| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ಅಗ್ಗಾಸನಾದಿಅನುಜಾನನಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Aggāsanādianujānanakathāvaṇṇanā
೩೧೦-೩೧೧. ದಕ್ಖಿಣೋದಕನ್ತಿ ಅಗ್ಗತೋ ಉಪನೀಯಮಾನಂ ದಕ್ಖಿಣೋದಕಂ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸೀತಿ (ಜಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೧.೧.೩೬ ತಿತ್ತಿರಜಾತಕವಣ್ಣನಾ) ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ರುಚಿವಸೇನ ಅಗ್ಗಾಸನಾದಿರಹಾನಂ ಕಥಿತಕಾಲೇ ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಯ್ಹಂ ಸಾಸನೇ ಅಗ್ಗಾಸನಾದೀನಿ ಪತ್ವಾ ಖತ್ತಿಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಪಮಾಣಂ, ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕುಲಾ, ನ ಗಹಪತಿಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ, ನ ವಿನಯಧರೋ, ನ ಸುತ್ತನ್ತಿಕೋ, ನ ಆಭಿಧಮ್ಮಿಕೋ, ನ ಪಠಮಜ್ಝಾನಾದಿಲಾಭಿನೋ, ನ ಸೋತಾಪನ್ನಾದಯೋ ಪಮಾಣಂ, ಅಥ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಸ್ಮಿಂ ಸಾಸನೇ ಯಥಾವುಡ್ಢಂ ಅಭಿವಾದನಂ ಪಚ್ಚುಟ್ಠಾನಂ ಅಞ್ಜಲಿಕಮ್ಮಂ ಸಾಮೀಚಿಕಮ್ಮಂ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ಅಗ್ಗಾಸನಂ ಅಗ್ಗೋದಕಂ ಅಗ್ಗಪಿಣ್ಡೋ ಲದ್ಧಬ್ಬೋ, ಇದಮೇತ್ಥ ಪಮಾಣಂ, ತಸ್ಮಾ ವುಡ್ಢತರೋ ಭಿಕ್ಖು ಏತೇಸಂ ಅನುಚ್ಛವಿಕೋ। ಇದಾನಿ ಖೋ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಮಯ್ಹಂ ಅಗ್ಗಸಾವಕೋ ಅನುಧಮ್ಮಚಕ್ಕಪ್ಪವತ್ತಕೋ ಮಮಾನನ್ತರಸೇನಾಸನಂ ಲದ್ಧುಂ ಅರಹತಿ। ಸೋ ಇಮಂ ರತ್ತಿಂ ಸೇನಾಸನಂ ಅಲಭನ್ತೋ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ವೀತಿನಾಮೇಸಿ। ತುಮ್ಹೇ ಇದಾನೇವ ಏವಂ ಅಗಾರವಾ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸಾ, ಗಚ್ಛನ್ತೇ ಗಚ್ಛನ್ತೇ ಕಾಲೇ ಕಿನ್ತಿ ಕತ್ವಾ ವಿಹರಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಅಥ ನೇಸಂ ಓವಾದದಾನತ್ಥಾಯ ‘‘ಪುಬ್ಬೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾಪಿ ‘ನ ಖೋ ಪನೇತಂ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಪತಿರೂಪಂ, ಯಂ ಮಯಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಅಗಾರವಾ ಅಪ್ಪತಿಸ್ಸಾ ಅಸಭಾಗವುತ್ತಿನೋ ವಿಹರೇಯ್ಯಾಮ, ಅಮ್ಹೇಸು ಮಹಲ್ಲಕತರಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಅಭಿವಾದನಾದೀನಿ ಕರಿಸ್ಸಾಮಾ’ತಿ ಸಾಧುಕಂ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ‘ಅಯಂ ಮಹಲ್ಲಕೋ’ತಿ ಞತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಅಭಿವಾದನಾದೀನಿ ಕತ್ವಾ ದೇವಪಥಂ ಪೂರಯಮಾನಾ ಗತಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಅತೀತಂ ಆಹರಿತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಂ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ।
310-311.Dakkhiṇodakanti aggato upanīyamānaṃ dakkhiṇodakaṃ. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesīti (jā. aṭṭha. 1.1.36 tittirajātakavaṇṇanā) tehi bhikkhūhi attano attano rucivasena aggāsanādirahānaṃ kathitakāle ‘‘na, bhikkhave, mayhaṃ sāsane aggāsanādīni patvā khattiyakulā pabbajito pamāṇaṃ, na brāhmaṇakulā, na gahapatikulā pabbajito, na vinayadharo, na suttantiko, na ābhidhammiko, na paṭhamajjhānādilābhino, na sotāpannādayo pamāṇaṃ, atha kho, bhikkhave, imasmiṃ sāsane yathāvuḍḍhaṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ kattabbaṃ, aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍo laddhabbo, idamettha pamāṇaṃ, tasmā vuḍḍhataro bhikkhu etesaṃ anucchaviko. Idāni kho pana, bhikkhave, sāriputto mayhaṃ aggasāvako anudhammacakkappavattako mamānantarasenāsanaṃ laddhuṃ arahati. So imaṃ rattiṃ senāsanaṃ alabhanto rukkhamūle vītināmesi. Tumhe idāneva evaṃ agāravā appatissā, gacchante gacchante kāle kinti katvā viharissathā’’ti vatvā atha nesaṃ ovādadānatthāya ‘‘pubbe, bhikkhave, tiracchānagatāpi ‘na kho panetaṃ amhākaṃ patirūpaṃ, yaṃ mayaṃ aññamaññaṃ agāravā appatissā asabhāgavuttino vihareyyāma, amhesu mahallakataraṃ jānitvā tassa abhivādanādīni karissāmā’ti sādhukaṃ vīmaṃsitvā ‘ayaṃ mahallako’ti ñatvā tassa abhivādanādīni katvā devapathaṃ pūrayamānā gatā’’ti vatvā atītaṃ āharitvā dassetuṃ bhikkhū āmantesi.
