Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਦੀਘਨਿਕਾਯ • Dīghanikāya |
੪. ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਂ
4. Aggaññasuttaṃ
વਾਸੇਟ੍ਠਭਾਰਦ੍વਾਜਾ
Vāseṭṭhabhāradvājā
੧੧੧. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਪੁਬ੍ਬਾਰਾਮੇ ਮਿਗਾਰਮਾਤੁਪਾਸਾਦੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ વਾਸੇਟ੍ਠਭਾਰਦ੍વਾਜਾ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਪਰਿવਸਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવਂ ਆਕਙ੍ਖਮਾਨਾ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ વੁਟ੍ਠਿਤੋ ਪਾਸਾਦਾ ਓਰੋਹਿਤ੍વਾ ਪਾਸਾਦਪਚ੍ਛਾਯਾਯਂ 1 ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਚਙ੍ਕਮਤਿ।
111. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati pubbārāme migāramātupāsāde. Tena kho pana samayena vāseṭṭhabhāradvājā bhikkhūsu parivasanti bhikkhubhāvaṃ ākaṅkhamānā. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito pāsādā orohitvā pāsādapacchāyāyaṃ 2 abbhokāse caṅkamati.
੧੧੨. ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ વਾਸੇਟ੍ਠੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ વੁਟ੍ਠਿਤਂ ਪਾਸਾਦਾ ਓਰੋਹਿਤ੍વਾ ਪਾਸਾਦਪਚ੍ਛਾਯਾਯਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਭਾਰਦ੍વਾਜਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅਯਂ, ਆવੁਸੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜ, ਭਗવਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ વੁਟ੍ਠਿਤੋ ਪਾਸਾਦਾ ਓਰੋਹਿਤ੍વਾ ਪਾਸਾਦਪਚ੍ਛਾਯਾਯਂ ਅਬ੍ਭੋਕਾਸੇ ਚਙ੍ਕਮਤਿ। ਆਯਾਮਾવੁਸੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜ, ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਸ੍ਸਾਮ; ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਲਭੇਯ੍ਯਾਮ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕਾ 3 ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਸવਨਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮਾવੁਸੋ’’ਤਿ ਖੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜੋ વਾਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ।
112. Addasā kho vāseṭṭho bhagavantaṃ sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhitaṃ pāsādā orohitvā pāsādapacchāyāyaṃ abbhokāse caṅkamantaṃ. Disvāna bhāradvājaṃ āmantesi – ‘‘ayaṃ, āvuso bhāradvāja, bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito pāsādā orohitvā pāsādapacchāyāyaṃ abbhokāse caṅkamati. Āyāmāvuso bhāradvāja, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; appeva nāma labheyyāma bhagavato santikā 4 dhammiṃ kathaṃ savanāyā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho bhāradvājo vāseṭṭhassa paccassosi.
੧੧੩. ਅਥ ਖੋ વਾਸੇਟ੍ਠਭਾਰਦ੍વਾਜਾ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਂ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ વਾਸੇਟ੍ਠਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਖ੍વਤ੍ਥ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਜਚ੍ਚਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੀਨਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ, ਕਚ੍ਚਿ વੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਨ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ ਨ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤੀ’’ਤਿ? ‘‘ਤਗ੍ਘ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਰੂਪਾਯ ਪਰਿਭਾਸਾਯ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯ, ਨੋ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯਥਾ ਕਥਂ ਪਨ વੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਰੂਪਾਯ ਪਰਿਭਾਸਾਯ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯ, ਨੋ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋવ ਸੇਟ੍ਠੋ વਣ੍ਣੋ, ਹੀਨਾ ਅਞ੍ਞੇ વਣ੍ਣਾ 5। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋવ ਸੁਕ੍ਕੋ વਣ੍ਣੋ , ਕਣ੍ਹਾ ਅਞ੍ਞੇ વਣ੍ਣਾ 6। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾવ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾવ 7 ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪੁਤ੍ਤਾ ਓਰਸਾ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਾਯਾਦਾ। ਤੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸੇਟ੍ਠਂ વਣ੍ਣਂ ਹਿਤ੍વਾ ਹੀਨਮਤ੍ਥ વਣ੍ਣਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤਾ, ਯਦਿਦਂ ਮੁਣ੍ਡਕੇ ਸਮਣਕੇ ਇਬ੍ਭੇ ਕਣ੍ਹੇ ਬਨ੍ਧੁਪਾਦਾਪਚ੍ਚੇ। ਤਯਿਦਂ ਨ ਸਾਧੁ, ਤਯਿਦਂ ਨਪ੍ਪਤਿਰੂਪਂ, ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਸੇਟ੍ਠਂ વਣ੍ਣਂ ਹਿਤ੍વਾ ਹੀਨਮਤ੍ਥ વਣ੍ਣਂ ਅਜ੍ਝੁਪਗਤਾ ਯਦਿਦਂ ਮੁਣ੍ਡਕੇ ਸਮਣਕੇ ਇਬ੍ਭੇ ਕਣ੍ਹੇ ਬਨ੍ਧੁਪਾਦਾਪਚ੍ਚੇ’ਤਿ। ਏવਂ ਖੋ ਨੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਅਕ੍ਕੋਸਨ੍ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਰੂਪਾਯ ਪਰਿਭਾਸਾਯ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯ, ਨੋ ਅਪਰਿਪੁਣ੍ਣਾਯਾ’’ਤਿ।
113. Atha kho vāseṭṭhabhāradvājā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā bhagavantaṃ caṅkamantaṃ anucaṅkamiṃsu. Atha kho bhagavā vāseṭṭhaṃ āmantesi – ‘‘tumhe khvattha, vāseṭṭha, brāhmaṇajaccā brāhmaṇakulīnā brāhmaṇakulā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, kacci vo, vāseṭṭha, brāhmaṇā na akkosanti na paribhāsantī’’ti? ‘‘Taggha no, bhante, brāhmaṇā akkosanti paribhāsanti attarūpāya paribhāsāya paripuṇṇāya, no aparipuṇṇāyā’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana vo, vāseṭṭha, brāhmaṇā akkosanti paribhāsanti attarūpāya paribhāsāya paripuṇṇāya, no aparipuṇṇāyā’’ti? ‘‘Brāhmaṇā, bhante, evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīnā aññe vaṇṇā 8. Brāhmaṇova sukko vaṇṇo , kaṇhā aññe vaṇṇā 9. Brāhmaṇāva sujjhanti, no abrāhmaṇā. Brāhmaṇāva 10 brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā. Te tumhe seṭṭhaṃ vaṇṇaṃ hitvā hīnamattha vaṇṇaṃ ajjhupagatā, yadidaṃ muṇḍake samaṇake ibbhe kaṇhe bandhupādāpacce. Tayidaṃ na sādhu, tayidaṃ nappatirūpaṃ, yaṃ tumhe seṭṭhaṃ vaṇṇaṃ hitvā hīnamattha vaṇṇaṃ ajjhupagatā yadidaṃ muṇḍake samaṇake ibbhe kaṇhe bandhupādāpacce’ti. Evaṃ kho no, bhante, brāhmaṇā akkosanti paribhāsanti attarūpāya paribhāsāya paripuṇṇāya, no aparipuṇṇāyā’’ti.
੧੧੪. ‘‘ਤਗ੍ਘ વੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਪੋਰਾਣਂ ਅਸ੍ਸਰਨ੍ਤਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋવ ਸੇਟ੍ਠੋ વਣ੍ਣੋ, ਹੀਨਾ ਅਞ੍ਞੇ વਣ੍ਣਾ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋવ ਸੁਕ੍ਕੋ વਣ੍ਣੋ, ਕਣ੍ਹਾ ਅਞ੍ਞੇ વਣ੍ਣਾ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾવ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾવ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪੁਤ੍ਤਾ ਓਰਸਾ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਾਯਾਦਾ’ਤਿ। ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਖੋ ਪਨ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਯੋ ਉਤੁਨਿਯੋਪਿ ਗਬ੍ਭਿਨਿਯੋਪਿ વਿਜਾਯਮਾਨਾਪਿ ਪਾਯਮਾਨਾਪਿ। ਤੇ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਯੋਨਿਜਾવ ਸਮਾਨਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋવ ਸੇਟ੍ਠੋ વਣ੍ਣੋ, ਹੀਨਾ ਅਞ੍ਞੇ વਣ੍ਣਾ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋવ ਸੁਕ੍ਕੋ વਣ੍ਣੋ, ਕਣ੍ਹਾ ਅਞ੍ਞੇ વਣ੍ਣਾ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾવ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾવ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪੁਤ੍ਤਾ ਓਰਸਾ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਾਯਾਦਾ’ਤਿ। ਤੇ 11 ਬ੍ਰਹ੍ਮਾਨਞ੍ਚੇવ ਅਬ੍ਭਾਚਿਕ੍ਖਨ੍ਤਿ, ਮੁਸਾ ਚ ਭਾਸਨ੍ਤਿ, ਬਹੁਞ੍ਚ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸવਨ੍ਤਿ।
114. ‘‘Taggha vo, vāseṭṭha, brāhmaṇā porāṇaṃ assarantā evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīnā aññe vaṇṇā; brāhmaṇova sukko vaṇṇo, kaṇhā aññe vaṇṇā; brāhmaṇāva sujjhanti, no abrāhmaṇā; brāhmaṇāva brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā’ti. Dissanti kho pana, vāseṭṭha, brāhmaṇānaṃ brāhmaṇiyo utuniyopi gabbhiniyopi vijāyamānāpi pāyamānāpi. Te ca brāhmaṇā yonijāva samānā evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīnā aññe vaṇṇā; brāhmaṇova sukko vaṇṇo, kaṇhā aññe vaṇṇā; brāhmaṇāva sujjhanti, no abrāhmaṇā; brāhmaṇāva brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā’ti. Te 12 brahmānañceva abbhācikkhanti, musā ca bhāsanti, bahuñca apuññaṃ pasavanti.
ਚਤੁવਣ੍ਣਸੁਦ੍ਧਿ
Catuvaṇṇasuddhi
੧੧੫. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋਮੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, વਣ੍ਣਾ – ਖਤ੍ਤਿਯਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, વੇਸ੍ਸਾ, ਸੁਦ੍ਦਾ। ਖਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੀ ਹੋਤਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੀ ਮੁਸਾવਾਦੀ ਪਿਸੁਣવਾਚੋ ਫਰੁਸવਾਚੋ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੀ ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀ। ਇਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਯੇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਕੁਸਲਾ ਅਕੁਸਲਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸਾવਜ੍ਜਾ ਸਾવਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ ਅਸੇવਿਤਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਤਾ ਨਅਲਮਰਿਯਾ ਨਅਲਮਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤਾ ਕਣ੍ਹਾ ਕਣ੍ਹવਿਪਾਕਾ વਿਞ੍ਞੁਗਰਹਿਤਾ, ਖਤ੍ਤਿਯੇਪਿ ਤੇ 13 ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ…ਪੇ॰… વੇਸ੍ਸੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ…ਪੇ॰… ਸੁਦ੍ਦੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੀ ਹੋਤਿ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਯੀ ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰੀ ਮੁਸਾવਾਦੀ ਪਿਸੁਣવਾਚੋ ਫਰੁਸવਾਚੋ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੀ ਅਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠੀ। ਇਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਯੇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਕੁਸਲਾ ਅਕੁਸਲਸਙ੍ਖਾਤਾ…ਪੇ॰… ਕਣ੍ਹਾ ਕਣ੍ਹવਿਪਾਕਾ વਿਞ੍ਞੁਗਰਹਿਤਾ; ਸੁਦ੍ਦੇਪਿ ਤੇ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ।
115. ‘‘Cattārome, vāseṭṭha, vaṇṇā – khattiyā, brāhmaṇā, vessā, suddā. Khattiyopi kho, vāseṭṭha, idhekacco pāṇātipātī hoti adinnādāyī kāmesumicchācārī musāvādī pisuṇavāco pharusavāco samphappalāpī abhijjhālu byāpannacitto micchādiṭṭhī. Iti kho, vāseṭṭha, yeme dhammā akusalā akusalasaṅkhātā sāvajjā sāvajjasaṅkhātā asevitabbā asevitabbasaṅkhātā naalamariyā naalamariyasaṅkhātā kaṇhā kaṇhavipākā viññugarahitā, khattiyepi te 14 idhekacce sandissanti. Brāhmaṇopi kho, vāseṭṭha…pe… vessopi kho, vāseṭṭha…pe… suddopi kho, vāseṭṭha, idhekacco pāṇātipātī hoti adinnādāyī kāmesumicchācārī musāvādī pisuṇavāco pharusavāco samphappalāpī abhijjhālu byāpannacitto micchādiṭṭhī. Iti kho, vāseṭṭha, yeme dhammā akusalā akusalasaṅkhātā…pe… kaṇhā kaṇhavipākā viññugarahitā; suddepi te idhekacce sandissanti.
‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਕਾਮੇਸੁਮਿਚ੍ਛਾਚਾਰਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਮੁਸਾવਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਪਿਸੁਣਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਫਰੁਸਾਯ વਾਚਾਯ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ, ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਲੁ ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀ। ਇਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਯੇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ ਕੁਸਲਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਨવਜ੍ਜਾ ਅਨવਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਲਮਰਿਯਾ ਅਲਮਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸੁਕ੍ਕਾ ਸੁਕ੍ਕવਿਪਾਕਾ વਿਞ੍ਞੁਪ੍ਪਸਤ੍ਥਾ, ਖਤ੍ਤਿਯੇਪਿ ਤੇ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ…ਪੇ॰… વੇਸ੍ਸੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ…ਪੇ॰… ਸੁਦ੍ਦੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤੋ ਹੋਤਿ…ਪੇ॰… ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਲੁ , ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤੋ, ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠੀ। ਇਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਯੇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ ਕੁਸਲਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਨવਜ੍ਜਾ ਅਨવਜ੍ਜਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਲਮਰਿਯਾ ਅਲਮਰਿਯਸਙ੍ਖਾਤਾ ਸੁਕ੍ਕਾ ਸੁਕ੍ਕવਿਪਾਕਾ વਿਞ੍ਞੁਪ੍ਪਸਤ੍ਥਾ; ਸੁਦ੍ਦੇਪਿ ਤੇ ਇਧੇਕਚ੍ਚੇ ਸਨ੍ਦਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ।
‘‘Khattiyopi kho, vāseṭṭha, idhekacco pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, pisuṇāya vācāya paṭivirato, pharusāya vācāya paṭivirato, samphappalāpā paṭivirato, anabhijjhālu abyāpannacitto, sammādiṭṭhī. Iti kho, vāseṭṭha, yeme dhammā kusalā kusalasaṅkhātā anavajjā anavajjasaṅkhātā sevitabbā sevitabbasaṅkhātā alamariyā alamariyasaṅkhātā sukkā sukkavipākā viññuppasatthā, khattiyepi te idhekacce sandissanti. Brāhmaṇopi kho, vāseṭṭha…pe… vessopi kho, vāseṭṭha…pe… suddopi kho, vāseṭṭha, idhekacco pāṇātipātā paṭivirato hoti…pe… anabhijjhālu , abyāpannacitto, sammādiṭṭhī. Iti kho, vāseṭṭha, yeme dhammā kusalā kusalasaṅkhātā anavajjā anavajjasaṅkhātā sevitabbā sevitabbasaṅkhātā alamariyā alamariyasaṅkhātā sukkā sukkavipākā viññuppasatthā; suddepi te idhekacce sandissanti.
੧੧੬. ‘‘ਇਮੇਸੁ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਚਤੂਸੁ વਣ੍ਣੇਸੁ ਏવਂ ਉਭਯવੋਕਿਣ੍ਣੇਸੁ વਤ੍ਤਮਾਨੇਸੁ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ વਿਞ੍ਞੁਗਰਹਿਤੇਸੁ ਚੇવ વਿਞ੍ਞੁਪ੍ਪਸਤ੍ਥੇਸੁ ਚ ਯਦੇਤ੍ਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋવ ਸੇਟ੍ਠੋ વਣ੍ਣੋ, ਹੀਨਾ ਅਞ੍ਞੇ વਣ੍ਣਾ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋવ ਸੁਕ੍ਕੋ વਣ੍ਣੋ, ਕਣ੍ਹਾ ਅਞ੍ਞੇ વਣ੍ਣਾ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾવ ਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ, ਨੋ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ; ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾવ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨੋ ਪੁਤ੍ਤਾ ਓਰਸਾ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਾਯਾਦਾ’ਤਿ। ਤਂ ਤੇਸਂ વਿਞ੍ਞੂ ਨਾਨੁਜਾਨਨ੍ਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਯੋ ਹੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਂ ਖੀਣਾਸવੋ વੁਸਿਤવਾ ਕਤਕਰਣੀਯੋ ਓਹਿਤਭਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸਦਤ੍ਥੋ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਭવਸਂਯੋਜਨੋ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਨੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ ਧਮ੍ਮੇਨੇવ, ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨ। ਧਮ੍ਮੋ ਹਿ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ, ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਞ੍ਚ ।
116. ‘‘Imesu kho, vāseṭṭha, catūsu vaṇṇesu evaṃ ubhayavokiṇṇesu vattamānesu kaṇhasukkesu dhammesu viññugarahitesu ceva viññuppasatthesu ca yadettha brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīnā aññe vaṇṇā; brāhmaṇova sukko vaṇṇo, kaṇhā aññe vaṇṇā; brāhmaṇāva sujjhanti, no abrāhmaṇā; brāhmaṇāva brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā’ti. Taṃ tesaṃ viññū nānujānanti. Taṃ kissa hetu? Imesañhi, vāseṭṭha, catunnaṃ vaṇṇānaṃ yo hoti bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññāvimutto, so nesaṃ aggamakkhāyati dhammeneva, no adhammena. Dhammo hi, vāseṭṭha, seṭṭho janetasmiṃ, diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañca .
੧੧੭. ‘‘ਤਦਮਿਨਾਪੇਤਂ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਪਰਿਯਾਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਯਥਾ ਧਮ੍ਮੋવ ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ, ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਞ੍ਚ।
117. ‘‘Tadamināpetaṃ, vāseṭṭha, pariyāyena veditabbaṃ, yathā dhammova seṭṭho janetasmiṃ, diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañca.
‘‘ਜਾਨਾਤਿ ਖੋ 15, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ – ‘ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਅਨਨ੍ਤਰਾ 16 ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ’ਤਿ। ਸਕ੍ਯਾ ਖੋ ਪਨ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਰਞ੍ਞੋ ਪਸੇਨਦਿਸ੍ਸ ਕੋਸਲਸ੍ਸ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤਾ 17 ਭવਨ੍ਤਿ। ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਕ੍ਯਾ ਰਞ੍ਞੇ ਪਸੇਨਦਿਮ੍ਹਿ ਕੋਸਲੇ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਅਭਿવਾਦਨਂ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਂ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ। ਇਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਯਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਯਾ ਰਞ੍ਞੇ ਪਸੇਨਦਿਮ੍ਹਿ ਕੋਸਲੇ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਅਭਿવਾਦਨਂ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਂ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ, ਕਰੋਤਿ ਤਂ ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਤਥਾਗਤੇ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਅਭਿવਾਦਨਂ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਂ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ, ਨ ਨਂ 18 ‘ਸੁਜਾਤੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ, ਦੁਜ੍ਜਾਤੋਹਮਸ੍ਮਿ। ਬਲવਾ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ, ਦੁਬ੍ਬਲੋਹਮਸ੍ਮਿ। ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ, ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੋਹਮਸ੍ਮਿ। ਮਹੇਸਕ੍ਖੋ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ, ਅਪ੍ਪੇਸਕ੍ਖੋਹਮਸ੍ਮੀ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਨਂ ਧਮ੍ਮਂਯੇવ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਮਾਨੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਅਪਚਾਯਮਾਨੋ ਏવਂ ਰਾਜਾ ਪਸੇਨਦਿ ਕੋਸਲੋ ਤਥਾਗਤੇ ਨਿਪਚ੍ਚਕਾਰਂ ਕਰੋਤਿ, ਅਭਿવਾਦਨਂ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਨਂ ਅਞ੍ਜਲਿਕਮ੍ਮਂ ਸਾਮੀਚਿਕਮ੍ਮਂ। ਇਮਿਨਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਪਰਿਯਾਯੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਯਥਾ ਧਮ੍ਮੋવ ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ, ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਞ੍ਚ।
‘‘Jānāti kho 19, vāseṭṭha, rājā pasenadi kosalo – ‘samaṇo gotamo anantarā 20 sakyakulā pabbajito’ti. Sakyā kho pana, vāseṭṭha, rañño pasenadissa kosalassa anuyuttā 21 bhavanti. Karonti kho, vāseṭṭha, sakyā raññe pasenadimhi kosale nipaccakāraṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ. Iti kho, vāseṭṭha, yaṃ karonti sakyā raññe pasenadimhi kosale nipaccakāraṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ, karoti taṃ rājā pasenadi kosalo tathāgate nipaccakāraṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ, na naṃ 22 ‘sujāto samaṇo gotamo, dujjātohamasmi. Balavā samaṇo gotamo, dubbalohamasmi. Pāsādiko samaṇo gotamo, dubbaṇṇohamasmi. Mahesakkho samaṇo gotamo, appesakkhohamasmī’ti. Atha kho naṃ dhammaṃyeva sakkaronto dhammaṃ garuṃ karonto dhammaṃ mānento dhammaṃ pūjento dhammaṃ apacāyamāno evaṃ rājā pasenadi kosalo tathāgate nipaccakāraṃ karoti, abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ. Imināpi kho etaṃ, vāseṭṭha, pariyāyena veditabbaṃ, yathā dhammova seṭṭho janetasmiṃ, diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañca.
੧੧੮. ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਖ੍વਤ੍ਥ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਨਾਨਾਜਚ੍ਚਾ ਨਾਨਾਨਾਮਾ ਨਾਨਾਗੋਤ੍ਤਾ ਨਾਨਾਕੁਲਾ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾ। ‘ਕੇ ਤੁਮ੍ਹੇ’ਤਿ – ਪੁਟ੍ਠਾ ਸਮਾਨਾ ‘ਸਮਣਾ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤਿਯਾਮ੍ਹਾ’ਤਿ – ਪਟਿਜਾਨਾਥ। ਯਸ੍ਸ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਤਥਾਗਤੇ ਸਦ੍ਧਾ ਨਿવਿਟ੍ਠਾ ਮੂਲਜਾਤਾ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾ ਦਲ਼੍ਹਾ ਅਸਂਹਾਰਿਯਾ ਸਮਣੇਨ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ વਾ ਦੇવੇਨ વਾ ਮਾਰੇਨ વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ વਾ ਕੇਨਚਿ વਾ ਲੋਕਸ੍ਮਿਂ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਕਲ੍ਲਂ વਚਨਾਯ – ‘ਭਗવਤੋਮ੍ਹਿ ਪੁਤ੍ਤੋ ਓਰਸੋ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤੋ ਧਮ੍ਮਜੋ ਧਮ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤੋ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦੋ’ਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਹੇਤਂ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਅਧਿવਚਨਂ ‘ਧਮ੍ਮਕਾਯੋ’ ਇਤਿਪਿ, ‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਕਾਯੋ’ ਇਤਿਪਿ, ‘ਧਮ੍ਮਭੂਤੋ’ ਇਤਿਪਿ, ‘ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੋ’ ਇਤਿਪਿ।
118. ‘‘Tumhe khvattha, vāseṭṭha, nānājaccā nānānāmā nānāgottā nānākulā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā. ‘Ke tumhe’ti – puṭṭhā samānā ‘samaṇā sakyaputtiyāmhā’ti – paṭijānātha. Yassa kho panassa, vāseṭṭha, tathāgate saddhā niviṭṭhā mūlajātā patiṭṭhitā daḷhā asaṃhāriyā samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ, tassetaṃ kallaṃ vacanāya – ‘bhagavatomhi putto oraso mukhato jāto dhammajo dhammanimmito dhammadāyādo’ti. Taṃ kissa hetu? Tathāgatassa hetaṃ, vāseṭṭha, adhivacanaṃ ‘dhammakāyo’ itipi, ‘brahmakāyo’ itipi, ‘dhammabhūto’ itipi, ‘brahmabhūto’ itipi.
