| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๘. อคฺคิกสุตฺตวณฺณนา
8. Aggikasuttavaṇṇanā
๑๙๔. อคฺคิปริจรณวเสนาติ อคฺคิหุตฺตชุหนวเสนฯ สนฺนิหิโตติ มิสฺสีภาวํ สมฺปาปิโตฯ ตถาภูโต จ โส สปฺปินา สทฺธิํ โยชิโต นาม โหตีติ อาห ‘‘สํโยชิโต’’ติฯ อปายมคฺคํ โอกฺกมติ มิจฺฉาทิฎฺฐิมิจฺฉาสงฺกปฺปาทีนํ อตฺตโน สนฺตาเน สมุปฺปาทนโตฯ เตนาห ‘‘อิมํ ลทฺธิ’’นฺติอาทิฯ
194.Aggiparicaraṇavasenāti aggihuttajuhanavasena. Sannihitoti missībhāvaṃ sampāpito. Tathābhūto ca so sappinā saddhiṃ yojito nāma hotīti āha ‘‘saṃyojito’’ti. Apāyamaggaṃ okkamati micchādiṭṭhimicchāsaṅkappādīnaṃ attano santāne samuppādanato. Tenāha ‘‘imaṃ laddhi’’ntiādi.
ชาติยาติ สโทสกิริยาปราธสฺส อสมฺภเวน ปริสุทฺธาย ชาติยาฯ นานปฺปกาเร อฎฺฐารสวิชฺชาฎฺฐานสญฺญิเต คเนฺถฯ สุตวาติ สุตฺวา นิฎฺฐํ ปโตฺต อคฺคทกฺขิเณยฺยตฺตาติ อธิปฺปาโยฯ
Jātiyāti sadosakiriyāparādhassa asambhavena parisuddhāya jātiyā. Nānappakāre aṭṭhārasavijjāṭṭhānasaññite ganthe. Sutavāti sutvā niṭṭhaṃ patto aggadakkhiṇeyyattāti adhippāyo.
ปุเพฺพนิวาสญาเณนาติ อิทํ โลเก สาสเน จ นิรุฬฺหตาวเสน วุตฺตํฯ อเญฺญ หิ ปุเพฺพนิวาสํ ชานนฺตา ปุเพฺพนิวาสญาเณเนว ชานนฺติ, ภควา ปน สพฺพญฺญุตญฺญาเณนปิ ชานาติฯ ทิเพฺพน จกฺขุนาติ เอตฺถาปิ เอเสว นโยฯ สพฺพโส ชาติ ขียติ เอเตนาติ ชาติกฺขโย, อคฺคมโคฺค , เตน ปตฺตพฺพตฺตา อาปนฺนตฺตา จ ชาติกฺขโย อรหตฺตํฯ ชานิตฺวา โวสิตโวสาโนติ วิชานิตพฺพํ จตุสจฺจธมฺมํ มคฺคญาเณน ชานิตฺวา โสฬสนฺนมฺปิ กิจฺจานํ โวสิตโวสาโนฯ
Pubbenivāsañāṇenāti idaṃ loke sāsane ca niruḷhatāvasena vuttaṃ. Aññe hi pubbenivāsaṃ jānantā pubbenivāsañāṇeneva jānanti, bhagavā pana sabbaññutaññāṇenapi jānāti. Dibbena cakkhunāti etthāpi eseva nayo. Sabbaso jāti khīyati etenāti jātikkhayo, aggamaggo , tena pattabbattā āpannattā ca jātikkhayo arahattaṃ. Jānitvā vositavosānoti vijānitabbaṃ catusaccadhammaṃ maggañāṇena jānitvā soḷasannampi kiccānaṃ vositavosāno.