ಯೇ ವುಡ್ಢಮಪಚಾಯನ್ತೀತಿ ಜಾತಿವುಡ್ಢೋ ವಯೋವುಡ್ಢೋ ಗುಣವುಡ್ಢೋತಿ ತಯೋ ವುಡ್ಢಾ। ತೇಸು ಜಾತಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಜಾತಿವುಡ್ಢೋ ನಾಮ, ವಯೇ ಠಿತೋ ವಯೋವುಡ್ಢೋ ನಾಮ, ಗುಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಗುಣವುಡ್ಢೋ ನಾಮ। ತೇಸು ಗುಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ವಯೋವುಡ್ಢೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ವುಡ್ಢೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ। ಅಪಚಾಯನ್ತೀತಿ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿಕಕಮ್ಮೇನ ಪೂಜೇನ್ತಿ। ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದಾತಿ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯನಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದಾ ಕುಸಲಾ। ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ। ಪಾಸಂಸಾತಿ ಪಸಂಸಾರಹಾ। ಸಮ್ಪರಾಯೇ ಚ ಸುಗ್ಗತೀತಿ ಸಮ್ಪರೇತಬ್ಬೇ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಹಿತ್ವಾ ಗನ್ತಬ್ಬೇ ಪರಲೋಕೇಪಿ ತೇಸಂ ಸುಗತಿಯೇವ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ಪಿಣ್ಡತ್ಥೋ – ಭಿಕ್ಖವೇ, ಖತ್ತಿಯಾ ವಾ ಹೋನ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಾ ವೇಸ್ಸಾ ವಾ ಸುದ್ದಾ ವಾ ಗಹಟ್ಠಾ ವಾ ಪಬ್ಬಜಿತಾ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಗತಾ ವಾ, ಯೇ ಕೇಚಿ ಸತ್ತಾ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಿತಿಕಮ್ಮೇ ಛೇಕಾ ಕುಸಲಾ ಗುಣಸಮ್ಪನ್ನಾನಂ ವಯೋವುಡ್ಢಾನಂ ಅಪಚಿತಿಂ ಕರೋನ್ತಿ, ತೇ ಇಮಸ್ಮಿಞ್ಚ ಅತ್ತಭಾವೇ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಿತಿಕಾರಕಾತಿ ಪಸಂಸಂ ವಣ್ಣನಂ ಥೋಮನಂ ಲಭನ್ತಿ, ಕಾಯಸ್ಸ ಚ ಭೇದಾ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತನ್ತೀತಿ।
Ye vuḍḍhamapacāyantīti jātivuḍḍho vayovuḍḍho guṇavuḍḍhoti tayo vuḍḍhā. Tesu jātisampanno jātivuḍḍho nāma, vaye ṭhito vayovuḍḍho nāma, guṇasampanno guṇavuḍḍho nāma. Tesu guṇasampanno vayovuḍḍho imasmiṃ ṭhāne vuḍḍhoti adhippeto. Apacāyantīti jeṭṭhāpacāyikakammena pūjenti. Dhammassa kovidāti jeṭṭhāpacāyanadhammassa kovidā kusalā. Diṭṭheva dhammeti imasmiṃyeva attabhāve. Pāsaṃsāti pasaṃsārahā. Samparāye ca suggatīti samparetabbe imaṃ lokaṃ hitvā gantabbe paralokepi tesaṃ sugatiyeva hotīti attho. Ayaṃ panettha piṇḍattho – bhikkhave, khattiyā vā hontu brāhmaṇā vā vessā vā suddā vā gahaṭṭhā vā pabbajitā vā tiracchānagatā vā, ye keci sattā jeṭṭhāpacitikamme chekā kusalā guṇasampannānaṃ vayovuḍḍhānaṃ apacitiṃ karonti, te imasmiñca attabhāve jeṭṭhāpacitikārakāti pasaṃsaṃ vaṇṇanaṃ thomanaṃ labhanti, kāyassa ca bhedā sagge nibbattantīti.
ಅಗ್ಗಾಸನಾದಿಅನುಜಾನನಕಥಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Aggāsanādianujānanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi / ಅಗ್ಗಾಸನಾದಿಅನುಜಾನನಂ • Aggāsanādianujānanaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ವಿಹಾರಾನುಜಾನನಕಥಾ • Vihārānujānanakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ವಿಹಾರಾನುಜಾನನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ವಿಹಾರಾನುಜಾನನಕಥಾ • Vihārānujānanakathā
