| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationมชฺฌิม นิกาย ๗๒
The Middle-Length Suttas Collection 72
อคฺคิวจฺฉสุตฺต
With Vacchagotta on Fire
เอวํ เม สุตํ—เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
อถ โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควตา สทฺธึ สมฺโมทิฯ สมฺโมทนียํ กถํ สารณียํ วีติสาเรตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิฯ เอกมนฺตํ นิสินฺโน โข วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ:
Then the wanderer Vacchagotta went up to the Buddha and exchanged greetings with him. When the greetings and polite conversation were over, he sat down to one side and said to the Buddha:
“กึ นุ โข, โภ โคตม, ‘สสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม”ติ?
“Master Gotama, is this your view: ‘The cosmos is eternal. This is the only truth, other ideas are silly’?”
“น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ: ‘สสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'”ติฯ
“That’s not my view, Vaccha.”
“กึ ปน, โภ โคตม, ‘อสสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม”ติ?
“Then is this your view: ‘The cosmos is not eternal. This is the only truth, other ideas are silly’?”
“น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ: ‘อสสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'”ติฯ
“That’s not my view, Vaccha.”
“กึ นุ โข, โภ โคตม, ‘อนฺตวา โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม”ติ?
“Then is this your view: ‘The world is finite. This is the only truth, other ideas are silly’?”
“น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ: ‘อนฺตวา โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'”ติฯ
“That’s not my view, Vaccha.”
“กึ ปน, โภ โคตม, ‘อนนฺตวา โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม”ติ?
“Then is this your view: ‘The world is infinite. This is the only truth, other ideas are silly’?”
“น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ: ‘อนนฺตวา โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'”ติฯ
“That’s not my view, Vaccha.”
“กึ นุ โข, โภ โคตม, ‘ตํ ชีวํ ตํ สรีรํ, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม”ติ?
“Then is this your view: ‘The soul and the body are the same thing. This is the only truth, other ideas are silly’?”
“น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ: ‘ตํ ชีวํ ตํ สรีรํ, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'”ติฯ
“That’s not my view, Vaccha.”
“กึ ปน, โภ โคตม, ‘อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรํ, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม”ติ?
“Then is this your view: ‘The soul and the body are different things. This is the only truth, other ideas are silly’?”
“น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ: ‘อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรํ, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'”ติฯ
“That’s not my view, Vaccha.”
“กึ นุ โข, โภ โคตม, ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม”ติ?
“Then is this your view: ‘A Realized One still exists after death. This is the only truth, other ideas are silly’?”
“น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ: ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'”ติฯ
“That’s not my view, Vaccha.”
“กึ ปน, โภ โคตม, ‘น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม”ติ?
“Then is this your view: ‘A Realized One no longer exists after death. This is the only truth, other ideas are silly’?”
“น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ: ‘น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'”ติฯ
“That’s not my view, Vaccha.”
“กึ นุ โข, โภ โคตม, ‘โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม”ติ?
“Then is this your view: ‘A Realized One both still exists and no longer exists after death. This is the only truth, other ideas are silly’?”
“น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ: ‘โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'”ติฯ
“That’s not my view, Vaccha.”
“กึ ปน, โภ โคตม, ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม”ติ?
“Then is this your view: ‘A Realized One neither still exists nor no longer exists after death. This is the only truth, other ideas are silly’?”
“น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ: ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'”ติฯ
“That’s not my view, Vaccha.”
“‘กึ นุ โข, โภ โคตม, สสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ—สสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ วเทสิฯ ‘กึ ปน, โภ โคตม, อสสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ—อสสฺสโต โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ วเทสิฯ ‘กึ นุ โข, โภ โคตม, อนฺตวา โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ—อนฺตวา โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ วเทสิฯ ‘กึ ปน, โภ โคตม, อนนฺตวา โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ—อนนฺตวา โลโก, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ วเทสิฯ ‘กึ นุ โข, โภ โคตม, ตํ ชีวํ ตํ สรีรํ, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ—ตํ ชีวํ ตํ สรีรํ, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ วเทสิฯ ‘กึ ปน, โภ โคตม, อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรํ, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ—อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรํ, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ วเทสิฯ ‘กึ นุ โข, โภ โคตม, โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ—โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ วเทสิฯ ‘กึ ปน, โภ โคตม, น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ—น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ วเทสิฯ ‘กึ นุ โข, โภ โคตม, โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ—โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ วเทสิฯ ‘กึ ปน, โภ โคตม, เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺติ—เอวํทิฏฺฐิ ภวํ โคตโม'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น โข อหํ, วจฺฉ, เอวํทิฏฺฐิ—เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา, อิทเมว สจฺจํ โมฆมญฺญนฺ'ติ วเทสิฯ กึ ปน โภ โคตโม อาทีนวํ สมฺปสฺสมาโน เอวํ อิมานิ สพฺพโส ทิฏฺฐิคตานิ อนุปคโต”ติ?
“Master Gotama, when asked these ten questions, you say: ‘That’s not my view.’ Seeing what drawback do you avoid all these convictions?”
“‘สสฺสโต โลโก'ติ โข, วจฺฉ, ทิฏฺฐิคตเมตํ ทิฏฺฐิคหนํ ทิฏฺฐิกนฺตาโร ทิฏฺฐิวิสูกํ ทิฏฺฐิวิปฺผนฺทิตํ ทิฏฺฐิสํโยชนํ สทุกฺขํ สวิฆาตํ เสาปายาสํ สปริฬาหํ, น นิพฺพิทาย น วิราคาย น นิโรธาย น อุปสมาย น อภิญฺญาย น สมฺโพธาย น นิพฺพานาย สํวตฺตติฯ ‘อสสฺสโต โลโก'ติ โข, วจฺฉ …เป… ‘อนฺตวา โลโก'ติ โข, วจฺฉ …เป… ‘อนนฺตวา โลโก'ติ โข, วจฺฉ …เป… ‘ตํ ชีวํ ตํ สรีรนฺ'ติ โข, วจฺฉ …เป… ‘อญฺญํ ชีวํ อญฺญํ สรีรนฺ'ติ โข, วจฺฉ …เป… ‘โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา'ติ โข, วจฺฉ …เป… ‘น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา'ติ โข, วจฺฉ …เป… ‘โหติ จ น จ โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา'ติ โข, วจฺฉ …เป… ‘เนว โหติ น น โหติ ตถาคโต ปรํ มรณา'ติ โข, วจฺฉ, ทิฏฺฐิคตเมตํ ทิฏฺฐิคหนํ ทิฏฺฐิกนฺตาโร ทิฏฺฐิวิสูกํ ทิฏฺฐิวิปฺผนฺทิตํ ทิฏฺฐิสํโยชนํ สทุกฺขํ สวิฆาตํ เสาปายาสํ สปริฬาหํ, น นิพฺพิทาย น วิราคาย น นิโรธาย น อุปสมาย น อภิญฺญาย น สมฺโพธาย น นิพฺพานาย สํวตฺตติฯ อิมํ โข อหํ, วจฺฉ, อาทีนวํ สมฺปสฺสมาโน เอวํ อิมานิ สพฺพโส ทิฏฺฐิคตานิ อนุปคโต”ติฯ
“Each of these ten convictions is the thicket of views, the desert of views, the trick of views, the evasiveness of views, the fetter of views. They’re beset with anguish, distress, and fever. They don’t lead to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. Seeing this drawback I avoid all these convictions.”
“อตฺถิ ปน โภโต โคตมสฺส กิญฺจิ ทิฏฺฐิคตนฺ”ติ?
“But does Master Gotama have any convictions at all?”
