| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi |
๓๙. อาหุนฺทริกวตฺถุ
39. Āhundarikavatthu
๑๐๒. เตน โข ปน สมเยน ภควา ตเตฺถว ราชคเห วสฺสํ วสิ, ตตฺถ เหมนฺตํ, ตตฺถ คิมฺหํฯ มนุสฺสา อุชฺฌายนฺติ ขิยฺยนฺติ วิปาเจนฺติ – ‘‘อาหุนฺทริกา สมณานํ สกฺยปุตฺติยานํ ทิสา อนฺธการา, น อิเมสํ ทิสา ปกฺขายนฺตี’’ติฯ อโสฺสสุํ โข ภิกฺขู เตสํ มนุสฺสานํ อุชฺฌายนฺตานํ ขิยฺยนฺตานํ วิปาเจนฺตานํฯ อถ โข เต ภิกฺขู ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํฯ อถ โข ภควา อายสฺมนฺตํ อานนฺทํ อามเนฺตสิ – ‘‘คจฺฉานนฺท, อวาปุรณํ 1 อาทาย อนุปริเวณิยํ ภิกฺขูนํ อาโรเจหิ – ‘‘อิจฺฉตาวุโส ภควา ทกฺขิณาคิริํ จาริกํ ปกฺกมิตุํฯ ยสฺสายสฺมโต อโตฺถ, โส อาคจฺฉตู’’ติฯ เอวํ, ภเนฺต, ติ โข อายสฺมา อานโนฺท ภควโต ปฎิสฺสุณิตฺวา อวาปุรณํ อาทาย อนุปริเวณิยํ ภิกฺขูนํ อาโรเจสิ – ‘อิจฺฉตาวุโส ภควา ทกฺขิณาคิริํ จาริกํ ปกฺกมิตุํฯ ยสฺสายสฺมโต อโตฺถ, โส อาคจฺฉตู’’’ติฯ ภิกฺขู เอวมาหํสุ – ‘‘ภควตา, อาวุโส อานนฺท, ปญฺญตฺตํ ทสวสฺสานิ นิสฺสาย วตฺถุํ, ทสวเสฺสน นิสฺสยํ ทาตุํฯ ตตฺถ จ โน คนฺตพฺพํ ภวิสฺสติ, นิสฺสโย จ คเหตโพฺพ ภวิสฺสติ, อิตฺตโร จ วาโส ภวิสฺสติ, ปุน จ ปจฺจาคนฺตพฺพํ ภวิสฺสติ, ปุน จ นิสฺสโย คเหตโพฺพ ภวิสฺสติฯ สเจ อมฺหากํ อาจริยุปชฺฌายา คมิสฺสนฺติ, มยมฺปิ คมิสฺสาม; โน เจ อมฺหากํ อาจริยุปชฺฌายา คมิสฺสนฺติ, มยมฺปิ น คมิสฺสามฯ ลหุจิตฺตกตา โน, อาวุโส อานนฺท, ปญฺญายิสฺสตี’’ติฯ อถ โข ภควา โอคเณน ภิกฺขุสเงฺฆน ทกฺขิณาคิริํ จาริกํ ปกฺกามิฯ
102. Tena kho pana samayena bhagavā tattheva rājagahe vassaṃ vasi, tattha hemantaṃ, tattha gimhaṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘āhundarikā samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ disā andhakārā, na imesaṃ disā pakkhāyantī’’ti. Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘gacchānanda, avāpuraṇaṃ 2 ādāya anupariveṇiyaṃ bhikkhūnaṃ ārocehi – ‘‘icchatāvuso bhagavā dakkhiṇāgiriṃ cārikaṃ pakkamituṃ. Yassāyasmato attho, so āgacchatū’’ti. Evaṃ, bhante, ti kho āyasmā ānando bhagavato paṭissuṇitvā avāpuraṇaṃ ādāya anupariveṇiyaṃ bhikkhūnaṃ ārocesi – ‘icchatāvuso bhagavā dakkhiṇāgiriṃ cārikaṃ pakkamituṃ. Yassāyasmato attho, so āgacchatū’’’ti. Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘bhagavatā, āvuso ānanda, paññattaṃ dasavassāni nissāya vatthuṃ, dasavassena nissayaṃ dātuṃ. Tattha ca no gantabbaṃ bhavissati, nissayo ca gahetabbo bhavissati, ittaro ca vāso bhavissati, puna ca paccāgantabbaṃ bhavissati, puna ca nissayo gahetabbo bhavissati. Sace amhākaṃ ācariyupajjhāyā gamissanti, mayampi gamissāma; no ce amhākaṃ ācariyupajjhāyā gamissanti, mayampi na gamissāma. Lahucittakatā no, āvuso ānanda, paññāyissatī’’ti. Atha kho bhagavā ogaṇena bhikkhusaṅghena dakkhiṇāgiriṃ cārikaṃ pakkāmi.
อาหุนฺทริกวตฺถุ นิฎฺฐิตํฯ
Āhundarikavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / มหาวคฺค-อฎฺฐกถา • Mahāvagga-aṭṭhakathā / กมฺมารภณฺฑุวตฺถาทิกถา • Kammārabhaṇḍuvatthādikathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / กมฺมารภณฺฑุวตฺถาทิกถาวณฺณนา • Kammārabhaṇḍuvatthādikathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๓๕. กมฺมารภณฺฑุวตฺถุอาทิกถา • 35. Kammārabhaṇḍuvatthuādikathā
