| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi |
អគ្គាសនាទិអនុជាននំ
Aggāsanādianujānanaṃ
៣១០. អថ ខោ ភគវា វេសាលិយំ យថាភិរន្តំ វិហរិត្វា យេន សាវត្ថិ តេន ចារិកំ បក្កាមិ ។ តេន ខោ បន សមយេន ឆព្ពគ្គិយានំ ភិក្ខូនំ អន្តេវាសិកា ភិក្ខូ ពុទ្ធប្បមុខស្ស សង្ឃស្ស បុរតោ បុរតោ គន្ត្វា វិហារេ បរិគ្គណ្ហន្តិ, សេយ្យាយោ បរិគ្គណ្ហន្តិ – ឥទំ អម្ហាកំ ឧបជ្ឈាយានំ ភវិស្សតិ, ឥទំ អម្ហាកំ អាចរិយានំ ភវិស្សតិ, ឥទំ អម្ហាកំ ភវិស្សតី’’តិ។
310. Atha kho bhagavā vesāliyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi . Tena kho pana samayena chabbaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ antevāsikā bhikkhū buddhappamukhassa saṅghassa purato purato gantvā vihāre pariggaṇhanti, seyyāyo pariggaṇhanti – idaṃ amhākaṃ upajjhāyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ ācariyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ bhavissatī’’ti.
អថ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ ពុទ្ធប្បមុខស្ស សង្ឃស្ស បិដ្ឋិតោ បិដ្ឋិតោ គន្ត្វា វិហារេសុ បរិគ្គហិតេសុ, សេយ្យាសុ បរិគ្គហិតាសុ, សេយ្យំ អលភមានោ អញ្ញតរស្មិំ រុក្ខមូលេ និសីទិ។ អថ ខោ ភគវា រត្តិយា បច្ចូសសមយំ បច្ចុដ្ឋាយ ឧក្កាសិ។ អាយស្មាបិ សារិបុត្តោ ឧក្កាសិ។ ‘‘កោ ឯត្ថា’’តិ? ‘‘អហំ, ភគវា, សារិបុត្តោ’’តិ។ ‘‘កិស្ស ត្វំ, សារិបុត្តំ, ឥធ និសិន្នោ’’តិ? អថ ខោ អាយស្មា សារិបុត្តោ ភគវតោ ឯតមត្ថំ អារោចេសិ។ អថ ខោ ភគវា ឯតស្មិំ និទានេ ឯតស្មិំ បករណេ ភិក្ខុសង្ឃំ សន្និបាតាបេត្វា ភិក្ខូ បដិបុច្ឆិ – ‘‘សច្ចំ កិរ, ភិក្ខវេ, ឆព្ពគ្គិយានំ ភិក្ខូនំ អន្តេវាសិកា ភិក្ខូ ពុទ្ធប្បមុខស្ស សង្ឃស្ស បុរតោ បុរតោ គន្ត្វា វិហារេ បរិគ្គណ្ហន្តិ, សេយ្យាយោ បរិគ្គណ្ហន្តិ – ឥទំ អម្ហាកំ ឧបជ្ឈាយានំ ភវិស្សតិ, ឥទំ អម្ហាកំ អាចរិយានំ ភវិស្សតិ, ឥទំ អម្ហាកំ ភវិស្សតី’’តិ? ‘‘សច្ចំ ភគវា’’តិ។ វិគរហិ ពុទ្ធោ ភគវា…បេ.… ‘‘កថញ្ហិ នាម តេ, ភិក្ខវេ, មោឃបុរិសា ពុទ្ធប្បមុខស្ស សង្ឃស្ស បុរតោ បុរតោ គន្ត្វា វិហារេ បរិគ្គហេស្សន្តិ, សេយ្យាយោ បរិគ្គហេស្សន្តិ – ឥទំ អម្ហាកំ ឧបជ្ឈាយានំ ភវិស្សតិ, ឥទំ អម្ហាកំ អាចរិយានំ ភវិស្សតិ, ឥទំ អម្ហាកំ ភវិស្សតីតិ! នេតំ, ភិក្ខវេ, អប្បសន្នានំ វា បសាទាយ…បេ.… វិគរហិត្វា…បេ.… ធម្មិំ កថំ កត្វា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘កោ, ភិក្ខវេ, អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ?