“ทิฏฺฐิคตนฺติ โข, วจฺฉ, อปนีตเมตํ ตถาคตสฺสฯ ทิฏฺฐเญฺหตํ, วจฺฉ, ตถาคเตน: ‘อิติ รูปํ, อิติ รูปสฺส สมุทโย, อิติ รูปสฺส อตฺถงฺคโม; อิติ เวทนา, อิติ เวทนาย สมุทโย, อิติ เวทนาย อตฺถงฺคโม; อิติ สญฺญา, อิติ สญฺญาย สมุทโย, อิติ สญฺญาย อตฺถงฺคโม; อิติ สงฺขารา, อิติ สงฺขารานํ สมุทโย, อิติ สงฺขารานํ อตฺถงฺคโม; อิติ วิญฺญาณํ, อิติ วิญฺญาณสฺส สมุทโย, อิติ วิญฺญาณสฺส อตฺถงฺคโม'ติฯ ตสฺมา ตถาคโต สพฺพมญฺญิตานํ สพฺพมถิตานํ สพฺพอหงฺการมมงฺการมานานุสยานํ ขยา วิราคา นิโรธา จาคา ปฏินิสฺสคฺคา อนุปาทา วิมุตฺโตติ วทามี”ติฯ
“The Realized One has done away with convictions. For the Realized One has seen: ‘Such is form, such is the origin of form, such is the ending of form. Such is feeling, such is the origin of feeling, such is the ending of feeling. Such is perception, such is the origin of perception, such is the ending of perception. Such are choices, such is the origin of choices, such is the ending of choices. Such is consciousness, such is the origin of consciousness, such is the ending of consciousness.’ That’s why the Realized One is freed with the ending, fading away, cessation, giving up, and letting go of all conceiving, all worries, and all ego, possessiveness, or underlying tendency to conceit, I say.”
“เอวํ วิมุตฺตจิตฺโต ปน, โภ โคตม, ภิกฺขุ กุหึ อุปปชฺชตี”ติ?
“But Master Gotama, when a bhikkhu’s mind is freed like this, where are they reborn?”
“อุปปชฺชตีติ โข, วจฺฉ, น อุเปติ”ฯ
“‘They’re reborn’ doesn’t apply, Vaccha.”
“เตน หิ, โภ โคตม, น อุปปชฺชตี”ติ?
“Well then, are they not reborn?”
“น อุปปชฺชตีติ โข, วจฺฉ, น อุเปติ”ฯ
“‘They’re not reborn’ doesn’t apply, Vaccha.”
“เตน หิ, โภ โคตม, อุปปชฺชติ จ น จ อุปปชฺชตี”ติ?
“Well then, are they both reborn and not reborn?”
“อุปปชฺชติ จ น จ อุปปชฺชตีติ โข, วจฺฉ, น อุเปติ”ฯ
“‘They’re both reborn and not reborn’ doesn’t apply, Vaccha.”
“เตน หิ, โภ โคตม, เนว อุปปชฺชติ น น อุปปชฺชตี”ติ?
“Well then, are they neither reborn nor not reborn?”
“เนว อุปปชฺชติ น น อุปปชฺชตีติ โข, วจฺฉ, น อุเปติ”ฯ
“‘They’re neither reborn nor not reborn’ doesn’t apply, Vaccha.”
“‘เอวํ วิมุตฺตจิตฺโต ปน, โภ โคตม, ภิกฺขุ กุหึ อุปปชฺชตี'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘อุปปชฺชตีติ โข, วจฺฉ, น อุเปตี'ติ วเทสิฯ ‘เตน หิ, โภ โคตม, น อุปปชฺชตี'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘น อุปปชฺชตีติ โข, วจฺฉ, น อุเปตี'ติ วเทสิฯ ‘เตน หิ, โภ โคตม, อุปปชฺชติ จ น จ อุปปชฺชตี'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘อุปปชฺชติ จ น จ อุปปชฺชตีติ โข, วจฺฉ, น อุเปตี'ติ วเทสิฯ ‘เตน หิ, โภ โคตม, เนว อุปปชฺชติ น น อุปปชฺชตี'ติ อิติ ปุฏฺโฐ สมาโน ‘เนว อุปปชฺชติ น น อุปปชฺชตีติ โข, วจฺฉ, น อุเปตี'ติ วเทสิฯ เอตฺถาหํ, โภ โคตม, อญฺญาณมาปาทึ, เอตฺถ สมฺโมหมาปาทึฯ ยาปิ เม เอสา โภโต โคตมสฺส ปุริเมน กถาสลฺลาเปน อหุ ปสาทมตฺตา สาปิ เม เอตรหิ อนฺตรหิตา”ติฯ
“Master Gotama, when asked all these questions, you say: ‘It doesn’t apply.’ I fail to understand this point, Master Gotama; I’ve fallen into confusion. And I’ve now lost even the degree of clarity I had from previous discussions with Master Gotama.”
“อลญฺหิ เต, วจฺฉ, อญฺญาณาย, อลํ สมฺโมหายฯ คมฺภีโร หายํ, วจฺฉ, ธมฺโม ทุทฺทโส ทุรนุโพโธ สนฺโต ปณีโต อตกฺกาวจโร นิปุโณ ปณฺฑิตเวทนีโยฯ โส ตยา ทุชฺชาโน อญฺญทิฏฺฐิเกน อญฺญขนฺติเกน อญฺญรุจิเกน อญฺญตฺรโยเคน อญฺญตฺราจริยเกนฯ
“No wonder you don’t understand, Vaccha, no wonder you’re confused. For this principle is deep, hard to see, hard to understand, peaceful, sublime, beyond the scope of logic, subtle, comprehensible to the astute. It’s hard for you to understand, since you have a different view, creed, and preference, unless you dedicate yourself to practice with the guidance of tradition.
เตน หิ, วจฺฉ, ตญฺเญเวตฺถ ปฏิปุจฺฉิสฺสามิ; ยถา เต ขเมยฺย ตถา นํ พฺยากเรยฺยาสิฯ
Well then, Vaccha, I’ll ask you about this in return, and you can answer as you like.
ตํ กึ มญฺญสิ, วจฺฉ, สเจ เต ปุรโต อคฺคิ ชเลยฺย, ชาเนยฺยาสิ ตฺวํ: ‘อยํ เม ปุรโต อคฺคิ ชลตี'”ติ?
What do you think, Vaccha? Suppose a fire was burning in front of you. Would you know: ‘This fire is burning in front of me’?”
“สเจ เม, โภ โคตม, ปุรโต อคฺคิ ชเลยฺย, ชาเนยฺยาหํ: ‘อยํ เม ปุรโต อคฺคิ ชลตี'”ติฯ
“Yes, I would, Master Gotama.”
“สเจ ปน ตํ, วจฺฉ, เอวํ ปุจฺเฉยฺย: ‘โย เต อยํ ปุรโต อคฺคิ ชลติ อยํ อคฺคิ กึ ปฏิจฺจ ชลตี'ติ, เอวํ ปุฏฺโฐ ตฺวํ, วจฺฉ, กินฺติ พฺยากเรยฺยาสี”ติ?
“But Vaccha, suppose they were to ask you: ‘This fire burning in front of you: what does it depend on to burn?’ How would you answer?”
“สเจ มํ, โภ โคตม, เอวํ ปุจฺเฉยฺย:
‘โย เต อยํ ปุรโต อคฺคิ ชลติ อยํ อคฺคิ กึ ปฏิจฺจ ชลตี'ติ, เอวํ ปุฏฺโฐ อหํ, โภ โคตม, เอวํ พฺยากเรยฺยํ: ‘โย เม อยํ ปุรโต อคฺคิ ชลติ อยํ อคฺคิ ติณกฏฺฐุปาทานํ ปฏิจฺจ ชลตี'”ติฯ
“I would answer like this: ‘This fire burning in front of me burns in dependence on grass and logs as fuel.’”
“สเจ เต, วจฺฉ, ปุรโต โส อคฺคิ นิพฺพาเยยฺย, ชาเนยฺยาสิ ตฺวํ: ‘อยํ เม ปุรโต อคฺคิ นิพฺพุโต'”ติ?
“Suppose that fire burning in front of you was extinguished. Would you know: ‘This fire in front of me is extinguished’?”
