| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಞ್ಚಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
೧೫. ಆಹಾರಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
15. Āhārapaccayaniddesavaṇṇanā
೧೫. ಆಹಾರಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸೇ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋತಿ ಚತುಸನ್ತತಿಸಮುಟ್ಠಾನೇ ರೂಪೇ ಓಜಾ ಆಹಾರೋ ನಾಮ। ಸೋ ಪನ ಯಸ್ಮಾ ಕಬಳಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರಿತೋವ ಆಹಾರಕಿಚ್ಚಂ ಕರೋತಿ, ನ ಬಹಿ ಠಿತೋ, ತಸ್ಮಾ ಆಹಾರೋತಿ ಅವತ್ವಾ ‘‘ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಕಬಳಂ ಕರಿತ್ವಾ ಅಜ್ಝೋಹರಿತಬ್ಬವತ್ಥುಕತ್ತಾ ವಾ ಕಬಳೀಕಾರೋತಿ ನಾಮಮೇತಂ ತಸ್ಸ। ಅರೂಪಿನೋ ಆಹಾರಾತಿ ಫಸ್ಸಚೇತನಾವಿಞ್ಞಾಣಾಹಾರಾ । ತಂಸಮುಟ್ಠಾನಾನನ್ತಿ ಇಧಾಪಿ ಕಮ್ಮಸಮುಟ್ಠಾನಾನಿ ಗಹಿತಾನೇವ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ಪಞ್ಹಾವಾರೇ – ಪಟಿಸನ್ಧಿಕ್ಖಣೇ ವಿಪಾಕಾಬ್ಯಾಕತಾ ಆಹಾರಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಕಾನಂ ಖನ್ಧಾನಂ ಕಟತ್ತಾ ಚ ರೂಪಾನಂ ಆಹಾರಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋತಿ। ಅಯಂ ತಾವೇತ್ಥ ಪಾಳಿವಣ್ಣನಾ।
15. Āhārapaccayaniddese kabaḷīkāro āhāroti catusantatisamuṭṭhāne rūpe ojā āhāro nāma. So pana yasmā kabaḷaṃ karitvā ajjhoharitova āhārakiccaṃ karoti, na bahi ṭhito, tasmā āhāroti avatvā ‘‘kabaḷīkāro āhāro’’ti vuttaṃ. Kabaḷaṃ karitvā ajjhoharitabbavatthukattā vā kabaḷīkāroti nāmametaṃ tassa. Arūpino āhārāti phassacetanāviññāṇāhārā . Taṃsamuṭṭhānānanti idhāpi kammasamuṭṭhānāni gahitāneva. Vuttañhetaṃ pañhāvāre – paṭisandhikkhaṇe vipākābyākatā āhārā sampayuttakānaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ āhārapaccayena paccayoti. Ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā.
ಅಯಂ ಪನ ಆಹಾರಪಚ್ಚಯೋ ಸಙ್ಖೇಪತೋ ಕಬಳೀಕಾರೋ ಆಹಾರೋ, ಫಸ್ಸೋ, ಚೇತನಾ, ವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ ಚತ್ತಾರೋವ ಧಮ್ಮಾ ಹೋನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಠಪೇತ್ವಾ ಕಬಳೀಕಾರಾಹಾರಂ ಸೇಸಾ ತಯೋ ಅರೂಪಾಹಾರಾ ಜಾತಿವಸೇನ ಕುಸಲಾಕುಸಲವಿಪಾಕಕಿರಿಯಭೇದತೋ ಚತುಧಾ ಭಿಜ್ಜನ್ತಿ। ಪುನ ಭೂಮಿಭೇದೇನ ಕುಸಲೋ ಚತುಧಾ, ಅಕುಸಲೋ ಏಕಧಾ, ವಿಪಾಕೋ ಚತುಧಾ, ಕಿರಿಯಾ ತಿಧಾತಿ ಏವಂ ಅನೇಕಧಾ ಭಿಜ್ಜನ್ತಿ। ಕಬಳೀಕಾರಾಹಾರೋ ಪನ ಜಾತಿತೋ ಅಬ್ಯಾಕತೋ, ಭೂಮಿತೋ ಕಾಮಾವಚರೋವಾತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ನಾನಪ್ಪಕಾರಭೇದತೋ ವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ।
Ayaṃ pana āhārapaccayo saṅkhepato kabaḷīkāro āhāro, phasso, cetanā, viññāṇanti cattārova dhammā honti. Tattha ṭhapetvā kabaḷīkārāhāraṃ sesā tayo arūpāhārā jātivasena kusalākusalavipākakiriyabhedato catudhā bhijjanti. Puna bhūmibhedena kusalo catudhā, akusalo ekadhā, vipāko catudhā, kiriyā tidhāti evaṃ anekadhā bhijjanti. Kabaḷīkārāhāro pana jātito abyākato, bhūmito kāmāvacarovāti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ಏವಂ ಭಿನ್ನೇ ಪನೇತ್ಥ ಚತುಭೂಮಕಾಪಿ ತಯೋ ಕುಸಲಾಹಾರಾ ಪಞ್ಚವೋಕಾರೇ ಅತ್ತನಾ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಧಮ್ಮಾನಞ್ಚೇವ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನರೂಪಸ್ಸ ಚ ಆಹಾರಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋ, ಠಪೇತ್ವಾ ಪನ ರೂಪಾವಚರಂ ಅವಸೇಸಾ ಆರುಪ್ಪೇ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಧಮ್ಮಾನಞ್ಞೇವ ಆಹಾರಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋ। ಅಕುಸಲಾಹಾರೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಚತುಭೂಮಕವಿಪಾಕಾಹಾರಾ ಪನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಕಾನಂ ಆಹಾರಪಚ್ಚಯಾ ಹೋನ್ತಿ। ಕಾಮಾವಚರರೂಪಾವಚರವಿಪಾಕಾ ಪನೇತ್ಥ ಪಞ್ಚವೋಕಾರೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಪವತ್ತೇ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನರೂಪಸ್ಸ ಪಟಿಸನ್ಧಿಯಂ ಕಟತ್ತಾರೂಪಸ್ಸಾಪಿ ಆಹಾರಪಚ್ಚಯಾ ಹೋನ್ತಿ। ಲೋಕುತ್ತರಾ ಪನ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನರೂಪಸ್ಸೇವ, ಆರುಪ್ಪೇ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ರೂಪಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯಾ ನ ಹೋನ್ತಿ। ತೇಭೂಮಕಾಪಿ ತಯೋ ಕಿರಿಯಾಹಾರಾ ಪಞ್ಚವೋಕಾರೇ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಧಮ್ಮಾನಞ್ಚೇವ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನರೂಪಸ್ಸ ಚ, ಕಾಮಾವಚರಾರೂಪಾವಚರಾ ಪನ ಆರುಪ್ಪೇ ಸಮ್ಪಯುತ್ತಧಮ್ಮಾನಞ್ಞೇವ ಆಹಾರಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋ । ಚತುಸನ್ತತಿಸಮುಟ್ಠಾನೋ ಕಬಳೀಕಾರಾಹಾರೋ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ‘‘ಇಮಸ್ಸ ಕಾಯಸ್ಸಾ’’ತಿ ಅವಿಸೇಸತೋ ವುತ್ತೋ, ವಿಸೇಸತೋ ಪನಾಯಮೇತ್ಥ ಆಹಾರಸಮುಟ್ಠಾನರೂಪಸ್ಸ ಜನಕೋ ಚೇವ ಅನುಪಾಲಕೋ ಚ ಹುತ್ವಾ ಆಹಾರಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತಿ, ಸೇಸತಿಸನ್ತತಿಸಮುಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಅನುಪಾಲಕೋವ ಹುತ್ವಾ ಆಹಾರಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋ ಹೋತೀತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಪಚ್ಚಯುಪ್ಪನ್ನತೋಪಿ ವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೋ ವಿನಿಚ್ಛಯೋತಿ।
Evaṃ bhinne panettha catubhūmakāpi tayo kusalāhārā pañcavokāre attanā sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca āhārapaccayena paccayo, ṭhapetvā pana rūpāvacaraṃ avasesā āruppe sampayuttadhammānaññeva āhārapaccayena paccayo. Akusalāhāresupi eseva nayo. Catubhūmakavipākāhārā pana sabbattha sampayuttakānaṃ āhārapaccayā honti. Kāmāvacararūpāvacaravipākā panettha pañcavokāre uppajjamānā pavatte cittasamuṭṭhānarūpassa paṭisandhiyaṃ kaṭattārūpassāpi āhārapaccayā honti. Lokuttarā pana cittasamuṭṭhānarūpasseva, āruppe uppannā rūpassa paccayā na honti. Tebhūmakāpi tayo kiriyāhārā pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, kāmāvacarārūpāvacarā pana āruppe sampayuttadhammānaññeva āhārapaccayena paccayo . Catusantatisamuṭṭhāno kabaḷīkārāhāro kiñcāpi ‘‘imassa kāyassā’’ti avisesato vutto, visesato panāyamettha āhārasamuṭṭhānarūpassa janako ceva anupālako ca hutvā āhārapaccayena paccayo hoti, sesatisantatisamuṭṭhānassa anupālakova hutvā āhārapaccayena paccayo hotīti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
ಆಹಾರಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ।
Āhārapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಪಟ್ಠಾನಪಾಳಿ • Paṭṭhānapāḷi / (೨) ಪಚ್ಚಯನಿದ್ದೇಸೋ • (2) Paccayaniddeso
