Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි • Milindapañhapāḷi

    11. අහිංසානිග්‌ගහපඤ්‌හො

    11. Ahiṃsāniggahapañho

    11. ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, භාසිතම්‌පෙතං භගවතා ‘අහිංසයං පරං ලොකෙ, පියො හොහිසි මාමකො’ති. පුන ච භණිතං ‘නිග්‌ගණ්‌හෙ නිග්‌ගහාරහං, පග්‌ගණ්‌හෙ පග්‌ගහාරහ’න්‌ති. නිග්‌ගහො නාම, භන්‌තෙ නාගසෙන, හත්‌ථච්‌ඡෙදො පාදච්‌ඡෙදො වධො බන්‌ධනං කාරණා මාරණං සන්‌තතිවිකොපනං, න එතං වචනං භගවතො යුත්‌තං, න ච භගවා අරහති එතං වචනං වත්‌තුං. යදි, භන්‌තෙ නාගසෙන, භගවතා භණිතං ‘අහිංසයං පරං ලොකෙ, පියො හොහිසි මාමකො’’ති, තෙන හි ‘‘නිග්‌ගණ්‌හෙ නිග්‌ගහාරහං, පග්‌ගණ්‌හෙ පග්‌ගහාරහ’’න්‌ති යං වචනං, තං මිච්‌ඡා. යදි තථාගතෙන භණිතං ‘‘නිග්‌ගණ්‌හෙ නිග්‌ගහාරහං, පග්‌ගණ්‌හෙ පග්‌ගහාරහ’’න්‌ති, තෙන හි ‘‘අහිංසයං පරං ලොකෙ, පියො හොහිසි මාමකො’’ති තම්‌පි වචනං මිච්‌ඡා. අයම්‌පි උභතො කොටිකො පඤ්‌හො තවානුප්‌පත්‌තො, සො තයා නිබ්‌බාහිතබ්‌බො’’ති.

    11. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘ahiṃsayaṃ paraṃ loke, piyo hohisi māmako’ti. Puna ca bhaṇitaṃ ‘niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahāraha’nti. Niggaho nāma, bhante nāgasena, hatthacchedo pādacchedo vadho bandhanaṃ kāraṇā māraṇaṃ santativikopanaṃ, na etaṃ vacanaṃ bhagavato yuttaṃ, na ca bhagavā arahati etaṃ vacanaṃ vattuṃ. Yadi, bhante nāgasena, bhagavatā bhaṇitaṃ ‘ahiṃsayaṃ paraṃ loke, piyo hohisi māmako’’ti, tena hi ‘‘niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahāraha’’nti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatena bhaṇitaṃ ‘‘niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahāraha’’nti, tena hi ‘‘ahiṃsayaṃ paraṃ loke, piyo hohisi māmako’’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.

    ‘‘භාසිතම්‌පෙතං, මහාරාජ, භගවතා ‘අහිංසයං පරං ලොකෙ, පියො හොහිසි මාමකො’ති, භණිතඤ්‌ච ‘නිග්‌ගණ්‌හෙ නිග්‌ගහාරහං, පග්‌ගණ්‌හෙ පග්‌ගහාරහ’න්‌ති . ‘අහිංසයං පරං ලොකෙ, පියො හොහිසි මාමකො’ති සබ්‌බෙසං, මහාරාජ, තථාගතානං අනුමතං එතං, එසා අනුසිට්‌ඨි, එසා ධම්‌මදෙසනා, ධම්‌මො හි, මහාරාජ, අහිංසාලක්‌ඛණො, සභාවවචනං එතං. යං පන, මහාරාජ, තථාගතො ආහ ‘නිග්‌ගණ්‌හෙ නිග්‌ගහාරහං, පග්‌ගණ්‌හෙ පග්‌ගහාරහ’න්‌ති, භාසා එසා, උද්‌ධතං, මහාරාජ, චිත්‌තං නිග්‌ගහෙතබ්‌බං, ලීනං චිත්‌තං පග්‌ගහෙතබ්‌බං. අකුසලං චිත්‌තං නිග්‌ගහෙතබ්‌බං, කුසලං චිත්‌තං පග්‌ගහෙතබ්‌බං. අයොනිසො මනසිකාරො නිග්‌ගහෙතබ්‌බො, යොනිසො මනසිකාරො පග්‌ගහෙතබ්‌බො. මිච්‌ඡාපටිපන්‌නො නිග්‌ගහෙතබ්‌බො, සම්‌මාපටිපන්‌නො පග්‌ගහෙතබ්‌බො. අනරියො නිග්‌ගහෙතබ්‌බො අරියො පග්‌ගහෙතබ්‌බො. චොරො නිග්‌ගහෙතබ්‌බො, අචොරො පග්‌ගහෙතබ්‌බො’’ති.

    ‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘ahiṃsayaṃ paraṃ loke, piyo hohisi māmako’ti, bhaṇitañca ‘niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahāraha’nti . ‘Ahiṃsayaṃ paraṃ loke, piyo hohisi māmako’ti sabbesaṃ, mahārāja, tathāgatānaṃ anumataṃ etaṃ, esā anusiṭṭhi, esā dhammadesanā, dhammo hi, mahārāja, ahiṃsālakkhaṇo, sabhāvavacanaṃ etaṃ. Yaṃ pana, mahārāja, tathāgato āha ‘niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahāraha’nti, bhāsā esā, uddhataṃ, mahārāja, cittaṃ niggahetabbaṃ, līnaṃ cittaṃ paggahetabbaṃ. Akusalaṃ cittaṃ niggahetabbaṃ, kusalaṃ cittaṃ paggahetabbaṃ. Ayoniso manasikāro niggahetabbo, yoniso manasikāro paggahetabbo. Micchāpaṭipanno niggahetabbo, sammāpaṭipanno paggahetabbo. Anariyo niggahetabbo ariyo paggahetabbo. Coro niggahetabbo, acoro paggahetabbo’’ti.

    ‘‘හොතු, භන්‌තෙ නාගසෙන, ඉදානි ත්‌වං පච්‌චාගතොසි මම විසයං, යමහං පුච්‌ඡාමි, සො මෙ අත්‌ථො උපගතො. චොරො පන, භන්‌තෙ නාගසෙන, නිග්‌ගණ්‌හන්‌තෙන කථං නිග්‌ගහෙතබ්‌බො’’ති? ‘‘චොරො, මහාරාජ, නිග්‌ගණ්‌හන්‌තෙන එවං නිග්‌ගහෙතබ්‌බො, පරිභාසනීයො පරිභාසිතබ්‌බො, දණ්‌ඩනීයො දණ්‌ඩෙතබ්‌බො, පබ්‌බාජනීයො පබ්‌බාජෙතබ්‌බො, බන්‌ධනීයො බන්‌ධිතබ්‌බො, ඝාතනීයො ඝාතෙතබ්‌බො’’ති. ‘‘යං පන, භන්‌තෙ නාගසෙන, චොරානං ඝාතනං, තං තථාගතානං අනුමත’’න්‌ති? ‘‘න හි, මහාරාජා’’ති. ‘‘කිස්‌ස පන චොරො අනුසාසනීයො අනුමතො තථාගතාන’’න්‌ති? ‘‘යො සො, මහාරාජ, ඝාතීයති, න සො තථාගතානං අනුමතියා ඝාතීයති, සයංකතෙන සො ඝාතීයති, අපි ච ධම්‌මානුසිට්‌ඨියා අනුසාසීයති, සක්‌කා පන, මහාරාජ, තයා පුරිසං අකාරකං අනපරාධං වීථියං චරන්‌තං ගහෙත්‌වා ඝාතයිතු’’න්‌ති? ‘‘න සක්‌කා, භන්‌තෙ’’ති. ‘‘කෙන කාරණෙන, මහාරාජා’’ති? ‘‘අකාරකත්‌තා, භන්‌තෙ’’ති. ‘‘එවමෙව ඛො, මහාරාජ, න චොරො තථාගතානං අනුමතියා හඤ්‌ඤති, සයංකතෙන සො හඤ්‌ඤති, කිං පනෙත්‌ථ අනුසාසකො කිඤ්‌චි දොසං ආපජ්‌ජතී’’ති? ‘‘න හි භන්‌තෙ’’ති. ‘‘තෙන හි, මහාරාජ, තථාගතානං අනුසිට්‌ඨි සම්‌මානුසිට්‌ඨි හොතී’’ති. ‘‘සාධු, භන්‌තෙ නාගසෙන, එවමෙතං තථා සම්‌පටිච්‌ඡාමී’’ති.

    ‘‘Hotu, bhante nāgasena, idāni tvaṃ paccāgatosi mama visayaṃ, yamahaṃ pucchāmi, so me attho upagato. Coro pana, bhante nāgasena, niggaṇhantena kathaṃ niggahetabbo’’ti? ‘‘Coro, mahārāja, niggaṇhantena evaṃ niggahetabbo, paribhāsanīyo paribhāsitabbo, daṇḍanīyo daṇḍetabbo, pabbājanīyo pabbājetabbo, bandhanīyo bandhitabbo, ghātanīyo ghātetabbo’’ti. ‘‘Yaṃ pana, bhante nāgasena, corānaṃ ghātanaṃ, taṃ tathāgatānaṃ anumata’’nti? ‘‘Na hi, mahārājā’’ti. ‘‘Kissa pana coro anusāsanīyo anumato tathāgatāna’’nti? ‘‘Yo so, mahārāja, ghātīyati, na so tathāgatānaṃ anumatiyā ghātīyati, sayaṃkatena so ghātīyati, api ca dhammānusiṭṭhiyā anusāsīyati, sakkā pana, mahārāja, tayā purisaṃ akārakaṃ anaparādhaṃ vīthiyaṃ carantaṃ gahetvā ghātayitu’’nti? ‘‘Na sakkā, bhante’’ti. ‘‘Kena kāraṇena, mahārājā’’ti? ‘‘Akārakattā, bhante’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, na coro tathāgatānaṃ anumatiyā haññati, sayaṃkatena so haññati, kiṃ panettha anusāsako kiñci dosaṃ āpajjatī’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Tena hi, mahārāja, tathāgatānaṃ anusiṭṭhi sammānusiṭṭhi hotī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.

    අහිංසානිග්‌ගහපඤ්‌හො එකාදසමො.

    Ahiṃsāniggahapañho ekādasamo.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact