| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
ಅಬ್ಯಾಕತಪದಂ
Abyākatapadaṃ
ಅಹೇತುಕಕುಸಲವಿಪಾಕವಣ್ಣನಾ
Ahetukakusalavipākavaṇṇanā
೪೩೧. ತೇಸು ವಿಪಾಕಾಬ್ಯಾಕತನ್ತಿಆದೀನಂ ‘‘ಭಾಜೇತ್ವಾ ದಸ್ಸೇತುಂ ಕತಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ಯಾಕತಾತಿಆದಿ ಆರದ್ಧ’’ನ್ತಿ ಏತೇನ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ತಸ್ಸಾಪೀತಿ ಏತಸ್ಸ ‘‘ಉಪ್ಪತ್ತಿಂ ದೀಪೇತುಂ ಕಾಮಾ…ಪೇ॰… ಆದಿ ವುತ್ತ’’ನ್ತಿ ಏತೇನ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಉಪಚಿತತ್ತಾತಿ ಯಥಾ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಬಾಹಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಿಪಾಕಾಭಿಮುಖಂ ಹೋತಿ ತಥಾ ವಡ್ಢಿತತ್ತಾ। ರೂಪಾದೀನಂ ಪಚ್ಚಯಾನಂ ಅಞ್ಞವಿಞ್ಞಾಣಸಾಧಾರಣತ್ತಾ ಅಸಾಧಾರಣೇನ ವತ್ಥುನಾ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿ ನಾಮಂ ಉದ್ಧಟಂ। ಚಕ್ಖಾದೀನಂ ತಿಕ್ಖಮನ್ದಭಾವೇ ವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ತಿಕ್ಖಮನ್ದಭಾವಾ ವಿಸೇಸಪಚ್ಚಯತ್ತಾ ಚ।
431. Tesuvipākābyākatantiādīnaṃ ‘‘bhājetvā dassetuṃ katame dhammā abyākatātiādi āraddha’’nti etena sambandho. Tassāpīti etassa ‘‘uppattiṃ dīpetuṃ kāmā…pe… ādi vutta’’nti etena sambandho. Upacitattāti yathā aññassa vipākaṃ paṭibāhitvā attano vipākābhimukhaṃ hoti tathā vaḍḍhitattā. Rūpādīnaṃ paccayānaṃ aññaviññāṇasādhāraṇattā asādhāraṇena vatthunā cakkhuviññāṇaṃ sotaviññāṇanti nāmaṃ uddhaṭaṃ. Cakkhādīnaṃ tikkhamandabhāve viññāṇānaṃ tikkhamandabhāvā visesapaccayattā ca.
ಚಕ್ಖುಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಞ್ಚ ತಂ ರೂಪವಿಜಾನನಞ್ಚಾತಿ ಚಕ್ಖುಸನ್ನಿಸ್ಸಿತರೂಪವಿಜಾನನಂ। ಏವಂಲಕ್ಖಣಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ। ತತ್ಥ ಚಕ್ಖುಸನ್ನಿಸ್ಸಿತವಚನೇನ ರೂಪಾರಮ್ಮಣಂ ಅಞ್ಞವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ರೂಪವಿಜಾನನವಚನೇನ ಚಕ್ಖುನಿಸ್ಸಯೇ ಫಸ್ಸಾದಯೋ ನಿವತ್ತೇತಿ। ಚಕ್ಖುರೂಪವಚನೇಹಿ ಚ ನಿಸ್ಸಯತೋ ಆರಮ್ಮಣತೋ ಚ ವಿಜಾನನಂ ವಿಭಾವೇತಿ। ರೂಪಮತ್ತಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಸ್ಸ ಗಹಣಂ ಕಿಚ್ಚಮೇತಸ್ಸಾತಿ ರೂಪಮತ್ತಾರಮ್ಮಣರಸಂ। ಝಾನಙ್ಗವಸೇನಾತಿ ಇದಂ ದ್ವಿಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣವಜ್ಜೇಸು ವಿಜ್ಜಮಾನಾನಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸುಖದುಕ್ಖೇಕಗ್ಗತಾನಂ ಝಾನಙ್ಗಿಕತ್ತಾ ಇಧಾಪಿ ತಂಸದಿಸಾನಂ ತದುಪಚಾರಂ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ। ನ ಹಿ ಝಾನಪಚ್ಚಯತ್ತಾಭಾವೇ ಝಾನಙ್ಗತಾ ಅತ್ಥಿ। ವುತ್ತಞ್ಹಿ ‘‘ಝಾನಙ್ಗಾನಿ ಝಾನಸಮ್ಪಯುತ್ತ…ಪೇ॰… ರೂಪಾನಂ ಝಾನಪಚ್ಚಯೇನ ಪಚ್ಚಯೋ’’ತಿ (ಪಟ್ಠಾ॰ ೧.೩.೧೧೨)। ಏತೇಸಞ್ಚ ಝಾನಪಚ್ಚಯಭಾವೋ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತೋ। ಯಥಾಹ ‘‘ಅಬ್ಯಾಕತಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಅಬ್ಯಾಕತೋ ಧಮ್ಮೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ನ ಝಾನಪಚ್ಚಯಾ। ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಸಹಗತಂ ಏಕಂ ಖನ್ಧಂ ಪಟಿಚ್ಚ ತಯೋ ಖನ್ಧಾ’’ತಿಆದಿ (ಪಟ್ಠಾ॰ ೧.೧.೯೮)। ಝಾನಪಚ್ಚಯತ್ತಾಭಾವೇಪಿ ವೇದನಾಚಿತ್ತಟ್ಠಿತೀನಂ ಉಪೇಕ್ಖಾದಿಭಾವತೋ ತಥಾಭೂತಾನಂ ವಚನೇ ಅಞ್ಞಟ್ಠಾನಾಭಾವತೋ ಚ ದುತಿಯರಾಸಿನಿದ್ದೇಸೋ।
Cakkhusannissitañca taṃ rūpavijānanañcāti cakkhusannissitarūpavijānanaṃ. Evaṃlakkhaṇaṃ cakkhuviññāṇaṃ. Tattha cakkhusannissitavacanena rūpārammaṇaṃ aññaviññāṇaṃ paṭikkhipati. Rūpavijānanavacanena cakkhunissaye phassādayo nivatteti. Cakkhurūpavacanehi ca nissayato ārammaṇato ca vijānanaṃ vibhāveti. Rūpamattassa ārammaṇassa gahaṇaṃ kiccametassāti rūpamattārammaṇarasaṃ. Jhānaṅgavasenāti idaṃ dvipañcaviññāṇavajjesu vijjamānānaṃ upekkhāsukhadukkhekaggatānaṃ jhānaṅgikattā idhāpi taṃsadisānaṃ tadupacāraṃ katvā vuttaṃ. Na hi jhānapaccayattābhāve jhānaṅgatā atthi. Vuttañhi ‘‘jhānaṅgāni jhānasampayutta…pe… rūpānaṃ jhānapaccayena paccayo’’ti (paṭṭhā. 1.3.112). Etesañca jhānapaccayabhāvo paṭikkhitto. Yathāha ‘‘abyākataṃ dhammaṃ paṭicca abyākato dhammo uppajjati na jhānapaccayā. Pañcaviññāṇasahagataṃ ekaṃ khandhaṃ paṭicca tayo khandhā’’tiādi (paṭṭhā. 1.1.98). Jhānapaccayattābhāvepi vedanācittaṭṭhitīnaṃ upekkhādibhāvato tathābhūtānaṃ vacane aññaṭṭhānābhāvato ca dutiyarāsiniddeso.
