Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya

    ൨. അഗ്ഗിവച്ഛസുത്തം

    2. Aggivacchasuttaṃ

    ൧൮൭. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. അഥ ഖോ വച്ഛഗോത്തോ പരിബ്ബാജകോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവതാ സദ്ധിം സമ്മോദി. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ വച്ഛഗോത്തോ പരിബ്ബാജകോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച –

    187. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho vacchagotto paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘കിം നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, ‘സസ്സതോ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഏവംദിട്ഠി 1 ഭവം ഗോതമോ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ‘സസ്സതോ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, ‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi 2 bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘കിം പന, ഭോ ഗോതമ, ‘അസസ്സതോ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ‘അസസ്സതോ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘കിം നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, ‘അന്തവാ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ‘അന്തവാ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, ‘antavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘antavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘കിം പന, ഭോ ഗോതമ, ‘അനന്തവാ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ‘അനന്തവാ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘anantavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘anantavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘കിം നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, ‘തം ജീവം തം സരീരം, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ‘തം ജീവം തം സരീരം, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘കിം പന, ഭോ ഗോതമ, ‘അഞ്ഞം ജീവം അഞ്ഞം സരീരം, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ‘അഞ്ഞം ജീവം അഞ്ഞം സരീരം, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘കിം നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘കിം പന, ഭോ ഗോതമ, ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘കിം നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’’തി ? ‘‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti ? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ‘‘കിം പന, ഭോ ഗോതമ, ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’’തി? ‘‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’’’ന്തി.

    ‘‘Kiṃ pana, bho gotama, ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.

    ൧൮൮. ‘‘‘കിം നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, സസ്സതോ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – സസ്സതോ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി വദേസി 3. ‘കിം പന, ഭോ ഗോതമ, അസസ്സതോ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ , ഏവംദിട്ഠി – അസസ്സതോ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി വദേസി. ‘കിം നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, അന്തവാ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – അന്തവാ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി വദേസി. ‘കിം പന, ഭോ ഗോതമ, അനന്തവാ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – അനന്തവാ ലോകോ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി വദേസി. ‘കിം നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, തം ജീവം തം സരീരം, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – തം ജീവം തം സരീരം, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി വദേസി. ‘കിം പന, ഭോ ഗോതമ, അഞ്ഞം ജീവം അഞ്ഞം സരീരം, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – അഞ്ഞം ജീവം അഞ്ഞം സരീരം, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി വദേസി. ‘കിം നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി വദേസി.

    188. ‘‘‘Kiṃ nu kho, bho gotama, sassato loko, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi 4. ‘Kiṃ pana, bho gotama, asassato loko, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha , evaṃdiṭṭhi – asassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ nu kho, bho gotama, antavā loko, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – antavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ pana, bho gotama, anantavā loko, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – anantavā loko, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ nu kho, bho gotama, taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ pana, bho gotama, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ nu kho, bho gotama, hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi.

    ‘‘‘കിം പന, ഭോ ഗോതമ, ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി വദേസി. ‘കിം നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി വദേസി. ‘കിം പന, ഭോ ഗോതമ, നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞന്തി – ഏവംദിട്ഠി ഭവം ഗോതമോ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഖോ അഹം, വച്ഛ, ഏവംദിട്ഠി – നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ, ഇദമേവ സച്ചം മോഘമഞ്ഞ’ന്തി വദേസി.

    ‘‘‘Kiṃ pana, bho gotama, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ nu kho, bho gotama, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi. ‘Kiṃ pana, bho gotama, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamaññanti – evaṃdiṭṭhi bhavaṃ gotamo’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho ahaṃ, vaccha, evaṃdiṭṭhi – neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti vadesi.

    ‘‘കിം പന ഭോ ഗോതമോ ആദീനവം സമ്പസ്സമാനോ ഏവം ഇമാനി സബ്ബസോ ദിട്ഠിഗതാനി അനുപഗതോ’’തി?

    ‘‘Kiṃ pana bho gotamo ādīnavaṃ sampassamāno evaṃ imāni sabbaso diṭṭhigatāni anupagato’’ti?

    ൧൮൯. ‘‘‘സസ്സതോ ലോകോ’തി ഖോ, വച്ഛ, ദിട്ഠിഗതമേതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ 5 ദിട്ഠിവിസൂകം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം സദുക്ഖം സവിഘാതം സഉപായാസം സപരിളാഹം, ന നിബ്ബിദായ ന വിരാഗായ ന നിരോധായ ന ഉപസമായ ന അഭിഞ്ഞായ ന സമ്ബോധായ ന നിബ്ബാനായ സംവത്തതി . ‘അസസ്സതോ ലോകോ’തി ഖോ, വച്ഛ…പേ॰… ‘അന്തവാ ലോകോ’തി ഖോ, വച്ഛ…പേ॰… ‘അനന്തവാ ലോകോ’തി ഖോ, വച്ഛ…പേ॰… ‘തം ജീവം തം സരീര’ന്തി ഖോ, വച്ഛ…പേ॰… ‘അഞ്ഞം ജീവം അഞ്ഞം സരീര’ന്തി ഖോ, വച്ഛ…പേ॰… ‘ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി ഖോ, വച്ഛ …പേ॰… ‘ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി ഖോ, വച്ഛ…പേ॰… ‘ഹോതി ച ന ച ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി ഖോ, വച്ഛ…പേ॰… ‘നേവ ഹോതി ന ന ഹോതി തഥാഗതോ പരം മരണാ’തി ഖോ, വച്ഛ, ദിട്ഠിഗതമേതം ദിട്ഠിഗഹനം ദിട്ഠികന്താരോ ദിട്ഠിവിസൂകം ദിട്ഠിവിപ്ഫന്ദിതം ദിട്ഠിസംയോജനം സദുക്ഖം സവിഘാതം സഉപായാസം സപരിളാഹം, ന നിബ്ബിദായ ന വിരാഗായ ന നിരോധായ ന ഉപസമായ ന അഭിഞ്ഞായ ന സമ്ബോധായ ന നിബ്ബാനായ സംവത്തതി. ഇമം ഖോ അഹം, വച്ഛ, ആദീനവം സമ്പസ്സമാനോ ഏവം ഇമാനി സബ്ബസോ ദിട്ഠിഗതാനി അനുപഗതോ’’തി.

    189. ‘‘‘Sassato loko’ti kho, vaccha, diṭṭhigatametaṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro 6 diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ sadukkhaṃ savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati . ‘Asassato loko’ti kho, vaccha…pe… ‘antavā loko’ti kho, vaccha…pe… ‘anantavā loko’ti kho, vaccha…pe… ‘taṃ jīvaṃ taṃ sarīra’nti kho, vaccha…pe… ‘aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīra’nti kho, vaccha…pe… ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho, vaccha …pe… ‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho, vaccha…pe… ‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho, vaccha…pe… ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’ti kho, vaccha, diṭṭhigatametaṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ sadukkhaṃ savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati. Imaṃ kho ahaṃ, vaccha, ādīnavaṃ sampassamāno evaṃ imāni sabbaso diṭṭhigatāni anupagato’’ti.

    ‘‘അത്ഥി പന ഭോതോ ഗോതമസ്സ കിഞ്ചി ദിട്ഠിഗത’’ന്തി? ‘‘ദിട്ഠിഗതന്തി ഖോ, വച്ഛ, അപനീതമേതം തഥാഗതസ്സ. ദിട്ഠഞ്ഹേതം, വച്ഛ, തഥാഗതേന – ‘ഇതി രൂപം, ഇതി രൂപസ്സ സമുദയോ, ഇതി രൂപസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ; ഇതി വേദനാ, ഇതി വേദനായ സമുദയോ, ഇതി വേദനായ അത്ഥങ്ഗമോ; ഇതി സഞ്ഞാ, ഇതി സഞ്ഞായ സമുദയോ, ഇതി സഞ്ഞായ അത്ഥങ്ഗമോ; ഇതി സങ്ഖാരാ, ഇതി സങ്ഖാരാനം സമുദയോ, ഇതി സങ്ഖാരാനം അത്ഥങ്ഗമോ; ഇതി വിഞ്ഞാണം, ഇതി വിഞ്ഞാണസ്സ സമുദയോ, ഇതി വിഞ്ഞാണസ്സ അത്ഥങ്ഗമോ’തി. തസ്മാ തഥാഗതോ സബ്ബമഞ്ഞിതാനം സബ്ബമഥിതാനം സബ്ബഅഹംകാരമമംകാരമാനാനുസയാനം ഖയാ വിരാഗാ നിരോധാ ചാഗാ പടിനിസ്സഗ്ഗാ അനുപാദാ വിമുത്തോതി വദാമീ’’തി.

    ‘‘Atthi pana bhoto gotamassa kiñci diṭṭhigata’’nti? ‘‘Diṭṭhigatanti kho, vaccha, apanītametaṃ tathāgatassa. Diṭṭhañhetaṃ, vaccha, tathāgatena – ‘iti rūpaṃ, iti rūpassa samudayo, iti rūpassa atthaṅgamo; iti vedanā, iti vedanāya samudayo, iti vedanāya atthaṅgamo; iti saññā, iti saññāya samudayo, iti saññāya atthaṅgamo; iti saṅkhārā, iti saṅkhārānaṃ samudayo, iti saṅkhārānaṃ atthaṅgamo; iti viññāṇaṃ, iti viññāṇassa samudayo, iti viññāṇassa atthaṅgamo’ti. Tasmā tathāgato sabbamaññitānaṃ sabbamathitānaṃ sabbaahaṃkāramamaṃkāramānānusayānaṃ khayā virāgā nirodhā cāgā paṭinissaggā anupādā vimuttoti vadāmī’’ti.

    ൧൯൦. ‘‘ഏവം വിമുത്തചിത്തോ പന, ഭോ ഗോതമ, ഭിക്ഖു കുഹിം ഉപപജ്ജതീ’’തി? ‘‘ഉപപജ്ജതീതി ഖോ, വച്ഛ, ന ഉപേതി’’. ‘‘തേന ഹി, ഭോ ഗോതമ, ന ഉപപജ്ജതീ’’തി? ‘‘ന ഉപപജ്ജതീതി ഖോ, വച്ഛ, ന ഉപേതി’’. ‘‘തേന ഹി, ഭോ ഗോതമ, ഉപപജ്ജതി ച ന ച ഉപപജ്ജതീ’’തി? ‘‘ഉപപജ്ജതി ച ന ച ഉപപജ്ജതീതി ഖോ, വച്ഛ, ന ഉപേതി’’. ‘‘തേന ഹി, ഭോ ഗോതമ, നേവ ഉപപജ്ജതി ന ന ഉപപജ്ജതീ’’തി? ‘‘നേവ ഉപപജ്ജതി ന ന ഉപപജ്ജതീതി ഖോ, വച്ഛ, ന ഉപേതി’’.

    190. ‘‘Evaṃ vimuttacitto pana, bho gotama, bhikkhu kuhiṃ upapajjatī’’ti? ‘‘Upapajjatīti kho, vaccha, na upeti’’. ‘‘Tena hi, bho gotama, na upapajjatī’’ti? ‘‘Na upapajjatīti kho, vaccha, na upeti’’. ‘‘Tena hi, bho gotama, upapajjati ca na ca upapajjatī’’ti? ‘‘Upapajjati ca na ca upapajjatīti kho, vaccha, na upeti’’. ‘‘Tena hi, bho gotama, neva upapajjati na na upapajjatī’’ti? ‘‘Neva upapajjati na na upapajjatīti kho, vaccha, na upeti’’.