੧੧੯. ‘‘ਹੋਤਿ ਖੋ ਸੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਮਯੋ ਯਂ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਦੀਘਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਸਂવਟ੍ਟਤਿ। ਸਂવਟ੍ਟਮਾਨੇ ਲੋਕੇ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਆਭਸ੍ਸਰਸਂવਤ੍ਤਨਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਤਤ੍ਥ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮਨੋਮਯਾ ਪੀਤਿਭਕ੍ਖਾ ਸਯਂਪਭਾ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਚਰਾ ਸੁਭਟ੍ਠਾਯਿਨੋ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ।
119. ‘‘Hoti kho so, vāseṭṭha, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena ayaṃ loko saṃvaṭṭati. Saṃvaṭṭamāne loke yebhuyyena sattā ābhassarasaṃvattanikā honti. Te tattha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti.
‘‘ਹੋਤਿ ਖੋ ਸੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਮਯੋ ਯਂ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਦੀਘਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਅਯਂ ਲੋਕੋ વਿવਟ੍ਟਤਿ। વਿવਟ੍ਟਮਾਨੇ ਲੋਕੇ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਆਭਸ੍ਸਰਕਾਯਾ ਚવਿਤ੍વਾ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਤੇਧ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮਨੋਮਯਾ ਪੀਤਿਭਕ੍ਖਾ ਸਯਂਪਭਾ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਚਰਾ ਸੁਭਟ੍ਠਾਯਿਨੋ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ।
‘‘Hoti kho so, vāseṭṭha, samayo yaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena ayaṃ loko vivaṭṭati. Vivaṭṭamāne loke yebhuyyena sattā ābhassarakāyā cavitvā itthattaṃ āgacchanti. Tedha honti manomayā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino ciraṃ dīghamaddhānaṃ tiṭṭhanti.
ਰਸਪਥવਿਪਾਤੁਭਾવੋ
Rasapathavipātubhāvo
੧੨੦. ‘‘ਏਕੋਦਕੀਭੂਤਂ ਖੋ ਪਨ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਹੋਤਿ ਅਨ੍ਧਕਾਰੋ ਅਨ੍ਧਕਾਰਤਿਮਿਸਾ । ਨ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਿ ਤਾਰਕਰੂਪਾਨਿ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿવਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਮਾਸਡ੍ਢਮਾਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਨ ਉਤੁਸਂવਚ੍ਛਰਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ , ਨ ਇਤ੍ਥਿਪੁਮਾ ਪਞ੍ਞਾਯਨ੍ਤਿ, ਸਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਾਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖ੍ਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇਸਂ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਦੀਘਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਰਸਪਥવੀ ਉਦਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮਤਨਿ 23; ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਪਯਸੋ ਤਤ੍ਤਸ੍ਸ 24 ਨਿਬ੍ਬਾਯਮਾਨਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਸਨ੍ਤਾਨਕਂ ਹੋਤਿ, ਏવਮੇવ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਸਾ ਅਹੋਸਿ વਣ੍ਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ વਾ ਸਪ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ વਾ ਨવਨੀਤਂ ਏવਂવਣ੍ਣਾ ਅਹੋਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਖੁਦ੍ਦਮਧੁਂ 25 ਅਨੇਲ਼ਕਂ 26, ਏવਮਸ੍ਸਾਦਾ ਅਹੋਸਿ। ਅਥ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਸਤ੍ਤੋ ਲੋਲਜਾਤਿਕੋ – ‘ਅਮ੍ਭੋ, ਕਿਮੇવਿਦਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ ਰਸਪਥવਿਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਸਾਯਿ। ਤਸ੍ਸ ਰਸਪਥવਿਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਸਾਯਤੋ ਅਚ੍ਛਾਦੇਸਿ, ਤਣ੍ਹਾ ਚਸ੍ਸ ਓਕ੍ਕਮਿ। ਅਞ੍ਞੇਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਮਾਨਾ ਰਸਪਥવਿਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਸਾਯਿਂਸੁ। ਤੇਸਂ ਰਸਪਥવਿਂ ਅਙ੍ਗੁਲਿਯਾ ਸਾਯਤਂ ਅਚ੍ਛਾਦੇਸਿ, ਤਣ੍ਹਾ ਚ ਤੇਸਂ ਓਕ੍ਕਮਿ।
120. ‘‘Ekodakībhūtaṃ kho pana, vāseṭṭha, tena samayena hoti andhakāro andhakāratimisā . Na candimasūriyā paññāyanti, na nakkhattāni tārakarūpāni paññāyanti, na rattindivā paññāyanti, na māsaḍḍhamāsā paññāyanti, na utusaṃvaccharā paññāyanti , na itthipumā paññāyanti, sattā sattātveva saṅkhyaṃ gacchanti. Atha kho tesaṃ, vāseṭṭha, sattānaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena rasapathavī udakasmiṃ samatani 27; seyyathāpi nāma payaso tattassa 28 nibbāyamānassa upari santānakaṃ hoti, evameva pāturahosi. Sā ahosi vaṇṇasampannā gandhasampannā rasasampannā, seyyathāpi nāma sampannaṃ vā sappi sampannaṃ vā navanītaṃ evaṃvaṇṇā ahosi. Seyyathāpi nāma khuddamadhuṃ 29 aneḷakaṃ 30, evamassādā ahosi. Atha kho, vāseṭṭha, aññataro satto lolajātiko – ‘ambho, kimevidaṃ bhavissatī’ti rasapathaviṃ aṅguliyā sāyi. Tassa rasapathaviṃ aṅguliyā sāyato acchādesi, taṇhā cassa okkami. Aññepi kho, vāseṭṭha, sattā tassa sattassa diṭṭhānugatiṃ āpajjamānā rasapathaviṃ aṅguliyā sāyiṃsu. Tesaṃ rasapathaviṃ aṅguliyā sāyataṃ acchādesi, taṇhā ca tesaṃ okkami.
ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾਦਿਪਾਤੁਭਾવੋ
Candimasūriyādipātubhāvo
੧੨੧. ‘‘ਅਥ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਰਸਪਥવਿਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਆਲੁਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਉਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ। ਯਤੋ ਖੋ ਤੇ 31, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਰਸਪਥવਿਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਆਲੁਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਉਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ। ਅਥ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਸਯਂਪਭਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ। ਸਯਂਪਭਾਯ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਪਾਤੁਰਹੇਸੁਂ। ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇਸੁ ਪਾਤੁਭੂਤੇਸੁ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਿ ਤਾਰਕਰੂਪਾਨਿ ਪਾਤੁਰਹੇਸੁਂ। ਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਸੁ ਤਾਰਕਰੂਪੇਸੁ ਪਾਤੁਭੂਤੇਸੁ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿવਾ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ। ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿવੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇਸੁ ਮਾਸਡ੍ਢਮਾਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ। ਮਾਸਡ੍ਢਮਾਸੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇਸੁ ਉਤੁਸਂવਚ੍ਛਰਾ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ। ਏਤ੍ਤਾવਤਾ ਖੋ , વਾਸੇਟ੍ਠ, ਅਯਂ ਲੋਕੋ ਪੁਨ વਿવਟ੍ਟੋ ਹੋਤਿ।
121. ‘‘Atha kho te, vāseṭṭha, sattā rasapathaviṃ hatthehi āluppakārakaṃ upakkamiṃsu paribhuñjituṃ. Yato kho te 32, vāseṭṭha, sattā rasapathaviṃ hatthehi āluppakārakaṃ upakkamiṃsu paribhuñjituṃ. Atha tesaṃ sattānaṃ sayaṃpabhā antaradhāyi. Sayaṃpabhāya antarahitāya candimasūriyā pāturahesuṃ. Candimasūriyesu pātubhūtesu nakkhattāni tārakarūpāni pāturahesuṃ. Nakkhattesu tārakarūpesu pātubhūtesu rattindivā paññāyiṃsu. Rattindivesu paññāyamānesu māsaḍḍhamāsā paññāyiṃsu. Māsaḍḍhamāsesu paññāyamānesu utusaṃvaccharā paññāyiṃsu. Ettāvatā kho , vāseṭṭha, ayaṃ loko puna vivaṭṭo hoti.
੧੨੨. ‘‘ਅਥ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਰਸਪਥવਿਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ 33 ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ। ਯਥਾ ਯਥਾ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਰਸਪਥવਿਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ (ਰਸਪਥવਿਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾਨਂ) 34 ਖਰਤ੍ਤਞ੍ਚੇવ ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਿ, વਣ੍ਣવੇવਣ੍ਣਤਾ 35 ਚ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ। ਏਕਿਦਂ ਸਤ੍ਤਾ વਣ੍ਣવਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕਿਦਂ ਸਤ੍ਤਾ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾ। ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ વਣ੍ਣવਨ੍ਤੋ, ਤੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅਤਿਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ – ‘ਮਯਮੇਤੇਹਿ વਣ੍ਣવਨ੍ਤਤਰਾ, ਅਮ੍ਹੇਹੇਤੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਤਰਾ’ਤਿ। ਤੇਸਂ વਣ੍ਣਾਤਿਮਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਜਾਤਿਕਾਨਂ ਰਸਪਥવੀ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ। ਰਸਾਯ ਪਥવਿਯਾ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ। ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਿਂਸੁ – ‘ਅਹੋ ਰਸਂ, ਅਹੋ ਰਸ’ਨ੍ਤਿ! ਤਦੇਤਰਹਿਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਕਞ੍ਚਿਦੇવ ਸੁਰਸਂ 36 ਲਭਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਅਹੋ ਰਸਂ, ਅਹੋ ਰਸ’ਨ੍ਤਿ! ਤਦੇવ ਪੋਰਾਣਂ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਂ ਅਕ੍ਖਰਂ ਅਨੁਸਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍વੇવਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨਨ੍ਤਿ।
122. ‘‘Atha kho te, vāseṭṭha, sattā rasapathaviṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā 37 tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhaṃsu. Yathā yathā kho te, vāseṭṭha, sattā rasapathaviṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhaṃsu, tathā tathā tesaṃ sattānaṃ (rasapathaviṃ paribhuñjantānaṃ) 38 kharattañceva kāyasmiṃ okkami, vaṇṇavevaṇṇatā 39 ca paññāyittha. Ekidaṃ sattā vaṇṇavanto honti, ekidaṃ sattā dubbaṇṇā. Tattha ye te sattā vaṇṇavanto, te dubbaṇṇe satte atimaññanti – ‘mayametehi vaṇṇavantatarā, amhehete dubbaṇṇatarā’ti. Tesaṃ vaṇṇātimānapaccayā mānātimānajātikānaṃ rasapathavī antaradhāyi. Rasāya pathaviyā antarahitāya sannipatiṃsu. Sannipatitvā anutthuniṃsu – ‘aho rasaṃ, aho rasa’nti! Tadetarahipi manussā kañcideva surasaṃ 40 labhitvā evamāhaṃsu – ‘aho rasaṃ, aho rasa’nti! Tadeva porāṇaṃ aggaññaṃ akkharaṃ anusaranti, na tvevassa atthaṃ ājānanti.
ਭੂਮਿਪਪ੍ਪਟਕਪਾਤੁਭਾવੋ
Bhūmipappaṭakapātubhāvo
੧੨੩. ‘‘ਅਥ ਖੋ ਤੇਸਂ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਰਸਾਯ ਪਥવਿਯਾ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਭੂਮਿਪਪ੍ਪਟਕੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਅਹਿਚ੍ਛਤ੍ਤਕੋ, ਏવਮੇવ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਸੋ ਅਹੋਸਿ વਣ੍ਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ વਾ ਸਪ੍ਪਿ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ વਾ ਨવਨੀਤਂ ਏવਂવਣ੍ਣੋ ਅਹੋਸਿ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮ ਖੁਦ੍ਦਮਧੁਂ ਅਨੇਲ਼ਕਂ, ਏવਮਸ੍ਸਾਦੋ ਅਹੋਸਿ।
123. ‘‘Atha kho tesaṃ, vāseṭṭha, sattānaṃ rasāya pathaviyā antarahitāya bhūmipappaṭako pāturahosi. Seyyathāpi nāma ahicchattako, evameva pāturahosi. So ahosi vaṇṇasampanno gandhasampanno rasasampanno, seyyathāpi nāma sampannaṃ vā sappi sampannaṃ vā navanītaṃ evaṃvaṇṇo ahosi. Seyyathāpi nāma khuddamadhuṃ aneḷakaṃ, evamassādo ahosi.
