| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൧൫. ആഹാരപച്ചയനിദ്ദേസവണ്ണനാ
15. Āhārapaccayaniddesavaṇṇanā
൧൫. ആഹാരപച്ചയനിദ്ദേസേ കബളീകാരോ ആഹാരോതി ചതുസന്തതിസമുട്ഠാനേ രൂപേ ഓജാ ആഹാരോ നാമ. സോ പന യസ്മാ കബളം കരിത്വാ അജ്ഝോഹരിതോവ ആഹാരകിച്ചം കരോതി, ന ബഹി ഠിതോ, തസ്മാ ആഹാരോതി അവത്വാ ‘‘കബളീകാരോ ആഹാരോ’’തി വുത്തം. കബളം കരിത്വാ അജ്ഝോഹരിതബ്ബവത്ഥുകത്താ വാ കബളീകാരോതി നാമമേതം തസ്സ. അരൂപിനോ ആഹാരാതി ഫസ്സചേതനാവിഞ്ഞാണാഹാരാ . തംസമുട്ഠാനാനന്തി ഇധാപി കമ്മസമുട്ഠാനാനി ഗഹിതാനേവ. വുത്തഞ്ഹേതം പഞ്ഹാവാരേ – പടിസന്ധിക്ഖണേ വിപാകാബ്യാകതാ ആഹാരാ സമ്പയുത്തകാനം ഖന്ധാനം കടത്താ ച രൂപാനം ആഹാരപച്ചയേന പച്ചയോതി. അയം താവേത്ഥ പാളിവണ്ണനാ.
15. Āhārapaccayaniddese kabaḷīkāro āhāroti catusantatisamuṭṭhāne rūpe ojā āhāro nāma. So pana yasmā kabaḷaṃ karitvā ajjhoharitova āhārakiccaṃ karoti, na bahi ṭhito, tasmā āhāroti avatvā ‘‘kabaḷīkāro āhāro’’ti vuttaṃ. Kabaḷaṃ karitvā ajjhoharitabbavatthukattā vā kabaḷīkāroti nāmametaṃ tassa. Arūpino āhārāti phassacetanāviññāṇāhārā . Taṃsamuṭṭhānānanti idhāpi kammasamuṭṭhānāni gahitāneva. Vuttañhetaṃ pañhāvāre – paṭisandhikkhaṇe vipākābyākatā āhārā sampayuttakānaṃ khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ āhārapaccayena paccayoti. Ayaṃ tāvettha pāḷivaṇṇanā.
അയം പന ആഹാരപച്ചയോ സങ്ഖേപതോ കബളീകാരോ ആഹാരോ, ഫസ്സോ, ചേതനാ, വിഞ്ഞാണന്തി ചത്താരോവ ധമ്മാ ഹോന്തി. തത്ഥ ഠപേത്വാ കബളീകാരാഹാരം സേസാ തയോ അരൂപാഹാരാ ജാതിവസേന കുസലാകുസലവിപാകകിരിയഭേദതോ ചതുധാ ഭിജ്ജന്തി. പുന ഭൂമിഭേദേന കുസലോ ചതുധാ, അകുസലോ ഏകധാ, വിപാകോ ചതുധാ, കിരിയാ തിധാതി ഏവം അനേകധാ ഭിജ്ജന്തി. കബളീകാരാഹാരോ പന ജാതിതോ അബ്യാകതോ, ഭൂമിതോ കാമാവചരോവാതി ഏവമേത്ഥ നാനപ്പകാരഭേദതോ വിഞ്ഞാതബ്ബോ വിനിച്ഛയോ.
Ayaṃ pana āhārapaccayo saṅkhepato kabaḷīkāro āhāro, phasso, cetanā, viññāṇanti cattārova dhammā honti. Tattha ṭhapetvā kabaḷīkārāhāraṃ sesā tayo arūpāhārā jātivasena kusalākusalavipākakiriyabhedato catudhā bhijjanti. Puna bhūmibhedena kusalo catudhā, akusalo ekadhā, vipāko catudhā, kiriyā tidhāti evaṃ anekadhā bhijjanti. Kabaḷīkārāhāro pana jātito abyākato, bhūmito kāmāvacarovāti evamettha nānappakārabhedato viññātabbo vinicchayo.
ഏവം ഭിന്നേ പനേത്ഥ ചതുഭൂമകാപി തയോ കുസലാഹാരാ പഞ്ചവോകാരേ അത്തനാ സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ചേവ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ച ആഹാരപച്ചയേന പച്ചയോ, ഠപേത്വാ പന രൂപാവചരം അവസേസാ ആരുപ്പേ സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ഞേവ ആഹാരപച്ചയേന പച്ചയോ. അകുസലാഹാരേസുപി ഏസേവ നയോ. ചതുഭൂമകവിപാകാഹാരാ പന സബ്ബത്ഥ സമ്പയുത്തകാനം ആഹാരപച്ചയാ ഹോന്തി. കാമാവചരരൂപാവചരവിപാകാ പനേത്ഥ പഞ്ചവോകാരേ ഉപ്പജ്ജമാനാ പവത്തേ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ പടിസന്ധിയം കടത്താരൂപസ്സാപി ആഹാരപച്ചയാ ഹോന്തി. ലോകുത്തരാ പന ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സേവ, ആരുപ്പേ ഉപ്പന്നാ രൂപസ്സ പച്ചയാ ന ഹോന്തി. തേഭൂമകാപി തയോ കിരിയാഹാരാ പഞ്ചവോകാരേ സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ചേവ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ച, കാമാവചരാരൂപാവചരാ പന ആരുപ്പേ സമ്പയുത്തധമ്മാനഞ്ഞേവ ആഹാരപച്ചയേന പച്ചയോ . ചതുസന്തതിസമുട്ഠാനോ കബളീകാരാഹാരോ കിഞ്ചാപി ‘‘ഇമസ്സ കായസ്സാ’’തി അവിസേസതോ വുത്തോ, വിസേസതോ പനായമേത്ഥ ആഹാരസമുട്ഠാനരൂപസ്സ ജനകോ ചേവ അനുപാലകോ ച ഹുത്വാ ആഹാരപച്ചയേന പച്ചയോ ഹോതി, സേസതിസന്തതിസമുട്ഠാനസ്സ അനുപാലകോവ ഹുത്വാ ആഹാരപച്ചയേന പച്ചയോ ഹോതീതി ഏവമേത്ഥ പച്ചയുപ്പന്നതോപി വിഞ്ഞാതബ്ബോ വിനിച്ഛയോതി.
Evaṃ bhinne panettha catubhūmakāpi tayo kusalāhārā pañcavokāre attanā sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca āhārapaccayena paccayo, ṭhapetvā pana rūpāvacaraṃ avasesā āruppe sampayuttadhammānaññeva āhārapaccayena paccayo. Akusalāhāresupi eseva nayo. Catubhūmakavipākāhārā pana sabbattha sampayuttakānaṃ āhārapaccayā honti. Kāmāvacararūpāvacaravipākā panettha pañcavokāre uppajjamānā pavatte cittasamuṭṭhānarūpassa paṭisandhiyaṃ kaṭattārūpassāpi āhārapaccayā honti. Lokuttarā pana cittasamuṭṭhānarūpasseva, āruppe uppannā rūpassa paccayā na honti. Tebhūmakāpi tayo kiriyāhārā pañcavokāre sampayuttadhammānañceva cittasamuṭṭhānarūpassa ca, kāmāvacarārūpāvacarā pana āruppe sampayuttadhammānaññeva āhārapaccayena paccayo . Catusantatisamuṭṭhāno kabaḷīkārāhāro kiñcāpi ‘‘imassa kāyassā’’ti avisesato vutto, visesato panāyamettha āhārasamuṭṭhānarūpassa janako ceva anupālako ca hutvā āhārapaccayena paccayo hoti, sesatisantatisamuṭṭhānassa anupālakova hutvā āhārapaccayena paccayo hotīti evamettha paccayuppannatopi viññātabbo vinicchayoti.
ആഹാരപച്ചയനിദ്ദേസവണ്ണനാ.
Āhārapaccayaniddesavaṇṇanā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / പട്ഠാനപാളി • Paṭṭhānapāḷi / (൨) പച്ചയനിദ്ദേസോ • (2) Paccayaniddeso
