| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / បញ្ចបករណ-អដ្ឋកថា • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
១៥. អាហារបច្ចយនិទ្ទេសវណ្ណនា
15. Āhārapaccayaniddesavaṇṇanā
១៥. អាហារបច្ចយនិទ្ទេសេ កពឡីការោ អាហារោតិ ចតុសន្តតិសមុដ្ឋានេ រូបេ ឱជា អាហារោ នាម។ សោ បន យស្មា កពឡំ ករិត្វា អជ្ឈោហរិតោវ អាហារកិច្ចំ ករោតិ, ន ពហិ ឋិតោ, តស្មា អាហារោតិ អវត្វា ‘‘កពឡីការោ អាហារោ’’តិ វុត្តំ។ កពឡំ ករិត្វា អជ្ឈោហរិតព្ពវត្ថុកត្តា វា កពឡីការោតិ នាមមេតំ តស្ស។ អរូបិនោ អាហារាតិ ផស្សចេតនាវិញ្ញាណាហារា ។ តំសមុដ្ឋានានន្តិ ឥធាបិ កម្មសមុដ្ឋានានិ គហិតានេវ។ វុត្តញ្ហេតំ បញ្ហាវារេ – បដិសន្ធិក្ខណេ វិបាកាព្យាកតា អាហារា សម្បយុត្តកានំ ខន្ធានំ កដត្តា ច រូបានំ អាហារបច្ចយេន បច្ចយោតិ។ អយំ តាវេត្ថ បាឡិវណ្ណនា។
15. Āhārapaccayaniddese kabaḷīkāro āhāroti catusantatisamuṭṭhāne rūpe ojā āhāro nāma. So pana yasmā kabaḷaṃ karitvā ajjhoharitova āhārakiccaṃ karoti, na bahi ṭhito, tasmā āhāroti avatvā ‘‘kabaḷīkāro āhāro’’ti vuttaṃ. Kabaḷaṃ karitvā ajjhoharitabbavatthukattā vā kabaḷīkāroti nāmametaṃ tassa. Arūpino āhārāti phassacetanāviññāṇāhārā . Taṃsamuṭṭhānānanti idhāpi kammasamuṭṭhānāni gahitāneva. Vuttañhetaṃ pañhāvāre – paṭisandhikkhaṇe vipākābyākatā āhārā sampayuttakānaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ āhārapaccayena paccayoti. Ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā.
អយំ បន អាហារបច្ចយោ សង្ខេបតោ កពឡីការោ អាហារោ, ផស្សោ, ចេតនា, វិញ្ញាណន្តិ ចត្តារោវ ធម្មា ហោន្តិ។ តត្ថ ឋបេត្វា កពឡីការាហារំ សេសា តយោ អរូបាហារា ជាតិវសេន កុសលាកុសលវិបាកកិរិយភេទតោ ចតុធា ភិជ្ជន្តិ។ បុន ភូមិភេទេន កុសលោ ចតុធា, អកុសលោ ឯកធា, វិបាកោ ចតុធា, កិរិយា តិធាតិ ឯវំ អនេកធា ភិជ្ជន្តិ។ កពឡីការាហារោ បន ជាតិតោ អព្យាកតោ, ភូមិតោ កាមាវចរោវាតិ ឯវមេត្ថ នានប្បការភេទតោ វិញ្ញាតព្ពោ វិនិច្ឆយោ។
Ayaṃ pana āhārapaccayo saṅkhepato kabaḷīkāro āhāro, phasso, cetanā, viññāṇanti cattārova dhammā honti. Tattha ṭhapetvā kabaḷīkārāhāraṃ sesā tayo arūpāhārā jātivasena kusalākusalavipākakiriyabhedato catudhā bhijjanti. Puna bhūmibhedena kusalo catudhā, akusalo ekadhā, vipāko catudhā, kiriyā tidhāti evaṃ anekadhā bhijjanti. Kabaḷīkārāhāro pana jātito abyākato, bhūmito kāmāvacarovāti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ឯវំ ភិន្នេ បនេត្ថ ចតុភូមកាបិ តយោ កុសលាហារា បញ្ចវោការេ អត្តនា សម្បយុត្តធម្មានញ្ចេវ ចិត្តសមុដ្ឋានរូបស្ស ច អាហារបច្ចយេន បច្ចយោ, ឋបេត្វា បន រូបាវចរំ អវសេសា អារុប្បេ សម្បយុត្តធម្មានញ្ញេវ អាហារបច្ចយេន បច្ចយោ។ អកុសលាហារេសុបិ ឯសេវ នយោ។ ចតុភូមកវិបាកាហារា បន សព្ពត្ថ សម្បយុត្តកានំ អាហារបច្ចយា ហោន្តិ។ កាមាវចររូបាវចរវិបាកា បនេត្ថ បញ្ចវោការេ ឧប្បជ្ជមានា បវត្តេ ចិត្តសមុដ្ឋានរូបស្ស បដិសន្ធិយំ កដត្តារូបស្សាបិ អាហារបច្ចយា ហោន្តិ។ លោកុត្តរា បន ចិត្តសមុដ្ឋានរូបស្សេវ, អារុប្បេ ឧប្បន្នា រូបស្ស បច្ចយា ន ហោន្តិ។ តេភូមកាបិ តយោ កិរិយាហារា បញ្ចវោការេ សម្បយុត្តធម្មានញ្ចេវ ចិត្តសមុដ្ឋានរូបស្ស ច, កាមាវចរារូបាវចរា បន អារុប្បេ សម្បយុត្តធម្មានញ្ញេវ អាហារបច្ចយេន បច្ចយោ ។ ចតុសន្តតិសមុដ្ឋានោ កពឡីការាហារោ កិញ្ចាបិ ‘‘ឥមស្ស កាយស្សា’’តិ អវិសេសតោ វុត្តោ, វិសេសតោ បនាយមេត្ថ អាហារសមុដ្ឋានរូបស្ស ជនកោ ចេវ អនុបាលកោ ច ហុត្វា អាហារបច្ចយេន បច្ចយោ ហោតិ, សេសតិសន្តតិសមុដ្ឋានស្ស អនុបាលកោវ ហុត្វា អាហារបច្ចយេន បច្ចយោ ហោតីតិ ឯវមេត្ថ បច្ចយុប្បន្នតោបិ វិញ្ញាតព្ពោ វិនិច្ឆយោតិ។
Evaṃ bhinne panettha catubhūmakāpi tayo kusalāhārā pañcavokāre attanā sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca āhārapaccayena paccayo, ṭhapetvā pana rūpāvacaraṃ avasesā āruppe sampayuttadhammānaññeva āhārapaccayena paccayo. Akusalāhāresupi eseva nayo. Catubhūmakavipākāhārā pana sabbattha sampayuttakānaṃ āhārapaccayā honti. Kāmāvacararūpāvacaravipākā panettha pañcavokāre uppajjamānā pavatte cittasamuṭṭhānarūpassa paṭisandhiyaṃ kaṭattārūpassāpi āhārapaccayā honti. Lokuttarā pana cittasamuṭṭhānarūpasseva, āruppe uppannā rūpassa paccayā na honti. Tebhūmakāpi tayo kiriyāhārā pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, kāmāvacarārūpāvacarā pana āruppe sampayuttadhammānaññeva āhārapaccayena paccayo . Catusantatisamuṭṭhāno kabaḷīkārāhāro kiñcāpi ‘‘imassa kāyassā’’ti avisesato vutto, visesato panāyamettha āhārasamuṭṭhānarūpassa janako ceva anupālako ca hutvā āhārapaccayena paccayo hoti, sesatisantatisamuṭṭhānassa anupālakova hutvā āhārapaccayena paccayo hotīti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
អាហារបច្ចយនិទ្ទេសវណ្ណនា។
Āhārapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / អភិធម្មបិដក • Abhidhammapiṭaka / បដ្ឋានបាឡិ • Paṭṭhānapāḷi / (២) បច្ចយនិទ្ទេសោ • (2) Paccayaniddeso