Atha kho āyasmā sāriputto buddhappamukhassa saṅghassa piṭṭhito piṭṭhito gantvā vihāresu pariggahitesu, seyyāsu pariggahitāsu, seyyaṃ alabhamāno aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi. Atha kho bhagavā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya ukkāsi. Āyasmāpi sāriputto ukkāsi. ‘‘Ko etthā’’ti? ‘‘Ahaṃ, bhagavā, sāriputto’’ti. ‘‘Kissa tvaṃ, sāriputtaṃ, idha nisinno’’ti? Atha kho āyasmā sāriputto bhagavato etamatthaṃ ārocesi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā bhikkhū paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ antevāsikā bhikkhū buddhappamukhassa saṅghassa purato purato gantvā vihāre pariggaṇhanti, seyyāyo pariggaṇhanti – idaṃ amhākaṃ upajjhāyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ ācariyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ bhavissatī’’ti? ‘‘Saccaṃ bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā buddhappamukhassa saṅghassa purato purato gantvā vihāre pariggahessanti, seyyāyo pariggahessanti – idaṃ amhākaṃ upajjhāyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ ācariyānaṃ bhavissati, idaṃ amhākaṃ bhavissatīti! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘ko, bhikkhave, arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti?
ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, ខត្តិយកុលា បព្ពជិតោ សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, ព្រាហ្មណកុលា បព្ពជិតោ សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, គហបតិកុលា បព្ពជិតោ សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, សុត្តន្តិកោ សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, វិនយធរោ សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, ធម្មកថិកោ សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, បឋមស្ស ឈានស្ស លាភី សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, ទុតិយស្ស ឈានស្ស លាភី សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, តតិយស្ស ឈានស្ស លាភី សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, ចតុត្ថស្ស ឈានស្ស លាភី សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, សោតាបន្នោ សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, សកទាគាមី…បេ.… យោ, ភគវា, អនាគាមី…បេ.… យោ, ភគវា , អរហា សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, តេវិជ្ជោ សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។ ឯកច្ចេ ភិក្ខូ ឯវមាហំសុ – ‘‘យោ, ភគវា, ឆឡភិញ្ញោ សោ អរហតិ អគ្គាសនំ អគ្គោទកំ អគ្គបិណ្ឌ’’ន្តិ។
Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, khattiyakulā pabbajito so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, brāhmaṇakulā pabbajito so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, gahapatikulā pabbajito so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, suttantiko so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, vinayadharo so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, dhammakathiko so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, paṭhamassa jhānassa lābhī so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, dutiyassa jhānassa lābhī so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, tatiyassa jhānassa lābhī so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, catutthassa jhānassa lābhī so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, sotāpanno so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, sakadāgāmī…pe… yo, bhagavā, anāgāmī…pe… yo, bhagavā , arahā so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, tevijjo so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti. Ekacce bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘yo, bhagavā, chaḷabhiñño so arahati aggāsanaṃ aggodakaṃ aggapiṇḍa’’nti.
៣១១. អថ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘ភូតបុព្ពំ, ភិក្ខវេ, ហិមវន្តបទេសេ 1 មហានិគ្រោធោ អហោសិ។ តំ តយោ សហាយា ឧបនិស្សាយ វិហរិំសុ – តិត្តិរោ ច, មក្កដោ ច, ហត្ថិនាគោ ច។ តេ អញ្ញមញ្ញំ អគារវា អប្បតិស្សា អសភាគវុត្តិកា វិហរន្តិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, តេសំ សហាយានំ ឯតទហោសិ – ‘អហោ នូន មយំ ជានេយ្យាម យំ អម្ហាកំ ជាតិយា មហន្តតរំ តំ មយំ សក្ករេយ្យាម គរុំ ករេយ្យាម មានេយ្យាម បូជេយ្យាម, តស្ស ច មយំ ឱវាទេ តិដ្ឋេយ្យាមា’តិ។
311. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhūtapubbaṃ, bhikkhave, himavantapadese 2 mahānigrodho ahosi. Taṃ tayo sahāyā upanissāya vihariṃsu – tittiro ca, makkaṭo ca, hatthināgo ca. Te aññamaññaṃ agāravā appatissā asabhāgavuttikā viharanti. Atha kho, bhikkhave, tesaṃ sahāyānaṃ etadahosi – ‘aho nūna mayaṃ jāneyyāma yaṃ amhākaṃ jātiyā mahantataraṃ taṃ mayaṃ sakkareyyāma garuṃ kareyyāma māneyyāma pūjeyyāma, tassa ca mayaṃ ovāde tiṭṭheyyāmā’ti.