    ‘‘‘ഏവം വിമുത്തചിത്തോ പന, ഭോ ഗോതമ, ഭിക്ഖു കുഹിം ഉപപജ്ജതീ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ഉപപജ്ജതീതി ഖോ, വച്ഛ, ന ഉപേതീ’തി വദേസി. ‘തേന ഹി, ഭോ ഗോതമ, ന ഉപപജ്ജതീ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ന ഉപപജ്ജതീതി ഖോ, വച്ഛ, ന ഉപേതീ’തി വദേസി. ‘തേന ഹി, ഭോ ഗോതമ, ഉപപജ്ജതി ച ന ച ഉപപജ്ജതീ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘ഉപപജ്ജതി ച ന ച ഉപപജ്ജതീതി ഖോ, വച്ഛ, ന ഉപേതീ’തി വദേസി. ‘തേന ഹി, ഭോ ഗോതമ, നേവ ഉപപജ്ജതി ന ന ഉപപജ്ജതീ’തി ഇതി പുട്ഠോ സമാനോ ‘നേവ ഉപപജ്ജതി ന ന ഉപപജ്ജതീതി ഖോ, വച്ഛ, ന ഉപേതീ’തി വദേസി. ഏത്ഥാഹം, ഭോ ഗോതമ, അഞ്ഞാണമാപാദിം, ഏത്ഥ സമ്മോഹമാപാദിം. യാപി മേ ഏസാ ഭോതോ ഗോതമസ്സ പുരിമേന കഥാസല്ലാപേന അഹു പസാദമത്താ സാപി മേ ഏതരഹി അന്തരഹിതാ’’തി. ‘‘അലഞ്ഹി തേ, വച്ഛ, അഞ്ഞാണായ, അലം സമ്മോഹായ. ഗമ്ഭീരോ ഹായം, വച്ഛ, ധമ്മോ ദുദ്ദസോ ദുരനുബോധോ സന്തോ പണീതോ അതക്കാവചരോ നിപുണോ പണ്ഡിതവേദനീയോ. സോ തയാ ദുജ്ജാനോ അഞ്ഞദിട്ഠികേന അഞ്ഞഖന്തികേന അഞ്ഞരുചികേന അഞ്ഞത്രയോഗേന 7 അഞ്ഞത്രാചരിയകേന’’ 8.

    ‘‘‘Evaṃ vimuttacitto pana, bho gotama, bhikkhu kuhiṃ upapajjatī’ti iti puṭṭho samāno ‘upapajjatīti kho, vaccha, na upetī’ti vadesi. ‘Tena hi, bho gotama, na upapajjatī’ti iti puṭṭho samāno ‘na upapajjatīti kho, vaccha, na upetī’ti vadesi. ‘Tena hi, bho gotama, upapajjati ca na ca upapajjatī’ti iti puṭṭho samāno ‘upapajjati ca na ca upapajjatīti kho, vaccha, na upetī’ti vadesi. ‘Tena hi, bho gotama, neva upapajjati na na upapajjatī’ti iti puṭṭho samāno ‘neva upapajjati na na upapajjatīti kho, vaccha, na upetī’ti vadesi. Etthāhaṃ, bho gotama, aññāṇamāpādiṃ, ettha sammohamāpādiṃ. Yāpi me esā bhoto gotamassa purimena kathāsallāpena ahu pasādamattā sāpi me etarahi antarahitā’’ti. ‘‘Alañhi te, vaccha, aññāṇāya, alaṃ sammohāya. Gambhīro hāyaṃ, vaccha, dhammo duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo. So tayā dujjāno aññadiṭṭhikena aññakhantikena aññarucikena aññatrayogena 9 aññatrācariyakena’’ 10.

    ൧൯൧. ‘‘തേന ഹി, വച്ഛ, തഞ്ഞേവേത്ഥ പടിപുച്ഛിസ്സാമി; യഥാ തേ ഖമേയ്യ തഥാ നം ബ്യാകരേയ്യാസി. തം കിം മഞ്ഞസി, വച്ഛ, സചേ തേ പുരതോ അഗ്ഗി ജലേയ്യ, ജാനേയ്യാസി ത്വം – ‘അയം മേ പുരതോ അഗ്ഗി ജലതീ’’’തി? ‘‘സചേ മേ, ഭോ ഗോതമ, പുരതോ അഗ്ഗി ജലേയ്യ, ജാനേയ്യാഹം – ‘അയം മേ പുരതോ അഗ്ഗി ജലതീ’’’തി.

    191. ‘‘Tena hi, vaccha, taññevettha paṭipucchissāmi; yathā te khameyya tathā naṃ byākareyyāsi. Taṃ kiṃ maññasi, vaccha, sace te purato aggi jaleyya, jāneyyāsi tvaṃ – ‘ayaṃ me purato aggi jalatī’’’ti? ‘‘Sace me, bho gotama, purato aggi jaleyya, jāneyyāhaṃ – ‘ayaṃ me purato aggi jalatī’’’ti.

