Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഇതിവുത്തക-അട്ഠകഥാ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ൪. അഗ്ഗിസുത്തവണ്ണനാ

    4. Aggisuttavaṇṇanā

    ൯൩. ചതുത്ഥേ അനുദഹനട്ഠേന അഗ്ഗി, രാഗോ ഏവ അഗ്ഗി രാഗഗ്ഗി. രാഗോ ഹി ഉപ്പജ്ജമാനോ സത്തേ അനുദഹതി ഝാപേതി, തസ്മാ ‘‘അഗ്ഗീ’’തി വുച്ചതി. ഇതരേസുപി ദ്വീസു ഏസേവ നയോ. തത്ഥ യഥാ അഗ്ഗി യദേവ ഇന്ധനം നിസ്സായ ഉപ്പജ്ജതി, തം നിദഹതി, മഹാപരിളാഹോ ച ഹോതി, ഏവമിമേപി രാഗാദയോ യസ്മിം സന്താനേ സയം ഉപ്പന്നാ, തം നിദഹന്തി, മഹാപരിളാഹാ ച ഹോന്തി ദുന്നിബ്ബാപയാ. തേസു രാഗപരിളാഹേന സന്തത്തഹദയാനം ഇച്ഛിതാലാഭദുക്ഖേന മരണപ്പത്താനം സത്താനം പമാണം നത്ഥി. അയം താവ രാഗസ്സ അനുദഹനതാ. ദോസസ്സ പന അനുദഹനതായ വിസേസതോ മനോപദോസികാ ദേവാ, മോഹസ്സ അനുദഹനതായ ഖിഡ്ഡാപദോസികാ ദേവാ ച നിദസ്സനം. മോഹവസേന ഹി തേസം സതിസമ്മോസോ ഹോതി, തസ്മാ ഖിഡ്ഡാവസേന ആഹാരവേലം അതിവത്തേന്താ കാലം കരോന്തി. അയം താവ രാഗാദീനം ദിട്ഠധമ്മികോ അനുദഹനഭാവോ. സമ്പരായികോ പന നിരയാദീസു നിബ്ബത്താപനവസേന ഘോരതരോ ദുരധിവാസോ ച. അയഞ്ച അത്ഥോ ആദിത്തപരിയായേന വിഭാവേതബ്ബോ.

    93. Catutthe anudahanaṭṭhena aggi, rāgo eva aggi rāgaggi. Rāgo hi uppajjamāno satte anudahati jhāpeti, tasmā ‘‘aggī’’ti vuccati. Itaresupi dvīsu eseva nayo. Tattha yathā aggi yadeva indhanaṃ nissāya uppajjati, taṃ nidahati, mahāpariḷāho ca hoti, evamimepi rāgādayo yasmiṃ santāne sayaṃ uppannā, taṃ nidahanti, mahāpariḷāhā ca honti dunnibbāpayā. Tesu rāgapariḷāhena santattahadayānaṃ icchitālābhadukkhena maraṇappattānaṃ sattānaṃ pamāṇaṃ natthi. Ayaṃ tāva rāgassa anudahanatā. Dosassa pana anudahanatāya visesato manopadosikā devā, mohassa anudahanatāya khiḍḍāpadosikā devā ca nidassanaṃ. Mohavasena hi tesaṃ satisammoso hoti, tasmā khiḍḍāvasena āhāravelaṃ ativattentā kālaṃ karonti. Ayaṃ tāva rāgādīnaṃ diṭṭhadhammiko anudahanabhāvo. Samparāyiko pana nirayādīsu nibbattāpanavasena ghorataro duradhivāso ca. Ayañca attho ādittapariyāyena vibhāvetabbo.

    ഗാഥാസു കാമേസു മുച്ഛിതേതി വത്ഥുകാമേസു പാതബ്യതാവസേന മുച്ഛം ബാല്യം പമാദം മിച്ഛാചാരം ആപന്നേ. ബ്യാപന്നേതി ബ്യാപന്നചിത്തേ ദഹതീതി സമ്ബന്ധോ. നരേ പാണാതിപാതിനോതി ഇദം ദോസഗ്ഗിസ്സ. അരിയധമ്മേ അകോവിദേതി യേ ഖന്ധായതനാദീസു സബ്ബേന സബ്ബം ഉഗ്ഗഹപരിപുച്ഛായ മനസികാരരഹിതാ അരിയധമ്മസ്സ അകുസലാ, തേ സമ്മോഹേന അഭിഭൂതാ വിസേസേന സമ്മൂള്ഹാ നാമാതി വുത്താ. ഏതേ അഗ്ഗീ അജാനന്താതി ‘‘ഏതേ രാഗഗ്ഗിആദയോ ഇധ ചേവ സമ്പരായേ ച അനുദഹന്തീ’’തി അജാനന്ത്താആ പരിഞ്ഞാഭിസമയവസേന പഹാനാഭിസമയവസേന ച അപ്പടിവിജ്ഝന്താ. സക്കായാഭിരതാതി സക്കായേ ഉപാദാനക്ഖന്ധപഞ്ചകേ തണ്ഹാദിട്ഠിമാനനന്ദനാഭിരതാ. വഡ്ഢയന്തീതി പുനപ്പുനം ഉപ്പജ്ജനേന വഡ്ഢയന്തി ആചിനന്തി. നിരയന്തി അട്ഠവിധം മഹാനിരയം, സോളസവിധം ഉസ്സദനിരയന്തി സബ്ബമ്പി നിരയം. തിരച്ഛാനഞ്ച യോനിയോതി തിരച്ഛാനയോനിയോ ച. അസുരന്തി അസുരകായം പേത്തിവിസയഞ്ച വഡ്ഢയന്തീതി സമ്ബന്ധോ.