‘‘អថ ខោ, ភិក្ខវេ, តិត្តិរោ ច មក្កដោ ច ហត្ថិនាគំ បុច្ឆិំសុ – ‘ត្វំ, សម្ម, កិំ បោរាណំ សរសី’តិ? ‘យទាហំ, សម្មា, បោតោ ហោមិ, ឥមំ និគ្រោធំ អន្តរា សត្ថីនំ 3 ករិត្វា អតិក្កមាមិ, អគ្គង្កុរកំ មេ ឧទរំ ឆុបតិ។ ឥមាហំ, សម្មា, បោរាណំ សរាមី’តិ។
‘‘Atha kho, bhikkhave, tittiro ca makkaṭo ca hatthināgaṃ pucchiṃsu – ‘tvaṃ, samma, kiṃ porāṇaṃ sarasī’ti? ‘Yadāhaṃ, sammā, poto homi, imaṃ nigrodhaṃ antarā satthīnaṃ 4 karitvā atikkamāmi, aggaṅkurakaṃ me udaraṃ chupati. Imāhaṃ, sammā, porāṇaṃ sarāmī’ti.
‘‘អថ ខោ, ភិក្ខវេ, តិត្តិរោ ច ហត្ថិនាគោ ច មក្កដំ បុច្ឆិំសុ – ‘ត្វំ, សម្ម, កិំ បោរាណំ សរសី’តិ? ‘យទាហំ, សម្មា, ឆាបោ ហោមិ, ឆមាយំ និសីទិត្វា ឥមស្ស និគ្រោធស្ស អគ្គង្កុរកំ ខាទាមិ។ ឥមាហំ, សម្មា, បោរាណំ សរាមី’តិ។
‘‘Atha kho, bhikkhave, tittiro ca hatthināgo ca makkaṭaṃ pucchiṃsu – ‘tvaṃ, samma, kiṃ porāṇaṃ sarasī’ti? ‘Yadāhaṃ, sammā, chāpo homi, chamāyaṃ nisīditvā imassa nigrodhassa aggaṅkurakaṃ khādāmi. Imāhaṃ, sammā, porāṇaṃ sarāmī’ti.
‘‘អថ ខោ, ភិក្ខវេ, មក្កដោ ច ហត្ថិនាគោ ច តិត្តិរំ បុច្ឆិំសុ – ‘ត្វំ, សម្ម, កិំ បោរាណំ សរសី’តិ? ‘អមុកស្មិំ, សម្មា, ឱកាសេ មហានិគ្រោធោ អហោសិ។ តតោ អហំ ផលំ ភក្ខិត្វា ឥមស្មិំ ឱកាសេ វច្ចំ អកាសិំ; តស្សាយំ និគ្រោធោ ជាតោ។ តទាហំ, សម្មា, ជាតិយា មហន្តតរោ’តិ ។
‘‘Atha kho, bhikkhave, makkaṭo ca hatthināgo ca tittiraṃ pucchiṃsu – ‘tvaṃ, samma, kiṃ porāṇaṃ sarasī’ti? ‘Amukasmiṃ, sammā, okāse mahānigrodho ahosi. Tato ahaṃ phalaṃ bhakkhitvā imasmiṃ okāse vaccaṃ akāsiṃ; tassāyaṃ nigrodho jāto. Tadāhaṃ, sammā, jātiyā mahantataro’ti .