“สเจ เม, โภ โคตม, ปุรโต โส อคฺคิ นิพฺพาเยยฺย, ชาเนยฺยาหํ: ‘อยํ เม ปุรโต อคฺคิ นิพฺพุโต'”ติฯ
“Yes, I would, Master Gotama.”
“สเจ ปน ตํ, วจฺฉ, เอวํ ปุจฺเฉยฺย: ‘โย เต อยํ ปุรโต อคฺคิ นิพฺพุโต โส อคฺคิ อิโต กตมํ ทิสํ คโต—ปุรตฺถิมํ วา ทกฺขิณํ วา ปจฺฉิมํ วา อุตฺตรํ วา'ติ, เอวํ ปุฏฺโฐ ตฺวํ, วจฺฉ, กินฺติ พฺยากเรยฺยาสี”ติ?
“But Vaccha, suppose they were to ask you: ‘This fire in front of you that is extinguished: in what direction did it go—east, south, west, or north?’ How would you answer?”
“น อุเปติ, โภ โคตม, ยญฺหิ โส, โภ โคตม, อคฺคิ ติณกฏฺฐุปาทานํ ปฏิจฺจ อชลิ ตสฺส จ ปริยาทานา อญฺญสฺส จ อนุปหารา อนาหาโร นิพฺพุโตเตฺวว สงฺขฺยํ คจฺฉตี”ติฯ
“It doesn’t apply, Master Gotama. The fire depended on grass and logs as fuel. When that runs out, and no more fuel is added, the fire is reckoned to have become extinguished due to lack of fuel.”
“เอวเมว โข, วจฺฉ, เยน รูเปน ตถาคตํ ปญฺญาปยมาโน ปญฺญาเปยฺย ตํ รูปํ ตถาคตสฺส ปหีนํ อุจฺฉินฺนมูลํ ตาลาวตฺถุกตํ อนภาวงฺกตํ อายตึ อนุปฺปาทธมฺมํฯ รูปสงฺขยวิมุตฺโต โข, วจฺฉ, ตถาคโต คมฺภีโร อปฺปเมโยฺย ทุปฺปริโยคาโฬฺห—เสยฺยถาปิ มหาสมุทฺโทฯ อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, น อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, อุปปชฺชติ จ น จ อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, เนว อุปปชฺชติ น น อุปปชฺชตีติ น อุเปติฯ
“In the same way, Vaccha, any form by which a Realized One might be described has been cut off at the root, made like a palm stump, obliterated, and unable to arise in the future. A Realized One is freed from reckoning in terms of form. They’re deep, immeasurable, and hard to fathom, like the ocean. ‘They’re reborn’, ‘they’re not reborn’, ‘they’re both reborn and not reborn’, ‘they’re neither reborn nor not reborn’—none of these apply.
ยาย เวทนาย ตถาคตํ ปญฺญาปยมาโน ปญฺญาเปยฺย สา เวทนา ตถาคตสฺส ปหีนา อุจฺฉินฺนมูลา ตาลาวตฺถุกตา อนภาวงฺกตา อายตึ อนุปฺปาทธมฺมาฯ เวทนาสงฺขยวิมุตฺโต โข, วจฺฉ, ตถาคโต คมฺภีโร อปฺปเมโยฺย ทุปฺปริโยคาโฬฺห—เสยฺยถาปิ มหาสมุทฺโทฯ อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, น อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, อุปปชฺชติ จ น จ อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, เนว อุปปชฺชติ น น อุปปชฺชตีติ น อุเปติฯ ยาย สญฺญาย ตถาคตํ ปญฺญาปยมาโน ปญฺญาเปยฺย สา สญฺญา ตถาคตสฺส ปหีนา อุจฺฉินฺนมูลา ตาลาวตฺถุกตา อนภาวงฺกตา อายตึ อนุปฺปาทธมฺมาฯ สญฺญาสงฺขยวิมุตฺโต โข, วจฺฉ, ตถาคโต คมฺภีโร อปฺปเมโยฺย ทุปฺปริโยคาโฬฺห—เสยฺยถาปิ มหาสมุทฺโทฯ อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, น อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, อุปปชฺชติ จ น จ อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, เนว อุปปชฺชติ น น อุปปชฺชตีติ น อุเปติฯ เยหิ สงฺขาเรหิ ตถาคตํ ปญฺญาปยมาโน ปญฺญาเปยฺย เต สงฺขารา ตถาคตสฺส ปหีนา อุจฺฉินฺนมูลา ตาลาวตฺถุกตา อนภาวงฺกตา อายตึ อนุปฺปาทธมฺมาฯ สงฺขารสงฺขยวิมุตฺโต โข, วจฺฉ, ตถาคโต คมฺภีโร อปฺปเมโยฺย ทุปฺปริโยคาโฬฺห—เสยฺยถาปิ มหาสมุทฺโทฯ อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, น อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, อุปปชฺชติ จ น จ อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, เนว อุปปชฺชติ น น อุปปชฺชตีติ น อุเปติฯ เยน วิญฺญาเณน ตถาคตํ ปญฺญาปยมาโน ปญฺญาเปยฺย ตํ วิญฺญาณํ ตถาคตสฺส ปหีนํ อุจฺฉินฺนมูลํ ตาลาวตฺถุกตํ อนภาวงฺกตํ อายตึ อนุปฺปาทธมฺมํฯ วิญฺญาณสงฺขยวิมุตฺโต โข, วจฺฉ, ตถาคโต คมฺภีโร อปฺปเมโยฺย ทุปฺปริโยคาโฬฺห—เสยฺยถาปิ มหาสมุทฺโทฯ อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, น อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, อุปปชฺชติ จ น จ อุปปชฺชตีติ น อุเปติ, เนว อุปปชฺชติ น น อุปปชฺชตีติ น อุเปตี”ติฯ
Any feeling … perception … choices … consciousness by which a Realized One might be described has been cut off at the root, made like a palm stump, obliterated, and unable to arise in the future. A Realized One is freed from reckoning in terms of consciousness. They’re deep, immeasurable, and hard to fathom, like the ocean. ‘They’re reborn’, ‘they’re not reborn’, ‘they’re both reborn and not reborn’, ‘they’re neither reborn nor not reborn’—none of these apply.”
เอวํ วุตฺเต, วจฺฉโคตฺโต ปริพฺพาชโก ภควนฺตํ เอตทโวจ:
When he said this, the wanderer Vacchagotta said to the Buddha:
“เสยฺยถาปิ, โภ โคตม, คามสฺส วา นิคมสฺส วา อวิทูเร มหาสาลรุกฺโขฯ ตสฺส อนิจฺจตา สาขาปลาสา ปลุชฺเชยฺยุํ, ตจปปฏิกา ปลุชฺเชยฺยุํ, เผคฺคู ปลุชฺเชยฺยุํ; โส อปเรน สมเยน อปคตสาขาปลาโส อปคตตจปปฏิโก อปคตเผคฺคุโก สุทฺโธ อสฺส, สาเร ปติฏฺฐิโต; เอวเมว โภโต โคตมสฺส ปาวจนํ อปคตสาขาปลาสํ อปคตตจปปฏิกํ อปคตเผคฺคุกํ สุทฺธํ, สาเร ปติฏฺฐิตํฯ
“Master Gotama, suppose there was a large sal tree not far from a town or village. And because it’s impermanent, its branches and foliage, bark and shoots, and softwood would fall off. After some time it would be rid of branches and foliage, bark and shoots, and softwood, consisting purely of heartwood. In the same way, Master Gotama’s dispensation is rid of branches and foliage, bark and shoots, and softwood, pure and established in the pith.
อภิกฺกนฺตํ, โภ โคตม …เป… อุปาสกํ มํ ภวํ โคตโม ธาเรตุ อชฺชตคฺเค ปาณุเปตํ สรณํ คตนฺ”ติฯ
Excellent, Master Gotama! … From this day forth, may Master Gotama remember me as a lay follower who has gone for refuge for life.”
อคฺคิวจฺฉสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ทุติยํฯ
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