‘‘ਅਥ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਭੂਮਿਪਪ੍ਪਟਕਂ ਉਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ। ਤੇ ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ। ਯਥਾ ਯਥਾ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਭੂਮਿਪਪ੍ਪਟਕਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋ ਮਤ੍ਤਾਯ ਖਰਤ੍ਤਞ੍ਚੇવ ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਿ, વਣ੍ਣવੇવਣ੍ਣਤਾ ਚ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ। ਏਕਿਦਂ ਸਤ੍ਤਾ વਣ੍ਣવਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕਿਦਂ ਸਤ੍ਤਾ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾ। ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ વਣ੍ਣવਨ੍ਤੋ, ਤੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅਤਿਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ – ‘ਮਯਮੇਤੇਹਿ વਣ੍ਣવਨ੍ਤਤਰਾ, ਅਮ੍ਹੇਹੇਤੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਤਰਾ’ਤਿ। ਤੇਸਂ વਣ੍ਣਾਤਿਮਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਜਾਤਿਕਾਨਂ ਭੂਮਿਪਪ੍ਪਟਕੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ।
‘‘Atha kho te, vāseṭṭha, sattā bhūmipappaṭakaṃ upakkamiṃsu paribhuñjituṃ. Te taṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhaṃsu. Yathā yathā kho te, vāseṭṭha, sattā bhūmipappaṭakaṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhaṃsu, tathā tathā tesaṃ sattānaṃ bhiyyoso mattāya kharattañceva kāyasmiṃ okkami, vaṇṇavevaṇṇatā ca paññāyittha. Ekidaṃ sattā vaṇṇavanto honti, ekidaṃ sattā dubbaṇṇā. Tattha ye te sattā vaṇṇavanto, te dubbaṇṇe satte atimaññanti – ‘mayametehi vaṇṇavantatarā, amhehete dubbaṇṇatarā’ti. Tesaṃ vaṇṇātimānapaccayā mānātimānajātikānaṃ bhūmipappaṭako antaradhāyi.
ਪਦਾਲਤਾਪਾਤੁਭਾવੋ
Padālatāpātubhāvo
‘‘ਅਥ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਪਦਾਲਤਂ ਉਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ। ਤੇ ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ। ਯਥਾ ਯਥਾ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਪਦਾਲਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਖਰਤ੍ਤਞ੍ਚੇવ ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਿ, વਣ੍ਣવੇવਣ੍ਣਤਾ ਚ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ। ਏਕਿਦਂ ਸਤ੍ਤਾ વਣ੍ਣવਨ੍ਤੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕਿਦਂ ਸਤ੍ਤਾ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਾ। ਤਤ੍ਥ ਯੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ વਣ੍ਣવਨ੍ਤੋ, ਤੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ ਸਤ੍ਤੇ ਅਤਿਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ – ‘ਮਯਮੇਤੇਹਿ વਣ੍ਣવਨ੍ਤਤਰਾ, ਅਮ੍ਹੇਹੇਤੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣਤਰਾ’ਤਿ। ਤੇਸਂ વਣ੍ਣਾਤਿਮਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਮਾਨਾਤਿਮਾਨਜਾਤਿਕਾਨਂ ਪਦਾਲਤਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ।
‘‘Atha kho te, vāseṭṭha, sattā padālataṃ upakkamiṃsu paribhuñjituṃ. Te taṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhaṃsu. Yathā yathā kho te, vāseṭṭha, sattā padālataṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhaṃsu, tathā tathā tesaṃ sattānaṃ bhiyyosomattāya kharattañceva kāyasmiṃ okkami, vaṇṇavevaṇṇatā ca paññāyittha. Ekidaṃ sattā vaṇṇavanto honti, ekidaṃ sattā dubbaṇṇā. Tattha ye te sattā vaṇṇavanto, te dubbaṇṇe satte atimaññanti – ‘mayametehi vaṇṇavantatarā, amhehete dubbaṇṇatarā’ti. Tesaṃ vaṇṇātimānapaccayā mānātimānajātikānaṃ padālatā antaradhāyi.
‘‘ਪਦਾਲਤਾਯ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ। ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਿਂਸੁ – ‘ਅਹੁ વਤ ਨੋ, ਅਹਾਯਿ વਤ ਨੋ ਪਦਾਲਤਾ’ਤਿ! ਤਦੇਤਰਹਿਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਕੇਨਚਿ 45 ਦੁਕ੍ਖਧਮ੍ਮੇਨ ਫੁਟ੍ਠਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਅਹੁ વਤ ਨੋ, ਅਹਾਯਿ વਤ ਨੋ’ਤਿ! ਤਦੇવ ਪੋਰਾਣਂ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਂ ਅਕ੍ਖਰਂ ਅਨੁਸਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍વੇવਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨਨ੍ਤਿ।
‘‘Padālatāya antarahitāya sannipatiṃsu. Sannipatitvā anutthuniṃsu – ‘ahu vata no, ahāyi vata no padālatā’ti! Tadetarahipi manussā kenaci 46 dukkhadhammena phuṭṭhā evamāhaṃsu – ‘ahu vata no, ahāyi vata no’ti! Tadeva porāṇaṃ aggaññaṃ akkharaṃ anusaranti, na tvevassa atthaṃ ājānanti.
ਅਕਟ੍ਠਪਾਕਸਾਲਿਪਾਤੁਭਾવੋ
Akaṭṭhapākasālipātubhāvo
੧੨੫. ‘‘ਅਥ ਖੋ ਤੇਸਂ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਦਾਲਤਾਯ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਅਕਟ੍ਠਪਾਕੋ ਸਾਲਿ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਅਕਣੋ ਅਥੁਸੋ ਸੁਦ੍ਧੋ ਸੁਗਨ੍ਧੋ ਤਣ੍ਡੁਲਪ੍ਫਲੋ। ਯਂ ਤਂ ਸਾਯਂ ਸਾਯਮਾਸਾਯ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਪਾਤੋ ਤਂ ਹੋਤਿ ਪਕ੍ਕਂ ਪਟਿવਿਰੂਲ਼੍ਹਂ। ਯਂ ਤਂ ਪਾਤੋ ਪਾਤਰਾਸਾਯ ਆਹਰਨ੍ਤਿ, ਸਾਯਂ ਤਂ ਹੋਤਿ ਪਕ੍ਕਂ ਪਟਿવਿਰੂਲ਼੍ਹਂ; ਨਾਪਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਕਟ੍ਠਪਾਕਂ ਸਾਲਿਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ।
125. ‘‘Atha kho tesaṃ, vāseṭṭha, sattānaṃ padālatāya antarahitāya akaṭṭhapāko sāli pāturahosi akaṇo athuso suddho sugandho taṇḍulapphalo. Yaṃ taṃ sāyaṃ sāyamāsāya āharanti, pāto taṃ hoti pakkaṃ paṭivirūḷhaṃ. Yaṃ taṃ pāto pātarāsāya āharanti, sāyaṃ taṃ hoti pakkaṃ paṭivirūḷhaṃ; nāpadānaṃ paññāyati. Atha kho te, vāseṭṭha, sattā akaṭṭhapākaṃ sāliṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhaṃsu.
ਇਤ੍ਥਿਪੁਰਿਸਲਿਙ੍ਗਪਾਤੁਭਾવੋ
Itthipurisaliṅgapātubhāvo
੧੨੬. ‘‘ਯਥਾ ਯਥਾ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਕਟ੍ਠਪਾਕਂ ਸਾਲਿਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਂਸੁ, ਤਥਾ ਤਥਾ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਖਰਤ੍ਤਞ੍ਚੇવ ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਿ, વਣ੍ਣવੇવਣ੍ਣਤਾ ਚ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ, ਇਤ੍ਥਿਯਾ ਚ ਇਤ੍ਥਿਲਿਙ੍ਗਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਚ ਪੁਰਿਸਲਿਙ੍ਗਂ। ਇਤ੍ਥੀ ਚ ਪੁਰਿਸਂ ਅਤਿવੇਲਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਪੁਰਿਸੋ ਚ ਇਤ੍ਥਿਂ। ਤੇਸਂ ਅਤਿવੇਲਂ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਉਪਨਿਜ੍ਝਾਯਤਂ ਸਾਰਾਗੋ ਉਦਪਾਦਿ, ਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਿ। ਤੇ ਪਰਿਲ਼ਾਹਪਚ੍ਚਯਾ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇવਿਂਸੁ।
126. ‘‘Yathā yathā kho te, vāseṭṭha, sattā akaṭṭhapākaṃ sāliṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhaṃsu, tathā tathā tesaṃ sattānaṃ bhiyyosomattāya kharattañceva kāyasmiṃ okkami, vaṇṇavevaṇṇatā ca paññāyittha, itthiyā ca itthiliṅgaṃ pāturahosi purisassa ca purisaliṅgaṃ. Itthī ca purisaṃ ativelaṃ upanijjhāyati puriso ca itthiṃ. Tesaṃ ativelaṃ aññamaññaṃ upanijjhāyataṃ sārāgo udapādi, pariḷāho kāyasmiṃ okkami. Te pariḷāhapaccayā methunaṃ dhammaṃ paṭiseviṃsu.
‘‘ਯੇ ਖੋ ਪਨ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇવਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞੇ ਪਂਸੁਂ ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇ ਸੇਟ੍ਠਿਂ ਖਿਪਨ੍ਤਿ , ਅਞ੍ਞੇ ਗੋਮਯਂ ਖਿਪਨ੍ਤਿ – ‘ਨਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿ 47, ਨਸ੍ਸ ਅਸੁਚੀ’ਤਿ। ‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਸਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਂ ਕਰਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ! ਤਦੇਤਰਹਿਪਿ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਏਕਚ੍ਚੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ વਧੁਯਾ ਨਿਬ੍ਬੁਯ੍ਹਮਾਨਾਯ 48 ਅਞ੍ਞੇ ਪਂਸੁਂ ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇ ਸੇਟ੍ਠਿਂ ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਅਞ੍ਞੇ ਗੋਮਯਂ ਖਿਪਨ੍ਤਿ। ਤਦੇવ ਪੋਰਾਣਂ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਂ ਅਕ੍ਖਰਂ ਅਨੁਸਰਨ੍ਤਿ, ਨ ਤ੍વੇવਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਂ ਆਜਾਨਨ੍ਤਿ।
‘‘Ye kho pana te, vāseṭṭha, tena samayena sattā passanti methunaṃ dhammaṃ paṭisevante, aññe paṃsuṃ khipanti, aññe seṭṭhiṃ khipanti , aññe gomayaṃ khipanti – ‘nassa asuci 49, nassa asucī’ti. ‘Kathañhi nāma satto sattassa evarūpaṃ karissatī’ti! Tadetarahipi manussā ekaccesu janapadesu vadhuyā nibbuyhamānāya 50 aññe paṃsuṃ khipanti, aññe seṭṭhiṃ khipanti, aññe gomayaṃ khipanti. Tadeva porāṇaṃ aggaññaṃ akkharaṃ anusaranti, na tvevassa atthaṃ ājānanti.
ਮੇਥੁਨਧਮ੍ਮਸਮਾਚਾਰੋ
Methunadhammasamācāro
੧੨੭. ‘‘ਅਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮਤਂ ਖੋ ਪਨ 51, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਹੋਤਿ, ਤਦੇਤਰਹਿ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮਤਂ। ਯੇ ਖੋ ਪਨ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਸਤ੍ਤਾ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਸੇવਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਮਾਸਮ੍ਪਿ ਦ੍વੇਮਾਸਮ੍ਪਿ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ ਗਾਮਂ વਾ ਨਿਗਮਂ વਾ ਪવਿਸਿਤੁਂ। ਯਤੋ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮੇ ਅਤਿવੇਲਂ ਪਾਤਬ੍ਯਤਂ ਆਪਜ੍ਜਿਂਸੁ। ਅਥ ਅਗਾਰਾਨਿ ਉਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਕਾਤੁਂ ਤਸ੍ਸੇવ ਅਸਦ੍ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਪਟਿਚ੍ਛਾਦਨਤ੍ਥਂ। ਅਥ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਅਲਸਜਾਤਿਕਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਅਮ੍ਭੋ, ਕਿਮੇવਾਹਂ વਿਹਞ੍ਞਾਮਿ ਸਾਲਿਂ ਆਹਰਨ੍ਤੋ ਸਾਯਂ ਸਾਯਮਾਸਾਯ ਪਾਤੋ ਪਾਤਰਾਸਾਯ! ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਸਾਲਿਂ ਆਹਰੇਯ੍ਯਂ ਸਕਿਂਦੇવ 52 ਸਾਯਪਾਤਰਾਸਾਯਾ’ਤਿ !
