Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อิติวุตฺตกปาฬิ • Itivuttakapāḷi |
๔. อคฺคิสุตฺตํ
4. Aggisuttaṃ
๙๓. วุตฺตเญฺหตํ ภควตา, วุตฺตมรหตาติ เม สุตํ –
93. Vuttañhetaṃ bhagavatā, vuttamarahatāti me sutaṃ –
‘‘ตโยเม, ภิกฺขเว, อคฺคีฯ กตเม ตโย? ราคคฺคิ, โทสคฺคิ, โมหคฺคิ – อิเม โข, ภิกฺขเว, ตโย อคฺคี’’ติฯ เอตมตฺถํ ภควา อโวจฯ ตเตฺถตํ อิติ วุจฺจติ –
‘‘Tayome, bhikkhave, aggī. Katame tayo? Rāgaggi, dosaggi, mohaggi – ime kho, bhikkhave, tayo aggī’’ti. Etamatthaṃ bhagavā avoca. Tatthetaṃ iti vuccati –
‘‘ราคคฺคิ ทหติ มเจฺจ, รเตฺต กาเมสุ มุจฺฉิเต;
‘‘Rāgaggi dahati macce, ratte kāmesu mucchite;
โทสคฺคิ ปน พฺยาปเนฺน, นเร ปาณาติปาติโนฯ
Dosaggi pana byāpanne, nare pāṇātipātino.
‘‘โมหคฺคิ ปน สมฺมูเฬฺห, อริยธเมฺม อโกวิเท;
‘‘Mohaggi pana sammūḷhe, ariyadhamme akovide;
เอเต อคฺคี อชานนฺตา, สกฺกายาภิรตา ปชาฯ
Ete aggī ajānantā, sakkāyābhiratā pajā.
‘‘เต วฑฺฒยนฺติ นิรยํ, ติรจฺฉานญฺจ โยนิโย;
‘‘Te vaḍḍhayanti nirayaṃ, tiracchānañca yoniyo;
อสุรํ เปตฺติวิสยํ, อมุตฺตา มารพนฺธนาฯ
Asuraṃ pettivisayaṃ, amuttā mārabandhanā.
‘‘เย จ รตฺตินฺทิวา ยุตฺตา, สมฺมาสมฺพุทฺธสาสเน;
‘‘Ye ca rattindivā yuttā, sammāsambuddhasāsane;
เต นิพฺพาเปนฺติ ราคคฺคิํ, นิจฺจํ อสุภสญฺญิโนฯ
Te nibbāpenti rāgaggiṃ, niccaṃ asubhasaññino.
‘‘โทสคฺคิํ ปน เมตฺตาย, นิพฺพาเปนฺติ นรุตฺตมา;
‘‘Dosaggiṃ pana mettāya, nibbāpenti naruttamā;
โมหคฺคิํ ปน ปญฺญาย, ยายํ นิเพฺพธคามินีฯ
Mohaggiṃ pana paññāya, yāyaṃ nibbedhagāminī.
‘‘เต นิพฺพาเปตฺวา นิปกา, รตฺตินฺทิวมตนฺทิตา;
‘‘Te nibbāpetvā nipakā, rattindivamatanditā;
อเสสํ ปรินิพฺพนฺติ, อเสสํ ทุกฺขมจฺจคุํฯ
Asesaṃ parinibbanti, asesaṃ dukkhamaccaguṃ.
‘‘อริยทฺทสา เวทคุโน, สมฺมทญฺญาย ปณฺฑิตา;
‘‘Ariyaddasā vedaguno, sammadaññāya paṇḍitā;
ชาติกฺขยมภิญฺญาย, นาคจฺฉนฺติ ปุนพฺภว’’นฺติฯ
Jātikkhayamabhiññāya, nāgacchanti punabbhava’’nti.
อยมฺปิ อโตฺถ วุโตฺต ภควตา, อิติ เม สุตนฺติฯ จตุตฺถํฯ
Ayampi attho vutto bhagavatā, iti me sutanti. Catutthaṃ.
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อิติวุตฺตก-อฎฺฐกถา • Itivuttaka-aṭṭhakathā / ๔. อคฺคิสุตฺตวณฺณนา • 4. Aggisuttavaṇṇanā