‘‘អថ ខោ, ភិក្ខវេ, មក្កដោ ច ហត្ថិនាគោ ច តិត្តិរំ ឯតទវោចុំ – ‘ត្វំ, សម្ម, អម្ហាកំ ជាតិយា មហន្តតរោ។ តំ មយំ សក្ករិស្សាម គរុំ ករិស្សាម មានេស្សាម បូជេស្សាម, តុយ្ហញ្ច មយំ ឱវាទេ បតិដ្ឋិស្សាមា’តិ។ អថ ខោ, ភិក្ខវេ, តិត្តិរោ មក្កដញ្ច ហត្ថិនាគញ្ច បញ្ចសុ សីលេសុ សមាទបេសិ, អត្តនា ច បញ្ចសុ សីលេសុ សមាទាយ វត្តតិ។ តេ អញ្ញមញ្ញំ សគារវា សប្បតិស្សា សភាគវុត្តិកា វិហរិត្វា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជិំសុ។ ឯវំ ខោ តំ, ភិក្ខវេ, តិត្តិរិយំ នាម ព្រហ្មចរិយំ អហោសិ។
‘‘Atha kho, bhikkhave, makkaṭo ca hatthināgo ca tittiraṃ etadavocuṃ – ‘tvaṃ, samma, amhākaṃ jātiyā mahantataro. Taṃ mayaṃ sakkarissāma garuṃ karissāma mānessāma pūjessāma, tuyhañca mayaṃ ovāde patiṭṭhissāmā’ti. Atha kho, bhikkhave, tittiro makkaṭañca hatthināgañca pañcasu sīlesu samādapesi, attanā ca pañcasu sīlesu samādāya vattati. Te aññamaññaṃ sagāravā sappatissā sabhāgavuttikā viharitvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjiṃsu. Evaṃ kho taṃ, bhikkhave, tittiriyaṃ nāma brahmacariyaṃ ahosi.
ទិដ្ឋេ ធម្មេ ច បាសំសា, សម្បរាយេ ច សុគ្គតី’’តិ។
Diṭṭhe dhamme ca pāsaṃsā, samparāye ca suggatī’’ti.
‘‘តេ ហិ នាម, ភិក្ខវេ, តិរច្ឆានគតា បាណា អញ្ញមញ្ញំ សគារវា សប្បតិស្សា សភាគវុត្តិកា វិហរិស្សន្តិ។ ឥធ ខោ តំ, ភិក្ខវេ, សោភេថ យំ តុម្ហេ ឯវំ ស្វាក្ខាតេ ធម្មវិនយេ បព្ពជិតា សមានា អញ្ញមញ្ញំ អគារវា អប្បតិស្សា អសភាគវុត្តិកា វិហរេយ្យាថ? នេតំ, ភិក្ខវេ , អប្បសន្នានំ វា បសាទាយ…បេ.… វិគរហិត្វា…បេ.… ធម្មិំ កថំ កត្វា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘អនុជានាមិ, ភិក្ខវេ, យថាវុឌ្ឍំ អភិវាទនំ, បច្ចុដ្ឋានំ, អញ្ជលិកម្មំ, សាមីចិកម្មំ, អគ្គាសនំ, អគ្គោទកំ, អគ្គបិណ្ឌំ។ ន ច, ភិក្ខវេ, សង្ឃិកំ យថាវុឌ្ឍំ បដិពាហិតព្ពំ។ យោ បដិពាហេយ្យ, អាបត្តិ ទុក្កដស្សា’’តិ។
‘‘Te hi nāma, bhikkhave, tiracchānagatā pāṇā aññamaññaṃ sagāravā sappatissā sabhāgavuttikā viharissanti. Idha kho taṃ, bhikkhave, sobhetha yaṃ tumhe evaṃ svākkhāte dhammavinaye pabbajitā samānā aññamaññaṃ agāravā appatissā asabhāgavuttikā vihareyyātha? Netaṃ, bhikkhave , appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yathāvuḍḍhaṃ abhivādanaṃ, paccuṭṭhānaṃ, añjalikammaṃ, sāmīcikammaṃ, aggāsanaṃ, aggodakaṃ, aggapiṇḍaṃ. Na ca, bhikkhave, saṅghikaṃ yathāvuḍḍhaṃ paṭibāhitabbaṃ. Yo paṭibāheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / វិនយបិដក (អដ្ឋកថា) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / វិហារានុជាននកថា • Vihārānujānanakathā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / អគ្គាសនាទិអនុជាននកថាវណ្ណនា • Aggāsanādianujānanakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / វិហារានុជាននកថាវណ្ណនា • Vihārānujānanakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / វិហារានុជាននកថា • Vihārānujānanakathā