127. ‘‘Adhammasammataṃ kho pana 53, vāseṭṭha, tena samayena hoti, tadetarahi dhammasammataṃ. Ye kho pana, vāseṭṭha, tena samayena sattā methunaṃ dhammaṃ paṭisevanti, te māsampi dvemāsampi na labhanti gāmaṃ vā nigamaṃ vā pavisituṃ. Yato kho te, vāseṭṭha, sattā tasmiṃ asaddhamme ativelaṃ pātabyataṃ āpajjiṃsu. Atha agārāni upakkamiṃsu kātuṃ tasseva asaddhammassa paṭicchādanatthaṃ. Atha kho, vāseṭṭha, aññatarassa sattassa alasajātikassa etadahosi – ‘ambho, kimevāhaṃ vihaññāmi sāliṃ āharanto sāyaṃ sāyamāsāya pāto pātarāsāya! Yaṃnūnāhaṃ sāliṃ āhareyyaṃ sakiṃdeva 54 sāyapātarāsāyā’ti !
‘‘ਅਥ ਖੋ ਸੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤੋ ਸਾਲਿਂ ਆਹਾਸਿ ਸਕਿਂਦੇવ ਸਾਯਪਾਤਰਾਸਾਯ। ਅਥ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਸਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਸੋ ਸਤ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਤਂ ਸਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਏਹਿ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਸਾਲਾਹਾਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ‘ਅਲਂ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਆਹਤੋ 55 ਮੇ ਸਾਲਿ ਸਕਿਂਦੇવ ਸਾਯਪਾਤਰਾਸਾਯਾ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਸਾਲਿਂ ਆਹਾਸਿ ਸਕਿਂਦੇવ ਦ੍વੀਹਾਯ। ‘ਏવਮ੍ਪਿ ਕਿਰ, ਭੋ, ਸਾਧੂ’ਤਿ।
‘‘Atha kho so, vāseṭṭha, satto sāliṃ āhāsi sakiṃdeva sāyapātarāsāya. Atha kho, vāseṭṭha, aññataro satto yena so satto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ sattaṃ etadavoca – ‘ehi, bho satta, sālāhāraṃ gamissāmā’ti. ‘Alaṃ, bho satta, āhato 56 me sāli sakiṃdeva sāyapātarāsāyā’ti. Atha kho so, vāseṭṭha, satto tassa sattassa diṭṭhānugatiṃ āpajjamāno sāliṃ āhāsi sakiṃdeva dvīhāya. ‘Evampi kira, bho, sādhū’ti.
‘‘ਅਥ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਸਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਸੋ ਸਤ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਤਂ ਸਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਏਹਿ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਸਾਲਾਹਾਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ‘ਅਲਂ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਆਹਤੋ ਮੇ ਸਾਲਿ ਸਕਿਂਦੇવ ਦ੍વੀਹਾਯਾ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਸਾਲਿਂ ਆਹਾਸਿ ਸਕਿਂਦੇવ ਚਤੂਹਾਯ, ‘ਏવਮ੍ਪਿ ਕਿਰ, ਭੋ, ਸਾਧੂ’ਤਿ।
‘‘Atha kho, vāseṭṭha, aññataro satto yena so satto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ sattaṃ etadavoca – ‘ehi, bho satta, sālāhāraṃ gamissāmā’ti. ‘Alaṃ, bho satta, āhato me sāli sakiṃdeva dvīhāyā’ti. Atha kho so, vāseṭṭha, satto tassa sattassa diṭṭhānugatiṃ āpajjamāno sāliṃ āhāsi sakiṃdeva catūhāya, ‘evampi kira, bho, sādhū’ti.
‘‘ਅਥ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਸਤ੍ਤੋ ਯੇਨ ਸੋ ਸਤ੍ਤੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਤਂ ਸਤ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘ਏਹਿ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਸਾਲਾਹਾਰਂ ਗਮਿਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ‘ਅਲਂ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਆਹਤੋ ਮੇ ਸਾਲਿ ਸਕਿਦੇવ ਚਤੂਹਾਯਾ’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਸੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਿਟ੍ਠਾਨੁਗਤਿਂ ਆਪਜ੍ਜਮਾਨੋ ਸਾਲਿਂ ਆਹਾਸਿ ਸਕਿਦੇવ ਅਟ੍ਠਾਹਾਯ, ‘ਏવਮ੍ਪਿ ਕਿਰ, ਭੋ, ਸਾਧੂ’ਤਿ।
‘‘Atha kho, vāseṭṭha, aññataro satto yena so satto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ sattaṃ etadavoca – ‘ehi, bho satta, sālāhāraṃ gamissāmā’ti. ‘Alaṃ, bho satta, āhato me sāli sakideva catūhāyā’ti. Atha kho so, vāseṭṭha, satto tassa sattassa diṭṭhānugatiṃ āpajjamāno sāliṃ āhāsi sakideva aṭṭhāhāya, ‘evampi kira, bho, sādhū’ti.
‘‘ਯਤੋ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਧਿਕਾਰਕਂ ਸਾਲਿਂ ਉਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ। ਅਥ ਕਣੋਪਿ ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿ, ਥੁਸੋਪਿ ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿ; ਲੂਨਮ੍ਪਿ ਨਪ੍ਪਟਿવਿਰੂਲ਼੍ਹਂ , ਅਪਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ, ਸਣ੍ਡਸਣ੍ਡਾ ਸਾਲਯੋ ਅਟ੍ਠਂਸੁ।
‘‘Yato kho te, vāseṭṭha, sattā sannidhikārakaṃ sāliṃ upakkamiṃsu paribhuñjituṃ. Atha kaṇopi taṇḍulaṃ pariyonandhi, thusopi taṇḍulaṃ pariyonandhi; lūnampi nappaṭivirūḷhaṃ , apadānaṃ paññāyittha, saṇḍasaṇḍā sālayo aṭṭhaṃsu.
ਸਾਲਿવਿਭਾਗੋ
Sālivibhāgo
੧੨੮. ‘‘ਅਥ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ, ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਿਂਸੁ – ‘ਪਾਪਕਾ વਤ, ਭੋ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਪਾਤੁਭੂਤਾ। ਮਯਞ੍ਹਿ ਪੁਬ੍ਬੇ ਮਨੋਮਯਾ ਅਹੁਮ੍ਹਾ ਪੀਤਿਭਕ੍ਖਾ ਸਯਂਪਭਾ ਅਨ੍ਤਲਿਕ੍ਖਚਰਾ ਸੁਭਟ੍ਠਾਯਿਨੋ, ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਮ੍ਹਾ। ਤੇਸਂ ਨੋ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਦਾਚਿ ਕਰਹਚਿ ਦੀਘਸ੍ਸ ਅਦ੍ਧੁਨੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਰਸਪਥવੀ ਉਦਕਸ੍ਮਿਂ ਸਮਤਨਿ। ਸਾ ਅਹੋਸਿ વਣ੍ਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ। ਤੇ ਮਯਂ ਰਸਪਥવਿਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਆਲੁਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਉਪਕ੍ਕਮਿਮ੍ਹ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ, ਤੇਸਂ ਨੋ ਰਸਪਥવਿਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਆਲੁਪ੍ਪਕਾਰਕਂ ਉਪਕ੍ਕਮਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਸਯਂਪਭਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ। ਸਯਂਪਭਾਯ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਪਾਤੁਰਹੇਸੁਂ, ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇਸੁ ਪਾਤੁਭੂਤੇਸੁ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਿ ਤਾਰਕਰੂਪਾਨਿ ਪਾਤੁਰਹੇਸੁਂ, ਨਕ੍ਖਤ੍ਤੇਸੁ ਤਾਰਕਰੂਪੇਸੁ ਪਾਤੁਭੂਤੇਸੁ ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿવਾ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ, ਰਤ੍ਤਿਨ੍ਦਿવੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇਸੁ ਮਾਸਡ੍ਢਮਾਸਾ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ। ਮਾਸਡ੍ਢਮਾਸੇਸੁ ਪਞ੍ਞਾਯਮਾਨੇਸੁ ਉਤੁਸਂવਚ੍ਛਰਾ ਪਞ੍ਞਾਯਿਂਸੁ। ਤੇ ਮਯਂ ਰਸਪਥવਿਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਮ੍ਹਾ। ਤੇਸਂ ਨੋ ਪਾਪਕਾਨਂਯੇવ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾવਾ ਰਸਪਥવੀ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ। ਰਸਪਥવਿਯਾ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਭੂਮਿਪਪ੍ਪਟਕੋ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਸੋ ਅਹੋਸਿ વਣ੍ਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ। ਤੇ ਮਯਂ ਭੂਮਿਪਪ੍ਪਟਕਂ ਉਪਕ੍ਕਮਿਮ੍ਹ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ। ਤੇ ਮਯਂ ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਮ੍ਹਾ। ਤੇਸਂ ਨੋ ਪਾਪਕਾਨਂਯੇવ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾવਾ ਭੂਮਿਪਪ੍ਪਟਕੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ। ਭੂਮਿਪਪ੍ਪਟਕੇ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤੇ ਪਦਾਲਤਾ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ। ਸਾ ਅਹੋਸਿ વਣ੍ਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਗਨ੍ਧਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਰਸਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ। ਤੇ ਮਯਂ ਪਦਾਲਤਂ ਉਪਕ੍ਕਮਿਮ੍ਹ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ। ਤੇ ਮਯਂ ਤਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਮ੍ਹਾ। ਤੇਸਂ ਨੋ ਪਾਪਕਾਨਂਯੇવ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾવਾ ਪਦਾਲਤਾ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ। ਪਦਾਲਤਾਯ ਅਨ੍ਤਰਹਿਤਾਯ ਅਕਟ੍ਠਪਾਕੋ ਸਾਲਿ ਪਾਤੁਰਹੋਸਿ ਅਕਣੋ ਅਥੁਸੋ ਸੁਦ੍ਧੋ ਸੁਗਨ੍ਧੋ ਤਣ੍ਡੁਲਪ੍ਫਲੋ। ਯਂ ਤਂ ਸਾਯਂ ਸਾਯਮਾਸਾਯ ਆਹਰਾਮ, ਪਾਤੋ ਤਂ ਹੋਤਿ ਪਕ੍ਕਂ ਪਟਿવਿਰੂਲ਼੍ਹਂ। ਯਂ ਤਂ ਪਾਤੋ ਪਾਤਰਾਸਾਯ ਆਹਰਾਮ, ਸਾਯਂ ਤਂ ਹੋਤਿ ਪਕ੍ਕਂ ਪਟਿવਿਰੂਲ਼੍ਹਂ। ਨਾਪਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ। ਤੇ ਮਯਂ ਅਕਟ੍ਠਪਾਕਂ ਸਾਲਿਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਾ ਤਂਭਕ੍ਖਾ ਤਦਾਹਾਰਾ ਚਿਰਂ ਦੀਘਮਦ੍ਧਾਨਂ ਅਟ੍ਠਮ੍ਹਾ। ਤੇਸਂ ਨੋ ਪਾਪਕਾਨਂਯੇવ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਾਤੁਭਾવਾ ਕਣੋਪਿ ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿ, ਥੁਸੋਪਿ ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਿ, ਲੂਨਮ੍ਪਿ ਨਪ੍ਪਟਿવਿਰੂਲ਼੍ਹਂ, ਅਪਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਿਤ੍ਥ, ਸਣ੍ਡਸਣ੍ਡਾ ਸਾਲਯੋ ਠਿਤਾ। ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਸਾਲਿਂ વਿਭਜੇਯ੍ਯਾਮ, ਮਰਿਯਾਦਂ ਠਪੇਯ੍ਯਾਮਾ’ਤਿ! ਅਥ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਸਾਲਿਂ વਿਭਜਿਂਸੁ, ਮਰਿਯਾਦਂ ਠਪੇਸੁਂ।
