Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / इतिवुत्तकपाळि • Itivuttakapāḷi |
४. अग्गिसुत्तं
4. Aggisuttaṃ
९३. वुत्तञ्हेतं भगवता, वुत्तमरहताति मे सुतं –
93. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘तयोमे, भिक्खवे, अग्गी। कतमे तयो? रागग्गि, दोसग्गि, मोहग्गि – इमे खो, भिक्खवे, तयो अग्गी’’ति। एतमत्थं भगवा अवोच। तत्थेतं इति वुच्चति –
‘‘Tayome, bhikkhave, aggī. Katame tayo? Rāgaggi, dosaggi, mohaggi – ime kho, bhikkhave, tayo aggī’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘रागग्गि दहति मच्चे, रत्ते कामेसु मुच्छिते।
‘‘Rāgaggi dahati macce, ratte kāmesu mucchite;
दोसग्गि पन ब्यापन्ने, नरे पाणातिपातिनो॥
Dosaggi pana byāpanne, nare pāṇātipātino.
‘‘मोहग्गि पन सम्मूळ्हे, अरियधम्मे अकोविदे।
‘‘Mohaggi pana sammūḷhe, ariyadhamme akovide;
एते अग्गी अजानन्ता, सक्कायाभिरता पजा॥
Ete aggī ajānantā, sakkāyābhiratā pajā.
‘‘ते वड्ढयन्ति निरयं, तिरच्छानञ्च योनियो।
‘‘Te vaḍḍhayanti nirayaṃ, tiracchānañca yoniyo;
असुरं पेत्तिविसयं, अमुत्ता मारबन्धना॥
Asuraṃ pettivisayaṃ, amuttā mārabandhanā.
‘‘ये च रत्तिन्दिवा युत्ता, सम्मासम्बुद्धसासने।
‘‘Ye ca rattindivā yuttā, sammāsambuddhasāsane;
ते निब्बापेन्ति रागग्गिं, निच्चं असुभसञ्ञिनो॥
Te nibbāpenti rāgaggiṃ, niccaṃ asubhasaññino.
‘‘दोसग्गिं पन मेत्ताय, निब्बापेन्ति नरुत्तमा।
‘‘Dosaggiṃ pana mettāya, nibbāpenti naruttamā;
मोहग्गिं पन पञ्ञाय, यायं निब्बेधगामिनी॥
Mohaggiṃ pana paññāya, yāyaṃ nibbedhagāminī.
‘‘ते निब्बापेत्वा निपका, रत्तिन्दिवमतन्दिता।
‘‘Te nibbāpetvā nipakā, rattindivamatanditā;
असेसं परिनिब्बन्ति, असेसं दुक्खमच्चगुं॥
Asesaṃ parinibbanti, asesaṃ dukkhamaccaguṃ.
‘‘अरियद्दसा वेदगुनो, सम्मदञ्ञाय पण्डिता।
‘‘Ariyaddasā vedaguno, sammadaññāya paṇḍitā;
जातिक्खयमभिञ्ञाय, नागच्छन्ति पुनब्भव’’न्ति॥
Jātikkhayamabhiññāya, nāgacchanti punabbhava’’nti.
अयम्पि अत्थो वुत्तो भगवता, इति मे सुतन्ति। चतुत्थं।
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Catutthaṃ.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / इतिवुत्तक-अट्ठकथा • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ४. अग्गिसुत्तवण्णना • 4. Aggisuttavaṇṇanā