೪೩೬. ವತ್ಥುಪಣ್ಡರತ್ತಾತಿ ಸಯಂ ಕಣ್ಹಧಮ್ಮಾನಂ ಅಪ್ಪಟಿಪಕ್ಖತ್ತಾ ಸಭಾವಪರಿಸುದ್ಧಾನಂ ಪಸಾದಹದಯವತ್ಥುನಿಸ್ಸಯಾನಂ ವಸೇನ ಪಣ್ಡರಸಭಾವಂ ಜಾತನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಅಯಂ ಪನ ನಯೋ ಚತುವೋಕಾರೇ ನ ಲಬ್ಭತೀತಿ ತತ್ಥ ಭವಙ್ಗಸ್ಸ ತತೋ ನಿಕ್ಖನ್ತಾಕುಸಲಸ್ಸ ಚ ಪಣ್ಡರತಾ ನ ಸಿಯಾ, ತಸ್ಮಾ ತತ್ಥ ಪಣ್ಡರತಾಯ ಕಾರಣಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ। ಸಭಾವೋ ವಾಯಂ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಪಣ್ಡರತಾತಿ।
436. Vatthupaṇḍarattāti sayaṃ kaṇhadhammānaṃ appaṭipakkhattā sabhāvaparisuddhānaṃ pasādahadayavatthunissayānaṃ vasena paṇḍarasabhāvaṃ jātanti adhippāyo. Ayaṃ pana nayo catuvokāre na labbhatīti tattha bhavaṅgassa tato nikkhantākusalassa ca paṇḍaratā na siyā, tasmā tattha paṇḍaratāya kāraṇaṃ vattabbaṃ. Sabhāvo vāyaṃ cittassa paṇḍaratāti.
೪೩೯. ಇದಮ್ಪೀತಿ ಪಿ-ಸದ್ದೋ ಠಿತಿಮತ್ತಸಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತಂ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಸಹಗತಂ ಅಪೇಕ್ಖಿತ್ವಾ ವುತ್ತೋ। ಪಕತಿಯಾತಿ ಅನತಿಕ್ಕಮನೇನ। ಸೋಪಿ ವಿಸೇಸೋ। ಕಾಯಪ್ಪಸಾದಂ ಘಟ್ಟೇತ್ವಾ ಪಸಾದಪಚ್ಚಯೇಸು ಮಹಾಭೂತೇಸು ಪಟಿಹಞ್ಞತೀತಿ ಆಪಾಥಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಪಟಿಹಞ್ಞತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಥಾ ಚ ‘‘ರೂಪಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪನ್ನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತೇ ನ ಆರಮ್ಮಣುಪ್ಪಾದಾನಂ ಪುಬ್ಬಾಪರಕಾಲತಾ ಹೋತಿ, ಏವಮಿಧಾಪಿ ಘಟ್ಟನಪಟಿಹನನೇಸು ದಟ್ಠಬ್ಬಂ। ಉಪಮಾಪಿ ಉಭಯಘಟ್ಟನದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಾ, ನ ನಿಸ್ಸಿತನಿಸ್ಸಯಘಟ್ಟನಾನಂ ಪುಬ್ಬಾಪರತಾದಸ್ಸನತ್ಥಂ। ಏತ್ಥ ಚ ಬಹಿದ್ಧಾತಿ ಏತಂ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ। ಅಜ್ಝತ್ತಮ್ಪಿ ಹಿ ಆರಮ್ಮಣಂ ಹೋತೀತಿ। ವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುನಿಸ್ಸಯಭೂತೇಹಿ ವಾ ಅಞ್ಞಂ ‘‘ಬಹಿದ್ಧಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಪಟಿಘಟ್ಟನಾನಿಘಂಸೋ ಬಲವಾ ಹೋತಿ, ತತೋ ಏವ ಇಟ್ಠಾನಿಟ್ಠಫೋಟ್ಠಬ್ಬಸಮಾಯೋಗೇ ಸುಖದುಕ್ಖಪಚ್ಚಯಾ ಧಾತುಅನುಗ್ಗಹಧಾತುಕ್ಖೋಭಾ ಚಿರಂ ಅನುವತ್ತನ್ತಿ।
439. Idampīti pi-saddo ṭhitimattasahitaṃ pubbe vuttaṃ vicikicchāsahagataṃ apekkhitvā vutto. Pakatiyāti anatikkamanena. Sopi viseso. Kāyappasādaṃ ghaṭṭetvā pasādapaccayesu mahābhūtesu paṭihaññatīti āpāthaṃ gantvā paṭihaññatīti attho. Yathā ca ‘‘rūpaṃ ārabbha uppanna’’nti vutte na ārammaṇuppādānaṃ pubbāparakālatā hoti, evamidhāpi ghaṭṭanapaṭihananesu daṭṭhabbaṃ. Upamāpi ubhayaghaṭṭanadassanatthaṃ vuttā, na nissitanissayaghaṭṭanānaṃ pubbāparatādassanatthaṃ. Ettha ca bahiddhāti etaṃ nidassanamattaṃ. Ajjhattampi hi ārammaṇaṃ hotīti. Viññāṇadhātunissayabhūtehi vā aññaṃ ‘‘bahiddhā’’ti vuttaṃ. Paṭighaṭṭanānighaṃso balavā hoti, tato eva iṭṭhāniṭṭhaphoṭṭhabbasamāyoge sukhadukkhapaccayā dhātuanuggahadhātukkhobhā ciraṃ anuvattanti.