128. ‘‘Atha kho te, vāseṭṭha, sattā sannipatiṃsu, sannipatitvā anutthuniṃsu – ‘pāpakā vata, bho, dhammā sattesu pātubhūtā. Mayañhi pubbe manomayā ahumhā pītibhakkhā sayaṃpabhā antalikkhacarā subhaṭṭhāyino, ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhamhā. Tesaṃ no amhākaṃ kadāci karahaci dīghassa addhuno accayena rasapathavī udakasmiṃ samatani. Sā ahosi vaṇṇasampannā gandhasampannā rasasampannā. Te mayaṃ rasapathaviṃ hatthehi āluppakārakaṃ upakkamimha paribhuñjituṃ, tesaṃ no rasapathaviṃ hatthehi āluppakārakaṃ upakkamataṃ paribhuñjituṃ sayaṃpabhā antaradhāyi. Sayaṃpabhāya antarahitāya candimasūriyā pāturahesuṃ, candimasūriyesu pātubhūtesu nakkhattāni tārakarūpāni pāturahesuṃ, nakkhattesu tārakarūpesu pātubhūtesu rattindivā paññāyiṃsu, rattindivesu paññāyamānesu māsaḍḍhamāsā paññāyiṃsu. Māsaḍḍhamāsesu paññāyamānesu utusaṃvaccharā paññāyiṃsu. Te mayaṃ rasapathaviṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhamhā. Tesaṃ no pāpakānaṃyeva akusalānaṃ dhammānaṃ pātubhāvā rasapathavī antaradhāyi. Rasapathaviyā antarahitāya bhūmipappaṭako pāturahosi. So ahosi vaṇṇasampanno gandhasampanno rasasampanno. Te mayaṃ bhūmipappaṭakaṃ upakkamimha paribhuñjituṃ. Te mayaṃ taṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhamhā. Tesaṃ no pāpakānaṃyeva akusalānaṃ dhammānaṃ pātubhāvā bhūmipappaṭako antaradhāyi. Bhūmipappaṭake antarahite padālatā pāturahosi. Sā ahosi vaṇṇasampannā gandhasampannā rasasampannā. Te mayaṃ padālataṃ upakkamimha paribhuñjituṃ. Te mayaṃ taṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhamhā. Tesaṃ no pāpakānaṃyeva akusalānaṃ dhammānaṃ pātubhāvā padālatā antaradhāyi. Padālatāya antarahitāya akaṭṭhapāko sāli pāturahosi akaṇo athuso suddho sugandho taṇḍulapphalo. Yaṃ taṃ sāyaṃ sāyamāsāya āharāma, pāto taṃ hoti pakkaṃ paṭivirūḷhaṃ. Yaṃ taṃ pāto pātarāsāya āharāma, sāyaṃ taṃ hoti pakkaṃ paṭivirūḷhaṃ. Nāpadānaṃ paññāyittha. Te mayaṃ akaṭṭhapākaṃ sāliṃ paribhuñjantā taṃbhakkhā tadāhārā ciraṃ dīghamaddhānaṃ aṭṭhamhā. Tesaṃ no pāpakānaṃyeva akusalānaṃ dhammānaṃ pātubhāvā kaṇopi taṇḍulaṃ pariyonandhi, thusopi taṇḍulaṃ pariyonandhi, lūnampi nappaṭivirūḷhaṃ, apadānaṃ paññāyittha, saṇḍasaṇḍā sālayo ṭhitā. Yaṃnūna mayaṃ sāliṃ vibhajeyyāma, mariyādaṃ ṭhapeyyāmā’ti! Atha kho te, vāseṭṭha, sattā sāliṃ vibhajiṃsu, mariyādaṃ ṭhapesuṃ.
੧੨੯. ‘‘ਅਥ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਸਤ੍ਤੋ ਲੋਲਜਾਤਿਕੋ ਸਕਂ ਭਾਗਂ ਪਰਿਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ 57 ਭਾਗਂ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ। ਤਮੇਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘ਪਾਪਕਂ વਤ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਕਰੋਸਿ, ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮ ਸਕਂ ਭਾਗਂ ਪਰਿਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਾਗਂ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਸਿ। ਮਾਸ੍ਸੁ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਪੁਨਪਿ ਏવਰੂਪਮਕਾਸੀ’ਤਿ। ‘ਏવਂ, ਭੋ’ਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੋ ਸਤ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸਿ। ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੋ ਸਤ੍ਤੋ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਮ੍ਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੋ ਸਤ੍ਤੋ ਸਕਂ ਭਾਗਂ ਪਰਿਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਾਗਂ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿ। ਤਮੇਨਂ ਅਗ੍ਗਹੇਸੁਂ, ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘ਪਾਪਕਂ વਤ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਕਰੋਸਿ, ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮ ਸਕਂ ਭਾਗਂ ਪਰਿਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਭਾਗਂ ਅਦਿਨ੍ਨਂ ਆਦਿਯਿਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਸਿ। ਮਾਸ੍ਸੁ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਪੁਨਪਿ ਏવਰੂਪਮਕਾਸੀ’ਤਿ। ਅਞ੍ਞੇ ਪਾਣਿਨਾ ਪਹਰਿਂਸੁ, ਅਞ੍ਞੇ ਲੇਡ੍ਡੁਨਾ ਪਹਰਿਂਸੁ, ਅਞ੍ਞੇ ਦਣ੍ਡੇਨ ਪਹਰਿਂਸੁ। ਤਦਗ੍ਗੇ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਗਰਹਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਮੁਸਾવਾਦੋ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਦਣ੍ਡਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ।
129. ‘‘Atha kho, vāseṭṭha, aññataro satto lolajātiko sakaṃ bhāgaṃ parirakkhanto aññataraṃ 58 bhāgaṃ adinnaṃ ādiyitvā paribhuñji. Tamenaṃ aggahesuṃ, gahetvā etadavocuṃ – ‘pāpakaṃ vata, bho satta, karosi, yatra hi nāma sakaṃ bhāgaṃ parirakkhanto aññataraṃ bhāgaṃ adinnaṃ ādiyitvā paribhuñjasi. Māssu, bho satta, punapi evarūpamakāsī’ti. ‘Evaṃ, bho’ti kho, vāseṭṭha, so satto tesaṃ sattānaṃ paccassosi. Dutiyampi kho, vāseṭṭha, so satto…pe… tatiyampi kho, vāseṭṭha, so satto sakaṃ bhāgaṃ parirakkhanto aññataraṃ bhāgaṃ adinnaṃ ādiyitvā paribhuñji. Tamenaṃ aggahesuṃ, gahetvā etadavocuṃ – ‘pāpakaṃ vata, bho satta, karosi, yatra hi nāma sakaṃ bhāgaṃ parirakkhanto aññataraṃ bhāgaṃ adinnaṃ ādiyitvā paribhuñjasi. Māssu, bho satta, punapi evarūpamakāsī’ti. Aññe pāṇinā pahariṃsu, aññe leḍḍunā pahariṃsu, aññe daṇḍena pahariṃsu. Tadagge kho, vāseṭṭha, adinnādānaṃ paññāyati, garahā paññāyati, musāvādo paññāyati, daṇḍādānaṃ paññāyati.
ਮਹਾਸਮ੍ਮਤਰਾਜਾ
Mahāsammatarājā
੧੩੦. ‘‘ਅਥ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਂਸੁ, ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਅਨੁਤ੍ਥੁਨਿਂਸੁ – ‘ਪਾਪਕਾ વਤ ਭੋ ਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਪਾਤੁਭੂਤਾ, ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਰਹਾ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਮੁਸਾવਾਦੋ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਦਣ੍ਡਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ। ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਏਕਂ ਸਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਨੇਯ੍ਯਾਮ, ਯੋ ਨੋ ਸਮ੍ਮਾ ਖੀਯਿਤਬ੍ਬਂ ਖੀਯੇਯ੍ਯ, ਸਮ੍ਮਾ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਂ ਗਰਹੇਯ੍ਯ, ਸਮ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਯ੍ਯ। ਮਯਂ ਪਨਸ੍ਸ ਸਾਲੀਨਂ ਭਾਗਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ।
130. ‘‘Atha kho te, vāseṭṭha, sattā sannipatiṃsu, sannipatitvā anutthuniṃsu – ‘pāpakā vata bho dhammā sattesu pātubhūtā, yatra hi nāma adinnādānaṃ paññāyissati, garahā paññāyissati, musāvādo paññāyissati, daṇḍādānaṃ paññāyissati. Yaṃnūna mayaṃ ekaṃ sattaṃ sammanneyyāma, yo no sammā khīyitabbaṃ khīyeyya, sammā garahitabbaṃ garaheyya, sammā pabbājetabbaṃ pabbājeyya. Mayaṃ panassa sālīnaṃ bhāgaṃ anuppadassāmā’ti.
‘‘ਅਥ ਖੋ ਤੇ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾ ਯੋ ਨੇਸਂ ਸਤ੍ਤੋ ਅਭਿਰੂਪਤਰੋ ਚ ਦਸ੍ਸਨੀਯਤਰੋ ਚ ਪਾਸਾਦਿਕਤਰੋ ਚ ਮਹੇਸਕ੍ਖਤਰੋ ਚ ਤਂ ਸਤ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏਤਦવੋਚੁਂ – ‘ਏਹਿ, ਭੋ ਸਤ੍ਤ, ਸਮ੍ਮਾ ਖੀਯਿਤਬ੍ਬਂ ਖੀਯ, ਸਮ੍ਮਾ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਂ ਗਰਹ, ਸਮ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਹਿ। ਮਯਂ ਪਨ ਤੇ ਸਾਲੀਨਂ ਭਾਗਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦਸ੍ਸਾਮਾ’ਤਿ। ‘ਏવਂ, ਭੋ’ਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੋ ਸਤ੍ਤੋ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾ ਖੀਯਿਤਬ੍ਬਂ ਖੀਯਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਗਰਹਿਤਬ੍ਬਂ ਗਰਹਿ, ਸਮ੍ਮਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬਂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ। ਤੇ ਪਨਸ੍ਸ ਸਾਲੀਨਂ ਭਾਗਂ ਅਨੁਪ੍ਪਦਂਸੁ।
‘‘Atha kho te, vāseṭṭha, sattā yo nesaṃ satto abhirūpataro ca dassanīyataro ca pāsādikataro ca mahesakkhataro ca taṃ sattaṃ upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘ehi, bho satta, sammā khīyitabbaṃ khīya, sammā garahitabbaṃ garaha, sammā pabbājetabbaṃ pabbājehi. Mayaṃ pana te sālīnaṃ bhāgaṃ anuppadassāmā’ti. ‘Evaṃ, bho’ti kho, vāseṭṭha, so satto tesaṃ sattānaṃ paṭissuṇitvā sammā khīyitabbaṃ khīyi, sammā garahitabbaṃ garahi, sammā pabbājetabbaṃ pabbājesi. Te panassa sālīnaṃ bhāgaṃ anuppadaṃsu.
