| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
អគ្គាសនាទិអនុជាននកថាវណ្ណនា
Aggāsanādianujānanakathāvaṇṇanā
៣១០-៣១១. ទក្ខិណោទកន្តិ អគ្គតោ ឧបនីយមានំ ទក្ខិណោទកំ។ អថ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសីតិ (ជា. អដ្ឋ. ១.១.៣៦ តិត្តិរជាតកវណ្ណនា) តេហិ ភិក្ខូហិ អត្តនោ អត្តនោ រុចិវសេន អគ្គាសនាទិរហានំ កថិតកាលេ ‘‘ន, ភិក្ខវេ, មយ្ហំ សាសនេ អគ្គាសនាទីនិ បត្វា ខត្តិយកុលា បព្ពជិតោ បមាណំ, ន ព្រាហ្មណកុលា, ន គហបតិកុលា បព្ពជិតោ, ន វិនយធរោ, ន សុត្តន្តិកោ, ន អាភិធម្មិកោ, ន បឋមជ្ឈានាទិលាភិនោ, ន សោតាបន្នាទយោ បមាណំ, អថ ខោ, ភិក្ខវេ, ឥមស្មិំ សាសនេ យថាវុឌ្ឍំ អភិវាទនំ បច្ចុដ្ឋានំ អញ្ជលិកម្មំ សាមីចិកម្មំ កត្តព្ពំ, អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌោ លទ្ធព្ពោ, ឥទមេត្ថ បមាណំ, តស្មា វុឌ្ឍតរោ ភិក្ខុ ឯតេសំ អនុច្ឆវិកោ។ ឥទានិ ខោ បន, ភិក្ខវេ, សារិបុត្តោ មយ្ហំ អគ្គសាវកោ អនុធម្មចក្កប្បវត្តកោ មមានន្តរសេនាសនំ លទ្ធុំ អរហតិ។ សោ ឥមំ រត្តិំ សេនាសនំ អលភន្តោ រុក្ខមូលេ វីតិនាមេសិ។ តុម្ហេ ឥទានេវ ឯវំ អគារវា អប្បតិស្សា, គច្ឆន្តេ គច្ឆន្តេ កាលេ កិន្តិ កត្វា វិហរិស្សថា’’តិ វត្វា អថ នេសំ ឱវាទទានត្ថាយ ‘‘បុព្ពេ, ភិក្ខវេ, តិរច្ឆានគតាបិ ‘ន ខោ បនេតំ អម្ហាកំ បតិរូបំ, យំ មយំ អញ្ញមញ្ញំ អគារវា អប្បតិស្សា អសភាគវុត្តិនោ វិហរេយ្យាម, អម្ហេសុ មហល្លកតរំ ជានិត្វា តស្ស អភិវាទនាទីនិ ករិស្សាមា’តិ សាធុកំ វីមំសិត្វា ‘អយំ មហល្លកោ’តិ ញត្វា តស្ស អភិវាទនាទីនិ កត្វា ទេវបថំ បូរយមានា គតា’’តិ វត្វា អតីតំ អាហរិត្វា ទស្សេតុំ ភិក្ខូ អាមន្តេសិ។
310-311.Dakkhiṇodakanti aggato upanīyamānaṃ dakkhiṇodakaṃ. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesīti (jā. aṭṭha. 1.1.36 tittirajātakavaṇṇanā) tehi bhikkhūhi attano attano rucivasena aggāsanādirahānaṃ kathitakāle ‘‘na, bhikkhave, mayhaṃ sāsane aggāsanādīni patvā khattiyakulā pabbajito pamāṇaṃ, na brāhmaṇakulā, na gahapatikulā pabbajito, na vinayadharo, na suttantiko, na ābhidhammiko, na paṭhamajjhānādilābhino, na sotāpannādayo pamāṇaṃ, atha kho, bhikkhave, imasmiṃ sāsane yathāvuḍḍhaṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ kattabbaṃ, aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍo laddhabbo, idamettha pamāṇaṃ, tasmā vuḍḍhataro bhikkhu etesaṃ anucchaviko. Idāni kho pana, bhikkhave, sāriputto mayhaṃ aggasāvako anudhammacakkappavattako mamānantarasenāsanaṃ laddhuṃ arahati. So imaṃ rattiṃ senāsanaṃ alabhanto rukkhamūle vītināmesi. Tumhe idāneva evaṃ agāravā appatissā, gacchante gacchante kāle kinti katvā viharissathā’’ti vatvā atha nesaṃ ovādadānatthāya ‘‘pubbe, bhikkhave, tiracchānagatāpi ‘na kho panetaṃ amhākaṃ patirūpaṃ, yaṃ mayaṃ aññamaññaṃ agāravā appatissā asabhāgavuttino vihareyyāma, amhesu mahallakataraṃ jānitvā tassa abhivādanādīni karissāmā’ti sādhukaṃ vīmaṃsitvā ‘ayaṃ mahallako’ti ñatvā tassa abhivādanādīni katvā devapathaṃ pūrayamānā gatā’’ti vatvā atītaṃ āharitvā dassetuṃ bhikkhū āmantesi.
យេ វុឌ្ឍមបចាយន្តីតិ ជាតិវុឌ្ឍោ វយោវុឌ្ឍោ គុណវុឌ្ឍោតិ តយោ វុឌ្ឍា។ តេសុ ជាតិសម្បន្នោ ជាតិវុឌ្ឍោ នាម, វយេ ឋិតោ វយោវុឌ្ឍោ នាម, គុណសម្បន្នោ គុណវុឌ្ឍោ នាម។ តេសុ គុណសម្បន្នោ វយោវុឌ្ឍោ ឥមស្មិំ ឋានេ វុឌ្ឍោតិ អធិប្បេតោ។ អបចាយន្តីតិ ជេដ្ឋាបចាយិកកម្មេន បូជេន្តិ។ ធម្មស្ស កោវិទាតិ ជេដ្ឋាបចាយនធម្មស្ស កោវិទា កុសលា។ ទិដ្ឋេវ ធម្មេតិ ឥមស្មិំយេវ អត្តភាវេ។ បាសំសាតិ បសំសារហា។ សម្បរាយេ ច សុគ្គតីតិ សម្បរេតព្ពេ ឥមំ លោកំ ហិត្វា គន្តព្ពេ បរលោកេបិ តេសំ សុគតិយេវ ហោតីតិ អត្ថោ។ អយំ បនេត្ថ បិណ្ឌត្ថោ – ភិក្ខវេ, ខត្តិយា វា ហោន្តុ ព្រាហ្មណា វា វេស្សា វា សុទ្ទា វា គហដ្ឋា វា បព្ពជិតា វា តិរច្ឆានគតា វា, យេ កេចិ សត្តា ជេដ្ឋាបចិតិកម្មេ ឆេកា កុសលា គុណសម្បន្នានំ វយោវុឌ្ឍានំ អបចិតិំ ករោន្តិ, តេ ឥមស្មិញ្ច អត្តភាវេ ជេដ្ឋាបចិតិការកាតិ បសំសំ វណ្ណនំ ថោមនំ លភន្តិ, កាយស្ស ច ភេទា សគ្គេ និព្ពត្តន្តីតិ។
Ye vuḍḍhamapacāyantīti jātivuḍḍho vayovuḍḍho guṇavuḍḍhoti tayo vuḍḍhā. Tesu jātisampanno jātivuḍḍho nāma, vaye ṭhito vayovuḍḍho nāma, guṇasampanno guṇavuḍḍho nāma. Tesu guṇasampanno vayovuḍḍho imasmiṃ ṭhāne vuḍḍhoti adhippeto. Apacāyantīti jeṭṭhāpacāyikakammena pūjenti. Dhammassa kovidāti jeṭṭhāpacāyanadhammassa kovidā kusalā. Diṭṭheva dhammeti imasmiṃyeva attabhāve. Pāsaṃsāti pasaṃsārahā. Samparāye ca suggatīti samparetabbe imaṃ lokaṃ hitvā gantabbe paralokepi tesaṃ sugatiyeva hotīti attho. Ayaṃ panettha piṇḍattho – bhikkhave, khattiyā vā hontu brāhmaṇā vā vessā vā suddā vā gahaṭṭhā vā pabbajitā vā tiracchānagatā vā, ye keci sattā jeṭṭhāpacitikamme chekā kusalā guṇasampannānaṃ vayovuḍḍhānaṃ apacitiṃ karonti, te imasmiñca attabhāve jeṭṭhāpacitikārakāti pasaṃsaṃ vaṇṇanaṃ thomanaṃ labhanti, kāyassa ca bhedā sagge nibbattantīti.
អគ្គាសនាទិអនុជាននកថាវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Aggāsanādianujānanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi / អគ្គាសនាទិអនុជាននំ • Aggāsanādianujānanaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / វិហារានុជាននកថា • Vihārānujānanakathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / វិហារានុជាននកថាវណ្ណនា • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / វិហារានុជាននកថា • Vihārānujānanakathā
