| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
८-९. अग्गिक्खन्धोपमसुत्तादिवण्णना
8-9. Aggikkhandhopamasuttādivaṇṇanā
७२-७३. अट्ठमे पस्सथ नूति अपि पस्सथ। महन्तन्ति विपुलं। अग्गिक्खन्धन्ति अग्गिसमूहं। आदित्तन्ति पदित्तं। सम्पज्जलितन्ति समन्ततो पज्जलितं अच्चिविप्फुलिङ्गानि मुञ्चन्तं। सजोतिभूतन्ति समन्ततो उट्ठिताहि जालाहि एकप्पभासमुदयभूतं। तं किं मञ्ञथाति तं इदानि मया वुच्चमानत्थं किं मञ्ञथाति अनुमतिग्गहणत्थं पुच्छति। यदेत्थ सत्था अग्गिक्खन्धालिङ्गनं कञ्ञालिङ्गनञ्च आनेसि, तमत्थं विभावेतुं ‘‘आरोचयामी’’तिआदिमाह।
72-73. Aṭṭhame passatha nūti api passatha. Mahantanti vipulaṃ. Aggikkhandhanti aggisamūhaṃ. Ādittanti padittaṃ. Sampajjalitanti samantato pajjalitaṃ accivipphuliṅgāni muñcantaṃ. Sajotibhūtanti samantato uṭṭhitāhi jālāhi ekappabhāsamudayabhūtaṃ. Taṃ kiṃ maññathāti taṃ idāni mayā vuccamānatthaṃ kiṃ maññathāti anumatiggahaṇatthaṃ pucchati. Yadettha satthā aggikkhandhāliṅganaṃ kaññāliṅganañca ānesi, tamatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘ārocayāmī’’tiādimāha.
दुस्सीलस्साति निस्सीलस्स सीलविरहितस्स। पापधम्मस्साति दुस्सीलत्ता एव हीनज्झासयताय लामकसभावस्स। असुचिसङ्कस्सरसमाचारस्साति अपरिसुद्धताय असुचि हुत्वा सङ्काय सरितब्बसमाचारस्स। दुस्सीलो हि किञ्चिदेव असारुप्पं दिस्वा ‘‘इदं असुकेन कतं भविस्सती’’ति परेसं आसङ्का होति। केनचिदेव करणीयेन मन्तयन्ते भिक्खू दिस्वा ‘‘कच्चि नु खो इमे मया कतकम्मं जानित्वा मन्तेन्ती’’ति अत्तनोयेव सङ्काय सरितब्बसमाचारो । पटिच्छन्नकम्मन्तस्साति लज्जितब्बताय पटिच्छादेतब्बकम्मन्तस्स। अस्समणस्साति न समणस्स। सलाकग्गहणादीसु ‘‘अहम्पि समणो’’ति मिच्छापटिञ्ञाय समणपटिञ्ञस्स। असेट्ठचारिताय अब्रह्मचारिस्स। उपोसथादीसु ‘‘अहम्पि ब्रह्मचारी’’ति मिच्छापटिञ्ञाय ब्रह्मचारिपटिञ्ञस्स। पूतिना कम्मेन सीलविपत्तिया अन्तो अनुपविट्ठत्ता अन्तोपूतिकस्स। छद्वारेहि रागादिकिलेसानुस्सवनेन तिन्तत्ता अवस्सुतस्स। सञ्जातरागादिकचवरत्ता सीलवन्तेहि छड्डेतब्बत्ता च कसम्बुजातस्स।
Dussīlassāti nissīlassa sīlavirahitassa. Pāpadhammassāti dussīlattā eva hīnajjhāsayatāya lāmakasabhāvassa. Asucisaṅkassarasamācārassāti aparisuddhatāya asuci hutvā saṅkāya saritabbasamācārassa. Dussīlo hi kiñcideva asāruppaṃ disvā ‘‘idaṃ asukena kataṃ bhavissatī’’ti paresaṃ āsaṅkā hoti. Kenacideva karaṇīyena mantayante bhikkhū disvā ‘‘kacci nu kho ime mayā katakammaṃ jānitvā mantentī’’ti attanoyeva saṅkāya saritabbasamācāro . Paṭicchannakammantassāti lajjitabbatāya paṭicchādetabbakammantassa. Assamaṇassāti na samaṇassa. Salākaggahaṇādīsu ‘‘ahampi samaṇo’’ti micchāpaṭiññāya samaṇapaṭiññassa. Aseṭṭhacāritāya abrahmacārissa. Uposathādīsu ‘‘ahampi brahmacārī’’ti micchāpaṭiññāya brahmacāripaṭiññassa. Pūtinā kammena sīlavipattiyā anto anupaviṭṭhattā antopūtikassa. Chadvārehi rāgādikilesānussavanena tintattā avassutassa. Sañjātarāgādikacavarattā sīlavantehi chaḍḍetabbattā ca kasambujātassa.
वालरज्जुयाति वालेहि कतरज्जुया। सा हि खरतरा होति। घंसेय्याति मथनवसेन घंसेय्य। तेलधोतायाति तेलेन निसिताय। पच्चोरस्मिन्ति पतिउरस्मिं, अभिमुखे उरमज्झेति अधिप्पायो। अयोसङ्कुनाति सण्डासेन। फेणुद्देहकन्ति फेणं उद्देहेत्वा उद्देहेत्वा, अनेकवारं फेणं उट्ठापेत्वाति अत्थो। एवमेत्थ सङ्खेपतो पाळिवण्णना वेदितब्बा। नवमं उत्तानमेव।
Vālarajjuyāti vālehi katarajjuyā. Sā hi kharatarā hoti. Ghaṃseyyāti mathanavasena ghaṃseyya. Teladhotāyāti telena nisitāya. Paccorasminti patiurasmiṃ, abhimukhe uramajjheti adhippāyo. Ayosaṅkunāti saṇḍāsena. Pheṇuddehakanti pheṇaṃ uddehetvā uddehetvā, anekavāraṃ pheṇaṃ uṭṭhāpetvāti attho. Evamettha saṅkhepato pāḷivaṇṇanā veditabbā. Navamaṃ uttānameva.
अग्गिक्खन्धोपमसुत्तादिवण्णना निट्ठिता।
Aggikkhandhopamasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya
८. अग्गिक्खन्धोपमसुत्तं • 8. Aggikkhandhopamasuttaṃ
९. सुनेत्तसुत्तं • 9. Sunettasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ८. अग्गिक्खन्धोपमसुत्तवण्णना • 8. Aggikkhandhopamasuttavaṇṇanā