੧੩੧. ‘‘ਮਹਾਜਨਸਮ੍ਮਤੋਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ‘ਮਹਾਸਮ੍ਮਤੋ, ਮਹਾਸਮ੍ਮਤੋ’ ਤ੍વੇવ ਪਠਮਂ ਅਕ੍ਖਰਂ ਉਪਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ। ਖੇਤ੍ਤਾਨਂ ਅਧਿਪਤੀਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ, ਖਤ੍ਤਿਯੋ’ ਤ੍વੇવ ਦੁਤਿਯਂ ਅਕ੍ਖਰਂ ਉਪਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ। ਧਮ੍ਮੇਨ ਪਰੇ ਰਞ੍ਜੇਤੀਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ‘ਰਾਜਾ, ਰਾਜਾ’ ਤ੍વੇવ ਤਤਿਯਂ ਅਕ੍ਖਰਂ ਉਪਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ। ਇਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਖਤ੍ਤਿਯਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਪੋਰਾਣੇਨ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞੇਨ ਅਕ੍ਖਰੇਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਅਹੋਸਿ ਤੇਸਂਯੇવ ਸਤ੍ਤਾਨਂ, ਅਨਞ੍ਞੇਸਂ। ਸਦਿਸਾਨਂਯੇવ, ਨੋ ਅਸਦਿਸਾਨਂ। ਧਮ੍ਮੇਨੇવ, ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨ। ਧਮ੍ਮੋ ਹਿ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਞ੍ਚ।
131. ‘‘Mahājanasammatoti kho, vāseṭṭha, ‘mahāsammato, mahāsammato’ tveva paṭhamaṃ akkharaṃ upanibbattaṃ. Khettānaṃ adhipatīti kho, vāseṭṭha, ‘khattiyo, khattiyo’ tveva dutiyaṃ akkharaṃ upanibbattaṃ. Dhammena pare rañjetīti kho, vāseṭṭha, ‘rājā, rājā’ tveva tatiyaṃ akkharaṃ upanibbattaṃ. Iti kho, vāseṭṭha, evametassa khattiyamaṇḍalassa porāṇena aggaññena akkharena abhinibbatti ahosi tesaṃyeva sattānaṃ, anaññesaṃ. Sadisānaṃyeva, no asadisānaṃ. Dhammeneva, no adhammena. Dhammo hi, vāseṭṭha, seṭṭho janetasmiṃ diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañca.
ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਣ੍ਡਲਂ
Brāhmaṇamaṇḍalaṃ
੧੩੨. ‘‘ਅਥ ਖੋ ਤੇਸਂ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾਨਂਯੇવ 59 ਏਕਚ੍ਚਾਨਂ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘ਪਾਪਕਾ વਤ, ਭੋ, ਧਮ੍ਮਾ ਸਤ੍ਤੇਸੁ ਪਾਤੁਭੂਤਾ, ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਗਰਹਾ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਮੁਸਾવਾਦੋ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਦਣ੍ਡਾਦਾਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ, ਪਬ੍ਬਾਜਨਂ ਪਞ੍ਞਾਯਿਸ੍ਸਤਿ। ਯਂਨੂਨ ਮਯਂ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ વਾਹੇਯ੍ਯਾਮਾ’ਤਿ। ਤੇ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ વਾਹੇਸੁਂ । ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ વਾਹੇਨ੍ਤੀਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ’ ਤ੍વੇવ ਪਠਮਂ ਅਕ੍ਖਰਂ ਉਪਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ। ਤੇ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਪਣ੍ਣਕੁਟਿਯੋ ਕਰਿਤ੍વਾ ਪਣ੍ਣਕੁਟੀਸੁ ਝਾਯਨ੍ਤਿ વੀਤਙ੍ਗਾਰਾ વੀਤਧੂਮਾ ਪਨ੍ਨਮੁਸਲਾ ਸਾਯਂ ਸਾਯਮਾਸਾਯ ਪਾਤੋ ਪਾਤਰਾਸਾਯ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਓਸਰਨ੍ਤਿ ਘਾਸਮੇਸਮਾਨਾ 60। ਤੇ ਘਾਸਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਪੁਨਦੇવ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਪਣ੍ਣਕੁਟੀਸੁ ਝਾਯਨ੍ਤਿ। ਤਮੇਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦਿਸ੍વਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਇਮੇ ਖੋ, ਭੋ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਪਣ੍ਣਕੁਟਿਯੋ ਕਰਿਤ੍વਾ ਪਣ੍ਣਕੁਟੀਸੁ ਝਾਯਨ੍ਤਿ, વੀਤਙ੍ਗਾਰਾ વੀਤਧੂਮਾ ਪਨ੍ਨਮੁਸਲਾ ਸਾਯਂ ਸਾਯਮਾਸਾਯ ਪਾਤੋ ਪਾਤਰਾਸਾਯ ਗਾਮਨਿਗਮਰਾਜਧਾਨਿਯੋ ਓਸਰਨ੍ਤਿ ਘਾਸਮੇਸਮਾਨਾ। ਤੇ ਘਾਸਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਪੁਨਦੇવ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਪਣ੍ਣਕੁਟੀਸੁ ਝਾਯਨ੍ਤੀ’ਤਿ, ਝਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਖੋ 61, વਾਸੇਟ੍ਠ, ‘ਝਾਯਕਾ, ਝਾਯਕਾ’ ਤ੍વੇવ ਦੁਤਿਯਂ ਅਕ੍ਖਰਂ ਉਪਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ। ਤੇਸਂਯੇવ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਪਣ੍ਣਕੁਟੀਸੁ ਤਂ ਝਾਨਂ ਅਨਭਿਸਮ੍ਭੁਣਮਾਨਾ 62 ਗਾਮਸਾਮਨ੍ਤਂ ਨਿਗਮਸਾਮਨ੍ਤਂ ਓਸਰਿਤ੍વਾ ਗਨ੍ਥੇ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਅਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਤਮੇਨਂ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਦਿਸ੍વਾ ਏવਮਾਹਂਸੁ – ‘ਇਮੇ ਖੋ, ਭੋ, ਸਤ੍ਤਾ ਅਰਞ੍ਞਾਯਤਨੇ ਪਣ੍ਣਕੁਟੀਸੁ ਤਂ ਝਾਨਂ ਅਨਭਿਸਮ੍ਭੁਣਮਾਨਾ ਗਾਮਸਾਮਨ੍ਤਂ ਨਿਗਮਸਾਮਨ੍ਤਂ ਓਸਰਿਤ੍વਾ ਗਨ੍ਥੇ ਕਰੋਨ੍ਤਾ ਅਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਨ ਦਾਨਿਮੇ ਝਾਯਨ੍ਤੀ’ਤਿ। ਨ ਦਾਨਿਮੇ 63 ਝਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ‘ਅਜ੍ਝਾਯਕਾ ਅਜ੍ਝਾਯਕਾ’ ਤ੍વੇવ ਤਤਿਯਂ ਅਕ੍ਖਰਂ ਉਪਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ। ਹੀਨਸਮ੍ਮਤਂ ਖੋ ਪਨ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਹੋਤਿ, ਤਦੇਤਰਹਿ ਸੇਟ੍ਠਸਮ੍ਮਤਂ। ਇਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਪੋਰਾਣੇਨ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞੇਨ ਅਕ੍ਖਰੇਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਅਹੋਸਿ ਤੇਸਂਯੇવ ਸਤ੍ਤਾਨਂ , ਅਨਞ੍ਞੇਸਂ ਸਦਿਸਾਨਂਯੇવ ਨੋ ਅਸਦਿਸਾਨਂ ਧਮ੍ਮੇਨੇવ , ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨ। ਧਮ੍ਮੋ ਹਿ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਞ੍ਚ।
132. ‘‘Atha kho tesaṃ, vāseṭṭha, sattānaṃyeva 64 ekaccānaṃ etadahosi – ‘pāpakā vata, bho, dhammā sattesu pātubhūtā, yatra hi nāma adinnādānaṃ paññāyissati, garahā paññāyissati, musāvādo paññāyissati, daṇḍādānaṃ paññāyissati, pabbājanaṃ paññāyissati. Yaṃnūna mayaṃ pāpake akusale dhamme vāheyyāmā’ti. Te pāpake akusale dhamme vāhesuṃ . Pāpake akusale dhamme vāhentīti kho, vāseṭṭha, ‘brāhmaṇā, brāhmaṇā’ tveva paṭhamaṃ akkharaṃ upanibbattaṃ. Te araññāyatane paṇṇakuṭiyo karitvā paṇṇakuṭīsu jhāyanti vītaṅgārā vītadhūmā pannamusalā sāyaṃ sāyamāsāya pāto pātarāsāya gāmanigamarājadhāniyo osaranti ghāsamesamānā 65. Te ghāsaṃ paṭilabhitvā punadeva araññāyatane paṇṇakuṭīsu jhāyanti. Tamenaṃ manussā disvā evamāhaṃsu – ‘ime kho, bho, sattā araññāyatane paṇṇakuṭiyo karitvā paṇṇakuṭīsu jhāyanti, vītaṅgārā vītadhūmā pannamusalā sāyaṃ sāyamāsāya pāto pātarāsāya gāmanigamarājadhāniyo osaranti ghāsamesamānā. Te ghāsaṃ paṭilabhitvā punadeva araññāyatane paṇṇakuṭīsu jhāyantī’ti, jhāyantīti kho 66, vāseṭṭha, ‘jhāyakā, jhāyakā’ tveva dutiyaṃ akkharaṃ upanibbattaṃ. Tesaṃyeva kho, vāseṭṭha, sattānaṃ ekacce sattā araññāyatane paṇṇakuṭīsu taṃ jhānaṃ anabhisambhuṇamānā 67 gāmasāmantaṃ nigamasāmantaṃ osaritvā ganthe karontā acchanti. Tamenaṃ manussā disvā evamāhaṃsu – ‘ime kho, bho, sattā araññāyatane paṇṇakuṭīsu taṃ jhānaṃ anabhisambhuṇamānā gāmasāmantaṃ nigamasāmantaṃ osaritvā ganthe karontā acchanti, na dānime jhāyantī’ti. Na dānime 68 jhāyantīti kho, vāseṭṭha, ‘ajjhāyakā ajjhāyakā’ tveva tatiyaṃ akkharaṃ upanibbattaṃ. Hīnasammataṃ kho pana, vāseṭṭha, tena samayena hoti, tadetarahi seṭṭhasammataṃ. Iti kho, vāseṭṭha, evametassa brāhmaṇamaṇḍalassa porāṇena aggaññena akkharena abhinibbatti ahosi tesaṃyeva sattānaṃ , anaññesaṃ sadisānaṃyeva no asadisānaṃ dhammeneva , no adhammena. Dhammo hi, vāseṭṭha, seṭṭho janetasmiṃ diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañca.
વੇਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਂ
Vessamaṇḍalaṃ
੧੩੩. ‘‘ਤੇਸਂਯੇવ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਏਕਚ੍ਚੇ ਸਤ੍ਤਾ ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਮਾਦਾਯ વਿਸੁਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ 69 ਪਯੋਜੇਸੁਂ। ਮੇਥੁਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸਮਾਦਾਯ વਿਸੁਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਪਯੋਜੇਨ੍ਤੀਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ‘વੇਸ੍ਸਾ, વੇਸ੍ਸਾ’ ਤ੍વੇવ ਅਕ੍ਖਰਂ ਉਪਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ। ਇਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਏવਮੇਤਸ੍ਸ વੇਸ੍ਸਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਪੋਰਾਣੇਨ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞੇਨ ਅਕ੍ਖਰੇਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਅਹੋਸਿ ਤੇਸਞ੍ਞੇવ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞੇਸਂ ਸਦਿਸਾਨਂਯੇવ , ਨੋ ਅਸਦਿਸਾਨਂ, ਧਮ੍ਮੇਨੇવ ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨ। ਧਮ੍ਮੋ ਹਿ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਞ੍ਚ।
133. ‘‘Tesaṃyeva kho, vāseṭṭha, sattānaṃ ekacce sattā methunaṃ dhammaṃ samādāya visukammante 70 payojesuṃ. Methunaṃ dhammaṃ samādāya visukammante payojentīti kho, vāseṭṭha, ‘vessā, vessā’ tveva akkharaṃ upanibbattaṃ. Iti kho, vāseṭṭha, evametassa vessamaṇḍalassa porāṇena aggaññena akkharena abhinibbatti ahosi tesaññeva sattānaṃ anaññesaṃ sadisānaṃyeva , no asadisānaṃ, dhammeneva no adhammena. Dhammo hi, vāseṭṭha, seṭṭho janetasmiṃ diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañca.
ਸੁਦ੍ਦਮਣ੍ਡਲਂ
Suddamaṇḍalaṃ
੧੩੪. ‘‘ਤੇਸਞ੍ਞੇવ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਯੇ ਤੇ ਸਤ੍ਤਾ ਅવਸੇਸਾ ਤੇ ਲੁਦ੍ਦਾਚਾਰਾ ਖੁਦ੍ਦਾਚਾਰਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਲੁਦ੍ਦਾਚਾਰਾ ਖੁਦ੍ਦਾਚਾਰਾਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ‘ਸੁਦ੍ਦਾ, ਸੁਦ੍ਦਾ’ ਤ੍વੇવ ਅਕ੍ਖਰਂ ਉਪਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਂ। ਇਤਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਸੁਦ੍ਦਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਪੋਰਾਣੇਨ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞੇਨ ਅਕ੍ਖਰੇਨ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਅਹੋਸਿ ਤੇਸਂਯੇવ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞੇਸਂ, ਸਦਿਸਾਨਂਯੇવ ਨੋ ਅਸਦਿਸਾਨਂ, ਧਮ੍ਮੇਨੇવ, ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨ। ਧਮ੍ਮੋ ਹਿ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਞ੍ਚ।
134. ‘‘Tesaññeva kho, vāseṭṭha, sattānaṃ ye te sattā avasesā te luddācārā khuddācārā ahesuṃ. Luddācārā khuddācārāti kho, vāseṭṭha, ‘suddā, suddā’ tveva akkharaṃ upanibbattaṃ. Iti kho, vāseṭṭha, evametassa suddamaṇḍalassa porāṇena aggaññena akkharena abhinibbatti ahosi tesaṃyeva sattānaṃ anaññesaṃ, sadisānaṃyeva no asadisānaṃ, dhammeneva, no adhammena. Dhammo hi, vāseṭṭha, seṭṭho janetasmiṃ diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañca.
੧੩੫. ‘‘ਅਹੁ ਖੋ ਸੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਮਯੋ, ਯਂ ਖਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਸਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਗਰਹਮਾਨੋ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ – ‘ਸਮਣੋ ਭવਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ…ਪੇ॰… વੇਸ੍ਸੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ…ਪੇ॰… ਸੁਦ੍ਦੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਕਂ ਧਮ੍ਮਂ ਗਰਹਮਾਨੋ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਤਿ – ‘ਸਮਣੋ ਭવਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਚਤੂਹਿ ਮਣ੍ਡਲੇਹਿ ਸਮਣਮਣ੍ਡਲਸ੍ਸ ਅਭਿਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿ ਅਹੋਸਿ, ਤੇਸਂਯੇવ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਅਨਞ੍ਞੇਸਂ, ਸਦਿਸਾਨਂਯੇવ ਨੋ ਅਸਦਿਸਾਨਂ, ਧਮ੍ਮੇਨੇવ ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨ। ਧਮ੍ਮੋ ਹਿ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਞ੍ਚ।
135. ‘‘Ahu kho so, vāseṭṭha, samayo, yaṃ khattiyopi sakaṃ dhammaṃ garahamāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati – ‘samaṇo bhavissāmī’ti. Brāhmaṇopi kho, vāseṭṭha…pe… vessopi kho, vāseṭṭha…pe… suddopi kho, vāseṭṭha, sakaṃ dhammaṃ garahamāno agārasmā anagāriyaṃ pabbajati – ‘samaṇo bhavissāmī’ti. Imehi kho, vāseṭṭha, catūhi maṇḍalehi samaṇamaṇḍalassa abhinibbatti ahosi, tesaṃyeva sattānaṃ anaññesaṃ, sadisānaṃyeva no asadisānaṃ, dhammeneva no adhammena. Dhammo hi, vāseṭṭha, seṭṭho janetasmiṃ diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañca.
ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਾਦਿਕਥਾ
Duccaritādikathā
੧੩੬. ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ વਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨੋ 71 ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਹੇਤੁ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ…ਪੇ॰… વੇਸ੍ਸੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ… ਸੁਦ੍ਦੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ… ਸਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਕਾਯੇਨ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ વਾਚਾਯ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਦੁਚ੍ਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨੋ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਹੇਤੁ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਅਪਾਯਂ ਦੁਗ੍ਗਤਿਂ વਿਨਿਪਾਤਂ ਨਿਰਯਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ।
136. ‘‘Khattiyopi kho, vāseṭṭha, kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā micchādiṭṭhiko micchādiṭṭhikammasamādāno 72 micchādiṭṭhikammasamādānahetu kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Brāhmaṇopi kho, vāseṭṭha…pe… vessopi kho, vāseṭṭha… suddopi kho, vāseṭṭha… samaṇopi kho, vāseṭṭha, kāyena duccaritaṃ caritvā vācāya duccaritaṃ caritvā manasā duccaritaṃ caritvā micchādiṭṭhiko micchādiṭṭhikammasamādāno micchādiṭṭhikammasamādānahetu kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.
‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਕਾਯੇਨ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ વਾਚਾਯ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨੋ 73 ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਹੇਤੁ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ…ਪੇ॰… વੇਸ੍ਸੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ… ਸੁਦ੍ਦੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ… ਸਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਕਾਯੇਨ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ વਾਚਾਯ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨੋ ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਹੇਤੁ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜਤਿ।
‘‘Khattiyopi kho, vāseṭṭha, kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā sammādiṭṭhiko sammādiṭṭhikammasamādāno 74 sammādiṭṭhikammasamādānahetu kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Brāhmaṇopi kho, vāseṭṭha…pe… vessopi kho, vāseṭṭha… suddopi kho, vāseṭṭha… samaṇopi kho, vāseṭṭha, kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā sammādiṭṭhiko sammādiṭṭhikammasamādāno sammādiṭṭhikammasamādānahetu kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.
੧੩੭. ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਕਾਯੇਨ ਦ੍વਯਕਾਰੀ, વਾਚਾਯ ਦ੍વਯਕਾਰੀ, ਮਨਸਾ ਦ੍વਯਕਾਰੀ, વਿਮਿਸ੍ਸਦਿਟ੍ਠਿਕੋ વਿਮਿਸ੍ਸਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨੋ વਿਮਿਸ੍ਸਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਹੇਤੁ 75 ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਹੋਤਿ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ …ਪੇ॰… વੇਸ੍ਸੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ… ਸੁਦ੍ਦੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ… ਸਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਕਾਯੇਨ ਦ੍વਯਕਾਰੀ , વਾਚਾਯ ਦ੍વਯਕਾਰੀ, ਮਨਸਾ ਦ੍વਯਕਾਰੀ, વਿਮਿਸ੍ਸਦਿਟ੍ਠਿਕੋ વਿਮਿਸ੍ਸਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨੋ વਿਮਿਸ੍ਸਦਿਟ੍ਠਿਕਮ੍ਮਸਮਾਦਾਨਹੇਤੁ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਹੋਤਿ।
137. ‘‘Khattiyopi kho, vāseṭṭha, kāyena dvayakārī, vācāya dvayakārī, manasā dvayakārī, vimissadiṭṭhiko vimissadiṭṭhikammasamādāno vimissadiṭṭhikammasamādānahetu 76 kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sukhadukkhappaṭisaṃvedī hoti. Brāhmaṇopi kho, vāseṭṭha …pe… vessopi kho, vāseṭṭha… suddopi kho, vāseṭṭha… samaṇopi kho, vāseṭṭha, kāyena dvayakārī , vācāya dvayakārī, manasā dvayakārī, vimissadiṭṭhiko vimissadiṭṭhikammasamādāno vimissadiṭṭhikammasamādānahetu kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sukhadukkhappaṭisaṃvedī hoti.
ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਭਾવਨਾ
Bodhipakkhiyabhāvanā
੧੩੮. ‘‘ਖਤ੍ਤਿਯੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਕਾਯੇਨ ਸਂવੁਤੋ વਾਚਾਯ ਸਂવੁਤੋ ਮਨਸਾ ਸਂવੁਤੋ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾવਨਮਨ੍વਾਯ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ 77। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ…ਪੇ॰… વੇਸ੍ਸੋਪਿ ਖੋ વਾਸੇਟ੍ਠ… ਸੁਦ੍ਦੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ … ਸਮਣੋਪਿ ਖੋ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਕਾਯੇਨ ਸਂવੁਤੋ વਾਚਾਯ ਸਂવੁਤੋ ਮਨਸਾ ਸਂવੁਤੋ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਬੋਧਿਪਕ੍ਖਿਯਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਭਾવਨਮਨ੍વਾਯ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਤਿ।
138. ‘‘Khattiyopi kho, vāseṭṭha, kāyena saṃvuto vācāya saṃvuto manasā saṃvuto sattannaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanamanvāya diṭṭheva dhamme parinibbāyati 78. Brāhmaṇopi kho, vāseṭṭha…pe… vessopi kho vāseṭṭha… suddopi kho, vāseṭṭha … samaṇopi kho, vāseṭṭha, kāyena saṃvuto vācāya saṃvuto manasā saṃvuto sattannaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanamanvāya diṭṭheva dhamme parinibbāyati.
੧੩੯. ‘‘ਇਮੇਸਞ੍ਹਿ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਣ੍ਣਾਨਂ ਯੋ ਹੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਹਂ ਖੀਣਾਸવੋ વੁਸਿਤવਾ ਕਤਕਰਣੀਯੋ ਓਹਿਤਭਾਰੋ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਸਦਤ੍ਥੋ ਪਰਿਕ੍ਖੀਣਭવਸਂਯੋਜਨੋ ਸਮ੍ਮਦਞ੍ਞਾ વਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸੋ ਨੇਸਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ ਧਮ੍ਮੇਨੇવ। ਨੋ ਅਧਮ੍ਮੇਨ। ਧਮ੍ਮੋ ਹਿ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇ ਚੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਅਭਿਸਮ੍ਪਰਾਯਞ੍ਚ।
139. ‘‘Imesañhi, vāseṭṭha, catunnaṃ vaṇṇānaṃ yo hoti bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto so nesaṃ aggamakkhāyati dhammeneva. No adhammena. Dhammo hi, vāseṭṭha, seṭṭho janetasmiṃ diṭṭhe ceva dhamme abhisamparāyañca.
੧੪੦. ‘‘ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਪੇਸਾ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਸਨਙ੍ਕੁਮਾਰੇਨ ਗਾਥਾ ਭਾਸਿਤਾ –
140. ‘‘Brahmunā pesā, vāseṭṭha, sanaṅkumārena gāthā bhāsitā –
‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ, ਯੇ ਗੋਤ੍ਤਪਟਿਸਾਰਿਨੋ।
‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ, ye gottapaṭisārino;
વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਾਨੁਸੇ’ਤਿ॥
Vijjācaraṇasampanno, so seṭṭho devamānuse’ti.
‘‘ਸਾ ਖੋ ਪਨੇਸਾ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਸਨਙ੍ਕੁਮਾਰੇਨ ਗਾਥਾ ਸੁਗੀਤਾ, ਨੋ ਦੁਗ੍ਗੀਤਾ। ਸੁਭਾਸਿਤਾ, ਨੋ ਦੁਬ੍ਭਾਸਿਤਾ। ਅਤ੍ਥਸਂਹਿਤਾ, ਨੋ ਅਨਤ੍ਥਸਂਹਿਤਾ। ਅਨੁਮਤਾ ਮਯਾ। ਅਹਮ੍ਪਿ, વਾਸੇਟ੍ਠ, ਏવਂ વਦਾਮਿ –
‘‘Sā kho panesā, vāseṭṭha, brahmunā sanaṅkumārena gāthā sugītā, no duggītā. Subhāsitā, no dubbhāsitā. Atthasaṃhitā, no anatthasaṃhitā. Anumatā mayā. Ahampi, vāseṭṭha, evaṃ vadāmi –
‘ਖਤ੍ਤਿਯੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਜਨੇਤਸ੍ਮਿਂ, ਯੇ ਗੋਤ੍ਤਪਟਿਸਾਰਿਨੋ।
‘Khattiyo seṭṭho janetasmiṃ, ye gottapaṭisārino;
વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਸੋ ਸੇਟ੍ਠੋ ਦੇવਮਾਨੁਸੇ’ਤਿ॥
Vijjācaraṇasampanno, so seṭṭho devamānuse’ti.
ਇਦਮવੋਚ ਭਗવਾ। ਅਤ੍ਤਮਨਾ વਾਸੇਟ੍ਠਭਾਰਦ੍વਾਜਾ ਭਗવਤੋ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦੁਨ੍ਤਿ।
Idamavoca bhagavā. Attamanā vāseṭṭhabhāradvājā bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
Aggaññasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਦੀਘ ਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Aggaññasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਦੀਘਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ੪. ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Aggaññasuttavaṇṇanā