೪೫೫. ಅಞ್ಞೇಸಂ ಚಿತ್ತಾನಂ ಸಭಾವಸುಞ್ಞತಸಬ್ಭಾವಾ ಮನೋಧಾತುಭಾವೋ ಆಪಜ್ಜತೀತಿ ಚೇ? ನ, ವಿಸೇಸಸಬ್ಭಾವಾ। ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಾದೀನಞ್ಹಿ ಚಕ್ಖಾದಿನಿಸ್ಸಿತತಾ ಚಕ್ಖಾದೀನಂ ಸವಿಸಯೇಸು ದಸ್ಸನಾದಿಪ್ಪವತ್ತಿಭಾವತಾ ಚ ವಿಸೇಸೋ। ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಪನ ಅನಞ್ಞನಿಸ್ಸಯಮನೋಪುಬ್ಬಙ್ಗಮತಾಯ ಅಞ್ಞನಿಸ್ಸಯವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಅನನ್ತರಪಚ್ಚಯತ್ತಾಭಾವೇನ ಮನೋದ್ವಾರನಿಗ್ಗಮನಮುಖಭಾವಾಭಾವತೋ ಚ ಸಾತಿಸಯವಿಜಾನನಕಿಚ್ಚತಾ ವಿಸೇಸೋ। ತಬ್ಬಿಸೇಸವಿರಹಾ ಮನೋಮತ್ತಾ ಧಾತು ಮನೋಧಾತೂತಿ ತಿವಿಧಾ ಮನೋಧಾತು ಏವ ವುಚ್ಚತಿ, ನ ವಿಸೇಸಮನೋ। ತಸ್ಮಾ ಏತ್ಥ ಮನೋ ಏವ ಧಾತು ಮನೋಧಾತೂತಿ ಏವ-ಸದ್ದೋ ಮತ್ತಸದ್ದತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ವಿಸೇಸನಿವತ್ತನತ್ಥೋ ಹಿ ಸೋ ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸಾತಿ। ಮನೋದ್ವಾರನಿಗ್ಗಮನಪವೇಸಮುಖಭಾವತೋ ಪನ ಮನೋಧಾತುಯಾ ವಿಜಾನನವಿಸೇಸವಿರಹೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ, ತತೋ ಏವ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣನ್ತಿಪಿ ನ ವುಚ್ಚತಿ। ನ ಹಿ ತಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನತೋ ಪವತ್ತಂ ಮನಸೋ ಪಚ್ಚಯೋ, ನಾಪಿ ಮನಸೋ ಪಚ್ಚಯಭೂತಂ ಮನತೋ ಪವತ್ತಂ, ದಸ್ಸನಾದೀನಂ ಪನ ಪಚ್ಚಯೋ, ತೇಹಿ ಚ ಪವತ್ತಂ ತೇಸಂ ಪುರೇಚರಂ ಅನುಚರಞ್ಚಾತಿ। ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪೋತಿ ಅವಚನಂ ಮಹಾವಿಪಾಕಾನಂ ವಿಯ ಜನಕಸದಿಸತ್ತಾಭಾವತೋ। ತತ್ಥ ಹಿ ತಿಹೇತುಕತೋ ದುಹೇತುಕಮ್ಪಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಂ ಸಮ್ಮಾಸಙ್ಕಪ್ಪತಾದೀಹಿ ಸದಿಸಂ ಸಹೇತುಕತಾಯಾತಿ। ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಸೋತೇತಿ ಏತ್ಥ ಯಥಾ ಪಗುಣಂ ಗನ್ಥಂ ಸಜ್ಝಾಯನ್ತೋ ಸಜ್ಝಾಯಸೋತೇ ಪತಿತಂ ಕಞ್ಚಿ ಕಞ್ಚಿ ವಾಚನಾಮಗ್ಗಂ ನ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತಿ, ಏವಂ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಅಸಲ್ಲಕ್ಖಣಾ ನಾಮ ನತ್ಥಿ, ನ ಚ ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಸೋತೇ ಝಾನಙ್ಗಾಭಾವೋ ಇಧ ಅವಚನಸ್ಸ ಕಾರಣಂ। ಯದಿ ತದನನ್ತರಂ ನಿದ್ದೇಸೋ ತಂಸೋತಪತಿತತಾ, ಇತೋ ಪರೇಸಂ ದ್ವಿನ್ನಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಧಾತೂನಂ ತಂಸೋತಪತಿತತಾ ನ ಸಿಯಾ। ತಸ್ಮಾ ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಾನಂ ವಿಯ ಅಹೇತುಕತಾಯ ಮಗ್ಗಪಚ್ಚಯವಿರಹಾ ಚ ವಿಜ್ಜಮಾನೇಸುಪಿ ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರೇಸು ಝಾನಙ್ಗಧಮ್ಮಾನಂ ದುಬ್ಬಲತ್ತಾ ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣೇಸು ವಿಯ ಅಗಣನುಪಗಭಾವಾ ಚ ಪಞ್ಚವಿಞ್ಞಾಣಸೋತಪತಿತತಾ। ತತೋ ಏವ ಹಿ ಅಹೇತುಕಕಿರಿಯತ್ತಯೇಪಿ ಝಾನಙ್ಗಾನಿ ಬಲಾನಿ ಚ ಸಙ್ಗಹವಾರೇ ನ ಉದ್ಧಟಾನಿ, ಝಾನಪಚ್ಚಯಕಿಚ್ಚಮತ್ತತೋ ಪನ ಪಟ್ಠಾನೇ ದುಬ್ಬಲಾನಂ ಏತ್ಥ ವಿತಕ್ಕಾದೀನಂ ಝಾನಪಚ್ಚಯತಾ ವುತ್ತಾ।
455. Aññesaṃ cittānaṃ sabhāvasuññatasabbhāvā manodhātubhāvo āpajjatīti ce? Na, visesasabbhāvā. Cakkhuviññāṇādīnañhi cakkhādinissitatā cakkhādīnaṃ savisayesu dassanādippavattibhāvatā ca viseso. Manoviññāṇassa pana anaññanissayamanopubbaṅgamatāya aññanissayaviññāṇassa anantarapaccayattābhāvena manodvāraniggamanamukhabhāvābhāvato ca sātisayavijānanakiccatā viseso. Tabbisesavirahā manomattā dhātu manodhātūti tividhā manodhātu eva vuccati, na visesamano. Tasmā ettha mano eva dhātu manodhātūti eva-saddo mattasaddattho daṭṭhabbo. Visesanivattanattho hi so viññāṇassāti. Manodvāraniggamanapavesamukhabhāvato pana manodhātuyā vijānanavisesaviraho daṭṭhabbo, tato eva manoviññāṇantipi na vuccati. Na hi taṃ viññāṇaṃ manato pavattaṃ manaso paccayo, nāpi manaso paccayabhūtaṃ manato pavattaṃ, dassanādīnaṃ pana paccayo, tehi ca pavattaṃ tesaṃ purecaraṃ anucarañcāti. Sammāsaṅkappoti avacanaṃ mahāvipākānaṃ viya janakasadisattābhāvato. Tattha hi tihetukato duhetukampi uppajjamānaṃ sammāsaṅkappatādīhi sadisaṃ sahetukatāyāti. Pañcaviññāṇasoteti ettha yathā paguṇaṃ ganthaṃ sajjhāyanto sajjhāyasote patitaṃ kañci kañci vācanāmaggaṃ na sallakkheti, evaṃ tathāgatassa asallakkhaṇā nāma natthi, na ca pañcaviññāṇasote jhānaṅgābhāvo idha avacanassa kāraṇaṃ. Yadi tadanantaraṃ niddeso taṃsotapatitatā, ito paresaṃ dvinnaṃ manoviññāṇadhātūnaṃ taṃsotapatitatā na siyā. Tasmā pañcaviññāṇānaṃ viya ahetukatāya maggapaccayavirahā ca vijjamānesupi vitakkavicāresu jhānaṅgadhammānaṃ dubbalattā pañcaviññāṇesu viya agaṇanupagabhāvā ca pañcaviññāṇasotapatitatā. Tato eva hi ahetukakiriyattayepi jhānaṅgāni balāni ca saṅgahavāre na uddhaṭāni, jhānapaccayakiccamattato pana paṭṭhāne dubbalānaṃ ettha vitakkādīnaṃ jhānapaccayatā vuttā.