    ‘‘സചേ പന തം, വച്ഛ, ഏവം പുച്ഛേയ്യ – ‘യോ തേ അയം പുരതോ അഗ്ഗി ജലതി അയം അഗ്ഗി കിം പടിച്ച ജലതീ’തി, ഏവം പുട്ഠോ ത്വം, വച്ഛ, കിന്തി ബ്യാകരേയ്യാസീ’’തി? ‘‘സചേ മം, ഭോ ഗോതമ, ഏവം പുച്ഛേയ്യ – ‘യോ തേ അയം പുരതോ അഗ്ഗി ജലതി അയം അഗ്ഗി കിം പടിച്ച ജലതീ’തി, ഏവം പുട്ഠോ അഹം, ഭോ ഗോതമ, ഏവം ബ്യാകരേയ്യം – ‘യോ മേ അയം പുരതോ അഗ്ഗി ജലതി അയം അഗ്ഗി തിണകട്ഠുപാദാനം പടിച്ച ജലതീ’’’തി.

    ‘‘Sace pana taṃ, vaccha, evaṃ puccheyya – ‘yo te ayaṃ purato aggi jalati ayaṃ aggi kiṃ paṭicca jalatī’ti, evaṃ puṭṭho tvaṃ, vaccha, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Sace maṃ, bho gotama, evaṃ puccheyya – ‘yo te ayaṃ purato aggi jalati ayaṃ aggi kiṃ paṭicca jalatī’ti, evaṃ puṭṭho ahaṃ, bho gotama, evaṃ byākareyyaṃ – ‘yo me ayaṃ purato aggi jalati ayaṃ aggi tiṇakaṭṭhupādānaṃ paṭicca jalatī’’’ti.

    ‘‘സചേ തേ, വച്ഛ, പുരതോ സോ അഗ്ഗി നിബ്ബായേയ്യ, ജാനേയ്യാസി ത്വം – ‘അയം മേ പുരതോ അഗ്ഗി നിബ്ബുതോ’’’തി? ‘‘സചേ മേ, ഭോ ഗോതമ, പുരതോ സോ അഗ്ഗി നിബ്ബായേയ്യ, ജാനേയ്യാഹം – ‘അയം മേ പുരതോ അഗ്ഗി നിബ്ബുതോ’’’തി.

    ‘‘Sace te, vaccha, purato so aggi nibbāyeyya, jāneyyāsi tvaṃ – ‘ayaṃ me purato aggi nibbuto’’’ti? ‘‘Sace me, bho gotama, purato so aggi nibbāyeyya, jāneyyāhaṃ – ‘ayaṃ me purato aggi nibbuto’’’ti.

    ‘‘സചേ പന തം, വച്ഛ, ഏവം പുച്ഛേയ്യ – ‘യോ തേ അയം പുരതോ അഗ്ഗി നിബ്ബുതോ സോ അഗ്ഗി ഇതോ കതമം ദിസം ഗതോ – പുരത്ഥിമം വാ ദക്ഖിണം വാ പച്ഛിമം വാ ഉത്തരം വാ’തി, ഏവം പുട്ഠോ ത്വം, വച്ഛ, കിന്തി ബ്യാകരേയ്യാസീ’’തി? ‘‘ന ഉപേതി, ഭോ ഗോതമ, യഞ്ഹി സോ, ഭോ ഗോതമ, അഗ്ഗി തിണകട്ഠുപാദാനം പടിച്ച അജലി 11 തസ്സ ച പരിയാദാനാ അഞ്ഞസ്സ ച അനുപഹാരാ അനാഹാരോ നിബ്ബുതോ ത്വേവ സങ്ഖ്യം ഗച്ഛതീ’’തി.

    ‘‘Sace pana taṃ, vaccha, evaṃ puccheyya – ‘yo te ayaṃ purato aggi nibbuto so aggi ito katamaṃ disaṃ gato – puratthimaṃ vā dakkhiṇaṃ vā pacchimaṃ vā uttaraṃ vā’ti, evaṃ puṭṭho tvaṃ, vaccha, kinti byākareyyāsī’’ti? ‘‘Na upeti, bho gotama, yañhi so, bho gotama, aggi tiṇakaṭṭhupādānaṃ paṭicca ajali 12 tassa ca pariyādānā aññassa ca anupahārā anāhāro nibbuto tveva saṅkhyaṃ gacchatī’’ti.

    ൧൯൨. ‘‘ഏവമേവ ഖോ, വച്ഛ, യേന രൂപേന തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ തം രൂപം തഥാഗതസ്സ പഹീനം ഉച്ഛിന്നമൂലം താലാവത്ഥുകതം അനഭാവംകതം ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മം. രൂപസങ്ഖയവിമുത്തോ 13 ഖോ, വച്ഛ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാള്ഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, ന ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, ഉപപജ്ജതി ച ന ച ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, നേവ ഉപപജ്ജതി ന ന ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി.

    192. ‘‘Evameva kho, vaccha, yena rūpena tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya taṃ rūpaṃ tathāgatassa pahīnaṃ ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṃkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ. Rūpasaṅkhayavimutto 14 kho, vaccha, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāḷho – seyyathāpi mahāsamuddo. Upapajjatīti na upeti, na upapajjatīti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatīti na upeti, neva upapajjati na na upapajjatīti na upeti.

    ‘‘യായ വേദനായ തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ സാ വേദനാ തഥാഗതസ്സ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവംകതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാ. വേദനാസങ്ഖയവിമുത്തോ ഖോ, വച്ഛ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാള്ഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, ന ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, ഉപപജ്ജതി ച ന ച ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, നേവ ഉപപജ്ജതി ന ന ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി.

    ‘‘Yāya vedanāya tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya sā vedanā tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Vedanāsaṅkhayavimutto kho, vaccha, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāḷho – seyyathāpi mahāsamuddo. Upapajjatīti na upeti, na upapajjatīti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatīti na upeti, neva upapajjati na na upapajjatīti na upeti.

    ‘‘യായ സഞ്ഞായ തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ സാ സഞ്ഞാ തഥാഗതസ്സ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവംകതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാ. സഞ്ഞാസങ്ഖയവിമുത്തോ ഖോ, വച്ഛ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാള്ഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, ന ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, ഉപപജ്ജതി ച ന ച ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, നേവ ഉപപജ്ജതി ന ന ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി.

    ‘‘Yāya saññāya tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya sā saññā tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Saññāsaṅkhayavimutto kho, vaccha, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāḷho – seyyathāpi mahāsamuddo. Upapajjatīti na upeti, na upapajjatīti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatīti na upeti, neva upapajjati na na upapajjatīti na upeti.

    ‘‘യേഹി സങ്ഖാരേഹി തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ തേ സങ്ഖാരാ തഥാഗതസ്സ പഹീനാ ഉച്ഛിന്നമൂലാ താലാവത്ഥുകതാ അനഭാവംകതാ ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മാ. സങ്ഖാരസങ്ഖയവിമുത്തോ ഖോ, വച്ഛ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാള്ഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി , ന ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, ഉപപജ്ജതി ച ന ച ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, നേവ ഉപപജ്ജതി ന ന ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി.

    ‘‘Yehi saṅkhārehi tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya te saṅkhārā tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Saṅkhārasaṅkhayavimutto kho, vaccha, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāḷho – seyyathāpi mahāsamuddo. Upapajjatīti na upeti , na upapajjatīti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatīti na upeti, neva upapajjati na na upapajjatīti na upeti.

    ‘‘യേന വിഞ്ഞാണേന തഥാഗതം പഞ്ഞാപയമാനോ പഞ്ഞാപേയ്യ തം വിഞ്ഞാണം തഥാഗതസ്സ പഹീനം ഉച്ഛിന്നമൂലം താലാവത്ഥുകതം അനഭാവംകതം ആയതിം അനുപ്പാദധമ്മം. വിഞ്ഞാണസങ്ഖയവിമുത്തോ ഖോ, വച്ഛ, തഥാഗതോ ഗമ്ഭീരോ അപ്പമേയ്യോ ദുപ്പരിയോഗാള്ഹോ – സേയ്യഥാപി മഹാസമുദ്ദോ. ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, ന ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, ഉപപജ്ജതി ച ന ച ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി, നേവ ഉപപജ്ജതി ന ന ഉപപജ്ജതീതി ന ഉപേതി’’.

    ‘‘Yena viññāṇena tathāgataṃ paññāpayamāno paññāpeyya taṃ viññāṇaṃ tathāgatassa pahīnaṃ ucchinnamūlaṃ tālāvatthukataṃ anabhāvaṃkataṃ āyatiṃ anuppādadhammaṃ. Viññāṇasaṅkhayavimutto kho, vaccha, tathāgato gambhīro appameyyo duppariyogāḷho – seyyathāpi mahāsamuddo. Upapajjatīti na upeti, na upapajjatīti na upeti, upapajjati ca na ca upapajjatīti na upeti, neva upapajjati na na upapajjatīti na upeti’’.

    ഏവം വുത്തേ, വച്ഛഗോത്തോ പരിബ്ബാജകോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സേയ്യഥാപി, ഭോ ഗോതമ, ഗാമസ്സ വാ നിഗമസ്സ വാ അവിദൂരേ മഹാസാലരുക്ഖോ. തസ്സ അനിച്ചതാ സാഖാപലാസാ പലുജ്ജേയ്യും 15, തചപപടികാ പലുജ്ജേയ്യും, ഫേഗ്ഗൂ പലുജ്ജേയ്യും 16; സോ അപരേന സമയേന അപഗതസാഖാപലാസോ അപഗതതചപപടികോ അപഗതഫേഗ്ഗുകോ സുദ്ധോ അസ്സ, സാരേ പതിട്ഠിതോ; ഏവമേവ ഭോതോ ഗോതമസ്സ പാവചനം അപഗതസാഖാപലാസം അപഗതതചപപടികം അപഗതഫേഗ്ഗുകം സുദ്ധം, സാരേ പതിട്ഠിതം. അഭിക്കന്തം, ഭോ ഗോതമ…പേ॰… ഉപാസകം മം ഭവം ഗോതമോ ധാരേതു അജ്ജതഗ്ഗേ പാണുപേതം സരണം ഗത’’ന്തി.

    Evaṃ vutte, vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘seyyathāpi, bho gotama, gāmassa vā nigamassa vā avidūre mahāsālarukkho. Tassa aniccatā sākhāpalāsā palujjeyyuṃ 17, tacapapaṭikā palujjeyyuṃ, pheggū palujjeyyuṃ 18; so aparena samayena apagatasākhāpalāso apagatatacapapaṭiko apagataphegguko suddho assa, sāre patiṭṭhito; evameva bhoto gotamassa pāvacanaṃ apagatasākhāpalāsaṃ apagatatacapapaṭikaṃ apagatapheggukaṃ suddhaṃ, sāre patiṭṭhitaṃ. Abhikkantaṃ, bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.

    അഗ്ഗിവച്ഛസുത്തം നിട്ഠിതം ദുതിയം.

    Aggivacchasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.







    Footnotes:
    1. ഏവംദിട്ഠീ (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ ക॰)
    2. evaṃdiṭṭhī (sī. syā. kaṃ. ka.)
    3. മോഘമഞ്ഞന്തീതി വദേസി (സീ॰), മോഘമഞ്ഞന്തി ഇതി വദേസി (?)
    4. moghamaññantīti vadesi (sī.), moghamaññanti iti vadesi (?)
    5. ദിട്ഠികന്താരം (സീ॰ പീ॰)
    6. diṭṭhikantāraṃ (sī. pī.)
    7. അഞ്ഞത്രായോഗേന (ദീ॰ നി॰ ൧.൪൨൦)
    8. അഞ്ഞത്ഥാചരിയകേന (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    9. aññatrāyogena (dī. ni. 1.420)
    10. aññatthācariyakena (sī. syā. kaṃ. pī.)
    11. ജലതി (സ്യാ॰ കം॰ ക॰)
    12. jalati (syā. kaṃ. ka.)
    13. രൂപസങ്ഖാവിമുത്തോ (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰) ഏവം വേദനാസങ്ഖയാദീസുപി
    14. rūpasaṅkhāvimutto (sī. syā. kaṃ. pī.) evaṃ vedanāsaṅkhayādīsupi
    15. സാഖാപലാസം പലുജ്ജേയ്യ
    16. ഫേഗ്ഗു പലുജ്ജേയ്യ (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    17. sākhāpalāsaṃ palujjeyya
    18. pheggu palujjeyya (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൨. അഗ്ഗിവച്ഛസുത്തവണ്ണനാ • 2. Aggivacchasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൨. അഗ്ഗിവച്ഛസുത്തവണ്ണനാ • 2. Aggivacchasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact