិត្តេហិ ធម្មិកេហិ ធម្មលទ្ធេហិ យេ តេ សមណព្រាហ្មណា មទប្បមាទា បដិវិរតា ខន្តិសោរច្ចេ និវិដ្ឋា ឯកមត្តានំ ទមេន្តិ ឯកមត្តានំ សមេន្តិ ឯកមត្តានំ បរិនិព្ពាបេន្តិ, តថារូបេសុ សមណព្រាហ្មណេសុ ឧទ្ធគ្គិកំ ទក្ខិណំ បតិដ្ឋាបេតិ សោវគ្គិកំ សុខវិបាកំ សគ្គសំវត្តនិកំ។ អយំ បញ្ចមោ ភោគានំ អាទិយោ។ ឥមេ ខោ, គហបតិ, បញ្ច ភោគានំ អាទិយា។

‘‘Puna caparaṃ, gahapati, ariyasāvako uṭṭhānavīriyādhigatehi bhogehi bāhābalaparicitehi sedāvakkhittehi dhammikehi dhammaladdhehi ye te samaṇabrāhmaṇā madappamādā paṭiviratā khantisoracce niviṭṭhā ekamattānaṃ damenti ekamattānaṃ samenti ekamattānaṃ parinibbāpenti, tathārūpesu samaṇabrāhmaṇesu uddhaggikaṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti sovaggikaṃ sukhavipākaṃ saggasaṃvattanikaṃ. Ayaṃ pañcamo bhogānaṃ ādiyo. Ime kho, gahapati, pañca bhogānaṃ ādiyā.

‘‘តស្ស ចេ, គហបតិ, អរិយសាវកស្ស ឥមេ បញ្ច ភោគានំ អាទិយេ អាទិយតោ ភោគា បរិក្ខយំ គច្ឆន្តិ, តស្ស ឯវំ ហោតិ – ‘យេ វត ភោគានំ អាទិយា តេ ចាហំ អាទិយាមិ ភោគា ច មេ បរិក្ខយំ គច្ឆន្តី’តិ។ ឥតិស្ស ហោតិ អវិប្បដិសារោ។ តស្ស ចេ, គហបតិ, អរិយសាវកស្ស ឥមេ បញ្ច ភោគានំ អាទិយេ អាទិយតោ ភោគា អភិវឌ្ឍន្តិ , តស្ស ឯវំ ហោតិ – ‘យេ វត ភោគានំ អាទិយា តេ ចាហំ អាទិយាមិ ភោគា ច មេ អភិវឌ្ឍន្តី’តិ។ ឥតិស្ស ហោតិ ³ ឧភយេនេវ អវិប្បដិសារោ’’តិ។

‘‘Tassa ce, gahapati, ariyasāvakassa ime pañca bhogānaṃ ādiye ādiyato bhogā parikkhayaṃ gacchanti, tassa evaṃ hoti – ‘ye vata bhogānaṃ ādiyā te cāhaṃ ādiyāmi bhogā ca me parikkhayaṃ gacchantī’ti. Itissa hoti avippaṭisāro. Tassa ce, gahapati, ariyasāvakassa ime pañca bhogānaṃ ādiye ādiyato bhogā abhivaḍḍhanti , tassa evaṃ hoti – ‘ye vata bhogānaṃ ādiyā te cāhaṃ ādiyāmi bhogā ca me abhivaḍḍhantī’ti. Itissa hoti ⁴ ubhayeneva avippaṭisāro’’ti.

‘‘ភុត្តា ភោគា ភតា ភច្ចា ⁵, វិតិណ្ណា អាបទាសុ មេ;

‘‘Bhuttā bhogā bhatā bhaccā ⁶, vitiṇṇā āpadāsu me;

ឧទ្ធគ្គា ទក្ខិណា ទិន្នា, អថោ បញ្ចពលីកតា;

Uddhaggā dakkhiṇā dinnā, atho pañcabalīkatā;

ឧបដ្ឋិតា សីលវន្តោ, សញ្ញតា ព្រហ្មចារយោ។

Upaṭṭhitā sīlavanto, saññatā brahmacārayo.

‘‘យទត្ថំ ភោគំ ឥច្ឆេយ្យ, បណ្ឌិតោ ឃរមាវសំ;

‘‘Yadatthaṃ bhogaṃ iccheyya, paṇḍito gharamāvasaṃ;

សោ មេ អត្ថោ អនុប្បត្តោ, កតំ អននុតាបិយំ។

So me attho anuppatto, kataṃ ananutāpiyaṃ.

‘‘ឯតំ ⁷ អនុស្សរំ មច្ចោ, អរិយធម្មេ ឋិតោ នរោ;

‘‘Etaṃ ⁸ anussaraṃ macco, ariyadhamme ṭhito naro;

ឥធេវ នំ បសំសន្តិ, បេច្ច សគ្គេ បមោទតី’’តិ ⁹។ បឋមំ;

Idheva naṃ pasaṃsanti, pecca sagge pamodatī’’ti ¹⁰. paṭhamaṃ;

Next: ២. សប្បុរិសសុត្តំ • 2. Sappurisasuttaṃ

Footnotes:

1. អប្បិយតោ វា ទាយាទតោ វា (ពហូសុ) អ. និ. ៤.៦១; ៥.១៤៨

2. appiyato vā dāyādato vā (bahūsu) a. ni. 4.61; 5.148

3. ឥតិស្ស ហោតិ អវិប្បដិសារោ, (សី. ស្យា.)

4. itissa hoti avippaṭisāro, (sī. syā.)

5. គតា តច្ឆា (ក.)

6. gatā tacchā (ka.)

7. ឯវំ (ក.)

8. evaṃ (ka.)

9. បេច្ច សគ្គេ ច មោទតីតិ (សី. ស្យា.)

10. pecca sagge ca modatīti (sī. syā.)

Related texts:

អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ១. អាទិយសុត្តវណ្ណនា • 1. Ādiyasuttavaṇṇanā

ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-២. អាទិយសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-2. Ādiyasuttādivaṇṇanā

© 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea^® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
Contact