    Gāthāsu kāmesu mucchiteti vatthukāmesu pātabyatāvasena mucchaṃ bālyaṃ pamādaṃ micchācāraṃ āpanne. Byāpanneti byāpannacitte dahatīti sambandho. Nare pāṇātipātinoti idaṃ dosaggissa. Ariyadhamme akovideti ye khandhāyatanādīsu sabbena sabbaṃ uggahaparipucchāya manasikārarahitā ariyadhammassa akusalā, te sammohena abhibhūtā visesena sammūḷhā nāmāti vuttā. Ete aggī ajānantāti ‘‘ete rāgaggiādayo idha ceva samparāye ca anudahantī’’ti ajānanttāā pariññābhisamayavasena pahānābhisamayavasena ca appaṭivijjhantā. Sakkāyābhiratāti sakkāye upādānakkhandhapañcake taṇhādiṭṭhimānanandanābhiratā. Vaḍḍhayantīti punappunaṃ uppajjanena vaḍḍhayanti ācinanti. Nirayanti aṭṭhavidhaṃ mahānirayaṃ, soḷasavidhaṃ ussadanirayanti sabbampi nirayaṃ. Tiracchānañca yoniyoti tiracchānayoniyo ca. Asuranti asurakāyaṃ pettivisayañca vaḍḍhayantīti sambandho.

    ഏത്താവതാ രാഗഗ്ഗിആദീനം ഇധ ചേവ സമ്പരായേ ച അനുദഹനഭാവദസ്സനമുഖേന വട്ടം ദസ്സേത്വാ ഇദാനി നേസം നിബ്ബാപനേന വിവട്ടം ദസ്സേതും ‘‘യേ ച രത്തിന്ദിവാ’’തിആദി വുത്തം. തത്ഥ യുത്താതി ഭാവനാനുയോഗവസേന യുത്താ. കത്ഥ? സമ്മാസമ്ബുദ്ധസാസനേ. തേന അഞ്ഞസാസനേ രാഗഗ്ഗിആദീനം നിബ്ബാപനാഭാവം ദസ്സേതി. തഥാ ഹി അനഞ്ഞസാധാരണം തേസം നിബ്ബാപനവിധിം അസുഭകമ്മട്ഠാനം സങ്ഖേപേനേവ ദസ്സേന്തോ –

    Ettāvatā rāgaggiādīnaṃ idha ceva samparāye ca anudahanabhāvadassanamukhena vaṭṭaṃ dassetvā idāni nesaṃ nibbāpanena vivaṭṭaṃ dassetuṃ ‘‘ye ca rattindivā’’tiādi vuttaṃ. Tattha yuttāti bhāvanānuyogavasena yuttā. Kattha? Sammāsambuddhasāsane. Tena aññasāsane rāgaggiādīnaṃ nibbāpanābhāvaṃ dasseti. Tathā hi anaññasādhāraṇaṃ tesaṃ nibbāpanavidhiṃ asubhakammaṭṭhānaṃ saṅkhepeneva dassento –

    ‘‘തേ നിബ്ബാപേന്തി രാഗഗ്ഗിം, നിച്ചം അസുഭസഞ്ഞിനോ;

    ‘‘Te nibbāpenti rāgaggiṃ, niccaṃ asubhasaññino;

    ദോസഗ്ഗിം പന മേത്തായ, നിബ്ബാപേന്തി നരുത്തമാ;

    Dosaggiṃ pana mettāya, nibbāpenti naruttamā;