อุปฺปตฺติํ ทีเปตฺวาติ ปายสทานสฺส อาคมนํ ปกาเสตฺวาฯ คาถาหิ อภิคีตนฺติ ทฺวีหิ คาถาหิ มยา อภิคีตํฯ อภุญฺชิตพฺพนฺติ ภุญฺชิตุํ น ยุตฺตํฯ ‘‘อโภชเนยฺย’’นฺติ กสฺมา วุตฺตํ, นนุ ภควโต อชฺฌาสโย อจฺจนฺตเมว สุโทฺธติ? สจฺจเมตํ, พฺราหฺมโณ ปน ปุเพฺพ อทาตุกาโม ปจฺฉา คาถา สุตฺวา ธมฺมเทสนาย มุทุหทโย หุตฺวา ทาตุกาโม อโหสิ, ตสฺมา ตํ ภิกฺขูนํ อนาคเต ทิฎฺฐานุคติอาปชฺชนตฺถํ ปฎิกฺขิปิฯ ตถา หิ อนนฺตรสุเตฺต กสิภารทฺวาชสุเตฺต จ เอวเมว ปฎิปชฺชิฯ เตนาห ‘‘ตฺวํ พฺราหฺมณา’’ติอาทิฯ กิลญฺชมฺหิ…เป.… ปกาสิตาติ เอเตน คาถํ อุเทฺทสฎฺฐาเนว ฐเปตฺวา ภควา พฺราหฺมณสฺส วิตฺถาเรน ธมฺมํ เทเสสีติ ทเสฺสติฯ คายเนนาติ คายนเกน, คาเนน วาฯ อตฺถญฺจ ธมฺมญฺจาติ สเทวกสฺส โลกสฺส หิตเญฺจว ตสฺส การณญฺจฯ สมฺปสฺสนฺตานนฺติ สมฺมเทว ปสฺสนฺตานํฯ ธโมฺมติ ปเวณิอาคโต จาริตฺตธโมฺม น โหติฯ โภชเนสุ อุกฺกํสคตํ ทเสฺสตุํ ‘‘สุธาโภชน’’นฺติ อาหฯ ธเมฺม สตีติ อริยานํ อาจารธเมฺม สติ ตํ อาลมฺพิตฺวา ชีวนฺตานํ เอตเทว เสฎฺฐนฺติ ‘‘โสมํ ภุเญฺชยฺย ปายส’’นฺติ ตํ อารพฺภ กถาย อุปฺปนฺนตฺตาฯ
Uppattiṃ dīpetvāti pāyasadānassa āgamanaṃ pakāsetvā. Gāthāhi abhigītanti dvīhi gāthāhi mayā abhigītaṃ. Abhuñjitabbanti bhuñjituṃ na yuttaṃ. ‘‘Abhojaneyya’’nti kasmā vuttaṃ, nanu bhagavato ajjhāsayo accantameva suddhoti? Saccametaṃ, brāhmaṇo pana pubbe adātukāmo pacchā gāthā sutvā dhammadesanāya muduhadayo hutvā dātukāmo ahosi, tasmā taṃ bhikkhūnaṃ anāgate diṭṭhānugatiāpajjanatthaṃ paṭikkhipi. Tathā hi anantarasutte kasibhāradvājasutte ca evameva paṭipajji. Tenāha ‘‘tvaṃ brāhmaṇā’’tiādi. Kilañjamhi…pe… pakāsitāti etena gāthaṃ uddesaṭṭhāneva ṭhapetvā bhagavā brāhmaṇassa vitthārena dhammaṃ desesīti dasseti. Gāyanenāti gāyanakena, gānena vā. Atthañca dhammañcāti sadevakassa lokassa hitañceva tassa kāraṇañca. Sampassantānanti sammadeva passantānaṃ. Dhammoti paveṇiāgato cārittadhammo na hoti. Bhojanesu ukkaṃsagataṃ dassetuṃ ‘‘sudhābhojana’’nti āha. Dhamme satīti ariyānaṃ ācāradhamme sati taṃ ālambitvā jīvantānaṃ etadeva seṭṭhanti ‘‘somaṃ bhuñjeyya pāyasa’’nti taṃ ārabbha kathāya uppannattā.
สลฺลเกฺขติ อยํ พฺราหฺมโณฯ เสสา ปจฺจยา นิโทฺทสา เต อารพฺภ กถาย อปฺปวตฺติตตฺตาฯ กุกฺกุจฺจวูปสนฺตนฺติ อคฺคิอาหิตปทสฺส วิย สทฺทสิทฺธิ เวทิตพฺพาฯ อเนฺนน ปาเนนาติ ลกฺขณวจนเมตํ ยถา ‘‘กาเกหิ สปฺปิ รกฺขิตพฺพ’’นฺติฯ เตนาห ‘‘เทสนามตฺตเมต’’นฺติฯ พหุสสฺสผลทายกํ สุเขตฺตํ วิย ปฎิยตฺตนฺติ สมฺมา กสนพีชนอุทกานยนาปนยนาทินา สุสชฺชิตํ เขตฺตํ วิย สีลาทิคุณวิเสสสมฺปาทเนน ปฎิยตฺตํ ปุญฺญเกฺขตฺตํ เอตํฯ
Sallakkheti ayaṃ brāhmaṇo. Sesā paccayā niddosā te ārabbha kathāya appavattitattā. Kukkuccavūpasantanti aggiāhitapadassa viya saddasiddhi veditabbā. Annena pānenāti lakkhaṇavacanametaṃ yathā ‘‘kākehi sappi rakkhitabba’’nti. Tenāha ‘‘desanāmattameta’’nti. Bahusassaphaladāyakaṃ sukhettaṃ viya paṭiyattanti sammā kasanabījanaudakānayanāpanayanādinā susajjitaṃ khettaṃ viya sīlādiguṇavisesasampādanena paṭiyattaṃ puññakkhettaṃ etaṃ.
อคฺคิกสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Aggikasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๘. อคฺคิกสุตฺตํ • 8. Aggikasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๘. อคฺคิกสุตฺตวณฺณนา • 8. Aggikasuttavaṇṇanā