೪೬೯. ಸಮಾನವತ್ಥುಕಂ ಅನನ್ತರಪಚ್ಚಯಂ ಲಭಿತ್ವಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಂ ಸನ್ತೀರಣಂ ಮನೋಧಾತುತೋ ಬಲವತರಂ ಹೋತೀತಿ ತಂ ಯಥಾರಮ್ಮಣಂ ಆರಮ್ಮಣರಸಂ ಅನುಭವನ್ತಂ ಇಟ್ಠೇ ಸೋಮನಸ್ಸಸಹಗತಂ ಹೋತಿ, ಇಟ್ಠಮಜ್ಝತ್ತೇ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಂ ಸಾತಿಸಯಾನುಭವತ್ತಾ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಅಯಞ್ಹಿ ಇಟ್ಠಾರಮ್ಮಣಸ್ಮಿಂ ಯೇವಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ವೋಟ್ಠಬ್ಬನಂ ಪನ ಸತಿಪಿ ಬಲವಭಾವೇ ವಿಪಾಕಪ್ಪವತ್ತಿಂ ನಿವತ್ತೇತ್ವಾ ವಿಸದಿಸಂ ಮನಂ ಕರೋನ್ತಂ ಮನಸಿಕಾರಕಿಚ್ಚನ್ತರಯೋಗತೋ ವಿಪಾಕೋ ವಿಯ ಅನುಭವನಮೇವ ನ ಹೋತೀತಿ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತಮೇವ ಹೋತಿ, ತಥಾ ಪಞ್ಚದ್ವಾರಾವಜ್ಜನಂ ಮನೋದ್ವಾರಾವಜ್ಜನಞ್ಚ ಕಿಚ್ಚವಸೇನ ಅಪುಬ್ಬತ್ತಾ।
469. Samānavatthukaṃ anantarapaccayaṃ labhitvā uppajjamānaṃ santīraṇaṃ manodhātuto balavataraṃ hotīti taṃ yathārammaṇaṃ ārammaṇarasaṃ anubhavantaṃ iṭṭhe somanassasahagataṃ hoti, iṭṭhamajjhatte upekkhāsahagataṃ sātisayānubhavattā, tasmā ‘‘ayañhi iṭṭhārammaṇasmiṃ yevā’’tiādi vuttaṃ. Voṭṭhabbanaṃ pana satipi balavabhāve vipākappavattiṃ nivattetvā visadisaṃ manaṃ karontaṃ manasikārakiccantarayogato vipāko viya anubhavanameva na hotīti sabbattha upekkhāsahagatameva hoti, tathā pañcadvārāvajjanaṃ manodvārāvajjanañca kiccavasena apubbattā.
ಅಹೇತುಕಕುಸಲವಿಪಾಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Ahetukakusalavipākavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀಪಾಳಿ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ಅಬ್ಯಾಕತವಿಪಾಕೋ • Abyākatavipāko
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣಿ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ಅಹೇತುಕಕುಸಲವಿಪಾಕೋ • Ahetukakusalavipāko
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಅನುಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ಅಹೇತುಕಕುಸಲವಿಪಾಕವಣ್ಣನಾ • Ahetukakusalavipākavaṇṇanā