    മോഹഗ്ഗിം പന പഞ്ഞായ, യായം നിബ്ബേധഗാമിനീ’’തി. –

    Mohaggiṃ pana paññāya, yāyaṃ nibbedhagāminī’’ti. –

    ആഹ . തത്ഥ അസുഭസഞ്ഞിനോതി ദ്വത്തിംസാകാരവസേന ചേവ ഉദ്ധുമാതകാദിവസേന ച അസുഭഭാവനാനുയോഗേന അസുഭസഞ്ഞിനോ. മേത്തായാതി ‘‘സോ മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതീ’’തി (അ॰ നി॰ ൩.൬൪, ൬൬) വുത്തായ മേത്താഭാവനായ. ഏത്ഥ ച അസുഭജ്ഝാനഞ്ച പാദകം കത്വാ നിബ്ബത്തിതഅനാഗാമിമഗ്ഗേന രാഗഗ്ഗിദോസഗ്ഗീനം നിബ്ബാപനം വേദിതബ്ബം. പഞ്ഞായാതി വിപസ്സനാപഞ്ഞാസഹിതായ മഗ്ഗപഞ്ഞായ. തേനേവാഹ ‘‘യായം നിബ്ബേധഗാമിനീ’’തി. സാ ഹി കിലേസക്ഖന്ധം വിനിവിജ്ഝന്തീ ഗച്ഛതി പവത്തതീതി നിബ്ബേധഗാമിനീതി വുച്ചതി. അസേസം പരിനിബ്ബന്തീതി അരഹത്തമഗ്ഗേന അസേസം രാഗഗ്ഗിആദിം നിബ്ബാപേത്വാ സഉപാദിസേസായ നിബ്ബാനധാതുയാ ഠിതാ പഞ്ഞാവേപുല്ലപ്പത്തിയാ നിപകാ പുബ്ബേവ സമ്മപ്പധാനേന സബ്ബസോ കോസജ്ജസ്സ സുപ്പഹീനത്താ ഫലസമാപത്തിസമാപജ്ജനേന അകിലാസുഭാവേന ച രത്തിന്ദിവമതന്ദിതാ ചരിമകചിത്തനിരോധേന അനുപാദിസേസായ നിബ്ബാനധാതുയാ അസേസം പരിനിബ്ബന്തി. തതോ ച അസേസം നിസ്സേസം വട്ടദുക്ഖം അച്ചഗും അതിക്കമംസു.

    Āha . Tattha asubhasaññinoti dvattiṃsākāravasena ceva uddhumātakādivasena ca asubhabhāvanānuyogena asubhasaññino. Mettāyāti ‘‘so mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharatī’’ti (a. ni. 3.64, 66) vuttāya mettābhāvanāya. Ettha ca asubhajjhānañca pādakaṃ katvā nibbattitaanāgāmimaggena rāgaggidosaggīnaṃ nibbāpanaṃ veditabbaṃ. Paññāyāti vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya. Tenevāha ‘‘yāyaṃ nibbedhagāminī’’ti. Sā hi kilesakkhandhaṃ vinivijjhantī gacchati pavattatīti nibbedhagāminīti vuccati. Asesaṃ parinibbantīti arahattamaggena asesaṃ rāgaggiādiṃ nibbāpetvā saupādisesāya nibbānadhātuyā ṭhitā paññāvepullappattiyā nipakā pubbeva sammappadhānena sabbaso kosajjassa suppahīnattā phalasamāpattisamāpajjanena akilāsubhāvena ca rattindivamatanditā carimakacittanirodhena anupādisesāya nibbānadhātuyā asesaṃ parinibbanti. Tato ca asesaṃ nissesaṃ vaṭṭadukkhaṃ accaguṃ atikkamaṃsu.

    ഏവം യേ രാഗഗ്ഗിആദികേ നിബ്ബാപേന്തി, തേസം അനുപാദിസേസനിബ്ബാനേന നിബ്ബുതിം ദസ്സേത്വാ ഇദാനി പടിവിദ്ധഗുണേഹി ഥോമേന്തോ ഓസാനഗാഥമാഹ. തത്ഥ അരിയദ്ദസാതി അരിയേഹി ബുദ്ധാദീഹി പസ്സിതബ്ബം കിലേസേഹി വാ ആരകത്താ അരിയം നിബ്ബാനം, അരിയം ചതുസച്ചമേവ വാ ദിട്ഠവന്തോതി അരിയദ്ദസാ. വേദസ്സ മഗ്ഗഞാണസ്സ, തേന വാ വേദേന സംസാരസ്സ പരിയോസാനം ഗതാതി വേദഗുനോ. സമ്മദഞ്ഞായാതി സമ്മദേവ സബ്ബം ആജാനിതബ്ബം കുസലാദിം ഖന്ധാദിഞ്ച ജാനിത്വാ. സേസം വുത്തനയമേവ.

    Evaṃ ye rāgaggiādike nibbāpenti, tesaṃ anupādisesanibbānena nibbutiṃ dassetvā idāni paṭividdhaguṇehi thomento osānagāthamāha. Tattha ariyaddasāti ariyehi buddhādīhi passitabbaṃ kilesehi vā ārakattā ariyaṃ nibbānaṃ, ariyaṃ catusaccameva vā diṭṭhavantoti ariyaddasā. Vedassa maggañāṇassa, tena vā vedena saṃsārassa pariyosānaṃ gatāti vedaguno. Sammadaññāyāti sammadeva sabbaṃ ājānitabbaṃ kusalādiṃ khandhādiñca jānitvā. Sesaṃ vuttanayameva.

    ചതുത്ഥസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Catutthasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ഇതിവുത്തകപാളി • Itivuttakapāḷi / ൪. അഗ്ഗിസുത്തം • 4. Aggisuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact