| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
අග්‌ගාසනාදිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා
Aggāsanādianujānanakathāvaṇṇanā
310-311. දක්‌ඛිණොදකන්‌ති අග්‌ගතො උපනීයමානං දක්‌ඛිණොදකං. අථ ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසීති (ජා. අට්‌ඨ. 1.1.36 තිත්‌තිරජාතකවණ්‌ණනා) තෙහි භික්‌ඛූහි අත්‌තනො අත්‌තනො රුචිවසෙන අග්‌ගාසනාදිරහානං කථිතකාලෙ ‘‘න, භික්‌ඛවෙ, මය්‌හං සාසනෙ අග්‌ගාසනාදීනි පත්‌වා ඛත්‌තියකුලා පබ්‌බජිතො පමාණං, න බ්‍රාහ්‌මණකුලා, න ගහපතිකුලා පබ්‌බජිතො, න විනයධරො, න සුත්‌තන්‌තිකො, න ආභිධම්‌මිකො, න පඨමජ්‌ඣානාදිලාභිනො, න සොතාපන්‌නාදයො පමාණං, අථ ඛො, භික්‌ඛවෙ, ඉමස්‌මිං සාසනෙ යථාවුඩ්‌ඪං අභිවාදනං පච්‌චුට්‌ඨානං අඤ්‌ජලිකම්‌මං සාමීචිකම්‌මං කත්‌තබ්‌බං, අග්‌ගාසනං අග්‌ගොදකං අග්‌ගපිණ්‌ඩො ලද්‌ධබ්‌බො, ඉදමෙත්‌ථ පමාණං, තස්‌මා වුඩ්‌ඪතරො භික්‌ඛු එතෙසං අනුච්‌ඡවිකො. ඉදානි ඛො පන, භික්‌ඛවෙ, සාරිපුත්‌තො මය්‌හං අග්‌ගසාවකො අනුධම්‌මචක්‌කප්‌පවත්‌තකො මමානන්‌තරසෙනාසනං ලද්‌ධුං අරහති. සො ඉමං රත්‌තිං සෙනාසනං අලභන්‌තො රුක්‌ඛමූලෙ වීතිනාමෙසි. තුම්‌හෙ ඉදානෙව එවං අගාරවා අප්‌පතිස්‌සා, ගච්‌ඡන්‌තෙ ගච්‌ඡන්‌තෙ කාලෙ කින්‌ති කත්‌වා විහරිස්‌සථා’’ති වත්‌වා අථ නෙසං ඔවාදදානත්‌ථාය ‘‘පුබ්‌බෙ, භික්‌ඛවෙ, තිරච්‌ඡානගතාපි ‘න ඛො පනෙතං අම්‌හාකං පතිරූපං, යං මයං අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං අගාරවා අප්‌පතිස්‌සා අසභාගවුත්‌තිනො විහරෙය්‍යාම, අම්‌හෙසු මහල්‌ලකතරං ජානිත්‌වා තස්‌ස අභිවාදනාදීනි කරිස්‌සාමා’ති සාධුකං වීමංසිත්‌වා ‘අයං මහල්‌ලකො’ති ඤත්‌වා තස්‌ස අභිවාදනාදීනි කත්‌වා දෙවපථං පූරයමානා ගතා’’ති වත්‌වා අතීතං ආහරිත්‌වා දස්‌සෙතුං භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි.
310-311.Dakkhiṇodakanti aggato upanīyamānaṃ dakkhiṇodakaṃ. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesīti (jā. aṭṭha. 1.1.36 tittirajātakavaṇṇanā) tehi bhikkhūhi attano attano rucivasena aggāsanādirahānaṃ kathitakāle ‘‘na, bhikkhave, mayhaṃ sāsane aggāsanādīni patvā khattiyakulā pabbajito pamāṇaṃ, na brāhmaṇakulā, na gahapatikulā pabbajito, na vinayadharo, na suttantiko, na ābhidhammiko, na paṭhamajjhānādilābhino, na sotāpannādayo pamāṇaṃ, atha kho, bhikkhave, imasmiṃ sāsane yathāvuḍḍhaṃ abhivādanaṃ paccuṭṭhānaṃ añjalikammaṃ sāmīcikammaṃ kattabbaṃ, aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍo laddhabbo, idamettha pamāṇaṃ, tasmā vuḍḍhataro bhikkhu etesaṃ anucchaviko. Idāni kho pana, bhikkhave, sāriputto mayhaṃ aggasāvako anudhammacakkappavattako mamānantarasenāsanaṃ laddhuṃ arahati. So imaṃ rattiṃ senāsanaṃ alabhanto rukkhamūle vītināmesi. Tumhe idāneva evaṃ agāravā appatissā, gacchante gacchante kāle kinti katvā viharissathā’’ti vatvā atha nesaṃ ovādadānatthāya ‘‘pubbe, bhikkhave, tiracchānagatāpi ‘na kho panetaṃ amhākaṃ patirūpaṃ, yaṃ mayaṃ aññamaññaṃ agāravā appatissā asabhāgavuttino vihareyyāma, amhesu mahallakataraṃ jānitvā tassa abhivādanādīni karissāmā’ti sādhukaṃ vīmaṃsitvā ‘ayaṃ mahallako’ti ñatvā tassa abhivādanādīni katvā devapathaṃ pūrayamānā gatā’’ti vatvā atītaṃ āharitvā dassetuṃ bhikkhū āmantesi.
යෙ වුඩ්‌ඪමපචායන්‌තීති ජාතිවුඩ්‌ඪො වයොවුඩ්‌ඪො ගුණවුඩ්‌ඪොති තයො වුඩ්‌ඪා. තෙසු ජාතිසම්‌පන්‌නො ජාතිවුඩ්‌ඪො නාම, වයෙ ඨිතො වයොවුඩ්‌ඪො නාම, ගුණසම්‌පන්‌නො ගුණවුඩ්‌ඪො නාම. තෙසු ගුණසම්‌පන්‌නො වයොවුඩ්‌ඪො ඉමස්‌මිං ඨානෙ වුඩ්‌ඪොති අධිප්‌පෙතො. අපචායන්‌තීති ජෙට්‌ඨාපචායිකකම්‌මෙන පූජෙන්‌ති. ධම්‌මස්‌ස කොවිදාති ජෙට්‌ඨාපචායනධම්‌මස්‌ස කොවිදා කුසලා. දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙති ඉමස්‌මිංයෙව අත්‌තභාවෙ. පාසංසාති පසංසාරහා. සම්‌පරායෙ ච සුග්‌ගතීති සම්‌පරෙතබ්‌බෙ ඉමං ලොකං හිත්‌වා ගන්‌තබ්‌බෙ පරලොකෙපි තෙසං සුගතියෙව හොතීති අත්‌ථො. අයං පනෙත්‌ථ පිණ්‌ඩත්‌ථො – භික්‌ඛවෙ, ඛත්‌තියා වා හොන්‌තු බ්‍රාහ්‌මණා වා වෙස්‌සා වා සුද්‌දා වා ගහට්‌ඨා වා පබ්‌බජිතා වා තිරච්‌ඡානගතා වා, යෙ කෙචි සත්‌තා ජෙට්‌ඨාපචිතිකම්‌මෙ ඡෙකා කුසලා ගුණසම්‌පන්‌නානං වයොවුඩ්‌ඪානං අපචිතිං කරොන්‌ති, තෙ ඉමස්‌මිඤ්‌ච අත්‌තභාවෙ ජෙට්‌ඨාපචිතිකාරකාති පසංසං වණ්‌ණනං ථොමනං ලභන්‌ති, කායස්‌ස ච භෙදා සග්‌ගෙ නිබ්‌බත්‌තන්‌තීති.
Ye vuḍḍhamapacāyantīti jātivuḍḍho vayovuḍḍho guṇavuḍḍhoti tayo vuḍḍhā. Tesu jātisampanno jātivuḍḍho nāma, vaye ṭhito vayovuḍḍho nāma, guṇasampanno guṇavuḍḍho nāma. Tesu guṇasampanno vayovuḍḍho imasmiṃ ṭhāne vuḍḍhoti adhippeto. Apacāyantīti jeṭṭhāpacāyikakammena pūjenti. Dhammassa kovidāti jeṭṭhāpacāyanadhammassa kovidā kusalā. Diṭṭheva dhammeti imasmiṃyeva attabhāve. Pāsaṃsāti pasaṃsārahā. Samparāye ca suggatīti samparetabbe imaṃ lokaṃ hitvā gantabbe paralokepi tesaṃ sugatiyeva hotīti attho. Ayaṃ panettha piṇḍattho – bhikkhave, khattiyā vā hontu brāhmaṇā vā vessā vā suddā vā gahaṭṭhā vā pabbajitā vā tiracchānagatā vā, ye keci sattā jeṭṭhāpacitikamme chekā kusalā guṇasampannānaṃ vayovuḍḍhānaṃ apacitiṃ karonti, te imasmiñca attabhāve jeṭṭhāpacitikārakāti pasaṃsaṃ vaṇṇanaṃ thomanaṃ labhanti, kāyassa ca bhedā sagge nibbattantīti.
අග්‌ගාසනාදිඅනුජානනකථාවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Aggāsanādianujānanakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / චූළවග්‌ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi / අග්‌ගාසනාදිඅනුජානනං • Aggāsanādianujānanaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / විහාරානුජානනකථා • Vihārānujānanakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / විහාරානුජානනකථාවණ්‌ණනා • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / විහාරානුජානනකථා • Vihārānujānanakathā
